Organizacja ZAiP w

Organizacja ZAiP w

banku komercyjnym

banku komercyjnym

Delegacja uprawnień

Delegacja uprawnień



Ze względu na występujące w banku ryzyko

Ze względu na występujące w banku ryzyko

niezbędna jest hierarchizacja zarządzania,

niezbędna jest hierarchizacja zarządzania,

aby działalność wszystkich szczebli była

aby działalność wszystkich szczebli była

skoordynowana

skoordynowana



Kontrola ryzyka musi być na tyle ścisła, aby

Kontrola ryzyka musi być na tyle ścisła, aby

ryzyko to było świadomie podejmowane do

ryzyko to było świadomie podejmowane do

granic, jakie w banku zostały wyznaczone i

granic, jakie w banku zostały wyznaczone i

nie następowało dublowanie operacji

nie następowało dublowanie operacji



Kontrola nie może jednak krępować

Kontrola nie może jednak krępować

swobodnej działalności banku i musi

swobodnej działalności banku i musi

sprzyjać elastycznemu wykorzystaniu

sprzyjać elastycznemu wykorzystaniu

sytuacji rynkowych

sytuacji rynkowych

W departamencie skarbu

W departamencie skarbu



Koncentrują się wszystkie strumienie

Koncentrują się wszystkie strumienie

pieniężne wynikające z wpływów i

pieniężne wynikające z wpływów i

wypłat złotowych i dewizowych

wypłat złotowych i dewizowych



Zapewniana jest płynność

Zapewniana jest płynność



Pozyskuje się fundusze najtańszym

Pozyskuje się fundusze najtańszym

kosztem

kosztem



Określana jest scentralizowana cena

Określana jest scentralizowana cena

pieniądza dla całego banku na

pieniądza dla całego banku na

podstawie możliwości refinansowych

podstawie możliwości refinansowych

Wpływy

Wpływy



Depozyty od klientów

Depozyty od klientów



Spłata kredytów

Spłata kredytów



Spłata lokat ulokowanych w innych

Spłata lokat ulokowanych w innych

bankach

bankach



Sprzedaż papierów wartościowych

Sprzedaż papierów wartościowych



Kupno walut (w zależności od kursu)

Kupno walut (w zależności od kursu)



Emisja własnych papierów wartościowych

Emisja własnych papierów wartościowych



Inne

Inne

Wypłaty

Wypłaty



Wycofanie lokat przez klienta

Wycofanie lokat przez klienta



Udzielanie kredytów

Udzielanie kredytów



Lokata w innym banku

Lokata w innym banku



Sprzedaż walut (w zależności od

Sprzedaż walut (w zależności od

kursu)

kursu)



Wykup własnych papierów

Wykup własnych papierów

wartościowych

wartościowych



Inne

Inne



Strumienie pieniężne różnią się

Strumienie pieniężne różnią się

między pod względem:

między pod względem:



Przedmiotowym

Przedmiotowym



Podmiotowym

Podmiotowym



Walutowym

Walutowym



Terminowym

Terminowym



Rodzaju i poziomu stopy procentowej

Rodzaju i poziomu stopy procentowej

Narusza to bilans banku tworząc tzw.

Narusza to bilans banku tworząc tzw.

otwarte pozycje walutowe i

otwarte pozycje walutowe i

niedopasowanie czasowe aktywów i

niedopasowanie czasowe aktywów i

pasywów, czyniąc banki podatnym

pasywów, czyniąc banki podatnym

na ryzyko kursowe, stopy procentowe

na ryzyko kursowe, stopy procentowe

i płynności.

i płynności.

Komórka zarządzania aktywami i

Komórka zarządzania aktywami i

pasywami przez dynamiczne

pasywami przez dynamiczne

oddziaływanie na strumienie

oddziaływanie na strumienie

pieniężne powinna doprowadzić

pieniężne powinna doprowadzić

bilans do pożądanego stanu.

bilans do pożądanego stanu.

Pozycja finansowa

Pozycja finansowa

(walutowa)

(walutowa)

Różnica między aktywami i

Różnica między aktywami i

pasywami w danej walucie lub w

pasywami w danej walucie lub w

danym przedziale

danym przedziale

zapadalności/wymagalności

zapadalności/wymagalności

Rodzaje pozycji finansowych

Rodzaje pozycji finansowych



Zamknięta

Zamknięta

– aktywa = pasywa

– aktywa = pasywa



Otwarta

Otwarta

- długa – aktywa > pasywa

- długa – aktywa > pasywa

- krótka – aktywa < pasywa

- krótka – aktywa < pasywa

Pozycja finansowa w wymiarze

Pozycja finansowa w wymiarze

pieniężnym nazywana jest luką

pieniężnym nazywana jest luką

finansową.

finansową.



Luka dodatnia – pozycja otwarta

Luka dodatnia – pozycja otwarta

długa

długa



Luka ujemna – pozycja otwarta

Luka ujemna – pozycja otwarta

krótka

krótka

Zapadalność aktywów

Zapadalność aktywów

Przedział czasu między datą

Przedział czasu między datą

sporządzenia sprawozdania

sporządzenia sprawozdania

informacji, a datą spłaty różnych

informacji, a datą spłaty różnych

należności banku

należności banku

Wymagalność pasywów

Wymagalność pasywów

Przedział czasu między datą, na

Przedział czasu między datą, na

którą sporządza się sprawozdanie, a

którą sporządza się sprawozdanie, a

datą realizacji zobowiązań wobec

datą realizacji zobowiązań wobec

deponentów

deponentów

Zapadalność i wymagalność

Zapadalność i wymagalność



Liczona jest w dniach

Liczona jest w dniach



W terminach nominalnych –

W terminach nominalnych –

wynikających z umowy z klientem

wynikających z umowy z klientem



W terminach realnych – wynikających

W terminach realnych – wynikających

z faktycznego okresu trwania

z faktycznego okresu trwania

należności lub zobowiązania

należności lub zobowiązania

Umiejscowienie komórki ZAiP w

Umiejscowienie komórki ZAiP w

strukturze banku komercyjnego

strukturze banku komercyjnego



W oddziale

W oddziale



W centrali

W centrali

Argumenty za oddziałem

Argumenty za oddziałem



Szybsze i lepsze rozpoznanie potrzeb

Szybsze i lepsze rozpoznanie potrzeb

i pozycji finansowej

i pozycji finansowej



Bezpośrednia odpowiedzialność i

Bezpośrednia odpowiedzialność i

korzyści z wypracowanej działalności

korzyści z wypracowanej działalności

Argumenty za centralą

Argumenty za centralą



Koncentracja i koordynacja działań

Koncentracja i koordynacja działań

identyfikujących ryzyko w całym banku

identyfikujących ryzyko w całym banku



Optymalizacja działań ograniczających ryzyko

Optymalizacja działań ograniczających ryzyko

przez centralizację otwartych pozycji banku (brak

przez centralizację otwartych pozycji banku (brak

dublowania operacji)

dublowania operacji)



Określenie realnych dochodów i kosztów banku

Określenie realnych dochodów i kosztów banku

przez porównanie wyników działalności z rynkami

przez porównanie wyników działalności z rynkami

finansowymi kształtującymi ceny

finansowymi kształtującymi ceny



Optymalna alokacja środków banku i pozyskiwanie

Optymalna alokacja środków banku i pozyskiwanie

funduszy na działalność możliwie najniższym

funduszy na działalność możliwie najniższym

kosztem

kosztem



Obniżenie kosztów zamykania pozycji finansowych

Obniżenie kosztów zamykania pozycji finansowych

Zadania departamentu

Zadania departamentu

skarbu

skarbu



Zapewnienie płynności finansowej

Zapewnienie płynności finansowej

banku

banku



Zapewnienie odpowiedniej

Zapewnienie odpowiedniej

dochodowości

dochodowości

Metody działania

Metody działania

departamentu skarbu

departamentu skarbu



Operacje arbitrażowe

Operacje arbitrażowe



Operacje spekulacyjne (zarobkowe)

Operacje spekulacyjne (zarobkowe)

Operacje arbitrażowe

Operacje arbitrażowe



Wykorzystanie wszelkiego rodzaju

Wykorzystanie wszelkiego rodzaju

niedopasowania między poszczególnymi

niedopasowania między poszczególnymi

rynkami, instrumentami, kursami,

rynkami, instrumentami, kursami,

terminami, stopami procentowymi itp. W

terminami, stopami procentowymi itp. W

celu dokonania zamknięcia pozycji

celu dokonania zamknięcia pozycji

finansowych, przynoszącego określony

finansowych, przynoszącego określony

wynik.

wynik.



Przy arbitrażu nie jest podejmowane

Przy arbitrażu nie jest podejmowane

ryzyko

ryzyko

Operacje zarobkowe

Operacje zarobkowe



Spekulacja, czyli wykorzystanie

Spekulacja, czyli wykorzystanie

ruchów kursów walut i stóp

ruchów kursów walut i stóp

procentowych w celu zarobienia na

procentowych w celu zarobienia na

ich różnicach

ich różnicach



Przeznacza się w tym celu część

Przeznacza się w tym celu część

dochodu na obrót rynkowy

dochodu na obrót rynkowy



Spekulacja wiąże się z ryzykiem

Spekulacja wiąże się z ryzykiem

Zadaniem departamentu jest

Zadaniem departamentu jest

niedopuszczenie:

niedopuszczenie:



Do deprecjacji aktywów i aprecjacji

Do deprecjacji aktywów i aprecjacji

pasywów

pasywów



W ujęciu dynamicznym – aby

W ujęciu dynamicznym – aby

aprecjacja pasywów była większa od

aprecjacja pasywów była większa od

aprecjacji aktywów

aprecjacji aktywów

Przykładowa organizacja

Przykładowa organizacja

departamentu

departamentu

DYREKTOR

Z-ca Dyr..

Naczelnik

Z-ca Dyr..

Zespół dealerski

SEKCJE

Rynku walutowego

Rynku pieniężnego

Zespółanalityczno-kontrolny

Back office

SEKCJE

Rynku walutowego

Rynku pieniężnego

Zespół dealerski

Zespół dealerski

(front office)

(front office)



Określanie i monitorowanie

Określanie i monitorowanie

bieżących pozycji finansowych na

bieżących pozycji finansowych na

podstawie otrzymanych informacji

podstawie otrzymanych informacji



Określanie wyjściowych kursów

Określanie wyjściowych kursów

walut, stóp procentowych i cen

walut, stóp procentowych i cen

papierów wartościowych

papierów wartościowych



Operacje na rynkach finansowych

Operacje na rynkach finansowych

(zamykanie pozycji)

(zamykanie pozycji)

Zespół analityczno -

Zespół analityczno -

kontrolny

kontrolny



Kontrola operacji przeprowadzanych przez

Kontrola operacji przeprowadzanych przez

dealerów pod względem merytorycznym i

dealerów pod względem merytorycznym i

stopnia wykorzystania limitów

stopnia wykorzystania limitów



Tworzenie bazy danych o

Tworzenie bazy danych o

przeprowadzanych operacjach i rynku

przeprowadzanych operacjach i rynku

finansowym dla dealerów

finansowym dla dealerów



Dokonywanie prognoz pozycji

Dokonywanie prognoz pozycji

finansowych banku w oparciu o te

finansowych banku w oparciu o te

informacje

informacje

Zespół rozliczeniowy

Zespół rozliczeniowy



Rozliczanie operacji dealerskich

Rozliczanie operacji dealerskich



Kontrola zespołu dealerskiego

Kontrola zespołu dealerskiego

-

Rejestracja operacji

Rejestracja operacji

-

Wysyłanie poleceń płatniczych do banków

Wysyłanie poleceń płatniczych do banków

-

Wysyłanie potwierdzeń wykonanych

Wysyłanie potwierdzeń wykonanych

operacji

operacji

-

księgowanie

księgowanie



Wyjaśnianie i rozliczanie spraw

Wyjaśnianie i rozliczanie spraw

spornych

spornych

Konieczność nadzoru nad

Konieczność nadzoru nad

departamentem skarbu –

departamentem skarbu –

przyczyny

przyczyny



Rosnące ryzyko operacji na rynkach

Rosnące ryzyko operacji na rynkach

finansowych

finansowych



Sieć powiązań departamentu jest

Sieć powiązań departamentu jest

rozbudowana

rozbudowana



Jego działań nie da się w pełni

Jego działań nie da się w pełni

sformalizować – konieczna szybka

sformalizować – konieczna szybka

reakcja na sytuację rynkową

reakcja na sytuację rynkową

Nadzór nad departamentem sprawuje

Nadzór nad departamentem sprawuje

ALCO

ALCO

–

–

Komitet Aktywów i

Komitet Aktywów i

Pasywów

Pasywów



Kontrola poszczególnych rodzajów

Kontrola poszczególnych rodzajów

ryzyka

ryzyka



Wyznaczanie granic ryzyka

Wyznaczanie granic ryzyka

rynkowego, jakie bank może podjąć –

rynkowego, jakie bank może podjąć –

limitów działania

limitów działania

Zadania ALCO

Zadania ALCO



Określenie rodzaju ryzyka i jego

Określenie rodzaju ryzyka i jego

hierarchizacja z punktu widzenia

hierarchizacja z punktu widzenia

priorytetów banku

priorytetów banku



Zarządzanie ryzykiem płynności

Zarządzanie ryzykiem płynności



Zarządzanie ryzykiem kursowym

Zarządzanie ryzykiem kursowym



Zarządzanie ryzykiem stopy

Zarządzanie ryzykiem stopy

procentowej

procentowej

Zarządzanie ryzykiem –

Zarządzanie ryzykiem –

określanie pozycji walutowej i

określanie pozycji walutowej i

płynności

płynności



Strukturalnej

Strukturalnej



Operacyjnej

Operacyjnej



Transakcyjnej

Transakcyjnej

Pozycja strukturalna

Pozycja strukturalna

Określenie maksymalnych limitów

Określenie maksymalnych limitów

niedopasowania w poszczególnych

niedopasowania w poszczególnych

lukach, dotyczących

lukach, dotyczących

długoterminowych inwestycji

długoterminowych inwestycji

kapitałowych

kapitałowych

Pozycja operacyjna

Pozycja operacyjna

Dotyczy pozycji średnioterminowych,

Dotyczy pozycji średnioterminowych,

które mogą pozostać do pewnego

które mogą pozostać do pewnego

poziomu otwarte bez szkody dla

poziomu otwarte bez szkody dla

działalności banku

działalności banku

Pozycja transakcyjna

Pozycja transakcyjna



Dotyczy transakcji dokonywanych w

Dotyczy transakcji dokonywanych w

ciągu dnia

ciągu dnia



Musi być na koniec dnia zamknięta

Musi być na koniec dnia zamknięta