Analizy funkcjonalne

Analizy funkcjonalne

ruchów kręgosłupa

ruchów kręgosłupa

oraz stawów

oraz stawów

skroniowo-

skroniowo-

żuchwowych

żuchwowych

Kręgosłup

Kręgosłup



Długość kręgosłupa wynosi ok. 2/5

Długość kręgosłupa wynosi ok. 2/5

wysokości ciała (ok.40%), ¾ to

wysokości ciała (ok.40%), ¾ to

wysokość trzonów, ¼ to wysokość

wysokość trzonów, ¼ to wysokość

krążków międzykręgowych

krążków międzykręgowych



W pozycji stojącej kręgosłup jest o

W pozycji stojącej kręgosłup jest o

1,5 – 3,0 cm krótszy niż w leżącej

1,5 – 3,0 cm krótszy niż w leżącej



Wysokość trzonów kręgów od C3

Wysokość trzonów kręgów od C3

do L5 wzrasta dwukrotnie, wymiar

do L5 wzrasta dwukrotnie, wymiar

strzałkowy – mniej więcej dwa i pół

strzałkowy – mniej więcej dwa i pół

razy, poprzeczny – prawie

razy, poprzeczny – prawie

trzykrotnie

trzykrotnie

Kanał kręgowy

Kanał kręgowy



Światło kanału jest największe w części

Światło kanału jest największe w części

szyjnej i lędźwiowej, i ma kształt

szyjnej i lędźwiowej, i ma kształt

trójkątny. W części piersiowej jest na

trójkątny. W części piersiowej jest na

przekroju okrągłe i znacznie węższe.

przekroju okrągłe i znacznie węższe.



Obszerne światło kanału jest

Obszerne światło kanału jest

czynnikiem istotnym w ochronie

czynnikiem istotnym w ochronie

rdzenia.

rdzenia.



Czasami łuki kręgów są nie zrośnięte,

Czasami łuki kręgów są nie zrośnięte,

powstaje szczelina przez którą wystają

powstaje szczelina przez którą wystają

opony i rdzeń –

opony i rdzeń –

spina bifida

spina bifida

(rozszczep

(rozszczep

kręgosłupa)

kręgosłupa)

Krzywizny kręgosłupa

Krzywizny kręgosłupa



Wężowato wygięty kręgosłup człowieka

Wężowato wygięty kręgosłup człowieka

jest związany z jego pionową postawą

jest związany z jego pionową postawą

ciała.

ciała.



Mają istotne znaczenie w przenoszeniu

Mają istotne znaczenie w przenoszeniu

obciążeń i wstrząsów. Tylman i wsp.

obciążeń i wstrząsów. Tylman i wsp.

określają, że odporność kręgosłupa jest

określają, że odporność kręgosłupa jest

proporcjonalna do kwadratu liczby

proporcjonalna do kwadratu liczby

krzywizn „+1”.

krzywizn „+1”.



Pionowa postawa doprowadziła do

Pionowa postawa doprowadziła do

przesunięcia się punktu ciężkości ciała

przesunięcia się punktu ciężkości ciała

powyżej punktu podpory.

powyżej punktu podpory.



Wraz z dwunożnym chodem człowiek

Wraz z dwunożnym chodem człowiek

zdobył równowagę chwiejną, co wymaga

zdobył równowagę chwiejną, co wymaga

szeregu specjalnych urządzeń aparatu

szeregu specjalnych urządzeń aparatu

więzadłowego i mięśniowego.

więzadłowego i mięśniowego.

Rusztowanie kostne

Rusztowanie kostne

kręgosłupa

kręgosłupa



Łańcuch kinematyczny zbudowany z 24

Łańcuch kinematyczny zbudowany z 24

kręgów.

kręgów.



Rozmiary kręgów zwiększają się od góry

Rozmiary kręgów zwiększają się od góry

ku dołowi

ku dołowi

–

–

(przyczyna statyczna i

(przyczyna statyczna i

dynamiczna)

dynamiczna)



Trójkątny kształt kości krzyżowej związany jest

Trójkątny kształt kości krzyżowej związany jest

z brakiem udziału jej w dźwiganiu kręgosłupa.

z brakiem udziału jej w dźwiganiu kręgosłupa.

Siła ciężkości ciała przenosi się przez

Siła ciężkości ciała przenosi się przez

kręgosłup lędźwiowy i stawy krzyżowo-

kręgosłup lędźwiowy i stawy krzyżowo-

biodrowe na kończyny dolne.

biodrowe na kończyny dolne.

Czynność kręgosłupa

Czynność kręgosłupa



narząd ochronny rdzenia

narząd ochronny rdzenia



amortyzacja

amortyzacja



narząd podpory ciała (siła nośna to ok.

narząd podpory ciała (siła nośna to ok.

350kg- Macalister), najsłabszym

350kg- Macalister), najsłabszym

miejscem jest kręg 5 i przejścia

miejscem jest kręg 5 i przejścia

krzywizn (bardziej ruchome odcinki

krzywizn (bardziej ruchome odcinki

łącza się z mniej ruchomymi)

łącza się z mniej ruchomymi)



narząd ruchu – ruchomość końca

narząd ruchu – ruchomość końca

dolnego wskutek obciążenia zmniejsza

dolnego wskutek obciążenia zmniejsza

się, moc

się, moc

i odporność wzrastają, odwrotnie niż

i odporność wzrastają, odwrotnie niż

końca górnego.

końca górnego.

Połączenia kręgosłupa

Połączenia kręgosłupa



Kościozrosty

Kościozrosty



Chrząskozrosty

Chrząskozrosty



Więzadła długie i krótkie

Więzadła długie i krótkie

kręgosłupa

kręgosłupa



Stawy

Stawy

Ruch zgięcia i

Ruch zgięcia i

wyprostu

wyprostu



W płaszczyźnie strzałkowej wokół osi

W płaszczyźnie strzałkowej wokół osi

poprzecznej biegnącej przez środek

poprzecznej biegnącej przez środek

jądra miażdżystego

jądra miażdżystego



Największe w części szyjnej

Największe w części szyjnej

i lędźwiowej z tym ze zakres ruchu

i lędźwiowej z tym ze zakres ruchu

zgięcia jest mniejszy niż wyprostu

zgięcia jest mniejszy niż wyprostu



W części piersiowej – odwrotnie

W części piersiowej – odwrotnie



W wyproście lordozy się

W wyproście lordozy się

powiększają, natomiast kifoza się

powiększają, natomiast kifoza się

tylko spłaszcza

tylko spłaszcza

Zgięcia boczne

Zgięcia boczne

kręgosłupa

kręgosłupa



W płaszczyźnie czołowej wokół osi

W płaszczyźnie czołowej wokół osi

strzałkowej.

strzałkowej.



Najobszerniejsze są w odcinku

Najobszerniejsze są w odcinku

piersiowym (powierzchnie

piersiowym (powierzchnie

stawowe ustawione są w

stawowe ustawione są w

płaszczyźnie czołowej).

płaszczyźnie czołowej).



W odcinku szyjnym ruch ten łączy

W odcinku szyjnym ruch ten łączy

się z ruchem obrotowym (skośnie

się z ruchem obrotowym (skośnie

ustawione powierzchnie stawowe).

ustawione powierzchnie stawowe).

Ruchy obrotowe

Ruchy obrotowe



W płaszczyźnie poprzecznej wokół

W płaszczyźnie poprzecznej wokół

osi pionowej.

osi pionowej.



Największe w odcinku szyjnym.

Największe w odcinku szyjnym.



W lędźwiowym prawie nie

W lędźwiowym prawie nie

występują.

występują.



Ruch ten hamują krążki

Ruch ten hamują krążki

międzykręgowe, torebki stawowe

międzykręgowe, torebki stawowe

oraz mięśnie antagonistyczne

oraz mięśnie antagonistyczne

Radiogram w projekcji

Radiogram w projekcji

bocznej odcinka szyjnego

bocznej odcinka szyjnego

kręgosłupa

kręgosłupa



Ocena krzywizny

Ocena krzywizny



Kształt kręgów –

Kształt kręgów –

porównując je ze sobą

porównując je ze sobą



Położenie kręgów

Położenie kręgów

względem sąsiednich

względem sąsiednich



Ocena przestrzeni

Ocena przestrzeni

międzykręgowych oraz

międzykręgowych oraz

krawędzi trzonów

krawędzi trzonów



Obecność zrostu

Obecność zrostu

międzykręgowego

międzykręgowego



Ocena łuku kręgu

Ocena łuku kręgu

szczytowego

szczytowego

Radiogramy odcinka

Radiogramy odcinka

szyjnego kręgosłupa

szyjnego kręgosłupa



Przy podejrzeniu

Przy podejrzeniu

niestabilności

niestabilności

powinno się

powinno się

wykonać zdjęcie

wykonać zdjęcie

w wyproście

w wyproście

i zgięciu w celu

i zgięciu w celu

wykrycia ukrytej

wykrycia ukrytej

niestabilności

niestabilności

„

„

Stawy hakowo-

Stawy hakowo-

trzonowe” (Kahle i wsp.)

trzonowe” (Kahle i wsp.)

Przyczepy

Przyczepy

mięśni na

mięśni na

czaszce:

czaszce:

m. trapezius,

m. trapezius,

m. semispinalis

m. semispinalis

capitis,

capitis,

m. sternocleido

m. sternocleido

-mastoideus,

-mastoideus,

m. splenius

m. splenius

capitis,

capitis,

m. longissimus

m. longissimus

capitis,

capitis,

m. longus

m. longus

capitis oraz

capitis oraz

(mm.

(mm.

podpotyliczne)

podpotyliczne)

Mięśni

Mięśni

e

e

Ruchy głowy i odcinka szyjnego

Ruchy głowy i odcinka szyjnego

kręgosłupa

kręgosłupa

wypro

wypro

st

st

zgięci

zgięci

e

e

Skręt

Skręt

w

w

swoją

swoją

stronę

stronę

Skręt w

Skręt w

przeciw.

przeciw.

stronę

stronę

Zgięci

Zgięci

e

e

boczn

boczn

e

e

M-O-S

M-O-S

+

+

+W

+W

+

+

+

+

P-

P-

przed

przed

+

+

+

+

P-środ

P-środ

P-tylny

P-tylny

D-gł

D-gł

D-szyi

D-szyi

P-P-G

P-P-G

Dzwignia

Dzwignia

dwustronn

dwustronn

a

a

Posturalny ból odcinka

Posturalny ból odcinka

szyjnego kręgosłupa

szyjnego kręgosłupa



Stan w którym ból karku i ramion

Stan w którym ból karku i ramion

pojawia się w związku z

pojawia się w związku z

utrzymywaniem szyi w

utrzymywaniem szyi w

nieprawidłowej pozycji (praca

nieprawidłowej pozycji (praca

przy komputerze, stomatolog itp.)

przy komputerze, stomatolog itp.)

Cervikalgia

Cervikalgia



Zespół bólu i sztywności szyi i karku,

Zespół bólu i sztywności szyi i karku,

którego przyczyna są skręcenia

którego przyczyna są skręcenia

kręgosłupa szyjnego.

kręgosłupa szyjnego.



Niektóre przyczyny:

Niektóre przyczyny:

–

Zwężenie (stenoza) szpar

Zwężenie (stenoza) szpar

międzytrzonowych

międzytrzonowych

–

Kifoza

Kifoza

–

Spondyloza - usztywnienie

Spondyloza - usztywnienie

–

Zespół „przedwczesnego zużycia” –

Zespół „przedwczesnego zużycia” –

choroba krążka międzykręgowego,

choroba krążka międzykręgowego,

zwyrodnienie stawów

zwyrodnienie stawów

unkowertebralnych

unkowertebralnych

–

Radikulopatia – choroba korzeni

Radikulopatia – choroba korzeni

nerwowych

nerwowych

Zespół

Zespół

„przedwczesnego

„przedwczesnego

zużycia” (Dziak)

zużycia” (Dziak)



Następstwo naturalnego starzenia

Następstwo naturalnego starzenia

się dotyka ludzi już w 4 dekadzie

się dotyka ludzi już w 4 dekadzie

życia

życia



W 7 dekadzie zmiany

W 7 dekadzie zmiany

zwyrodnieniowe ma 75%

zwyrodnieniowe ma 75%

populacji

populacji

Spondyloza (Dziak)

Spondyloza (Dziak)



Rozpoczyna się z reguły uszkodzeniem

Rozpoczyna się z reguły uszkodzeniem

pierścienia włóknistego i następczym

pierścienia włóknistego i następczym

osłabieniem

osłabieniem

i fragmentacją jądra miażdżystego. Jądro

i fragmentacją jądra miażdżystego. Jądro

traci funkcję poduszki hydraulicznej, przez co

traci funkcję poduszki hydraulicznej, przez co

dochodzi do osiadania przyległych trzonów

dochodzi do osiadania przyległych trzonów

i przenoszenia szkodliwych obciążeń na

i przenoszenia szkodliwych obciążeń na

stawy unkowertebralne i stawy

stawy unkowertebralne i stawy

międzywyrostkowe. Więzadło podłużne ulega

międzywyrostkowe. Więzadło podłużne ulega

zwiotczeniu, zaś uwypuklające jądro

zwiotczeniu, zaś uwypuklające jądro

miażdżyste odrywa ich przyczepy kostne.

miażdżyste odrywa ich przyczepy kostne.

Stopniowe wapnienie oderwanych więzadeł

Stopniowe wapnienie oderwanych więzadeł

daje w obrazie rentgenowskim tzw. wyrośla.

daje w obrazie rentgenowskim tzw. wyrośla.

Zwiotczeniu ulega także więzadło żółte, które

Zwiotczeniu ulega także więzadło żółte, które

wpukla się do kanału kręgowego. Osiadanie

wpukla się do kanału kręgowego. Osiadanie

sąsiadujących trzonów kręgowych powoduje,

sąsiadujących trzonów kręgowych powoduje,

że stawy unkowertebralne Luschki ulegają

że stawy unkowertebralne Luschki ulegają

zmianom przerostowym, w wyniku czego

zmianom przerostowym, w wyniku czego

dochodzi do powstania wyrośli.

dochodzi do powstania wyrośli.

Ruch zgięcia w przód

Ruch zgięcia w przód

kręgosłupa w odcinku

kręgosłupa w odcinku

piersiowo-lędźwiowym

piersiowo-lędźwiowym



W pozycji pionowej zapoczątkowany

W pozycji pionowej zapoczątkowany

jest działaniem koncentrycznym

jest działaniem koncentrycznym

mięśni brzucha. Po „wychwianiu”

mięśni brzucha. Po „wychwianiu”

środka ciężkości poza położenie

środka ciężkości poza położenie

równowagi dalszy ruch regulowany

równowagi dalszy ruch regulowany

jest działaniem ekscentrycznym

jest działaniem ekscentrycznym

prostowników kręgosłupa.

prostowników kręgosłupa.

Mięśnie grzbietu

Mięśnie grzbietu



Działają na zasadzie dźwigni dwustronnych.

Działają na zasadzie dźwigni dwustronnych.



Kręgosłup na stronie tylnej ma na całej

Kręgosłup na stronie tylnej ma na całej

długości „obudowę mięśniową wyprostną”,

długości „obudowę mięśniową wyprostną”,

rozwiniętą szczególnie w części szyjnej

rozwiniętą szczególnie w części szyjnej

i lędźwiowej.

i lędźwiowej.



Po stronie przedniej – zginacze znajdują się

Po stronie przedniej – zginacze znajdują się

tylko na wysokości lordozy szyjnej i lordozy

tylko na wysokości lordozy szyjnej i lordozy

lędźwiowej. W odcinku piersiowym

lędźwiowej. W odcinku piersiowym

w związku z budową klatki piersiowej

w związku z budową klatki piersiowej

zginacze kręgosłupa nie występują.

zginacze kręgosłupa nie występują.

Literatura

Literatura



Podręczny atlas anatomii

Podręczny atlas anatomii

człowieka – W. Kahle

człowieka – W. Kahle



Kliniczne badanie ortopedyczne –

Kliniczne badanie ortopedyczne –

R. McRae Urban & Partner

R. McRae Urban & Partner



Atlas Ćwiczeń Korekcyjnych –

Atlas Ćwiczeń Korekcyjnych –

S. Owczarek WSiP (uwaga

S. Owczarek WSiP (uwaga

podejście krytyczne!!!)

podejście krytyczne!!!)

Ćwiczenia mm.

Ćwiczenia mm.

grzbietu

grzbietu

Ćwiczenia mm.

Ćwiczenia mm.

grzbietu

grzbietu

Ćwiczenia mm.

Ćwiczenia mm.

brzucha

brzucha