MAKROEKONOMIA

dr Elżbieta Lorek

dr Elżbieta Lorek

• D. Begg, S, Fisher, R. Dornbusch,

Ekonomia t. II i III, PWN,

• M. Noga (red.) Makroekonomia, AE

Wrocław,

• R. Milewski (red.) Podstawy ekonomii,

PWN,

• M. Nasiłowski, System rynkowy Podstawy

mikro- i makroekonomii

Wyd. Key Text,
• M. Burda, C. Wyplosz, Makroekonomia

Podręcznik Europejski,

PWE
• P. A. Samuelson W. D Nordhaus, Ekonomia,

PWN

LITERATURA

dr Elżbieta Lorek

Makroekono

mia

• Bada

i wyjaśnia zasady funkcjonowania i

rozwoju
gospodarki jako całości [lub jej głównych
komponentów]

• Posługuje się parametrami mierzącymi

procesy i zjawiska

w skali całej gospodarki [agregaty]

• Bada

i określa czynniki decydujące o

rozmiarach i zmianach agregatów oraz
wyjaśnia mechanizmy wzajemnych
powiązań między nimi

Makroekonomia

2/16

dr Elżbieta Lorek

Problemy

makroekonomiczne

• Wielkość produkcji [rozmiary PKB, czynniki]

• Wzrost gospodarczy [Δ PKB, czynniki]

• Cykliczny rozwój gospodarki [przyczyny,

polityka antycykliczna]

• Bezrobocie [przyczyny, przeciwdziałanie]

• Inflacja [przyczyny, zwalczanie]

• Powiązania z zagranicą [bilans handlowy,

płatniczy]

• Rola państwa w gospodarce [zakres

oddziaływania]

Makroekonomia

3/16

dr Elżbieta Lorek

• Analizuje zmiany w całości gospodarki oraz

pomaga
w kształtowaniu polityki, za pomocą której
rządy mogą oddziaływać na gospodarkę

• Tworzy teoretyczne podstawy i formułuje

przesłanki
dla polityki państwa

Makroekonomia

4/16

Makroekono

mia

dr Elżbieta Lorek

Zbiór składowych gospodarki wzajemnie

oddziałujących

na siebie

Makroekonomia

5/16

System

gospodarczy

Efekty działalności wszystkich składowych

gospodarki tworzą miary
makroekonomiczne [agregaty]

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

6/16

Rachunek dochodu narodowego

[miary dochodu narodowego]

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

7/16

Wartość wszystkich dóbr i usług finalnych

(końcowych) wytworzonych w gospodarce w
danym czasie, dzięki zatrudnieniu
krajowych czynników wytwórczych oraz
dochody z tych czynników (praca, kapitał)
zatrudnionych
za granicą

Miara łącznych dochodów osiąganych

przez obywateli
danego kraju niezależnie od miejsca
świadczenia usług przez czynniki wytwórcze

Produkt Narodowy Brutto

[PNB]

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

8/16

Różnica między dochodami obywateli

danego kraju
uzyskanymi za granicą [praca/kapitał] a
dochodami obcokrajowców uzyskanymi
w kraju

Dochody netto z tytułu

pracy/kapitału za granicą

[D

netto

]

PNB – D

netto

= PKB

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

9/16

Produkt Krajowy Brutto

[PKB]

Wartość wszystkich dóbr i usług

finalnych (końcowych) wytworzonych w
danym czasie w granicach kraju przez
czynniki zlokalizowane na terytorium
danego kraju
– niezależnie od tego, kto jest
właścicielem czynników wytwórczych

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

10/16

Wartość dodana

Przyrost wartości dóbr w wyniku procesu

produkcji
[wartość wniesiona do produktu na każdym
etapie przetwórstwa]

Σ

WARTOŚCI DODANEJ = WARTOŚC DÓBR

FINANLNYCH

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

11/16

Obliczanie wartości dodanej

Etap produkcji

Wartość sprzedaży

Wartość dodana

ROLNIK

100

100

MŁYN

230

130

PIEKARNIA

470

240

Przyrost wartości dóbr w procesie produkcji
470

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

12/16

PNB/PKB a amortyzacja

• Zużycie kapitału

(konsumpcja kapitału)

oznacza, że zużyty
kapitał wymaga
odtworzenia w rozmiarach

odpowiadających

amortyzacji

• Amortyzacja

– ekonomiczne

odzwierciedlenie procesu
zużywania się środków
trwałych

• Amortyzacja

– przeznaczona na restytucję

majątku trwałego

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

13/16

INWESTYCJE

• Inwestycje

– nakłady na tworzenie nowych

zdolności

wytwórczych

• Inwestycje

– nabywanie, budowa,

rozbudowa zasobów
kapitałowych

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

14/16

• Inwestycje

odtworzeniowe (restytucyjne) –

zastąpienie zużytych

maszyn i urządzeń

• Inwestycje

rozwojowe (nowe) –

powiększenie zdolności

wytwórczych

INWESTYCJE

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

15/16

Dochód Narodowy [DN]

Całość dochodów wypłaconych za

wykorzystanie czynników produkcji ich
właścicielom

Σ

płac, rent, procentów, zysków,

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

16/16

PNB

– amortyzacja

=

PNN

– podatki pośrednie +

subwencje

=

DN

– podatki firm

– zyski nierozdzielone

[na dalsze

inwestycje]

– składki na ubezpieczenia

społeczne

+ płatności transferowe

=

DO

– podatki bezpośrednie

=

DDO

[przeznaczane na

C

i

S

]

Obliczanie miar aktywności

ekonomicznej