ANALIZA STANU NA ROK 2008.
KIERUNKI ZMIAN

SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM

Celem modernizacji systemu

ratownictwa medycznego na Dolnym

Śląsku jest zdecydowane obniżenie

poziomu śmiertelności oraz skutków

powikłań powstających w wyniku

wypadków oraz innych stanów nagłego

zagrożenia zdrowotnego mieszkańców

Dolnego Śląska oraz poprawa działania

już istniejących elementów systemu

w latach 2008-2010

PACJENT IDĄCY PLANOWO DO SZPITALA

MA MOŻLIWOŚĆ WYBORU NAJLEPSZEGO W

KRAJU -

(MA CZAS)

PACJENT W STANIE ZAGROŻENIA ŻYCIA

(CZĘSTO NIEPRZYTOMNY)

TEŻ CHCIAŁBY MIEĆ TAKĄ SZANSĘ!!!

KONSTYTUCJA RP



Art. 60.



Obywatele polscy korzystający z pełni praw
publicznych mają prawo dostępu do służby
publicznej na jednakowych zasadach.



Art. 68.



Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.



Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji
materialnej, władze publiczne zapewniają
równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej
finansowanej ze środków publicznych.
Warunki i zakres udzielania świadczeń określa
ustawa.



Opracowanie wykonano w oparciu o następujące akty prawne

i materiały:



1. Ustawa z dn. 8 września 2006 ,,O Państwowym Ratownictwie

Medycznym’’



2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewn. i Adm. z dn. 29 grudnia

1999 r.



3. Ustawa z dn. 8 września 2006 ,,O Państwowym Ratownictwie

Medycznym’’



4. Projekt Ustawy o sieci szpitali – wersja zmieniona z maja 2007 r.



5. Publikacja: Prof. Juliusz Jakubaszko „ Medycyna Ratunkowa w

Polsce 2008 „ .



6. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej z dn

28.02.2008



7. Materiały z prac Komisji Zdrowia Sejmu RP nad nowelizacją Ustawy

„O państwowym Ratownictwie Medycznym” z 2008 r.



8. Dane z wizytacji szpitali na terenie Dolnego Śląska.



9. Dane uzyskane od Prof. dr hab. med. Juliusza Jakubaszko-

Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie medycyny ratunkowej w

województwie dolnośląskim.



Prof. Jerzy Robert Ładny – SPSK AM w Białymstoku



10. Dane uzyskane od dr n.med. Roberta Gałązkowskiego- Dyrektora

LPR.



11. Publikacja : „ Wojewódzki Plan Działania Systemu Państwowe

Ratownictwo Medyczne” 2008 r.

Na dobrze funkcjonujący system

zintegrowanego ratownictwa

medycznego (RM) składa się
skuteczne działanie każdego

z jego elementów składowych.

Wszystkie te elementy w ratowaniu

życia są równie istotne jak znany

element czasu. Czynniki systemu

tworzą ogniwa powszechnie znanego

,,

łańcucha przeżycia

’’:

Ogniwa łańcucha przeżycia

1.

Sytuacja nagłego zagrożenie życia lub zdrowia
(wypadek )

2.

Wysłany sygnał o zagrożeniu ( telefon 999, 112 )

3.

Odbiór i lokalizacja sygnału i miejsca zdarzenia
(dyspozytor RM, Centrum Powiadamiania
Ratunkowego -CPR )

4.

Dotarcie pierwszej pomocy medycznej ( jednostka
RM, Państwowa Straż Pożarna -PSP lub Lotnicze
Pogotowie Ratunkowe -LPR )

5.

Transport do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego -SOR

6.

Działania ratunkowe w SOR

7.

Specjalistyczne działanie medyczne w szpitalu
specjalistycznym

ZŁOTA GODZINA

ZŁOTA GODZINA

Prawdopodobieństwo przeżycia

Prawdopodobieństwo przeżycia

%

%

przeżyci

przeżyci

a

a

%

%

przeżyci

przeżyci

a

a

0

0

0

0

30

30

30

30

60

60

60

60

90

90

90

90

MINUTY

MINUTY

MINUTY

MINUTY

0

0

0

0

20

20

20

20

40

40

40

40

60

60

60

60

80

80

80

80

100

100

100

100

x

x

W Polsce jak i w wielu krajach, w

niesieniu pomocy osobom w stanie
zagrożenia życia uczestniczy i
współdziała wiele różnych instytucji i
organizacji. Są to podmioty należące
do różnych systemów ratownictwa jak:

*

Państwowe Ratownictwo Medyczne

*

Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy

oraz organy administracyjne

(samorząd, administracja Państwa) co
wymaga precyzyjnego koordynowania
ich współdziałania.

Miarą skuteczności działania systemu

RM jest wskaźnik tzw. zgonów do
uniknięcia

"Zgony do uniknięcia"- są to nagłe

zgony, których można byłoby
uniknąć w lepszych warunkach
organizacyjnych, w lepszym
otoczeniu przedszpitalnym i
szpitalnym oraz przy lepszym
przygotowaniu osób zajmujących się
ratowaniem życia ludzkiego .

GŁÓWNE PRZYCZYNY
ZGONÓW w POLSCE –
(2002 r.)



500 osób/ 100 tys. mieszkańców –
choroby układu krążenia



200 osób/100 tys. mieszkańców –
choroby nowotworowe



75 osób/100 tys. mieszkańców –
umiera z powodu urazów

,,Zgony do uniknięcia’’

W Polsce wskaźnik ten wynosi ok. 12-13%

(30%), podczas gdy w krajach OECD
oscyluje wokół 4-5% ( dane z 2002 r. ).

Liczba zgonów około komunikacyjnych

wynosi w Polsce ok. 11,2 ofiar/100
wypadków, podczas gdy w rozwiniętych
krajach europejskich jest on dwukrotnie
niższy ( dane za 2005 r.).

URAZY

- jedna z dwóch

najczęstszych przyczyn

nagłych

interwencji medycznych

-

główna przyczyna śmierci

ludzi do 44 roku życia

- w ich wyniku tracimy 500 tys. lat życia i 300

tys. lat pracy rocznie

(

więcej niż w następstwie

schorzeń układu krążenia i nowotworów łącznie )

-

wg ocen ekonomicznych 7,5 tys. zabitych

kosztuje budżet ponad

3 miliardy złotych

(śmierć

jednej osoby to ok.350 tys. zł, uwzględniając
odszkodowania, leczenie, czas potencjalnego
życia).

W

2006

roku odnotowano 46 876

wypadków drogowych

Według danych na 2005 rok:

- 41 %

ofiar wypadków

drogowych specjalistyczne
leczenie szpitalne rozpoczyna
się dopiero po około 3 godz. i 20
minutach od zdarzenia.

-62,4%

zgonów około

wypadkowych występuje w fazie
przedszpitalnej.
(

w USA zaledwie około 21%)

Analiza elementów
składowych, stopnia rozwoju
i stanu funkcjonalnego
systemu ratownictwa
medycznego na Dolnym
Śląsku pozwala stwierdzić

,

że istnieją już mocne
podstawy i elementy do jego
skutecznego funkcjonowania

.

ELEMENTY SYSTEMU R.M.



Zespoły Ratownictwa

Medycznego



Szpitalne Oddziały Ratunkowe



Szpitale

Zespoły R.M.



R-39 ( specjalistyczny )



W-68,33 ( podstawowy ?)



Łącznie: 107,33;



Statystycznie: 1 ambulans / 30 tys.
ludności ( na rok 2008
przewidziano 112 ambulansów )



Łączna ilość interwencji w sytuacjach

nagłego

zagrożenia zdrowia (?)

w

2006 roku wyniosła 240 tys. w tym
37823 wypadków (2400/ambulans/rok
= 6,6/dzień) z czego 95 tys. wykonał
(140 tys. w 2007) wrocławski
oddział RM (Pogotowie? ) obsługujący
1011,8tys. ludności

W roku 2007 finansowanie

zespołów R.M. wynosiło 90 mln
zł. a na rok 2008 planuje się
przeznaczenie 100 mln złotych
co daje kwotę

900tys.zł/ambulans/rok

.

Wybrane czynniki
negatywne



-brak organizacji pionowej mimo funkcjonowania PR
jako teoretycznie jednej organizacji; rodzi to
problemy zakresu działania, kompetencji, powoduje
źle pojęta konkurencję m.in. o personel



- duża ilość różnych dysponentów

;



- obciążenie przewozami medycznymi ( dodatkowe
ok. 20-30% ) powyżej podanych ilości interwencji;
przewozy te w przeważającej liczbie mogłyby być
wykonywane transportem cywilnym, nie ratunkowym;



- niedostosowanie liczby zespołów do polskich
realiów komunikacyjnych ( odległości i stan dróg ) i
systemu ich naliczania ( 1,,R’’ /100tys.; 1,,W’’/50tys.
ludności )

Lotniczy zespół RM



Jedyna jednostka latająca systemu
stacjonuje na lotnisku Starachowice
we Wrocławiu. Jednostka jest
niewykorzystana z powodu braku
współpracy z dyspozytorami oraz
ograniczonych możliwości
technicznych.

Czynniki negatywne LPR



- jedna centralna lokalizacja w województwie
uwzględniająca historycznie wykształcony
transport w kierunku ,,na Wrocław’’;



- oddzielny system wezwania związany z
koniecznością wykorzystania
skomplikowanego numeru telefonicznego -
brak numeru ratunkowego;



- ograniczenia pogodowe i sezonowe ( długość
dnia -7.00 do 15 min. przed zachodem słońca);



- ograniczenie zasięgu ( brak zabezpieczenia
terenu przygranicznego) i brak lądowisk

SZPITALNE ODDZIAŁY
RATUNKOWE



SOR w krajach zachodnich UE tworzone
są przy szpitalach wielospecjalistycznych
i zabezpieczają populację

200-250

tys

. a nawet do 300 tys. ludności.

Średnia wartość dla Dolnego Śląska
wypada dla istniejących już SOR około
180 tys. / oddział ( Jelenia G. i
potencjalnie Legnica po ok. 230 tys.).
Uwzględnienie takiej statystyki i logiki
organizacji, a także ekonomii wskazuje
na celowość istnienia 10-12 SOR w
naszym województwie.

PROPONOWANE
ROZMIESZCZENIE SOR

Wybrane czynniki
negatywne



- niesprecyzowana odpowiedzialność za to, kto ma
zdecydować o utworzeniu SOR w szpitalu, dyrektor, wojewoda
czy marszałek czy też starosta lub burmistrz;



- rola płatnika- NFZ przydziela wysokość kontraktów
autonomicznie tj. wg własnych kryteriów;



- brak pokrycia wskazanej lokalizacji SOR z możliwościami
technicznymi, finansowymi, kadrowymi i diagnostycznymi
szpitali przy których ma być lub już jest zlokalizowany;



- nieprecyzyjne określenie wymogów technicznych,
kadrowych i diagnostycznych szpitala posiadającego SOR
( wymogi względem SOR określa oddzielne rozporządzenie
M.Z. z dn. 15 marca 2007

zawierające 16 paragrafów w

całości poświęconych SOR, a tylko jeden podpunkt określa
bardzo ogólnie wymogi stawiane szpitalowi

)



- niedoszacowanie kosztów funkcjonowania SOR
( finansowanie na poziomie 40-60% kosztów rzeczywistych);

SZPITALE



WOJEWÓDZKI PLAN DZIAŁANIA SYSTEMU RATOWNICTWO
MEDYCZNE NA LATA 2008-2010 WYMIANIA OK.70
JEDNOSTEK ( SZPITALI ) WYSPECJALIZOWANYCH W
UDZIELANIU ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH NIEZBĘDNYCH DLA
RATOWNICTWA MEDYCZNEGO



Na terenie województwa Dolnośląskiego
wśród wszystkich placówek szpitalnych działa

12-13

publicznych szpitali

wielospecjalistycznych, które spełniają w
największym stopniu ( choć rzadko całkowicie)
wymogi współczesnego poziomu medycyny i
oczekiwania pacjentów. Przy 9-ciu z nich (oprócz
milickiego, legnickiego, lubińskiego i A.M. )
funkcjonują ( lub są uruchamiane) szpitalne oddziały
ratunkowe (SOR)

Szpitale wielospecjalistyczne które mogą
kompleksowo diagnozować i leczyć Pacjenta w
stanie zagrożenia życia



1) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu,



2) 4 Wojskowy Szpital Kliniczny we Wrocławiu,



3) Szpital im. T. Marciniaka we Wrocławiu,



4) Szpital A.M. przy ul. Borowskiej we Wrocławiu ( po
zakończeniu zagospodarowania infrastruktury);



5) Szpital S.P. Z.O.Z. Św. Jadwigi w Trzebnicy;



6) Szpital S.P. Z.O.Z w Miliczu;



7) Szpital Wojewódzki w Legnicy;



8) Szpital MCZ w Lubinie i Szpital S.P.Z.O.Z. w Lubinie ( w
organizacyjnej konsolidacji);



9) Szpital S.P.Z.O.Z w Zgorzelcu;



10) Szpital im. Dr A. Sokołowskiego w Wałbrzychu;



11) Szpital -SCM w Polanicy Zdrój;



12) Szpital Wojewódzki w Jeleniej Górze;



13) Szpital S.P.Z.O.Z „Latawiec” w Świdnicy ( po
zakończeniu zagospodarowaniu infrastruktury);

Wybrane czynniki
negatywne



-

wielość organów

założycielskich utrudniająca

koordynację funkcjonowania;



- brak możliwości

skoordynowanej polityki

rozwoju i

finansowania tych jednostek;



-

równość podmiotów

( szpitali ) wobec płatnika –

NFZ ( procedura w szpitalu specjalistycznym
często kosztuje tyle samo co w jedno-oddziałowym )



- niedofinansowanie jednostek
wielospecjalistycznych przez NFZ poprzez

nieuwzględnienie wysokich kosztów

specjalistycznego leczenia i zabezpieczenia
działalności tych szpitali;



zniechęcanie do rozwoju działalności poprzez
narzucane

limity świadczeń;

CENTRUM POWIADAMIANIA
RATUNKOWEGO



Pojęcie Centrum Powiadamiania Ratunkowego
(

CPR

) pojawiło się po raz pierwszy

formalnie w rozważaniach nad organizacją
systemu ratownictwa medycznego na podstawie
ustawy z dn. 25 lipca 2001r. o Państwowym
Ratownictwie Medycznym. Ustawa opisuje,
że ,,CPR jest zintegrowanym stanowiskiem
dyspozytorskim usytuowanym w
strukturze powiatowej administracji
zespolonej, działającej w ramach
powiatowego centrum ratownictwa i
zarządzania kryzysowego’’.

Przeszkody w tworzeniu CPR (2002 r.)



Główne trudności to:



brak środków finansowych (105),



brak wytycznych i regulacji prawnych (38),



brak szkoleń,



brak wykwalifikowanego personelu,



brak zdecydowanych działań ze strony MZ,



brak jednolitej dokumentacji obowiązującej
w systemie,



duże zmiany na stanowiskach decydentów
po wyborach samorządowych,



uznaniowość w podziale środków.

Propozycja zmian:

•

zachowanie i wykorzystanie istniejących już CPR i utworzenie nowych

zorientowanych na obsługę subregionów zlokalizowanych w byłych
miastach
wojewódzkich lub ich najbliższej okolicy
ograniczenie liczby CPR do maks. ilości 10 w województwie

•

utworzenie centralnego wojewódzkiego CPR o roli koordynująco-

dowodzącej

•

powołanie koordynatorów medycznych przy poszczególnych CPR

Korzyści:
- większy stopień elastyczności, możliwości decyzyjnej, koordynacji i
kontroli działań na dużych obszarach województwa;
-

mniejszy koszt

tworzenia CPR ( 4-6 centrów zamiast 26 ) który

mógłby
być rozłożony na kilka starostw powiatowych

Wojewódzki Plan Działania Systemu
Państwowe Ratownictwo Medyczne na lata 2008-2010



Tworzenie planu działania do tej pory
pozbawione było istotnego udziału
samorządu wojewódzkiego. Potrzeba
koordynacji działań w zakresie udziału
placówek szpitalnych podstawowego
znaczenia (grupa I) oraz docelowo
jednostek transportowych powoduje, że
samorząd wojewódzki powinien pełnić
kluczową rolę w tworzeniu realnego,
faktycznie operacyjnego i perspektywicznie
trwałego medycznego systemu ratowniczego
na Dolnym Śląsku.

Podsumowanie



System ratownictwa medycznego na Dolnym Śląsku mimo
posiadanych elementów nie funkcjonuje na miarę
oczekiwań i standardów UE. System wymaga istotnych i
szybkich zmian. Największy wysiłek należy skierować na:



skoordynowanie i poprawianie efektywności już
funkcjonujących elementów systemu.



inwestycje modernizacyjne w infrastrukturę i wyposażenie
SOR i szpitali wielospecjalistycznych



koncentrację sił i środków w kluczowych dla systemu
placówkach szpitalnych.



zmianach legislacyjnych poprawiających poziom
finansowania elementów systemu ratowniczego a w
szczególności szpitali.



radykalnej zmianie poziomu finansowania struktur
ratownictwa medycznego ( SOR ) ze strony NFZ.

Specjalny Pacjent SOR

Dziękuję za uwagę

oprac. H. Szlemp