Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Opracowali: lek.med. Marcin Wawrzycki

lek.med. Szymon Wcisło

Klinika Chirurgii Ogólnej i Torakochirurgii USK
nr2 im.WAM

Kierownik Kliniki:

prof. dr hab.n.med. M. Brocki

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Okolice klatki piersiowej:

1. Powierzchnia przednia:

a)okolica nadobojczykowa
b)

okolica podobojczykowa

c)okolica sutkowa – przedłużenie okolicy
podobojczykowej ku dołowi do VI żebra
d)

okolica podżebrowa klatki piersiowej

- ciągnąca się

od VI żebra do brzegu

żeber

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Okolice klatki piersiowej:

2. Powierzchnia boczna:

a)okolica pachowa

3. Powierzchnia tylna:

a)okolica nadgrzebieniowa
b)

okolica podgrzebieniowa

c)okolica podłopatkowa
d)

okolica międzyłopatkowa

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Linie orientacyjne klatki piersiowej:

1. Ściana przednia:

- linia pośrodkowa ciała
- parzyste linie mostkowe
- parzyste linie środkowo-obojczykowe
- parzyste linie przymostkowe

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Linie orientacyjne klatki piersiowej:

2. Ściana boczna:

- parzyste przednie linie pachowe
- parzyste środkowe linie pachowe
- parzyste tylne linie pachowe

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Linie orientacyjne klatki piersiowej:

3. Ściana tylna:

- linia kręgowa
- parzyste linie przykręgowe
- parzyste linie łopatkowe

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Charakterystyczne punkty kl.

piersiowej:

1. Wcięcie jarzmowe mostka
2. Kąt Ludwika – połączenie rękojeści z

trzonem mostka oraz miejsce przyczepu
chrząstek drugich żeber

3. Uwypuklenie wyrostka ościstego siódmego

kręgu szyjnego

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

1.

Oglądanie

2.

Badanie palpacyjne

3.

Opukiwanie

4.

Osłuchiwanie

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Oglądanie:

1. Symetria:

- prawa połowa jest niewiele większa od lewej
- wypełnione dołki nad- i podobojczykowe
- kąt mostkowy jest miernie zaznaczony
- międzyżebrza wypełnione
- łopatki przylegają ściśle do ściany kl. piersiowej
- barki znajdują się na tym samym poziomie
- kąt nadbrzuszny jest prawie prosty

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Oglądanie:

2. Kształt kl. piersiowej:

- kl. piersiowa rozedmowa
- kl. piersiowa krzywicza (np. „pierś kurza”)
- kl. piersiowa lejkowata i szewska

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Oglądanie:

3. Ocena ruchomości kl. piersiowej
4. Ocena częstości oddychania (14-20 /min,

stosunek czasowy wdechu do wydechu 2:3)

5. Ocena toru oddychania:

- brzuszny (typus abdominalis)
- piersiowy (typus costalis)

6. Ocena okolicy przedsercowej

- uderzenie koniuszkowe

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Badanie palpacyjne:

1. Rozszerzalność kl. piersiowej (ograniczenie

rozszerzalności po stronie zmiany –
rozedma, zwłóknienie płuc, płyn w jamie
opłucnej, złamania żeber)

2. Drżenie piersiowe (dostarcza informacji o

gęstości leżącego pod spodem miąższu lub
obecności zmian w jamie opłucnowej –
warunkiem powstania jest drożność oskrzeli)

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Badanie palpacyjne:

2. Drżenie piersiowe cd.:

- osłabione: odma opłucnowa, wysiękowe
zapalenie opłucnej, w miejscu dużego guza w
ścianie kl. piersiowej, w chorobach
wywołujących zatkanie oskrzeli
- wzmożone: w chorobach przebiegających
ze wzmożeniem spoistości płuc – zapalenie ,
guz, zawał, zwłóknienie (bez upośledzenia
drożności oskrzela)

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Badanie palpacyjne:

3. Krepitacje (trzeszczenia) – odma podskórna
4. Uderzenie koniuszkowe serca – efekt

uderzenia koniuszka serca w czasie skurczu
o przednią ścianę kl. piersiowej, wyczuwalne
w V m.ż. przyśrodkowo od linii środkowo-
obojczykowej lewej.

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Opukiwanie:

1. Orientacyjne – oceniające symetryczność

odgłosu (2 m.ż. z przodu kl. piersiowej,
dołki nadobojczykowe, 4 m.ż. w linii środkowo-
obojczykowej, 6 m.ż. w linii pachowej
środkowej , środki okolic nadgrzebieniowych,
międzyłopatkowych, podłopatkowych

2. Szczegółowe – oceniające charakter odgłosu

opukowego, granice płuc, ruchomość granic
płuc.

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Linia

Płuco prawe

Płuco lewe

Przymostkowa

V żebro

IV żebro

Środkowo-

obojczykowa

VI żebro

VI żebro

Środkowo-

pachowa

VII żebro

VIII żebro

Łopatkowa

XI żebro

XI żebro

Przykręgowa

X żebro

X żebro

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Opukiwanie:

1. Charakter odgłosu opukowego:

- jawny – niskie brzmienie, trwa stosunkowo
długo, stwierdza się go w miejscach
przylegania prawidłowego płuca do ściany
kl. piersiowej (wzór – środek II lewego m.ż.)
- nadmiernie jawny – dźwięk nieco niższy,
trwający dość długo (rozedma, odma
opłucnowa)

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Opukiwanie:

1. Charakter odgłosu opukowego cd.:

- stłumiony – dźwięk krótki, o wyższej
częstotliwości, występuje w chorobach
narządu oddechowego, które prowadzą do
bezpowietrzności tkanki płucnej, powstania
bezpowietrznych jam lub znacznego
utrudnienia przewodzenia drgań ściany
klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Opukiwanie serca:

a) Stłumienie względne – rzut sylwetki serca i

dużych naczyń na przednią ścianę klatki
piersiowej (obarczone dużym błędem)

b) Stłumienie bezwzględne – obszar

bezpośredniego przylegania serca do przedniej
ściany klatki piersiowej (lewa granica pokrywa
się z miejscem uderzenia koniuszkowego,
granicę prawą stanowi lewy brzeg mostka,
górna granica to górny brzeg IV żebra)

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Osłuchiwanie:

Zadania osłuchiwania kl. piersiowej:
- określenie charakteru szmerów
oddechowych
- poszukiwanie szmerów oddechowych
dodatkowych
- zbadanie przewodzenia głosu i szeptu

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Osłuchiwanie:

1.

Szmery oddechowe podstawowe:
- szmer oskrzelowy- słyszalny na przebiegu rzutu
tchawicy na kl. piersiową, w innej lokalizacji jest
szmerem patologicznym i świadczy o bezpowietrzności
miąższu płuca przy drożnym oskrzelu (nacieczenie,
niedodma)
- szmer pęcherzykowy – najbardziej rozległy szmer
podstawowy, który się słyszy u zdrowych osób w zakresie
przylegania płuc do kl. piersiowej, powstaje przy
przechodzeniu powietrza z oskrzeli o szerszym świetle do
oskrzeli coraz węższych, a z nich do pęcherzyków
płucnych

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Osłuchiwanie:

Szmer pęcherzykowy cd.:
- prawidłowy – najlepiej słyszalny podczas

wdechu, a warunkiem powstania jest drożność

oskrzela oraz powietrzność miąższu płuca
- zaostrzony – powstaje w wyniku zwiększania

się oporów w drogach oddechowych

(zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa)
- osłabiony – konsekwencja upośledzenia

przewodzenia szumu (rozedma, niedodma,

choroby opłucnej)

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Osłuchiwanie:

2. Szmery oddechowe dodatkowe:

- rzężenia – powstają w oskrzelach i jamach
opłucnych podczas oddychania i kaszlu wskutek
drgań powietrza wywołanych przesuwaniem się
w nich wydzieliny
a) suche – powstają wyłącznie w oskrzelach przy
obrzmieniu błony śluzowej i gromadzeniu się w
nich

gęstej wydzieliny (świsty – dotyczą

małych oskrzeli;

furczenia – zmiany

zlokalizowane w dużych oskrzelach)

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Osłuchiwanie:

Szmery oddechowe dodatkowe cd.:
b) wilgotne – mogą powstawać w oskrzelach i

jamach opłucnych, słyszymy je w zapaleniach

oskrzeli, w rozszerzeniach oskrzeli, w

przypadkach jam na tle gruźlicy; w zależności

od kalibru oskrzeli wyróżniamy
-rz.w. drobnobańkowe
-rz.w. średniobańkowe
-rz.w. grubobańkowe

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Osłuchiwanie:

Szmery oddechowe dodatkowe cd.:
- trzeszczenia – powstają na skutek
gwałtownego otwierania się pęcherzyków
płucnych częściowo wypełnionych
materiałem zapalnym lub uciśniętych przez
nieczynne pęcherzyki

Badanie klatki piersiowej

Badanie klatki piersiowej

Osłuchiwanie serca:

1. Zastawka dwudzielna – okolica uderzenia

koniuszkowego

2. Zastawka tętnicy głównej – II prawe m.ż.

przy mostku

3. Zastawka tętnicy płucnej – II lewe m.ż. przy

mostku

4. Zastawka trójdzielna – przyczep V prawego

żebra do mostka