Pojęcie i

podstawowe

rodzaje ryzyka

bankowego

Materiał dydaktyczny

wyłącznie do użytku przez

studentów SGH, w którym

wykorzystano różną

literaturę przedmiotu.

Materiał nie jest

przeznaczony do publikacji.

Termin

ryzyko

(risk) wywodzi się

z języka włoskiego (wł. Risico), w
którym oznacza przede wszystkim
przedsięwzięcie, którego wynik
jest nieznany albo niepewny,
lub
możliwość, że coś się uda albo nie
uda.

Pojęcie ryzyka bankowego

Ryzyko bankowe-

to możliwość

poniesienia strat w następstwie
okoliczności i zdarzeń niezależnych
od banku, których w momencie
podejmowania decyzji nie można
było przewidzieć.
Występuje w pojedynczych
operacjach bankowych i jako ryzyko
łączne, którego jednak nie można
przypisać sumie poszczególnych
operacji i rodzajów działalności
banku

1

.

1

Z. Krzyżkiewicz,(red.), Leksykon bankowo- giełdowy, W-wa 2006,

s. 409

Rodzaje ryzyka

bankowego:



Ryzyko kredytowe,



Ryzyko struktury bilansu, które obejmuje
ryzyko płynności i ryzyko stopy procentowej- w
aspekcie osiąganej przez bank marży odsetkowej,



Ryzyko rynkowe(cenowe), wiąże się ze
zmiennością cen posiadanych przez bank
papierów wartościowych, walut, złota i innych
instrumentów finansowych,



Inne(ryzyko operacyjne, kapitałowe,
rozliczeniowe, prawne, handlowe oraz kadrowo-
organizacyjne i techniczne)

2

.

2

M. Iwanicz- Drozdowska, A. Nowak, Ryzyko bankowe, W-wa 2001, s.

15



Ryzyko

kredytowe

Jest to zagrożenie, że płatności
związane z obsługą kredytu ( raty
kapitałowe i odsetki) nie zostaną
uregulowane w całości bądź
częściowo w terminie przewidzianym
umową; dzieli się na:
- aktywne (związane z udzieleniem
kredytu) - pasywne (związane z
refinansowaniem).

Czynniki wpływające na
poziom ryzyka kredytowego to
przede wszystkim:

• wielkość kredytów,
• rodzaje kredytów ( czy są to kredytobiorcy

krajowi czy zagraniczni, czy są to kredyty
udzielone na stałą czy zmienną stopę
procentową),

• stopień dywersyfikacji (zróżnicowania)

portfela kredytów w zależności od rodzajów
kredytów i grup klientów oraz wzajemnych
korelacji,

• jakość oraz wysokość zabezpieczenia

spłat udzielonych kredytów

Aktywne ryzyko kredytowe
może wystąpić w takich
sytuacjach:

• niespłacenie kredytu i odsetek przez

klienta w banku,

• spłacenie kredytu i odsetek w

terminie późniejszym niż określony w
umowie kredytowej,

• częściowe spłacenie kredytu i

odsetek

4

.

4

M. Iwanicz- Drozdowska, A. Nowak, Ryzyko bankowe, W-wa

2001, s. 24

Pasywne ryzyko

kredytowe

Jest to ryzyko związane z pozyskiwaniem

środków na prowadzenie działalności
kredytowej.

Źródłami tych środków są przede wszystkim:
• depozyty,
• środki z rynku międzybankowego,
• środki pochodzące z emisji papierów

wartościowych

5

.

5

M. Iwanicz- Drozdowska, A. Nowak, Ryzyko bankowe, W-wa 2001, s.

24

 Ryzyko utraty
płynności

Płynność- to „zdolność banku do
terminowego realizowania
zobowiązań wobec klientów.
Ryzyko płynności występuje, gdy
zagrożona jest zdolność banku do
spłacenia tychże zobowiązań

6

.

6

M. Iwanicz- Drozdowska, A. Nowak, Ryzyko bankowe, W-wa

2001, s. 51

Zagrożenie płynności banku może
wystąpić m.in. w następujących
sytuacjach:

• niespodziewanego wzrostu kwoty

depozytowej wycofanych przez klientów
przed terminem określonym w umowach;

• wzrostu poziomu ryzyka związanego ze

spłatą kredytów przez klientów

7

.

7

M. Iwanicz- Drozdowska, A. Nowak, Ryzyko bankowe, W-wa 2001,

s.

53

 Ryzyko stopy

procentowej

Jest to zagrożenie obniżeniem wyniku
finansowego banku pod wpływem
niekorzystnej dla banku fluktuacji
rynkowej stóp procentowych.

Obniżenie stóp procentowych może
spowodować spadek oprocentowania
aktywów banku.
Podwyższenie stóp może spowodować
wzrost odsetek wypłacanych przez bank
klientom z tytułu zobowiązań po stronie
pasywów.

Poziom ryzyka stopy
procentowej zależy od:

• wielkości zmian rynkowej stopy

procentowej,

• wolumenu transakcji

przeprowadzonych przez bank,

• czasu, na który transakcje zostały

zawarte.

 Ryzyko rynkowe
(cenowe)

To zagrożenie, że powstaje strata
wynikająca ze zmiennej sytuacji
rynkowej, tzn. wahań cen aktywów,
stóp procentowych, zmienności cen
oraz płynności na rynku

8

.

8

M. Iwanicz- Drozdowska, A. Nowak, Ryzyko bankowe, W-wa

2001, s.118

Ryzyko rynkowe

obejmuje:



ryzyko kursu walutowego z tytułu

wszystkich posiadanych przez bank pozycji (w
tym instrumentów pochodnych),
 ryzyko zmiany kursu handlowych papierów
wartościowych ( dłużnych i akcyjnych) oraz
związanych z nimi instrumentów pochodnych,
 ryzyko surowcowe/ towarowe, wynikające z
posiadanych przez bank otwartych pozycji w
instrumentach finansowych, opiewających na
ceny surowców/ towarów

9

.

9

M. Iwanicz- Drozdowska, A. Nowak, Ryzyko bankowe, W-wa

2001, s. 97

Inne rodzaje ryzyk

Inne rodzaje ryzyk

bankowych

bankowych:

• ryzyko operacyjne
• ryzyko kapitałowe
• ryzyko rozliczeniowe
• ryzyko prawne
• ryzyko handlowe
• ryzyko kadrowo-organizacyjne i

techniczne

10

10

M. Iwanicz- Drozdowska, A. Nowak, Ryzyko bankowe, W-wa 2001,

s. 120

• ryzyko operacyjne

-

Wynika z błędów powstałych przy

dokonaniu

lub

rozliczeniu

transakcji, które są powodowane
przez

kadrę

banku

bądź

urządzenia techniczne.

• ryzyko kapitałowe

Zbieżne z ryzykiem
niewypłacalności, występuje ono
w sytuacji, kiedy wartość aktywów
banku jest niewystarczająca do
pokrycia jego zobowiązań.

• ryzyko rozliczeniowe

Bank narażony jest na straty,
jeżeli uzna rachunek swojego
klienta, a na jego rachunek, tj.
banku, środki wpłyną z
opóźnieniem lub wcale.

• ryzyko prawne

Wynika z faktu, iż w krajach, w
których działalność prowadzi dany
bank obowiązują zróżnicowane
przepisy prawne względnie-
ulegają one częstym zmianom.

• ryzyko handlowe

Dotyczy nietrafionych produktów
oraz nierozpoznanych
(zmiennych) preferencji klientów.

Wiąże się z inwestycjami
podejmowanymi przez bank w
sferze tworzenia nowych
produktów, jak i próby
pozyskania nowych klientów.

• ryzyko kadrowo

organizacyjne i

techniczne

Związane z kwalifikacjami
personelu lub niewłaściwą
organizacją i kontrolą czynności
bankowych, z usterkami lub
niedoborem wyposażenia
technicznego.

Bibliografia

1. Iwanowicz- Drozdowska M., Nowak A.,

Ryzyko bankowe, Oficyna Wydawnicza
Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa
2001.

2. Fedorowicz Z., Ryzyko bankowe,

Wydawnictwo Prywatnej Wyższej Szkoły
Biznesu i Administracji, Warszawa 1996.

3. Krzyżkiewicz Z.,(red.), Leksykon

bankowo- giełdowy, Poltex, Warszawa
2006