Halo

H

alo to pojawiające się na niebie, wokół tarczy Słońca lub Księżyca, koła, pierścienie lub plamy. Powstają one w wyniku przechodzenia promieni słonecznych lub księżycowych przez małe kryształki lodu w atmosferze. Jednak żeby powstało zjawisko halowe, kryształki lodu muszą mieć kształt sześciobocznych graniastosłupów lub płytek. Kryształki takie występują w niewielkich chmurach na wysokości ok. 6 tys. metrów.

Zależnie od tego, czy światło odbija się od kryształków czy przez nie przechodzi i załamuje się, są białawe albo mają tęczowe zabarwienie. Najczęściej można zaobserwować tzw. małe halo - świetlisty krąg o wymiarze kątowym 22 stopni, pojawiające się wokół Słońca.

Noctilucent

Z

jawisko to, zwanie również chmurą mezosferyczną, jest najbardziej znane pod nazwą obłoku srebrzystego. Pojawia się w górnych warstwach atmosfery - najlepiej widać je w letnich miesiącach o zmroku w pasie położonym między 50 a 70 stopniem szerokości geograficznej na północ i południe od równika.

Obłoki srebrzyste to najwyżej występujące chmury w ziemskiej atmosferze - pojawiają się w mezosferze na wysokości ok. 80 km i są zbudowane z kryształków zamarzniętej wody. Zwykle są zbyt małe, by można je było zauważyć. Podziwianie ich jest możliwe jedynie wtedy, kiedy chmura jest oświetlana przez Słońce spoza horyzontu, podczas gdy spodnie warstwy atmosfery znajdują się w cieniu.

Iryzacja

N

a skrajach średniowysokich chmur, jakie pojawiaj Si w pobliżu Słońca, można czasem zaobserwować ich iryzację, czyli powstałe na skutek zagięcia i interferencji światła perłowe zabarwienie z przewagą kolorów czerwonego i zielonego. Iryzacja na ogół pokrywa się z brzegiem chmury, niekiedy przejawia się też pod postacią zdeformowanej korony - ma wtedy kształt okręgu. Iryzacji ulegają chmury na dużej wysokości - ok. 30 km, kiedy składają się z kropel zamarzającej wody.

Natomiast tzw. perłowe chmury należą raczej do bardzo rzadkich zjawisk, jednakże można je zaobserwować podczas szybkich zmian zachodzących w powietrzu nad górskimi rejonami Skandynawii.

Zorza Polarna

P

ojęciem zorzy polarnej określa się zjawiska tworzące się na wysokości od 80 km (najczęściej ok. 100 km).

Zorza polarna powstaje, kiedy chmura cząsteczek słonecznego wiatru, składające się z protonów, elektronów i cząsteczek alfa, spotyka się z polem magnetycznym Ziemi. Część z nich jest odbijana z powrotem w przestrzeń kosmiczną, a część styka się w jonosferze z cząsteczkami pochodzenia ziemskiego. Przy zderzeniu słoneczni goście wybijają z ziemskich cząsteczek elektrony, a na ich miejsce dodają inne. Cały ten proces prowadzi do powstania silnego promieniowania elektromagnetycznego, które jest widoczne właśnie w postaci zorzy polarnej.

---