PATOMORFOLOGIA I
PATOMORFOLOGIA I
PATOFIZJOLOGIA
PATOFIZJOLOGIA
WYKŁAD IV
WYKŁAD IV
Działanie czynników
Działanie czynników
środowiskowych
środowiskowych
Człowiek jest nieustannie narażony na
Człowiek jest nieustannie narażony na
działanie czynników fizycznych i
działanie czynników fizycznych i
chemicznych
chemicznych
•
naturalnych
naturalnych
•
wytworzonych sztucznie
wytworzonych sztucznie
Hałas
Hałas
Bodźce akustyczne jako dźwięk
Bodźce akustyczne jako dźwięk
rozprzestrzeniają się w ośrodku
rozprzestrzeniają się w ośrodku
sprężystym i niosą energię mechaniczną
sprężystym i niosą energię mechaniczną
Pobudza ona receptory w narządzie
Pobudza ona receptory w narządzie
słuchu
słuchu
Hałas
Hałas
Poziom natężenia dźwięku mierzymy w
Poziom natężenia dźwięku mierzymy w
decybelach
decybelach
przykłady:
przykłady:
rozmowa -
rozmowa -
60
60
budzik -
budzik -
85
85
piła tarczowa -
piła tarczowa -
106
106
dyskoteka -
dyskoteka -
120
120
startujący odrzutowiec -
startujący odrzutowiec -
140
140
Hałas
Hałas
Hałas powoduje podniesienie progu
Hałas powoduje podniesienie progu
słuchu, czyli zmniejsza wrażliwość
słuchu, czyli zmniejsza wrażliwość
komórek słuchowych.
komórek słuchowych.
Zjawisko to występuje przy natężeniu
Zjawisko to występuje przy natężeniu
dźwięku powyżej 75 dB.
dźwięku powyżej 75 dB.
Ekspozycja na hałas powyżej 90 dB
Ekspozycja na hałas powyżej 90 dB
może prowadzić do głuchoty.
może prowadzić do głuchoty.
Hałas
Hałas
Hałas powoduje:
Hałas powoduje:
Przyspieszenie tętna
Przyspieszenie tętna
Podwyższenie ciśnienia krwi
Podwyższenie ciśnienia krwi
Hipoglikemię
Hipoglikemię
Hipomagnezemię
Hipomagnezemię
Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy
Ograniczenie pola wodzenia (widzenie
Ograniczenie pola wodzenia (widzenie
lunetowe)
lunetowe)
ULTRADŹWIĘKI
ULTRADŹWIĘKI
Fala akustyczna o częstotliwości powyżej
Fala akustyczna o częstotliwości powyżej
16 kHz powoduje w tkankach zmiany
16 kHz powoduje w tkankach zmiany
cieplne i chemiczne
cieplne i chemiczne
Działanie lecznicze (wysokie
Działanie lecznicze (wysokie
częstotliwości ok. 800 kHz)
częstotliwości ok. 800 kHz)
Działanie szkodliwe – choroba
Działanie szkodliwe – choroba
ultradźwiękowa (niskie
ultradźwiękowa (niskie
częstotliwości ok. 16 – 65 kHz)
częstotliwości ok. 16 – 65 kHz)
INFRADŹWIĘKI
INFRADŹWIĘKI
Zakres drgań poniżej odbioru przez
Zakres drgań poniżej odbioru przez
narząd słuchu człowieka, mniejszy od
narząd słuchu człowieka, mniejszy od
16 Hz
16 Hz
Występują w czasie ruchu powietrza
Występują w czasie ruchu powietrza
•
wiatr, jazda samochodem
wiatr, jazda samochodem
•
wyładowania atmosferyczne
wyładowania atmosferyczne
•
wodospady
wodospady
•
występują nasilone objawy wegetatywne
występują nasilone objawy wegetatywne
WIBRACJA
WIBRACJA
Przenoszenie energii mechanicznej na
Przenoszenie energii mechanicznej na
człowieka. Częstotliwość drgań od paru
człowieka. Częstotliwość drgań od paru
do paru tysięcy Hz
do paru tysięcy Hz
•
wibracja ogólna
wibracja ogólna
•
wibracja miejscowa
wibracja miejscowa
Następują zmiany chorobowe:
Następują zmiany chorobowe:
•
w narządzie ruchu (osteoporoza, martwica)
w narządzie ruchu (osteoporoza, martwica)
•
w narządzie krążenia (objaw Raynauda)
w narządzie krążenia (objaw Raynauda)
•
w układzie nerwowym (polineuropatia)
w układzie nerwowym (polineuropatia)
Zmienione ciśnienie atmosferyczne
Zmienione ciśnienie atmosferyczne
Ciśnienie to od poziomu morza do
Ciśnienie to od poziomu morza do
2000 m. npm. nie ma wpływu na
2000 m. npm. nie ma wpływu na
czynność zdrowego organizmu człowieka
czynność zdrowego organizmu człowieka
Hipoksja
Hipoksja
Do wysokości 4500 m skompensowana
Do wysokości 4500 m skompensowana
Od 4500 m do 6000 m występują
Od 4500 m do 6000 m występują
zaburzenia:
zaburzenia:
•
zmysłów
zmysłów
•
procesów myślowych
procesów myślowych
•
cech osobowościowych
cech osobowościowych
•
czynności psychomotorycznych
czynności psychomotorycznych
Zwiększone ciśnienie atmosferyczne
Zwiększone ciśnienie atmosferyczne
Choroba kesonowa
Choroba kesonowa
nagłe uwolnianie się pęcherzyków
nagłe uwolnianie się pęcherzyków
gazowych, zatory mózgowe, objawy
gazowych, zatory mózgowe, objawy
neurologiczne
neurologiczne
Konieczna dekompresja
Konieczna dekompresja
Porażenie prądem elektrycznym
Porażenie prądem elektrycznym
Instalacja elektryczna
Instalacja elektryczna
Porażenie piorunem
Porażenie piorunem
Uszkodzenia
Uszkodzenia
•
miejscowe (oparzenie)
miejscowe (oparzenie)
•
wpływ na układ krążenia i oddychania
wpływ na układ krążenia i oddychania
(zatrzymanie akcji)
(zatrzymanie akcji)
•
wpływ na układ nerwowy
wpływ na układ nerwowy
(obrzęk
(obrzęk
mózgu)
mózgu)
Promieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące
rtg, pierwiastki promieniotwórcze
rtg, pierwiastki promieniotwórcze
Objawy chorobowe powyżej 200
Objawy chorobowe powyżej 200
remów
remów
•
szpik kostny
szpik kostny
•
układ pokarmowy
układ pokarmowy
•
zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego
zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego
•
choroby nowotworowe
choroby nowotworowe
Promieniowanie niejonizujące
Promieniowanie niejonizujące
Mikrofalowe
Mikrofalowe
Nadfioletowe
Nadfioletowe
Podczerwone
Podczerwone
Laserowe
Laserowe
Promieniowanie mikrofalowe
Promieniowanie mikrofalowe
Jest zawarte między podczerwienią a
Jest zawarte między podczerwienią a
falami radiowymi. Wytwarzają je anteny
falami radiowymi. Wytwarzają je anteny
radiowe oraz pola kondensatorowe i
radiowe oraz pola kondensatorowe i
indukcyjne
indukcyjne
•
diatermie
diatermie
•
kuchenki
kuchenki
Wyodrębniono chorobę mikrofalową
Wyodrębniono chorobę mikrofalową
•
zaburzenia OUN
zaburzenia OUN
•
niedoczynność nadnerczy i tarczycy
niedoczynność nadnerczy i tarczycy
•
zmiany składu krwi
zmiany składu krwi
Promieniowanie laserowe
Promieniowanie laserowe
400 – 10 000 nm
400 – 10 000 nm
Wykorzystywane w medycynie do :
Wykorzystywane w medycynie do :
diagnostyki tkanek
diagnostyki tkanek
usuwania tkanek
usuwania tkanek
biostymulacji tkanek
biostymulacji tkanek
Niebezpieczeństwo
Niebezpieczeństwo
oparzenia siatkówki
oparzenia siatkówki
uszkodzenia rogówki i soczewki
uszkodzenia rogówki i soczewki
uszkodzenia skóry
uszkodzenia skóry
Promieniowanie podczerwone
Promieniowanie podczerwone
780 - 3 000 nm
780 - 3 000 nm
Wykazuje silne działanie cieplne
Wykazuje silne działanie cieplne
zmiany w soczewce i siatkówce
zmiany w soczewce i siatkówce
tzw. zaćma hutników
tzw. zaćma hutników
Promieniowanie nadfioletowe
Promieniowanie nadfioletowe
100 - 400 nm
100 - 400 nm
Źródła :
Źródła :
•
światło słonaczne
światło słonaczne
•
światło łukowe
światło łukowe
•
temperatura 4000 – 6000
temperatura 4000 – 6000
o
C
C
Pozytywy
Pozytywy
•
działanie bakteriobójcze
działanie bakteriobójcze
•
tworzenie vitaminy D
tworzenie vitaminy D
3
3
•
tworzenie melaniny
tworzenie melaniny
Nagatywy
Nagatywy
•
uaktywnia wirusy (np. opryszczki)
uaktywnia wirusy (np. opryszczki)
•
niszczy skórę
niszczy skórę
•
działanie rakotwórcze
działanie rakotwórcze
•
zapalenie rogówki i siatkówki
zapalenie rogówki i siatkówki
koniec
koniec