Prozdrowotne
Prozdrowotne
właściwości oliwki
właściwości oliwki
europejskiej
europejskiej
Olea
Olea
europaea
europaea
L.
L.
Autor: J.A.
Autor: J.A.
Systematyka
Systematyka
Rząd: Jasnotowce –
Rząd: Jasnotowce –
Lamiales
Lamiales
Rodzina: Oliwkowate –
Rodzina: Oliwkowate –
Oleaceae
Oleaceae
Rodzaj: Oliwka –
Rodzaj: Oliwka –
Olea
Olea
L.
L.
Gatunek: Oliwka europejska –
Gatunek: Oliwka europejska –
Olea europaea
Olea europaea
L.
L.
Morfologia
Morfologia
Pokrój: wiecznie zielone drzewo,
Pokrój: wiecznie zielone drzewo,
czasem krzew, wysokość do 12 m
czasem krzew, wysokość do 12 m
Liście: małe, całobrzegie,
Liście: małe, całobrzegie,
szerokolancetowate do podłóżnie
szerokolancetowate do podłóżnie
owalnych, krótkoogonkowe, z
owalnych, krótkoogonkowe, z
wierzchu ciemnozielone, spodem
wierzchu ciemnozielone, spodem
srebrzystopopielate, pokryte
srebrzystopopielate, pokryte
włoskami. Na roślinie pozostają
włoskami. Na roślinie pozostają
2-3 lat
2-3 lat
Morfologia
Morfologia
Owoce: pestkowiec
Owoce: pestkowiec
o dł. do 3,5 cm, przed
o dł. do 3,5 cm, przed
dojrzeniem ma barwę
dojrzeniem ma barwę
szarozieloną,
szarozieloną,
po osiągnięciu
po osiągnięciu
dojrzałości
dojrzałości
niebieskawoczarną
niebieskawoczarną
Owoce – zastosowanie
Owoce – zastosowanie
Produkcja oliwy
Produkcja oliwy
z oliwek
z oliwek
Spożywanie
Spożywanie
wydrylowanych,
wydrylowanych,
przetwożonych
przetwożonych
owoców
owoców
(marynowanie,
(marynowanie,
suszenie,
suszenie,
solenie itp.)
solenie itp.)
Oliwa z oliwek
Oliwa z oliwek
Oliwa naturalna (vergin, extra
Oliwa naturalna (vergin, extra
vergin) - z pierwszego tłoczenia
vergin) - z pierwszego tłoczenia
na zimno
na zimno
Oliwa rafinowana – oczyszczona
Oliwa rafinowana – oczyszczona
Oliwa zwykła – z kolejnych
Oliwa zwykła – z kolejnych
tłoczeń
tłoczeń
Oliwa z oliwek – skład
Oliwa z oliwek – skład
chemiczny
chemiczny
98-99% - tracyloglicerole
98-99% - tracyloglicerole
2% - związki towarzyszące: pochodne
2% - związki towarzyszące: pochodne
lipidów (fosfolipidy, woski), fenole,
lipidów (fosfolipidy, woski), fenole,
barwniki, karotenoidy, alifatyczne i
barwniki, karotenoidy, alifatyczne i
triterpenowe alkohole, węglowodory
triterpenowe alkohole, węglowodory
(np. skwalen), sterole (głównie
(np. skwalen), sterole (głównie
β
β
-
-
sitosterol), tokoferole (głównie
sitosterol), tokoferole (głównie
α
α
-
-
tokoferol), barwniki, związki fenolowe i
tokoferol), barwniki, związki fenolowe i
wiele aromatycznych związków
wiele aromatycznych związków
lotnych
lotnych
Kwasy tłuszczowe
Kwasy tłuszczowe
14% kw. nasyconych
14% kw. nasyconych
(palmitynowy, stearynowy
(palmitynowy, stearynowy
73% kw. monoenowe (oleinowy
73% kw. monoenowe (oleinowy
55-83%, palmitooleinowy)
55-83%, palmitooleinowy)
14% kw. polienowych (linolowy,
14% kw. polienowych (linolowy,
linolenowy)
linolenowy)
Kwas oleinowy
Kwas oleinowy
Omega- 9
Omega- 9
może pełnić rolę ochronną w
może pełnić rolę ochronną w
profilaktyce miażdżycy, chorób
profilaktyce miażdżycy, chorób
serca, cukrzycy i nadciśnienia
serca, cukrzycy i nadciśnienia
tętniczego
tętniczego
Związki fenolowe
Związki fenolowe
Kwasy fenolowe (galusowy,
Kwasy fenolowe (galusowy,
homowanilinowy, kawowy)
homowanilinowy, kawowy)
Alkohole (tyrosol,
Alkohole (tyrosol,
hydroksytyrosol)
hydroksytyrosol)
Glikozydy (oleuropeina)
Glikozydy (oleuropeina)
Flawonoidy
Flawonoidy
Działanie przeciwutleniające
Działanie przeciwutleniające
Fitosterole
Fitosterole
β
β
-sitosterol
-sitosterol
Kampesterol
Kampesterol
Stigmasterol
Stigmasterol
Δ
Δ
-5-avenasterol
-5-avenasterol
działanie obniżające całkowity
działanie obniżające całkowity
poziom cholesterolu i frakcji LDL
poziom cholesterolu i frakcji LDL
w organizmie człowieka
w organizmie człowieka
Tokoferole
Tokoferole
α
α
-tokoferol (90% tokoferoli)
-tokoferol (90% tokoferoli)
β
β
-tokoferol
-tokoferol
γ
γ
-tokoferol
-tokoferol
δ
δ
-tokoferol
-tokoferol
Działanie antyoksydacyjne,
Działanie antyoksydacyjne,
wmacnia ściany naczyń
wmacnia ściany naczyń
krwionośnych, przeciwdziała
krwionośnych, przeciwdziała
miażdżycy i chorobom serca
miażdżycy i chorobom serca
Skwalen
Skwalen
Węglowodór wielonienasycony
Węglowodór wielonienasycony
200-7500 mg/kg oliwy,
200-7500 mg/kg oliwy,
Działanie chemoprewencyjne,
Działanie chemoprewencyjne,
przeciwbakteryjne,
przeciwbakteryjne,
przeciwgrzybicze
przeciwgrzybicze
Przeciwdziałanie chorobie
Przeciwdziałanie chorobie
niedokrwiennej serca
niedokrwiennej serca
Opóźnienie procesów starzenia
Opóźnienie procesów starzenia
Barwniki
Barwniki
Karotenoidy (
Karotenoidy (
β
β
-karoten, luteina)
-karoten, luteina)
Chlorofile
Chlorofile
β
β
-karoten – 0,3 – 3,7 mg/kg,
-karoten – 0,3 – 3,7 mg/kg,
prekusor wit. A, wł.
prekusor wit. A, wł.
antyoksydacyjne, korzystnie
antyoksydacyjne, korzystnie
wpływa na wzrok i system
wpływa na wzrok i system
immunologiczny
immunologiczny
Oliwa z oliwek
Oliwa z oliwek
-podsumowanie
-podsumowanie
Zawiera dużo (4-20%) NNKT
Zawiera dużo (4-20%) NNKT
Spożycie oliwy zmniejsza stężenie
Spożycie oliwy zmniejsza stężenie
cholesterolu całkowitego i frakcji
cholesterolu całkowitego i frakcji
LDL w surowicy krwi, substancji
LDL w surowicy krwi, substancji
zwiększjacych krzepliwość krwi
zwiększjacych krzepliwość krwi
Działanie antyoksydacyjne
Działanie antyoksydacyjne
Zapewnia wzrost stężenia
Zapewnia wzrost stężenia
choresterolu frakcji HDL
choresterolu frakcji HDL
Oliwa z oliwek
Oliwa z oliwek
-podsumowanie
-podsumowanie
Przeciwdziała miażdżycy
Przeciwdziała miażdżycy
Obniża ciśnienie tętnicze
Obniża ciśnienie tętnicze
Ułatwia obniżenie masy ciała
Ułatwia obniżenie masy ciała
Obniża ryzyko cukrzycy
Obniża ryzyko cukrzycy
Zalecana u chorych z
Zalecana u chorych z
zaburzeniami trawienia
zaburzeniami trawienia
Spowalnia procesy degeneracji i
Spowalnia procesy degeneracji i
starzenia układu nerwowego
starzenia układu nerwowego
Oliwa z oliwek
Oliwa z oliwek
-podsumowanie
-podsumowanie
Często wchodzi w skład
Często wchodzi w skład
kosmetyków
kosmetyków
Działa na skórę odmładzająco,
Działa na skórę odmładzająco,
odświerzająco i nawilżająco
odświerzająco i nawilżająco
Przyśpiesza regenerację tkanek
Przyśpiesza regenerację tkanek
Chroni przed wolnymi rodnikami
Chroni przed wolnymi rodnikami
Ekstrakt z liści
Ekstrakt z liści
Związki fenolowe: oleuropeina,
Związki fenolowe: oleuropeina,
werbaskozyd, 7-glukozyd apigeniny oraz
werbaskozyd, 7-glukozyd apigeniny oraz
7-glukozyd luteoliny
7-glukozyd luteoliny
Ekstrakty zawierają również tetra- i
Ekstrakty zawierają również tetra- i
pentacykliczne triterpeny, sterole,
pentacykliczne triterpeny, sterole,
erytroidol, uvaol, kwas oleanolowy,
erytroidol, uvaol, kwas oleanolowy,
hydroksytyrozol, tyrozol, katechiny, kwas
hydroksytyrozol, tyrozol, katechiny, kwas
kawowy, kwas wanilinowy, wanilinę,
kawowy, kwas wanilinowy, wanilinę,
rutynę, 7-glukozyd diosmetyny,
rutynę, 7-glukozyd diosmetyny,
luteolinę, diosmetynę , cukrowe
luteolinę, diosmetynę , cukrowe
pochodne luteoliny i apigeniny,
pochodne luteoliny i apigeniny,
pochodne kwercytyny, oleozyd,
pochodne kwercytyny, oleozyd,
oleurozyd
oleurozyd
Ekstrakt z liści - działanie
Ekstrakt z liści - działanie
Przeciwutleniające
Przeciwutleniające
Przeciwdziała chorobie wieńcowej
Przeciwdziała chorobie wieńcowej
Antykancerogenne
Antykancerogenne
Przecibakteryjne i
Przecibakteryjne i
przeciwwirusowe
przeciwwirusowe
Bibliografia
Bibliografia
Gryszczyńska A., Gryszczyńska B.,
Gryszczyńska A., Gryszczyńska B.,
Opala B. 2010. Liście oliwki
Opala B. 2010. Liście oliwki
europejskiej (
europejskiej (
Olea europaea
Olea europaea
L.) –
L.) –
chemizm i zastosowanie w
chemizm i zastosowanie w
medycynie. Postępy Fitoterapii 1:
medycynie. Postępy Fitoterapii 1:
30-37.
30-37.
Kwiatkowska E. 2007. Właściwości
Kwiatkowska E. 2007. Właściwości
zdrowotne oliwy z oliwek. Postępy
zdrowotne oliwy z oliwek. Postępy
Fitoterapii 3:168-171.
Fitoterapii 3:168-171.
Bibliografia
Bibliografia
Wroniak M., Maszewska M. 2011.
Wroniak M., Maszewska M. 2011.
Oliwa z oliwek w diecie
Oliwa z oliwek w diecie
śródziemnomorskiej. ŻYWNOŚĆ.
śródziemnomorskiej. ŻYWNOŚĆ.
Nauka. Technologia. Jakość 5
Nauka. Technologia. Jakość 5
(78): 26 – 36.
(78): 26 – 36.
http://www.medicalnewstoday.com/articl
http://www.medicalnewstoday.com/articl
https://pl.wikipedia.org/wiki/Oliwka_europ