Artur Szewczyk gr. VIII

Retinopatia

cukrzycowa

(Rethinopathia

diabetica)

Retinopatię cukrzycową zalicza się:

1.

Powikłań cukrzycowych przewlekłych

2.

Powikłań mikroangiopatycznych

3.

Powikłań ocznych

ICD-10: H36 (E10-E14+ z wspólną czwartą
częścią. 3)

Definicja

Uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki oka

pojawiające się w przebiegu cukrzycy, zaliczane do

mikroangiopatii cukrzycowej. Zmiany te rozwijają się

wprost proporcjonalnie do długości cukrzycy oraz jej

typu. Po 20 latach trwania cukrzycy stwierdza się u

prawie wszystkich chorych na cukrzycę typu 1 oraz u

60% osób chorych na cukrzycę typu 2. Podstawowe

znaczenie w patogenezie mają hiperglikemia i

nadciśnienie tętnicze. Istotne są procesy prowadzące

do nasilenia stresu oksydacyjnego i nadmierne

wytwarzanie czynników wzrostu (IGF-1, PEDF).

Postępowaniu retinopatii cukrzycowej sprzyjają:



CIĄŻA



OKRES DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO



OPERACJA ZAĆMY.

Patogeneza

KOLEJNOŚĆ USZKODZENIA NACZYŃ SIATKÓWKI:



POSZERZENIE ŻYŁ SIATKÓWKI, KTÓRYCH WYGLĄD PRZYPOMINA

SZNUR PEREŁ



USZKODZENIE ŚCIAN DROBNYCH TĘTNICZEK Z

NASTĘPOWYM TWORZENIEM MIKROTĘTNIAKÓW



ZAMYKANIE SIĘ ŚWIATŁA TĘTNICZEK PRZED

NACZYNIAMI WŁOSOWATYMI SIATKÓWKI



TWORZENIE SIĘ NOWYCH (NEOWASKULARYZACJA)

PRZEDSIATKÓWKOWYCH ORAZ W OBRĘBIE TARCZY

NERWU WZROKOWEGO



PĘKANIE OSŁABIONYCH NACZYŃ Z TWORZENIEM

WYLEWÓW KRWAWYCH, TAKŻE DO SIATKÓWKI.

Powikłania oczne -
retinopathatia



Retinopatia występuje u ok. 50% chorych na

cukrzycę. Jest groźna i prowadzi do osłabienia
ostrości wzroku i ślepoty.



Ryzyko utraty wzroku u chorych na cukrzycę z

retinopatią jest 29 razy wyższe niż bez
retinopatii.

Częstość występowania retinopatii w
zależności od poziomu glukozy we krwi

Wg American Diabetes Association; Diabetes Care 1997, 20,
1183-97

0

10

20

30

40

50

60

4,
4

4,
7

4,
9

5,
2

5,
5

6,
0

7,
2

9,
9

14,
3

Decyle FPG
(mmol/l)

R

e

ti

n

o

p

a

ti

a

(

%

)

Klasyfikacja retinopatii
wg WHO



Nieproliferacyjna bez makulopatii



Nieproliferacyjna z makulopatią



Przedproliferacyjna



Proliferacyjna



Proliferacyjna z powikłaniami



Retinopatię nieproliferacyjną

charakteryzuje poszerzenie i zamykanie
włośniczek, mikrotętniaki, wybroczyny,
zwyrodnienie siatkówki oraz
nieprawidłowości naczyń żylnych i
tętniczych.



Retinopatia proliferacyjna

cechuje się

nowotworzeniem naczyń, z których łatwo
dochodzi do krwotoków oraz rozrostu tkanki
włóknistej.



Cukrzyca typu 1

– głównie

retinopatia

proliferacyjna

Na początku choroby występuje
sporadycznie do 20% chorych, po 15 latach
aż u 98% chorych.



Cukrzyca typu 2

– głównie

nieproliferacyjna bez lub z makulopatią

W chwili rozpoznania u 5%, po 30 latach u
60% chorych.

Badanie okulistyczne



W cukrzycy t 2 w chwili rozpoznania



W cukrzycy t 1 po 5 latach od chwili wykrycia



Jeśli brak zmian – kontrola co roku



Jeśli faza r. nieproliferacyjnej – 2 razy w roku



Jeśli zmiany zaawansowane – co 3 miesiące



W ciąży i połogu - 1 raz w miesiącu

Zmiany pozanaczyniowe
w narządzie wzroku



Porażenie mięśni poruszających gałkę oczną

dotyczą n. czaszkowego III, IV, VI.



Zaburzenia refrakcji



Zaćma



Jaskra wtórna

Leczenie



fotokoagulacja laserowa siatkówki

– w

makulopatii, zaawansowanych postaciach

retinopatii nieproliferacyjnej i w początkowej

fazie retinopatii proliferacyjnej



witrektomia

– w zaawansowanej retinopatii

proliferacyjnej (wylewy do ciała szklistego,

rozrost tkanki łącznej)



leczenie farmakologiczne

: leki przeciwpłytkowe,

dobesylan wapniowy, związki flawonowe –

hamują reduktazę aldolazową, być może

skuteczne w bardzo wczesnych fazach

Cele terapeutyczne u pacjentów z cukrzycą– zalecenia

PTD 2005

HbA1C

HbA1C (%)

6,1

Poziom glukozy

na czczo/przed posiłkiem

w osoczu żylnym

mmol/l

6,1

mg/dl

<110

Poziom glukozy

na czczo/przed posiłkiem

monitorowany przez mmol/l

3,9-5,0

pacjenta

mg%

70-90

po posiłku

mmol/l

3,9-7,5

mg/dl

70-135

Ciśnienie tętnicze krwi

mmHg

<130/80

Cholesterol

całkowity mmol/l

<4,5

mg/dl

<175

Cholesterol LDL*

mmol/l

<2,6

mg/dl

<100

Cholesterol HDL**

mmol/l

>1,0

mg/dl

>40

Cholesterol „nie HDL”

mmol/l

<3,4

mg/dl

<130

Trójglicerydy

mmol/l

<1,7

mg/dl

<150

*Stężenie cholesterolu frakcji LDL

u pacjentów z cukrzycą i
współistniejącą chorobą
niedokrwienną serca powinien
wynosić < 70 mg% (1,9 mmol/l)

**Zalecane stężenie choletserolu

frakcji DHL dla kobiet jest o 10
mg% (0,275 mmol/l) wyższe niż
dla mężczyzn