Anatomia prawidłowa 8

Dr n. med. Leszek Stefański

Układ moczowo-płciowy

Nerka (ren) ma kształt ziarna

fasoli. Ma dwie powierzchnie,

przednią i tylną, brzeg

boczny, przyśrodkowy, biegun

górny i dolny. Brzeg

przyśrodkowy jest przerywany

wnęką nerkową (hilum

renale). Do nerki wchodzą

tętnica nerkowa oraz nerwy,

wychodzą żyła nerkowa i

moczowód oraz naczynia

limfatyczne. Twory te tworzą

korzeń nerki (radix renis).

Układ moczowo-płciowy

Nerki położenie. Są

największymi

narządami przestrzeni

zaotrzewnowej. Wraz

z nadnerczami, które

przylegają do górnych

końców nerek, są one

położone na tylnej

ścianie brzucha w

tkance łącznej górnej

części przestrzeni

zaotrzewnowej.

Koniec dolny nerki lewej

dochodzi do wysokości
chrząstki między II i III
kręgiem lędźwiowym,
nerki prawej do połowy
wysokości III kręgu
lędźwiowego.

Układ moczowo-płciowy

Tzw. cewki zbiorcze łączą się w

krótkie przewody

brodawkowe, uchodzące

każdy oddzielnie na brodawce

nerkowej. Z nich ścieka mocz

do kielichów nerkowych

mniejszych. Te łączą się z sobą

w dwa lub trzy obszerniejsze

kielichy nerkowe większe,

które uchodzą do wspólnego

większego zbiornika,

miedniczki nerkowej. Z

miedniczki mocz odpływa

długim cienkim moczowodem

do pęcherza.

Układ moczowo-płciowy

Moczowód (ureter) dł. 27 do 30

cm. Odróżniamy część

brzuszną i część miedniczną.

Granica obu części leży na

wysokości miejsca

skrzyżowania linni stawu

krzyżowo-biodrowego z kresą

graniczną. Część miedniczna

moczowodu, która stanowi

około połowy jego długości,

wypukla się nieco ku tyłowi i

bocznie, po czym kieruje się

przyśrodkowo oraz do przodu

i przebija skośnie ścianę

pęcherza, uchodząc

szczelinowatym otworem –

ujściem moczowodu.

Układ moczowo-płciowy

Pęcherz moczowy (vesica

urinaria) jest zbiornikiem
mięśniowym, do którego
nieustannie kroplami ścieka
mocz z obu moczowodów. W
pęcherzu odróżniamy szczyt,
skierowany do przodu. Ze
szczytem pęcherza łączy się
trzon, który przechodzi w dno
pęcherza. Krótki zwężający się
ku dołowi i do przodu odcinek
dna nosi nazwę szyi pęcherza.

Układ moczowo-płciowy

Położenie pęcherza -w

miednicy mniejszej
ku tyłowi od spojenia
łonowego, u
mężczyzny leży do
przodu od odbytnicy,
u kobiety między
odbytnicę a pęcherz
wsuwa się macica i
pochwa.

Układ moczowo-płciowy

Błona mięśniowa ściany

pęcherza nie ma
równomiernego przebiegu.
Układa się ona przeważnie
w pęczki siatkowato
łączące się ze sobą.

Narządy płciowe męskie

Droga nasienia (sperma) – plemniki –

powstają w jądrach i stąd dostają się

do najądrza. Z dolnego końca

najądrza wychodzi nasieniowód,

który jest częścią powrózka

nasiennego. U dna pęcherza leżą

pęcherzyki nasienne, których

wydzielina miesza się z nasieniem

odprowadzana do przewodów

wytryskowych. Kanaliki wytryskowe,

prawy i lewy, uchodzą do części

początkowej cewki moczowej. Ta

część cewki, w której znajdują się

oba te ujścia, objęta jest gruczołem

krokowym albo sterczem.

Narządy płciowe męskie

Zewnętrzne części płciowe

męskie:

1. Prącie (penis),

obejmujące cewkę

moczową

2. Worek skórny, mosznę

(scrotum)

Moszna podzielona jest na

dwie komory, składa się

tylko ze szczególnie

zbudowanej skóry oraz

tkanki podskórnej tzw.

błony kurczliwej.

Narządy płciowe męskie

W prąciu odróżniamy koniec

tylny, czyli nasada, trzon
prącia oraz stożkowaty
koniec przedni, zwany
żołędzią, pokryta fałdem
skóry zwaną napletkiem
(preputium). Wierzchołek
żołędzi skierowany do
przodu ma pionowo
ustawioną szczelinę –
ujście zewnętrzne cewki
moczowej.

Narządy płciowe żeńskie

Droga jaja (ova), które

obustronnie powstają w

gruczole płciowym, w jajniku

(ovarium), przez jamę

otrzewnej kierują się do

jajowodu (tuba uterina). Każdy

jajnik ma swój jajowód, końcem

swym, ujściem macicznym

otwierającym się do macicy.

Ujście brzuszne jajowodu jest

lejkowato poszerzone. Jajowód

prowadzi jajo aż do ujścia

macicznego, gdzie wstępuje

ono do macicy. Jeżeli jajo jest

zapłodnione, to zagnieżdża się

w ścianie macicy i rozpoczyna

się ciąża.

Narządy płciowe żeńskie

Jajniki leżą w części bocznej

jamy miednicy.
Wyróżniamy
powierzchnię
przyśrodkową i boczną,
dwa końce, górny i dolny,
brzegi przedni i tylny.
Jajnik umocowany jest:

1. Więzadło właściwe

jajnika

2. Krezka jajnika
3. Więzadło wieszadłowe

Narządy płciowe żeńskie

Jajowód (tuba uterina)
1. Lejek jajowodu z

podstawy którego zwisają
strzępki jajowodu

2. Bańka jajowodu (2/3

długości jajowodu)

3. Cieśń jajowodu
4. Część maciczna

znajdująca się w ścianie
macicy

Narządy płciowe żeńskie

Macica (uterus) ma

powierzchnie pęcherzową i
jelitową, brzegi prawy i lewy,
od których odchodzi więzadło
szerokie macicy.

Ma trzon z dnem, cieśń, szyjka z

częścią nadpochwową i
pochwową.

Jama macicy w przekroju

poprzecznym występuje w
postaci płaskiej szczeliny,
która przechodzi w kanał
szyjki macicy.

Narządy płciowe żeńskie

W położeniu zasadniczym

macica leży pośrodku
miednicy mniejszej,
pochylenie do przodu
(anteversio) oraz zgięcie ku
przodowi (anteflexio).

Narządy płciowe żeńskie

Pochwa (vagina) jest

przewodem mięśniowo-
błoniastym, bardzo
rozciągliwym oraz
sprężystym, prowadzi z
macicy do sromu
kobiecego do tzw.
przedsionka pochwy.

Narządy płciowe żeńskie

Pochwa ma kształt cylindra

spłaszczonego od przodu
ku tyłowi. Odróżniamy
więc ścianę przednią i
tylną. Długość pochwy to
6 do 8 cm.

Narządy płciowe żeńskie

zewnętrzne

Narządy te mają nazwę sromu

niewieściego. Od góry

wyróżniamy:

1.

Wzgórek łonowy (mons pubis)

2.

Wargi sromowe większe (labia

majora pudendi)

3.

Przedsionek pochwy (vestibulum

vaginae)

4.

Wargi sromowe mniejsze

5.

Łechtaczka (clitoris)

6.

Poniżej widać ujście zewnętrzne

cewki moczowej

Ku tyłowi u dziewicy widać po

rozchyleniu warg sromowych

mniejszych błonę dziewiczą

(hymen)