System pieniężno - kredytowy

System pieniężno - kredytowy



Pieniądz

Pieniądz

– kategoria związana z rozwojem wymiany towarowej, zastępuje

– kategoria związana z rozwojem wymiany towarowej, zastępuje

niedogodności wymiany barterowej;

niedogodności wymiany barterowej;



Pieniądz

Pieniądz

– powszechnie akceptowany towar za pomocą, którego dokonywana jest

– powszechnie akceptowany towar za pomocą, którego dokonywana jest

wymiana produktów i usług lub jest to rodzaj aktywów powszechnie

wymiana produktów i usług lub jest to rodzaj aktywów powszechnie

akceptowanych jako środek płatniczy,

akceptowanych jako środek płatniczy,



Funkcje pieniądza

Funkcje pieniądza

:

:

- środek wymiany, cyrkulacji,

- środek wymiany, cyrkulacji,

- jednostka obrachunkowa (służy jako miernik wartości lub jest

- jednostka obrachunkowa (służy jako miernik wartości lub jest

podstawa wyceny wszystkich inny dóbr),

podstawa wyceny wszystkich inny dóbr),

- środek płatniczy (przez realizację odroczonych płatności – transakcje

- środek płatniczy (przez realizację odroczonych płatności – transakcje

kredytowe, spłata zobowiązań),

kredytowe, spłata zobowiązań),

- środek przechowywania bogactwa (

- środek przechowywania bogactwa (

tezauryzacji

tezauryzacji

– musi mieć stabilna

– musi mieć stabilna

siłę nabywczą, bogactwo może być przechowywane w postaci innych

siłę nabywczą, bogactwo może być przechowywane w postaci innych

aktywów finansowych

aktywów finansowych

– obligacje, akcje oraz

– obligacje, akcje oraz

niefinansowych

niefinansowych

– złoto,

– złoto,

nieruchomości, kapitał ludzki, depozyty na żądanie);

nieruchomości, kapitał ludzki, depozyty na żądanie);



Aktywa

Aktywa

nabywane są w celu zwiększenia konsumpcji w przyszłości;

nabywane są w celu zwiększenia konsumpcji w przyszłości;

Istota i funkcje pieniądza

Istota i funkcje pieniądza



Pieniądz jako środek wymiany, może być wykorzystany przy spełnieniu

Pieniądz jako środek wymiany, może być wykorzystany przy spełnieniu

następujących warunków

następujących warunków

:

:

- musi być powszechnie akceptowany,

- musi być powszechnie akceptowany,

- łatwo przenośny,

- łatwo przenośny,

- łatwo podzielny na mniejsze jednostki,

- łatwo podzielny na mniejsze jednostki,

- trudny do podrobienia, sfałszowania;

- trudny do podrobienia, sfałszowania;



Pieniądz

Pieniądz

jako dominujący rodzaj aktywów przynosi jednak niższa stopę zwrotu niż

jako dominujący rodzaj aktywów przynosi jednak niższa stopę zwrotu niż

aktywa o porównywalnym ryzyku np. bony skarbowe, obligacje skarbowe itp. Jest

aktywa o porównywalnym ryzyku np. bony skarbowe, obligacje skarbowe itp. Jest

to koszt bycia „płynnym” i związku ujemnej zależności między płynnością,

to koszt bycia „płynnym” i związku ujemnej zależności między płynnością,

a wielkością przychodów;

a wielkością przychodów;



Płynność

Płynność

– dotyczy szybkości i pewności z jaka dana pozycja aktywów może być z

– dotyczy szybkości i pewności z jaka dana pozycja aktywów może być z

powrotem zamieniona na pieniądz w dowolnym momencie, pieniądz jest aktywem

powrotem zamieniona na pieniądz w dowolnym momencie, pieniądz jest aktywem

o najwyżej płynności;

o najwyżej płynności;

Istota i funkcje pieniądza

Istota i funkcje pieniądza



Właściwości aktywów:

Właściwości aktywów:



Oczekiwana stopa zwrotu,

Oczekiwana stopa zwrotu,



Ryzyko,

Ryzyko,



Płynność

Płynność



Początki pieniądza sięgają okresu tworzenia i rozwijania wymiany towarowej.

Początki pieniądza sięgają okresu tworzenia i rozwijania wymiany towarowej.

1.

1.

Niedogodności gospodarki naturalnej.

Niedogodności gospodarki naturalnej.

2.

2.

Rozwój gospodarki towarowej:

Rozwój gospodarki towarowej:

- prostej,

- prostej,

- towarowo pieniężnej.

- towarowo pieniężnej.



Niedogodności wymiany towarowej

Niedogodności wymiany towarowej

– bezpośredniej i pośredniej, przyczyniły się

– bezpośredniej i pośredniej, przyczyniły się

do powstania pieniądza – pośrednika wymiany, w plemionach pasterskich

do powstania pieniądza – pośrednika wymiany, w plemionach pasterskich

pośrednikiem wymiany było

pośrednikiem wymiany było

bydło

bydło

(pochodzi od

(pochodzi od

słowa pecus

słowa pecus

– bydło, stąd

– bydło, stąd

pecunia

pecunia

– pieniądz).

– pieniądz).



Pożytecznym i poszukiwanym ekwiwalentem były też

Pożytecznym i poszukiwanym ekwiwalentem były też

zboże, skóry, sól

zboże, skóry, sól

. Produkty

. Produkty

te jako ekwiwalenty wymiany towarowej posiadały liczne mankamenty takie jak:

te jako ekwiwalenty wymiany towarowej posiadały liczne mankamenty takie jak:

- trudne do przenoszenia, przechowywania, niejednorodne, nie dostatecznie

- trudne do przenoszenia, przechowywania, niejednorodne, nie dostatecznie

podzielne i nietrwałe.

podzielne i nietrwałe.



Funkcje powszechne ekwiwalentu zaczęły więc pełnić

Funkcje powszechne ekwiwalentu zaczęły więc pełnić

metale i ich związki

metale i ich związki

, były

, były

nimi : żelazo, miedź, nikiel, brąz oraz cenne metale szlachetne – kruszce: złoto

nimi : żelazo, miedź, nikiel, brąz oraz cenne metale szlachetne – kruszce: złoto

i srebro, które zaczęły wypierać z uwagi na swoje właściwości z pośredniczenia

i srebro, które zaczęły wypierać z uwagi na swoje właściwości z pośredniczenia

w wymianie.

w wymianie.

Ewolucja pieniądza i systemu pieniężnego

Ewolucja pieniądza i systemu pieniężnego



Właściwości pieniądza kruszcowego

Właściwości pieniądza kruszcowego

:

:

- jednorodna jakość,

- jednorodna jakość,

- podzielność,

- podzielność,

- duża wartość,

- duża wartość,

- odporność na psucie i zużycie.

- odporność na psucie i zużycie.



Utrwalenie się pozycji kruszcu jako powszechnego ekwiwalentu posłużyła o do

Utrwalenie się pozycji kruszcu jako powszechnego ekwiwalentu posłużyła o do

wynalezienia

wynalezienia

monety

monety

, a powodem jej pojawienia się były kłopoty z ciągłym

, a powodem jej pojawienia się były kłopoty z ciągłym

sprawdzaniem wagi i jakości kruszcu, którym płacono za nabyty towar.

sprawdzaniem wagi i jakości kruszcu, którym płacono za nabyty towar.



Pierwsze monety

Pierwsze monety

pojawiają się w VII w. p. n. e. w Lidii (Azja Mniejsza i Egipt),

pojawiają się w VII w. p. n. e. w Lidii (Azja Mniejsza i Egipt),

jako niewielkie metalowe krążki (złote, srebrne, miedziane), mieszczące się

jako niewielkie metalowe krążki (złote, srebrne, miedziane), mieszczące się

w dłoni, opatrzone znakiem władcy, stemplem, gwarantującym wagę kruszcu oraz

w dłoni, opatrzone znakiem władcy, stemplem, gwarantującym wagę kruszcu oraz

jego jakość.

jego jakość.

Ewolucja pieniądza i systemu pieniężnego

Ewolucja pieniądza i systemu pieniężnego

1.

1.

Bimetalizm

Bimetalizm

– system oparty na dwóch kruszcach jako jednostce pieniężnej,

– system oparty na dwóch kruszcach jako jednostce pieniężnej,

najczęściej złoto i srebro;

najczęściej złoto i srebro;



Mikołaj Kopernik w „Rozprawie o pieniądzu” pt. „Sposób bicia monety” ogłasza

Mikołaj Kopernik w „Rozprawie o pieniądzu” pt. „Sposób bicia monety” ogłasza

w 1526 r. słynny prawo monetarne, że pieniądz gorszy wypiera z obiegu

w 1526 r. słynny prawo monetarne, że pieniądz gorszy wypiera z obiegu

pieniądz lepszy. Podobne prawo formułuje w 1559 r. ekonomista angielski

pieniądz lepszy. Podobne prawo formułuje w 1559 r. ekonomista angielski

Thomas Gresham.

Thomas Gresham.

2.

2.

Monometalizm

Monometalizm

– system pieniądza oparty na jednym kruszcu;

– system pieniądza oparty na jednym kruszcu;



W Europie w 1816 r. Anglia jako pierwsza wprowadza monometalizm złoty,

W Europie w 1816 r. Anglia jako pierwsza wprowadza monometalizm złoty,

do I wojny światowej był on stosowany w 44 krajach, a w 15 wymienialność

do I wojny światowej był on stosowany w 44 krajach, a w 15 wymienialność

banknotów na złoto była ograniczona. Obecnie żadna waluta nie jest

banknotów na złoto była ograniczona. Obecnie żadna waluta nie jest

wymienialna na złoto, a ostatnia walutą (1971r.) był dolar amerykański.

wymienialna na złoto, a ostatnia walutą (1971r.) był dolar amerykański.

Systemy pieniężne

Systemy pieniężne

Złote monety wybite w krajach, w których

Złote monety wybite w krajach, w których

obowiązywał złoty standard w latach 1873 – 1895

obowiązywał złoty standard w latach 1873 – 1895

(w tonach)

(w tonach)

Źródło: Gazeta Wyborcza – Magazyn nr 28 z dniu 12.07.2001

Źródło: Gazeta Wyborcza – Magazyn nr 28 z dniu 12.07.2001

Światowe rezerwy złota w roku 1998 (w tonach)

Światowe rezerwy złota w roku 1998 (w tonach)

Zasoby światowe złota 330 441 ton

Zasoby światowe złota 330 441 ton

Źródło: Gazeta Wyborcza – Magazyn nr 28 z dniu 12.07.2001

Źródło: Gazeta Wyborcza – Magazyn nr 28 z dniu 12.07.2001



Pieniądz papierowy

Pieniądz papierowy

– to znak wartości niewymienialny na złoto i nie mający

– to znak wartości niewymienialny na złoto i nie mający

wartości substancjonalnej, jest nośnikiem wartości,

wartości substancjonalnej, jest nośnikiem wartości,

któremu nadano kurs i właściwości jako środka cyrkulacji

któremu nadano kurs i właściwości jako środka cyrkulacji

i środka płatniczego itp.

i środka płatniczego itp.

4.

4.

Pieniądz bezgotówkowy

Pieniądz bezgotówkowy

– stanowi kolejny etap rozwoju systemu pieniężnego

– stanowi kolejny etap rozwoju systemu pieniężnego

o charakterze bezgotówkowym, przez wprowadzenie

o charakterze bezgotówkowym, przez wprowadzenie

takich instrumentów finansowych jak weksle i czeki

takich instrumentów finansowych jak weksle i czeki

oraz w formie zapisów elektronicznych na

oraz w formie zapisów elektronicznych na

rachunkach depozytowych w bankach

rachunkach depozytowych w bankach

Systemy pieniężne

Systemy pieniężne

3.

3.

Pieniądz papierowy

Pieniądz papierowy

– ma długą historię, upowszechnił się i

– ma długą historię, upowszechnił się i

wyparł pieniądz

wyparł pieniądz

kruszcowy, znany w Starożytnych

kruszcowy, znany w Starożytnych

Chinach.

Chinach.

Rozwój systemu bankowego doprowadził do pojawienia się banknotów czyli not

Rozwój systemu bankowego doprowadził do pojawienia się banknotów czyli not

banku, zawierających zobowiązania banku emitującego wymianę banknotu na

banku, zawierających zobowiązania banku emitującego wymianę banknotu na

złoto, według parytetu jednostki monetarnej. Z czasem państwo wyposażyło

złoto, według parytetu jednostki monetarnej. Z czasem państwo wyposażyło

bank centralny w monopol emisji pieniądza.

bank centralny w monopol emisji pieniądza.



Zasoby pieniądza

Zasoby pieniądza

– stanowią sumę wszystkich zidentyfikowanych form

– stanowią sumę wszystkich zidentyfikowanych form

pieniądza, będących w posiadaniu ludności.

pieniądza, będących w posiadaniu ludności.

Zasoby pieniądza

Zasoby pieniądza

M

M

1

1

M

M

2

2

M

M

3

3

L

L



W każdym kraju funkcjonują różne miary ilościowe zasobów pieniądza do

W każdym kraju funkcjonują różne miary ilościowe zasobów pieniądza do

najczęściej występujących należą:

najczęściej występujących należą:

M

M

1

1

= gotówka + wkłady avista + depozyty na rachunkach czekowych;

= gotówka + wkłady avista + depozyty na rachunkach czekowych;

M

M

2

2

= M

= M

1

1

+ wkłady terminowe ludności;

+ wkłady terminowe ludności;

M

M

3

3

= M

= M

2

2

+ wkłady oszczędnościowe terminowe podmiotów gospodarczych;

+ wkłady oszczędnościowe terminowe podmiotów gospodarczych;

L - stanowi najszerszą definicję pieniądza, są nimi gotówka + wkłady + na

L - stanowi najszerszą definicję pieniądza, są nimi gotówka + wkłady + na

rachunkach banku centralnego w tym obowiązkowa rezerwa banków,

rachunkach banku centralnego w tym obowiązkowa rezerwa banków,

dokumenty handlowe, bony skarbowe i obligacje oraz inne papiery

dokumenty handlowe, bony skarbowe i obligacje oraz inne papiery

wartościowe i formy oszczędzania

wartościowe i formy oszczędzania

W Polsce wyodrębnia się 2 agregaty pieniężne

W Polsce wyodrębnia się 2 agregaty pieniężne

:

:

- M

- M

1

1

obejmuje pieniądz gotówkowy

obejmuje pieniądz gotówkowy

w obiegu oraz depozyty avista gospodarstw

w obiegu oraz depozyty avista gospodarstw

domowych i przedsiębiorstw;

domowych i przedsiębiorstw;

- M

- M

2

2

obejmuje agregat M

obejmuje agregat M

2

2

oraz depozyty

oraz depozyty

terminowe gospodarstw domowych i

terminowe gospodarstw domowych i

przedsiębiorstw ( agregaty te nie obejmują

przedsiębiorstw ( agregaty te nie obejmują

rachunków walutowych

rachunków walutowych



Popyt na pieniądz

Popyt na pieniądz

– określony jest jego zapotrzebowaniem zgłaszanym

– określony jest jego zapotrzebowaniem zgłaszanym

przez podmioty gospodarcze, społeczeństwo.

przez podmioty gospodarcze, społeczeństwo.



Podaż na pieniądz

Podaż na pieniądz

– to ilość pieniądza wprowadzanego do obiegu.

– to ilość pieniądza wprowadzanego do obiegu.

Mówiąc o pieniądzu będziemy mieli na myśli z reguły gotówkę i depozyty

Mówiąc o pieniądzu będziemy mieli na myśli z reguły gotówkę i depozyty

w bankach, głównie wkłady avista.

w bankach, głównie wkłady avista.

Posiadanie pieniądza wiąże się z pewnym kosztem alternatywnym

Posiadanie pieniądza wiąże się z pewnym kosztem alternatywnym

utraconych wartości lub przychodów z tytułu posiadania jakiegoś

utraconych wartości lub przychodów z tytułu posiadania jakiegoś

aktywa.

aktywa.

Popyt i podaż na pieniądz

Popyt i podaż na pieniądz



Mimo tych kosztów istnieją trzy uzasadnione motywy by trzymać pieniądze lub

Mimo tych kosztów istnieją trzy uzasadnione motywy by trzymać pieniądze lub

zgłaszać na nie popyt

zgłaszać na nie popyt

(J. M. Keynes

(J. M. Keynes

):

):

1.

1.

Transakcyjny popyt na pieniądz

Transakcyjny popyt na pieniądz

wiąże się z dążeniem do posiadania sald

wiąże się z dążeniem do posiadania sald

gotówkowych w celu realizacji przewidywanych zakupów dóbr i usług.

gotówkowych w celu realizacji przewidywanych zakupów dóbr i usług.

2.

2.

Przezornościowy popyt na pieniądz

Przezornościowy popyt na pieniądz

oznacza jego posiadanie w celu

oznacza jego posiadanie w celu

finansowania nieoczekiwanych zakupów dóbr i usług.

finansowania nieoczekiwanych zakupów dóbr i usług.

3.

3.

Spekulacyjny popyt na pieniądz

Spekulacyjny popyt na pieniądz

to dążenie do posiadania pieniądza w celu

to dążenie do posiadania pieniądza w celu

realizowania zakupów związanych ze spadkiem cen dóbr alternatywnych

realizowania zakupów związanych ze spadkiem cen dóbr alternatywnych

w stosunku do pieniądza aktywów względnie innych okazji do korzystnych

w stosunku do pieniądza aktywów względnie innych okazji do korzystnych

lokat.

lokat.

Motywy transakcyjny i przezornościowy

Motywy transakcyjny i przezornościowy

traktowane są zwykle łącznie i łączą się

traktowane są zwykle łącznie i łączą się

z funkcją pieniądza jako środka cyrkulacji i środka płatniczego.

z funkcją pieniądza jako środka cyrkulacji i środka płatniczego.

Trzeci motyw,

Trzeci motyw,

spekulacyjny

spekulacyjny

wyjaśnia rolę pieniądza jako środka tezauryzacji.

wyjaśnia rolę pieniądza jako środka tezauryzacji.

Popyt i podaż na pieniądz

Popyt i podaż na pieniądz

podaż i popyt

podaż i popyt

na pieniądz

na pieniądz

ŁĄCZNA

ŁĄCZNA

PODAŻ

PODAŻ

WZAJEMNE

WZAJEMNE

ODDZIAŁYWANIE

ODDZIAŁYWANIE

Ł. PODAŻY

Ł. PODAŻY

I Ł. POPYTU

I Ł. POPYTU

ŁĄCZNY

ŁĄCZNY

POPYT

POPYT

produkcja

produkcja

zatrudnienie

zatrudnienie

ceny

ceny

Model podaży i popytu na pieniądz

Model podaży i popytu na pieniądz

w systemie gospodarki rynkowej

w systemie gospodarki rynkowej



Popyt na pieniądz wiąże się głównie z

Popyt na pieniądz wiąże się głównie z

:

:

- obsługą cyrkulacji dóbr powodowaną przez podmioty gospodarcze

- obsługą cyrkulacji dóbr powodowaną przez podmioty gospodarcze

rachunkiem

rachunkiem

ekonomicznym związanym z realizacją pewnych płatności i operacji;

ekonomicznym związanym z realizacją pewnych płatności i operacji;

- przewidywanymi zachowaniami ludzi (skłonnością do spekulacji);

- przewidywanymi zachowaniami ludzi (skłonnością do spekulacji);



Wielkość popytu na pieniądz zależy od

Wielkość popytu na pieniądz zależy od

:

:

- wielkości produkcji dóbr i usług;

- wielkości produkcji dóbr i usług;

- liczby zawieranych transakcji;

- liczby zawieranych transakcji;

- przeciętnego poziomu cen produktów i usług;

- przeciętnego poziomu cen produktów i usług;

- nominalnej i realnej stopy oprocentowania środków pieniężnych (związek ze

- nominalnej i realnej stopy oprocentowania środków pieniężnych (związek ze

stopą inflacji);

stopą inflacji);

- kosztem posiadania pieniądza;

- kosztem posiadania pieniądza;

- kosztem zamiany jednych aktywów na inne;

- kosztem zamiany jednych aktywów na inne;

Popyt na pieniądz

Popyt na pieniądz

Czynniki wpływające na wielkość popytu na

Czynniki wpływające na wielkość popytu na

pieniądz w gospodarce

pieniądz w gospodarce

L

L

L

L

L

L

S

to

p

a

p

ro

c

e

n

to

w

a

S

to

p

a

p

ro

c

e

n

to

w

a

R

e

a

ln

y

d

o

c

h

ó

d

n

a

ro

d

o

w

y

R

e

a

ln

y

d

o

c

h

ó

d

n

a

ro

d

o

w

y

P

rz

e

c

ię

tn

y

p

o

z

io

m

c

e

n

P

rz

e

c

ię

tn

y

p

o

z

io

m

c

e

n

P

P

1

1

P

P

0

0

0

0

0

0

0

0

Y

Y

1

1

Y

Y

0

0

r

r

1

1

r

r

0

0

Q

Q

m0

m0

Q

Q

m1

m1

Q

Q

m1

m1

Q

Q

m1

m1

Q

Q

m0

m0

Q

Q

m0

m0

Ilość pieniądza

Ilość pieniądza

(a)

(a)

Ilość pieniądza

Ilość pieniądza

(c)

(c)

Ilość pieniądza

Ilość pieniądza

(b)

(b)

Podaż na pieniądz

Podaż na pieniądz



Podaż pieniądza

Podaż pieniądza

– regulowana przez państwo za pośrednictwem banku

– regulowana przez państwo za pośrednictwem banku

centralnego, różnych agend i instytucji rządowych, na wielkość emisji pieniądza,

centralnego, różnych agend i instytucji rządowych, na wielkość emisji pieniądza,

formy w jakich pieniądz jest emitowany oraz na cele, które dzięki kolejnym

formy w jakich pieniądz jest emitowany oraz na cele, które dzięki kolejnym

emisjom zamierza się osiągnąć;

emisjom zamierza się osiągnąć;



Czynniki wyznaczające podaż pieniądza

Czynniki wyznaczające podaż pieniądza

:

:

- ilościowa teoria pieniądza (sformułowana przez amerykańskiego ekonomistę

- ilościowa teoria pieniądza (sformułowana przez amerykańskiego ekonomistę

I. Fisher [1867- 1947])

I. Fisher [1867- 1947])

MV = P x Y lub M =(P x Y)/V

MV = P x Y lub M =(P x Y)/V

gdzie: M – ilość pieniądza w obiegu,

gdzie: M – ilość pieniądza w obiegu,

V – szybkość obiegu pieniądza (ile razy wydawana jest w ciągu roku

V – szybkość obiegu pieniądza (ile razy wydawana jest w ciągu roku

jednostka pieniężna,

jednostka pieniężna,

P – przeciętny poziom cen dóbr i usług,

P – przeciętny poziom cen dóbr i usług,

Y – realna wielkoścćPKB

Y – realna wielkoścćPKB

Podaż na pieniądz

Podaż na pieniądz

- zmodyfikowane spojrzenie na omawianą kwestię przyniosły koncepcje

- zmodyfikowane spojrzenie na omawianą kwestię przyniosły koncepcje

monetarystyczne, w który pieniądz jest traktowany jako jedna z wielu form

monetarystyczne, w który pieniądz jest traktowany jako jedna z wielu form

przechowywania bogactwa, w latach 50-tych, XX w. neoilościowa teoria

przechowywania bogactwa, w latach 50-tych, XX w. neoilościowa teoria

pieniądza sformułowana przez M. Friedmana, który wskazał na następujące

pieniądza sformułowana przez M. Friedmana, który wskazał na następujące

czynniki mające wpływ na popyt pieniądza:

czynniki mające wpływ na popyt pieniądza:

1. Całkowite bogactwo jakim ludzie dysponują łącznie z zasobami „bogactwa

1. Całkowite bogactwo jakim ludzie dysponują łącznie z zasobami „bogactwa

ludzkiego”, zwanego dziś „kapitałem ludzkim” – im większe bogactwo tym

ludzkiego”, zwanego dziś „kapitałem ludzkim” – im większe bogactwo tym

większy popyt na pieniądz.

większy popyt na pieniądz.

2. Oczekiwane stopy zwrotu od różnych form aktywów – im wyższe stopy zwrotu

2. Oczekiwane stopy zwrotu od różnych form aktywów – im wyższe stopy zwrotu

wyrażające alternatywny koszt trzymania pieniądza tym mniejszy popyt na

wyrażające alternatywny koszt trzymania pieniądza tym mniejszy popyt na

pieniądz.

pieniądz.



Jako miarę całkowitego bogactwa M. Fri

Jako miarę całkowitego bogactwa M. Fri

e

e

dman zaproponował tzw. Dochód

dman zaproponował tzw. Dochód

permanentny, który można zdefiniować jako wartość bieżącą oczekiwanego

permanentny, który można zdefiniować jako wartość bieżącą oczekiwanego

strumienia dochodów uzyskiwanych z zasobów bogactwa ludzkiego i rzeczowego

strumienia dochodów uzyskiwanych z zasobów bogactwa ludzkiego i rzeczowego

w bardzo długim okresie.

w bardzo długim okresie.