Badanie przydatności

systemów pomiarowych.

System pomiarowy

– to odpowiednio zorganizowany zestaw

elementów stanowiący całość organizacyjną

i objęty wspólnym sterowaniem,

przeznaczony do wydobycia informacji

pomiarowej z obiektu badanego i

przekazania jej obserwatorowi w użytecznej

formie.

Systemy pomiarowe dzielą się na:
• badawcze systemy pomiarowe
• diagnostyczne systemy pomiarowe
• kontrolne systemy pomiarowe

W ostatnich lalach w zarządzaniu

organizacjami coraz większą rolę zaczynają
odgrywać pomiary. W systemach
zarządzania opisanych w ISO 9001: 2000,
TS/ISO 16949 czy QS 9000 wiele miejsca
poświęconego jest na wymagania
związane ze zbieraniem danych o
produkowanych wyrobach i analizie na ich
podstawie zachowania się realizowanych
procesów. Samo jednak zbieranie i
analizowanie danych nie wystarczy. Trzeba
mieć pewność, że dane, które są efektem
pomiarów, są wiarygodne.

System pomiarowy to nie tylko

urządzenia pomiarowe, lecz wszystkie

wpływające na niego czynniki. Zwykle

wymienia się cztery podstawowe

elementy systemu pomiarowego:

• człowiek

•   przyrząd pomiarowy
•   metoda
•   środowisko (otoczenie)

Jakość systemu pomiarowego rzutuje w

bezpośredni sposób na jakość otrzymanych
wyników badań, a tym samym na jakość
analiz, które na podstawie tych analiz są
przeprowadzone.

Do opisywania jakości systemu pomiarowego

używa się najczęściej takich wielkości
statystycznych jak:

- Dokładność – pokazuje położenie danych w

odniesieniu do wartości minimalnej
rzeczywistej

- Wariacja (zmienność) – pokazuje rozpiętość

danych

Jest sprawą oczywistą, że idealny pomiar,

a tym samym idealny system pomiarowy
nie istnieje. Każdy z nich obarczony jest
niepewnością, czyli parametrem
związanym z wynikiem pomiaru
charakteryzującym rozrzut wartości, które
można w uzasadniony sposób przypisać
wielkości mierzone. Należy tu również
zasygnalizować, że na uzyskany wynik
duży wpływ mają warunki pomiaru.
Warunki te ocenia się za pomocą
wskaźnika powtarzalności i odtwarzalności.

Warunki powtarzalności

–

to warunki „prawie idealne”, występujące

na przykład w izbie pomiarowej lub

laboratorium. Do badania powtarzalności

wykorzystywany jest pojedynczy detal,

zaś sam pomiar dokonywany jest przez

jednego operatora, w stałej temperaturze

i z użyciem jednego przyrządu

pomiarowego. Z kolei warunki

odtwarzalności są to warunki panujące

przeważnie na produkcji, gdzie zmienna

jest temperatura i czas pomiaru, bada się

różne detale a sam pomiar

przeprowadzają różni operatorzy.

• Błędy systemu pomiarowego można

opisywać w pięciu kategoriach:

♦ dokładność,
♦ powtarzalność,
♦ odtwarzalność,
♦ stabilność,
♦ liniowość.
Badania systemu pomiarowego powinny

określić wartości tych błędów (wariancji).

Dokładność

Dokładność (ang. bios) jest to odchylenie

wartości średniej z pomiarów od faktycznej
wielkości mierzonej właściwości

Powtarzalność

Powtarzalność (ang. repeatability) jest to

wariancja, zmienność wyników pomiarów
uzyskanych przy mierzeniu przez danego
operatora jednej, tej samej części kilkanaście
razy w tych samych warunkach pomiarowych.