Wykład 14 Drgania wymuszone oscylatora harmonicznego ppt

background image

Drgania wymuszone oscylatora harmonicznego

Jeżeli oprócz tarcia istnieje siła zewnętrzna F(t),
która ma za zadanie podtrzymywać gasnące drgania,
przyłożona do oscylatora to równanie ruchu ma postać:

)

(

d

d

d

d

2

2

t

F

kx

t

x

t

x

M

po podstawieniu

= M/

oraz

0

2 = k/M

otrzymujemy

M

t

F

x

t

x

t

x

)

(

d

d

1

d

d

2

0

2

2

background image

jest częstością własną układu, to jest częstością drgań swobodnych

(gdy nie działa siła zewnętrzna i nie ma tarcia ani innych sił oporu,
a t stałą czasową związaną ze współczynnikiem tłumienia relacją

= 1/2

.

ponadto układ jest zasilany z częstością różną od częstości własnej

Gdy układ jest zasilany częstością

różną od

0 ,

wówczas drgania będą odbywały się z częstością siły zewnętrznej
a nie z częstością własną
. Siłę taką nazywamy siłą wymuszającą.

background image

Załóżmy, że siła wymuszająca ma postać:

t

M

t

F

M

t

F

sin

sin

)

(

0

0

0

= F

0

/M.

w równaniu dwie wielkości okresowo zmienne: położenie x oraz siłę
wymuszającą F; w najogólniejszym przypadku suma (złożenie) dwóch
funkcji okresowych daje w wyniku też funkcję okresową

background image

A

1

cos

t + A

2

sin

t = Asin(

t +

)

background image

Szukamy rozwiązania postaci Asin(

t +

)

- musimy znaleźć amplitudę A oraz przesunięcie fazowe

.

Przesunięcie fazowe

mówi nam,

o jaki kąt maksimum przemieszczenia wyprzedza maksimum siły
(o ile przesunięte są wykresy x(t) i F(t)).

Np. siła osiąga swoje maksimum, gdy przemieszczenie jest równe zeru
(i rośnie w kierunku dodatnim). Oznacza to, że x opóźnia się względem
siły o /2.

background image

Poszukiwanie rozwiązania zaczynamy od obliczenia pochodnych

Równanie ruchu ma postać

background image

Równanie przekształcamy korzystając ze związków

otrzymujemy

background image

Równanie może być spełnione, gdy czynniki przy sin

t będą sobie równe,

a czynnik przy cos

t będzie równy zeru. Ten ostatni warunek można zapisać

jako

2

2

0

2

2

0

2

/

cos

sin



tg

i wyznaczyć

.

Amplituda

2

/

1

2

2

2

2

2

0

0

2

/

1

2

2

2

2

0

0

]

4

)

[(

]

)

/

(

)

[(

A

gdzie już podstawiono za cos

i sin

.

background image

rozwiązanie





2

2

0

2

/

1

2

2

2

2

2

0

0

2

sin

]

4

)

[(



arctg

t

x

jest to rozwiązanie postaci

background image

Rezonan
s

Zauważmy, że chociaż drgania odbywają się z częstością siły wymuszającej,
to amplituda i faza zależą od relacji pomiędzy częstością wymuszającą
a częstością własną .W szczególności, gdy częstość siły wymuszającej
osiągnie odpowiednią częstotliwość, to amplituda drgań może wzrosnąć
gwałtownie nawet przy niewielkiej wartości siły wymuszającej.

Zjawisko to nazywamy rezonansem

.

background image

rezonansowy wzrost amplitudy drgań w funkcji częstości siły wymuszającej

dla różnych wartości współczynnika tłumienia

0

A

4

3

2

1

0

= 0

background image

2

2

0

0

2

A

dla częstości rezonansowej

2

2

0

2

r

Im mniejsze tłumienie (dłuższy czas

) tym większa amplituda A.

Jeżeli tłumienie jest słabe

wówczas maksymalna amplituda odpowiada częstości drgań własnych

Jednocześnie, ten warunek odpowiada przesunięciu fazowemu

 = /2

pomiędzy siłą a wychyleniem.

background image

Skutki rezonansu mogą być zarówno pozytywne jak i negatywne.

Z jednej strony staramy się wyeliminować przenoszenie drgań,

np. z silnika na elementy nadwozia w samochodzie, a z drugiej

strony działanie odbiorników radiowych i telewizyjnych jest możliwe

dzięki wykorzystaniu rezonansu elektrycznego. Dostrajając odbiornik

do częstości nadajnika spełniamy właśnie warunek rezonansu.

background image

Składanie drgań równoległych

Jaki będzie wynik nałożenia się dwóch drgań harmonicznych
o kierunkach równoległych, ale różnych częstościach, amplitudach i fazach?

Wychylenie wypadkowe będzie sumą obu wychyleń.

Szczególnie ciekawy jest przypadek, kiedy obie częstości mają zbliżone
wartości.

Dla uproszczenia przyjmiemy, że amplitudy i fazy są takie same,
a różnica ich częstości

jest niewielka

.

background image

wzór przestawia drganie harmoniczne, ale z amplitudą, która zmienia się
periodycznie z częstością znacznie mniejszą od

Zjawisko to nazywa się dudnieniem

.

background image
background image

Składanie drgań prostopadłych

Gdy drgania punktu materialnego odbywają się równocześnie
w dwóch prostopadłych do siebie kierunkach, na przykład wzdłuż osi x i y

prostokątnego układu współrzędnych,

wypadkowy ruch tego punktu na płaszczyźnie można opisać z pomocą równań:

background image

Jeśli częstości drgań są jednakowe i różnica faz wynosi zero,
to ruch wypadkowy będzie odbywał się wzdłuż prostej o równaniu

background image

Jeśli częstości drgań są jednakowe i różnica faz wynosi

to ruch będzie ruchem harmonicznym wzdłuż prostej o równaniu

background image
background image

Podana wyżej relacja pomiędzy ruchem harmonicznym i ruchem po okręgu
jest jednak tylko przypadkiem szczególnym składania harmonicznych drgań
prostopadłych. Kiedy częstości drgań w obu kierunkach różnią się, to tor punktu
tworzy skomplikowane figury zwane figurami Lissajou.

Figury te mieszczą się w prostokącie o wymiarach

Stosunek liczby punktów stycznych do obu boków
prostokąta wyznacza stosunek częstości obu ruchów składowych:

background image

Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Drgania wymuszone oscylatora tłumionego
14 - Drgania II - Teoria, Ruch harmoniczny cd
Oscylator harmoniczny, POLITECHNIKA, AiR, Semestr II, FIZYKA, WYKŁADY
drgania wymuszone, TRANSPORT PWR, STUDIA, SEMESTR II, FIZYKA, fizyka-wyklad, zagadnienia opracowane,
Wyklad 14 ppt
wyklad 14
wyklad 14 15 2010
Wyklad 14 2010
Wyklad 14 PES TS ZPE
Wyklad 14
Wykład 14
Wykład 14
patomorfologia wyklad 2 14 10 2011 2
IS wyklad 14 15 01 09 MDW id 22 Nieznany
Wyklad z 14, szkoła

więcej podobnych podstron