IAMSAR

International

Areonautical and

Maritime Search and

Rescue Manual

Wydawnictwa

wykorzystywane w akcjach

SAR

• Maritime Search and Rescue Plan of IMO
• IAMSAR
• IMO GMDSS Handbook
• International Signal Code
• IMO Standard Marine Communication

Phrases

IAMSAR

• IAMSAR wszedł w życie w 1998r.
• Ma on służyć pomocą tym, którzy:
- kierują samolotem, statkiem lub inna

jednostką, która może być użyta w celu
wsparcia akcji SAR,

- mogą znaleźć się w roli koordynatora akcji

wielu jednostek,

- znajda się w rzeczywistym lub

potencjalnym niebezpieczeństwie i mogą
potrzebować pomocy.

IAMSAR

IAMSAR składa się z trzech tomów:
• Tom I - Organizacja i zarządzanie (Organization

And Management)

Koordynator służb SAR (SAR Co-ordinator)

• Tom II – Koordynacja akcji (Mission Co-

ordination) Koordynator akcji (Search Mission
Co-ordinator)

• Tom III – Środki ruchome (Mobile facilities)
Koordynator na miejscu akcji (On-scene Co-

ordinator)

IAMSAR – Tom I

• Opracowany na podstawie zapisów

Konwencji SAR’ 79.

• Omawia koncepcję systemu SAR i jego

części.

• Zwiera zalecenia dotyczące szkoleń,

wydawania świadectw, ćwiczeń personelu,
łączności oraz zarządzania systemem.

• W szczególności określa obowiązki

Koordynatora SAR.

Koordynator SAR

• Jest kierownikiem SAR wyższego szczebla –

może być nim jedna lub kilka osób (organ
kolegialny).

• Jego obowiązki maja charakter zarządzania

systemem i należą do nich:

- ustanowienie, wyposażenie, powoływanie

personelu i kierowanie systemem SAR,

- ustanowienie RCC i RSC,
- dostarczenie i zaaranżowanie środków SAR,
- koordynacja szkolenia personelu SAR,
- opracowanie polityki SAR.

IAMSAR – Tom II

• Zastąpił poradnik IMO SAR Manual.
• Zawiera zalecania dla służb SAR dotyczące:
- zasady działania systemu,
- łączności,
- inicjowania akcji,
- planowania poszukiwań,
- technik poszukiwania i ratowania,
- zakończenia akcji.
• W szczególności określa obowiązki SMC.

SMC

• Jest to kierownik konkretnej akcji SAR.
• Jest nim szef RCC lub osoba przez niego

wyznaczona (może być zespół
wspomagający).

• Działa do momentu pomyślnego zakończenia

akcji lub gdy stanie się jasne, że jej dalsze
prowadzenie jest bezcelowe.

Obowiązki SMC

• Uzyskanie i ocena wszystkich dostępnych danych

co do okoliczności wypadku (zagrożenia).

• Upewnienie się co do wyposażenia awaryjnego

jednostki w niebezpieczeństwie.

• Uzyskanie informacji o warunkach

hydrometeorolo-gicznych panujących i
przewidywanych na miejscu wypadku.

• Kontrola ruchu statków w rejonie akcji i zalecanie

im prowadzenia obserwacji i/lub nasłuchu
radiowego.

• Ocena sił i środków dostępnych do prowadzenia

akcji.

Obowiązki SMC

• Określenie pozycji odniesienia, rejonu

poszukiwań i wybór sposobów oraz metod
prowadzenia akcji (dobór środków).

• Opracowanie planu poszukiwania i akcji

ratowniczej.

• Koordynacja akcji z sąsiednimi RCC.
• Ocena otrzymywanych raportów i ewentualna

korekta planu.

• Przy przedłużającej się akcji zapewnienie

odpowiednich zapasów.

• Zapewnienie odpowiednich dostaw dla

podtrzymania życia uratowanych.

Obowiązki SMC

• Prowadzenie zapisów (dokumentacji) zdarzeń.
• Zalecanie szefowi RCC zakończenia lub

zawieszenia akcji.

• Zwalnianie jednostek, gdy ich pomoc nie jest

już potrzebna.

• Wydawanie raportów z akcji.
• Powiadamianie władz prowadzących

dochodzenie w sprawie wypadków.

• Powiadamianie państwa, w którym

zarejestrowana jest jednostka.

• Opracowanie raportu końcowego.

IAMSAR – Tom III

• Zastąpił poradnik MERSAR (Merchant Vessels

Search and Rescue Manual).

• Przeznaczony do wykorzystania na

jednostkach ratowniczych, statkach i
samolotach:

- wykonujących funkcję poszukiwania i

ratowania,

- wykonujących funkcję koordynowania na

miejscu akcji,

- na pokładach których doszło do sytuacji

awaryjnych.

• W szczególności określa obowiązki SMC.

OSC

• Jest to osoba na miejscu akcji

koordynująca działania wszystkich

środków biorących udział w akcji SAR.

• Wyznacza go SMC spośród:
- dowódców jednostek ratowniczych (w

pierwszym rzędzie),

- dowódców innych jednostek.
• Obowiązki OSC obejmuje dowódca

pierwszej jednostki, która przybędzie na

miejsce akcji do momentu:

- wyznaczenia OSC przez SMC,
- wyboru OSC przez dowódców jednostek

spomiędzy siebie.

OSC

• OSC powinien być, w miarę możliwości,

wyznaczony zanim jednostki przybędą na
miejsce akcji.

• Gdy SMC nie został wyznaczony lub

łączność pomiędzy OSC a SMC została
utracone, OSC może wykonywać pewne
dodatkowe zadania i obowiązki, normalnie
wykonywane przez SMC.

• Gdy nie ma łączności pomiędzy jednostkami

powietrznymi a morskimi może być
dodatkowo wyznaczony koordynator
lotniczy (ACO – Air co-ordinator).

Obowiązki OSC

• Koordynacja działania wszystkich jednostek na

miejscu akcji.

• Odbieranie planu poszukiwania lub ratowania od

SMC lub opracowywanie samemu i przekazywanie
go do wszystkich jednostek biorących udział w
akcji.

• Modyfikowanie akcji SAR w zależności sytuacji na

miejscu akcji i informowanie o tym na bieżąco
SMC.

• Koordynacja łączności na miejscu akcji.
• Monitorowanie działania innych jednostek

biorących udział w akcji i ewentualne zwracanie
im uwagi gdy działają nieprawidłowo.

Obowiązki OSC

• Zapewnienie, aby akcja prowadzona była bezpiecznie,

zwracając szczególną uwagę na zachowanie
bezpiecznych odległości pomiędzy wszystkimi
środkami, zarówno nawodnymi jak i powietrznymi.

• Przekazywanie okresowych raportów sytuacyjnych

(SITREP) do SMC (wg standardowego formatu)
zawierające:

- warunki hydrometeorologiczne,
- aktualne wyniki poszukiwań (czas poszukiwania,

przeszukany obszar, ilość znalezionych i/lub
wyratowanych rozbitków),

- wszelkie podjęte akcje,
- wszelkie przyszłe plany i zamierzenia.

Obowiązki OSC

• Prowadzenie dokładnego zapisu przebiegu akcji:
- przybycie i czas odejścia jednostek z miejsca

akcji,

- pozycja odniesienia,
- rejon poszukiwań, obszar przeszukany,
- zastosowany schemat poszukiwań i odstępy

między torami,

- obiekty, szczątki, ślady zauważone,
- podjęte akcje,
- osiągnięte wyniki.
• Doradzanie SMC w sprawie rekwirowania lub

zwalniania środków.

Obowiązki OSC

• Podawanie SMC (lub odpowiednim władzom)

liczbę i dane personalne uratowanych.

• Przekazanie SMC nazw i portów

przeznaczenia jednostek z uratowanymi.

• Żądanie od SMC dodatkowej pomocy od SMC

(np. pomocy medycznej, środków
ewakuacyjnych…) gdy jest niezbędna.

• Ogłaszanie i egzekwowanie ciszy radiowej na

kanałach lub częstotliwościach służących do
łączności w niebezpieczeństwie.

Obowiązki OSC

• Wnioskowanie do SMC o zakończenie akcji SAR.
• Przekazywanie informacji o zakończeniu akcji do

wszystkich jednostek biorących w niej udział.

• Informowanie wszystkich jednostek o

zakończeniu akcji SAR i jej efektach.

• Odwoływanie ciszy radiowej.
• Przygotowanie raportu z przeprowadzonej akcji

SAR.

• Na żądanie właściwych władz udzielanie

odpowiednich informacji.

• W wyjątkowych sytuacjach udzielanie informacji

mediom.

Postępowanie jednostek w

niebezpieczeństwie

• Nadanie wezwania w niebezpieczeństwie na

odpowiednich częstotliwościach, kanałach
lub odpowiednimi środkami (EPIRB, SART,
sygnały z załącznika do MPZZM).

Postępowanie jednostek w

niebezpieczeństwie

• Podanie w wezwaniu, w miarę możliwości,

odpowiednich informacji:

- głównych - nazwa/sygnał wywoławczy statku,

pozycja, czas, rodzaj niebezpieczeństwa, rodzaj
oczekiwanej pomocy, dodatkowe informacje
dotyczące wypadku,

- dodatkowych – warunki

hydrometeorologiczne, liczba członków załogi,
liczba i rodzaj użytych środków ratunkowych,
liczba rannych,

- dane dotyczące poszkodowanych i możliwości

udzielenia im pomocy na statku.

Postępowanie jednostek w

niebezpieczeństwie

• Informowanie, w miarę możliwości, o zmianie

sytuacji lub zmieniających się warunkach.

• Monitorowanie ruchu jednostek

podążających na pomoc.

• Odwoływanie alarmu, gdy pomoc nie jest już

potrzebna.

• Współpraca i w miarę możliwości udzielanie

pomocy jednostkom biorącym udział w akcji
SAR.

Postępowanie statków

udzielających pomocy

Postępowanie to można podzielić na kilka

etapów:

• Działanie natychmiastowe.
• Podążanie do miejsca wypadku.
• Przepływanie przez rejon akcji podążając do

wyznaczonej pozycji.

• Wykonywanie zadań poszukiwania i

ratowania.

Działanie

natychmiastowe

• Potwierdzenie odebrania wezwania w niebezpieczeń-

stwie (zgodnie z GMDSS, diagramy w IAMSAR).

• Przekazanie informacji statkowi w

niebezpieczeństwie (lub koordynatorowi akcji):
własna identyfikacja, pozycja, kurs, prędkość, ETA na
miejsce akcji.

• Zebranie max. ilości informacji o jednostce w

niebezpieczeństwie i okolicznościach wypadku.

• Utrzymywanie ciągłego nasłuch na częstotliwościach

i kanałach przeznaczonych do łączności w
niebezpieczeństwie.

Podążanie do miejsca

akcji

• Utrzymywanie łączności z jednostką w

niebezpieczeństwie.

• Śledzenie pozycji jednostki w niebezpieczeństwie.
• Nawiązanie kontaktu z SMC i przekazanie

wszelkich niezbędnych informacji, a także ich

aktualizacja.

• Określenie ETA pozostałych jednostek

podążających na pomoc i śledzenie ich ruchów.

• Przygotowanie statku do prowadzenia akcji:
- poszukiwania,
- ratowania.

Przepływanie przez rejon akcji

podążając do wyznaczonej

pozycji.

• Przejście na ustalony wcześniej system

wacht uwzględniający wymagania akcji SAR.

• Wzmożona obserwacja: wzrokowa,

słuchowa, środkami technicznymi.

• Przygotowanie ciepłych napojów i jedzenia

dla rozbitków.

• Obserwowanie ruchu innych jednostek

zmierzających do wyznaczonych pozycji.

Wykonywanie zadań

poszukiwania i ratowania

Zadania te statki wykonują na podstawie
dostarczonych im wcześniej prze OSC (lub
bezpośrednio przez SMC) planów
poszukiwania i ratowania.