ZJAWISKA OPTYCZNE
W ATMOSFERZE
Zjawiska optyczne - wszystkie zjawiska dotyczące
oddziaływania światła z materią. Szczególnie
dotyczy to zjawisk towarzyszących przechodzeniu
światła przez atmosferę ziemską.
Wybrane zjawiska optyczne występujące w atmosferze:
• Wieniec (aureola)
• Słońca poboczne (słońca pozorne)
• Gloria
• Halo
• Tęcza
• Miraż (fatamorgana)
• Zorza polarna
• Wschód i zachód słońca
• Słup słoneczny
Wieniec (aureola)
• Zjawisko to zachodzi wtedy, gdy Księżyc lub
Słońce przesłonięte są cienką, półprzeźroczystą
warstwą chmury lub mgły.
• Zwykle ma postać barwnej poświaty (aureoli)
wokół tarczy Księżyca lub Słońca, niebieskiej od
strony wewnętrznej, czerwonej na zewnątrz.
• Wieńce powstają wskutek ugięcia fal światła w
warstwie chmury lub mgły.
Wieniec
Źródło:http://www.fiz.yoyo.pl/art/foto/wieniec2.jpg
Słońce poboczne
• Słońce poboczne jest jasną plamą światła.
• Powstaje w wyniku załamania się promieni
słonecznych na kryształach lodu w formie
sześciokątnych płytek, opadających płaskimi
powierzchniami do dołu (w sposób podobny do
opadania liści).
• Występuje często po obu stronach Słońca,
szczególnie dobrze widoczne jest, gdy Słońce jest
nisko nad horyzontem.
Słońce poboczne
Źródło:http://www.astrouw.edu.pl/%7Enalezyty/semistud/halosol.jpg
Gloria
• Polega na wystąpieniu barwnych pierścieni wokół
cienia obserwatora widocznego na tle chmur lub
mgły.
• Gloria powstaje na skutek ugięcia fal i odbicia
światła na kroplach wody. Jest podobna do wieńca,
jednak powstaje nie dookoła Słońca lub Księżyca,
lecz dookoła punktu położonego po stronie
przeciwnej względem tarczy ciała niebieskiego.
• Zjawisko to występuje w chmurach położonych na
wprost przed obserwatorem albo niżej od niego, tj.
w górach lub przy obserwacjach z samolotu. Na te
same chmury pada cień obserwatora i wówczas
wydaje się, że gloria otacza cień jego głowy.
Gloria
Źródło:http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://galeria.chmury.pl/albums/userpics/10001
Halo
• Słowo halo pochodzi z języka greckiego i oznacza
koło lub okrąg.
• Halo jest to świetlny pierścień wokół tarczy Słońca
lub Księżyca. Może mieć kolor biały, ale mogą
także występować inne kolory.
• Zjawisko to powstaje na skutek załamywania się
promieni słonecznych i ich odbijania od drobnych
kryształków lodu w atmosferze. Kryształki te
wchodzą w skład cirrusów - wysokich i cienkich
chmur.
Halo
Źródło:http://bi.gazeta.pl/im/1/5870/z5870561X.jpg
Tęcza
• Tęcza to łuk świecący barwami widma. Powstaje,
gdy będące za obserwatorem Słońce oświetla
chmurę deszczową. Wewnątrz łuku znajduje się
barwa fioletowa a na zewnątrz czerwona.
• Warunkiem powstania tęczy jest deszcz, oświetlony
przez promienie słoneczne. Tęczę może wywołać
zamiast deszczu oświetlona przez Słońce fontanna
lub wodospad. Zjawisko tęczy powstaje w wyniku
załamania się i odbicia promieni słonecznych w
pojedynczych kroplach wody.
• Niekiedy można zaobserwować drugą tęczę, tak
zwaną wtórną, o mniejszej jasności. W przypadku
tęczy wtórnej, barwa fioletowa znajduje się na
zewnątrz, zaś czerwona wewnątrz.
Tęcza
Źródło:http://pixdaus.com/pics/1209097851l5KWetB.jpg
Miraż (fatamorgana)
• Jest to zjawisko polegające na tworzeniu się
pozornych (podwójnych lub wielokrotnych)
obrazów będących odbiciem przedmiotów
znajdujących się na horyzoncie lub poza nim.
• Miraż powstaje jako skutek zakrzywienia się
promieni słonecznych w dolnych warstwach
powietrza, cechujących się różną gęstością
(temperaturą).
• Miraże dzielą się na 2 rodzaje – miraż dolny (pod
linią horyzontu) i górny (nad linią horyzontu).
Miraż (fatamorgana)
Źródło: http://www.paulis-home.de/fotos/Fatamorgana.jpg
Zorza polarna
• Zjawisko świetlne występujące w górnych
warstwach atmosfery na wysokości od 65 do 400
km nad powierzchnią Ziemi, najczęściej w
odległości 20-25° od bieguna geomagnetycznego
Ziemi (północnego lub południowego).
• Zorza polarna powstaje w wyniku oddziaływania
wiatru słonecznego na magnetosferę Ziemi.
Pojawia się jako barwne (białe, żółte, zielone,
czerwone, niebieskie, fioletowe) smugi, wstęgi lub
zasłony, falujące lub pulsujące na niebie.
Zorza polarna
Źródło:http://krzysztofrozmus.net/szwajcaria/zdjecia/0025/zorza-polarna-Alaska.jpg
Wschód i zachód słońca
• Jest to niekiedy bardzo widowiskowy moment, w
którym tarcza słoneczna przekracza linię
horyzontu.
• Czas wschodu i zachodu Słońca, wyrażony w
czasie lokalnym, zależy od pory roku i szerokości
geograficznej.
Wschód i zachód Słońca
Źródło:http://imggal.trojmiasto.p
l/zdj/arch/4000/Wschod-slonca-
nad-Sopotem-4069.jpg
Źródło:http://www.foto.pwsk.pl/fotki/a
lbums/20060507_Gliwice_i_okolice/zi
emiecice-zachod-slonca-nad-
jeziorem.jpg
Słup słoneczny
• Zjawisko optyczne związane m.in. z odbiciem
światła nisko położonego Słońca.
• Najłatwiej jest go zaobserwować tuż przed
wschodem Słońca, lub tuż po jego zachodzie.
• Przybiera formę świetlnej kolumny, na ogół
zabarwionej czerwonawo, przemieszczającej się
wraz z ruchem Słońca pod horyzontem.
Słup słoneczny
Źródło:http://www.jezuici.pl/gdynia/parafia/dane/2183.jpg