Choroba

Alzheimera

Co to jest choroba

Alzheimera?



Choroba Alzheimera należy do kręgu schorzeń otępiennych

(50% wszystkich przypadków otępienia), charakteryzujących

się organicznymi zaburzeniami w sferze czynności

poznawczych, zwłaszcza zaś postępującym zanikiem pamięci,

wytracaniem zdolności do myślenia abstrakcyjnego, do

wykonywania w sposób logicznie uporządkowany złożonych,

a potem, w miarę postępu choroby, nawet prostych zadań.

Choroba charakteryzuje się podstępnym początkiem,

trudnym niekiedy do zauważenia przez otoczenie. W miarę

upływu czasu pojawiają się różne zaburzenia zachowania i

objawy związane z upośledzeniem czynności kory mózgowej.

Początki choroby Alzheimera



Choroba została po raz pierwszy opisana w 1906 roku przez
niemieckiego neuropatologa Aloisa Alzheimera i przez długie lata
stanowiła mało ważne zagadnienie neurologiczno-psychiatryczne.
Obecnie jest uważana za chorobę bardzo rozpowszechnioną
wśród osób starych i bardzo starych. Rzadko występuje, nawet w
formie poczatkowej u ludzi 50-letnich. Zwykle zaczyna się po 65.
roku życia. Z badań epidemiologicznych wynika, że w krajach
wysoko cywilizowanych odsetek osób w wieku 65-70 lat
dotkniętych chorobą wynosi 2,5%. W wieku pomiędzy 65.-85.
rokiem następuje znaczący wzrost liczby osób chorych - do jej
podwojenia dochodzi co kolejne 5 lat. Odsetek chorych wśród 85-
latków wynosi co najmniej 25 -30%! Na świecie choruje 20 mln
ludzi, w Polsce - ok. 150 tysięcy

Kto choruje ?



Z badań epidemiologicznych wynika, że na chorobę

Alzheimera częściej chorują kobiety. Na postęp choroby

ma wpływ wykształcenie: ludzie z niskim stopniem

wykształcenia chorują częściej i proces chorobowy

zachodzi u nich szybciej. Długotrwała aktywność

umysłowa istotnie spowalnia przebieg choroby.

Przebyte urazy mogą mieć wpływ na jej postęp.

Okazało się też, że kobiety po czterdziestce, które

zdecydowały się w tym wieku na ciąże, są obciążone

większym ryzykiem choroby.

Czynniki genetyczne



Populacyjne badania genetyczne wykazują, iż u
40 % chorych stwierdza się rodzinne
występowanie schorzenia. Prawdopodobieństwo
jego wystąpienia u jednojajowego bliźniaka, gdy
pierwszy już choruje, jest wysokie. Wiadomo też,
że w niewielkim odsetku przypadków choroba
dziedziczy się w sposób autosomalny
dominujący. Dotyczy to osób z wczesnym
początkiem choroby.

Czynniki genetyczne



Za rodzinne występowanie choroby odpowiedzialne

są prawdopodobnie mutacje genów na 1., 14. , 19. i

21. chromosomie. Sczególnie dotyczy to

chromosomu 21 i genu odpowiedzialnego za

produkcje prekursorowego białka beta-amyloidu

(APP). Zidentyfikowano już 4 mutacje genu APP.

Mutacje w rodzinnej postaci choroby Alzheimera

dotyczą genu preseniliny 1 i preseniliny 2, białek

przezbłonowych. Wiadomo też, że ryzyko choroby

Alzheimera istotnie wzrasta u homozygot genu

kodującego apolipoproteinę E (apoE4).

Odkładanie się złogów

amyloidu



W chorobie Alzheimera stwierdza się typowe zmiany w mózgu,

polegające na powstawaniu starczych blaszek złożonych z beta-

amyloidu i zwyrodnienia włókienkowego, w którym główną rolę odgrywa

zmienione białko tau. Wzdłuż naczyń mózgowych odkładają się złogi

beta-amyloidu. Stwierdza się też w mózgu, szczególnie w korze

mózgowej, zmniejszenie liczby neuronów i synaps. Za to obserwuje się

zwiększoną aktywność tkanki glejowej (przede wszystkim - mikrogleju).

Liczba blaszek starczych narasta wraz z upływem czasu i jeśli dojdzie

do przekroczenia pewnego jej progu, choroba zaczyna się ujawniać

klinicznie. Jeśli liczba blaszek w 1 mm3 tkanki mózgowej przekracza 8 u

osób powyżej 50. roku życia, 10 - u osób powyżej 65. roku życia i 15-u
osób powyżej 75. roku życia - wiadomo, że choroba jest w toku

.

Odkładanie się złogów

amyloidu



Beta-amyloid jest składnikiem białka prekursorowego

amyloidu (APP), którego funkcja nie jest znana. W wyniku

patologicznej przemiany wskutek mutacji genu dochodzi do

powstania włókienkowej postaci beta-amyloidu, którego

toksyczne działanie polega na uszkodzeniu białek

szkieletowych neuronów, co w następstwie prowadzi m.in.

do znaczącego utrudnienia przewodzenia w neuronach.

Prawdopodobnie beta-amyloid także indukuje proces

apoptozy neuronów. Białko tau normalnie stabilizuje

komórkę nerwową, w chorobie Alzheimera ta funkcja białka

tau jest upośledzona.

Hiperfosforylacja białka tau



Jest kolejnym problemem zagadki jaką jest patogeneza

Alzheimera.



Białko tau jest białkiem związanym z mikrotubulami i

odpowiada za ich stabilizację oraz ich wiązanie z

neurofilamentami i organellami komórkowymi. Występuje

prawie wyłącznie w komórkach nerwowych. Białko tau

warunkuje także odległości między mikrotubulami, od której

cechy zależy średnica aksonu. Powinowactwo białka tau do

mikrotubul zależy od stopnia jego fosforylacji. Nadmierna

fosforylacja(widoczna w mikroskopie elektronowym) powoduje

zmiany określane jako zwyrodnienie neurofibrylarne, którego

ilość koreluje z nasileniem objawów choroby Alzheimera, co

stało się podstawą łączenia anomalii białka tau z patogenezą

tej choroby.

Przebieg choroby



choroba Alzheimera zaczyna się w sposób niezauważalny.



Przebiega z różną szybkością - szybciej u osób młodszych. Zwykle

trwa od 5 do 12 lat.



Początkowo występują zaburzenia pamięci polegające na trudności

w zapamiętywaniu nowości.



Chory gorzej sobie radzi z obsługą instrumentów, przyrządów, gorzej

jeździ samochodem.



Niekiedy pojawiają się zaburzenia nastroju: chory bywa płaczliwy

albo nadmiernie agresywny.



W późniejszym okresie pacjent ma już wyraźne zaburzenia pamięci,

zarówno świeżej, jak i odległej. Często po wyjściu z domu nie jest w

stanie znaleźć drogi powrotnej.



Jest mu czasem trudno wysłowić się, stara się używać bardzo prostej

składni. Mowa rzadko jest płynna.

Przebieg choroby



Nasilają się objawy lękowe, depresyjne.



Czasem występują halucynacje.



Pacjent przestaje dbać o siebie.



Jest mu czasem trudno wysłowić się, stara się używać bardzo

prostej składni. Mowa rzadko jest płynna.



Nasilają się objawy lękowe, depresyjne.



Czasem występują halucynacje.



Pacjent przestaje dbać o siebie.



W zaawansowanej chorobie pacjent nie jest w stanie nikogo

rozpoznać,

Przebieg choroby



Wypowiada pojedyncze słowa, czasem w ogóle nie mówi.



Na ogół spędza cały czas w łóżku, nie jest w stanie
samodzielnie jeść.



Zwykle zapada w głęboka apatię, czasem jednak zdarzają
się objawy gwałtownego pobudzenia.



Pacjent nie trzyma ani stolca, ani moczu. Wymaga
cewnikowania.



Śmierć następuje w wyniku powikłań pozamózgowych,
najczęstszą jej przyczyną jest zapalenie płuc.

Obraz choroby



Otępienie, właściwe dla choroby, rozpoznaje się na podstawie
charakterystycznych objawów:



Zaburzenia pamięci świeżej upośledzające proces uczenia się i
orientację w czasie i przestrzeni.



Spowolnienie myślenia.



Upośledzenie myślenia abstrakcyjnego, wnioskowania i
dokonywania sądów.



Zaburzenia sfery emocjonalnej - zmienność nastrojów.



Trudności w funkcjonowaniu społecznym i w życiu codziennym.



Zaburzenia fizjologiczne.

Trzy fazy



Ze względu na zaawansowanie procesu wyróżnia się następujące

stadia głębokości zaburzeń otępiennych :



I faza - otępienie umiarkowane - zaburzenia pamięci utrudniające

życie codzienne bez uniemożliwiania samodzielnego

funkcjonowania; zaburzenia pamięci dotyczą najczęściej

wydarzeń świeżych.



II faza - otępienie średnie - niezdolność do samodzielnego

funkcjonowania, zaburzenia pamięci świeżej i dawnej,

upośledzenie myślenia abstrakcyjnego.



III faza - otępienie głębokie - globalne zaburzenia pamięci,

znaczne obniżenie funkcjonowania intelektualnego, wyraźne

zaburzenia emocjonalne, zaburzenia kontroli zwieraczy.

Diagnostyka choroby



Pewne znaczenie w diagnostyce choroby
Alzheimera mają obrazy mózgu uzyskane za
pomocą rezonansu magnetycznego, które
uwidaczniają zaniki, szczególnie w ciele
modzelowatym, płatach czołowych.



Coraz większe znaczenie w diagnostyce
zaczynają odgrywać badania genetyczne.

Leczenie choroby



Leczenie choroby Alzheimera jest nadal
problematyczne. Jak na razie nie ma
skutecznej terapii przyczynowej. Próby
zapobiegania wytwarzania się beta-
amyloidu nie wyszły jeszcze poza sferę
eksperymentu, podobnie rzecz się ma z
białkiem tau.



Wykonała :



Martyna Wesołowska



Dominika Stobińska