TRENING
ZASTĘPOWANIA
AGRESJI
TRENING KONTROLI ZŁOŚCI
Trening Kontroli Złości stanowi I etap pracy w cyklu
Treningu Zastępowania Agresji.
Celem treningu kontroli złości jest nauka zatrzymania
powstałego w organizmie pobudzenia pod wpływem
emocji, złości lub gniewu, po to aby dać sobie
możliwość refleksji nad wyborem adekwatnego
zachowania.
Trening Kontroli Złości może odbywać się niezależnie
od pozostałych części treningu zastępowania agresji, a
może być przeplatany treningiem umiejętności
społecznych.
Sekwencja kontroli złości
1. WYZWALACZE:
Uczestnicy uczeni są adekwatnego odbioru
i interpretacji zachowania innych, które
prowokuje ich złość.
Nauka identyfikowania zewnętrznych zjawisk
(tzw. zewnętrznych zapalników) oraz ich
wewnętrznej interpretacji (tzw. wewnętrznych
zapalników).
Zatrzymanie się na zjawiskach, które
sprowokowały złość oraz na zinterpretowaniu
ich znaczenia dla podmiotu, służy
zahamowaniu reakcji impulsywnej.
2. SYGNAŁY Z CIAŁA
Identyfikacja sygnałów płynących z ciała
– fizjologicznych i kinestetycznych wskazówek
sygnalizujących poziom wzrostu złości.
Ich zidentyfikowanie umożliwi nie tylko
„zatrzymanie” reakcji, ale także umożliwi
zastosowanie technik redukujących fizjologiczne
pobudzenie, co pomoże osłabić impet kierunku
reakcji agresywnej.
3. REDUKTORY ZŁOŚCI
Zidentyfikowanie i zastosowanie technik
redukujących pobudzenie fizjologiczne w
organizmie (tzw. reduktorów).
4. MONITY (upomnienia)
Zidentyfikowanie kierowanych do siebie
stwierdzeń ukierunkowujących przebieg
reakcji
Przeformułowanie ich na takie, które posłużą
powstrzymaniu agresywnej reakcji (nauka
formowania tzw. „monitów”).
Zastosowanie słownych upomnień, tzw.
monitów zmieniających kierunek zachowania
na nieagresywne.
5. SAMONAGRADZANIE
Formułowanie
stwierdzeń
i
zachowań
nagradzających
skuteczne
zastosowanie
poprzednich etapów, czyli samonagradzanie
w postaci pochwał słownych, a nawet gestów
podkreślających odniesiony przez siebie sukces.
6. UMIEJĘTNOŚCI PROSPOŁECZNE
Zahamowanie
reakcji
agresywnej
jest
podstawowym, ale też pierwszym etapem
koniecznym do zmiany zachowania. Kolejny
etap, to uczenie umiejętności, które można
zastosować zamiast dotychczas stosowanego
zachowania agresywnego, o czym będzie mowa
dalej.
Sytuacja konfliktowa składa się z trzech punktów:
A – co było przyczyną problemu?
B – co zrobiłeś? (reakcja na punkt A)
C – jakie były konsekwencje? (dla ciebie i innych)
WYZWALACZE
Wyzwalacze zewnętrzne
to zachowania lub słowa, które
wzbudzają agresję u innych. Mogą one być werbalne (np.
popychanie kogoś, robienie nieprzyzwoitego gestu).
Wyzwalacze wewnętrzne
lub to, co ludzie mówią siebie
samych w momencie, kiedy mają do czynienia, z przyczynami
zewnętrznymi, są najważniejsze bez względu na to, czy
młodzi ludzie stają się agresywni, czy też nie.
Błędy w myśleniu powodujące złość:
1. Skoncentrowanie na sobie „Jak on śmie tak
na mnie patrzeć”.
2. Przypisywanie komuś złych zamiarów
„On chce, żebym wyglądał jak mięczak”
3. Mylne interpretowanie „Muszę się bronić”
4. Zakładanie najgorszego „Jeżeli go nie walnę,
to jestem mięczak”
5. Obwinianie innych „On sam się o to prosi:
walnę go”
SYGNAŁY Z CIAŁA
Skąd wiesz, że to co się z Tobą dzieje to złość?
Emocje mają swoje odzwierciedlenie w naszym
ciele.
Każdy człowiek odczuwa w określony sposób
różne emocje, również złość.
REDUKTORY
1. GŁĘBOKI ODDECH
2. LICZENIE WSTECZ
3. PRZYJEMNE WYOBRAŻENIA
MONITY
Monity- upomnienia: to stwierdzenia
samoinstruujące, używane w celu zwiększenia
sukcesu w sytuacjach napiętych wszelkiego rodzaju.
Wskazówki kontrolowania agresji
(podział wg Novaco, 1975)
1.
Przygotowanie się na prowokację
Dam sobie z tym radę.
Staraj się nie brać tego zbyt poważnie.
Wiem, w jaki sposób kontrolować swoją złość.
2.
Wrażenie i konfrontacje:
Zachowaj spokój: staraj się wciąż być odprężony
Dopóki zachowam spokój, będę kontrolować sytuację
Nie pozwolę mu wyprowadzić się z równowagi
Pomyśl o tym, co chcesz wynieść z tego zajścia
Nie musisz nic przed sobą udowadniać
Nie ma powodu, aby się złościć
Nie rób nic więcej poza tym, co musisz
Nie zamierzam pozwolić mu dopaść mnie
3.Radzenie sobie z podnieceniem, narastającą złością
Czas na wzięcie głębszego oddechu.
Moja złość jest sygnałem tego, co powinienem zrobić
Rozpatrzmy sprawę punkt po punkcie
4. Zastanowienie się nad prowokacją
A) Kiedy konflikt nie został rozstrzygnięty:
Zapomnij o zdenerwowaniu; myśl o tym tylko je
zwiększa
Sytuacje te są trudne i wymagają czasu, aby je
zakończyć
Spróbuj zapomnieć o konflikcie, nie pozwól, aby
ingerował w twoją pracę
Stanę się w tym lepszy, jeżeli będę więcej ćwiczył
Nie odbieraj tego osobiście
B) Kiedy konflikt jest zażegnany lub twoje
postępowanie odniosło sukces
Dałem sobie z tym radę całkiem nieźle; mój
plan działa
Nie było to tak trudne jak myślałem
Tym razem dobrze sobie poradziłem
Robię to coraz lepiej.
KATEGORIE PRZYPOMNIEŃ
(wg Deffenbach)
Opanowanie myśli
Pozostań opanowany cały czas.
Ta walka nie jest tego warta.
Myślenie ukierunkowane na rozwiązanie problemu
Dobrze opracuj plan działania.
Jaka jest pierwsza rzecz, którą powinienem zrobić?
Myślenie o kontrolowaniu i wyjściu z sytuacji
Zawsze mogę po prostu odejść.
Dobrze jest grać na czas.
Myśli nagradzające
Dobrze, wciąż jakoś sobie daję radę.
Czuję się świetnie, radzę sobie z sytuacją i nie
wściekam się.
KONSEKWENCJE
Myślenie naprzód jest kolejnym sposobem
kontrolowania złości w sytuacjach
konfliktowych. Polega na ocenie
prawdopodobnych konsekwencji w
zachowaniu.
Zadania „jeśli zrobię to teraz, to zdarzy się
później” kieruję ocenę konsekwencji.
KONSEKWENCJE są:
krótkotrwałe
dalekotrwałe
SAMOEWALUACJA
to sposób w jaki uczestnik:
1. Jest w stanie ocenić próbę załagodzenia konfliktu.
2. Może nagrodzić siebie za dobre rozstrzygnięcie go
(samonagradzanie).
3. Może pomóc sobie w odnalezieniu lepszego sposobu
działania (samotrenowanie).