Rachunkowość

Dr hab. Danuta Dziawgo, prof. WSG

Egzamin

Pisemny

Literatura

Sojak S., Stankiewicz J. (red.), Podstawy

rachunkowości, TNOiK, 2008.

Ustawa o rachunkowości, www.sejm.gov.pl
standardy rachunkowości, www.mofnet.gov.pl

Egzamin pisemny



podaj pełną definicję



zadekretuj operację



uzupełnij brakujący tekst



z podanych możliwości wybierz
właściwe (więcej niż 1)



podaj nazwę/cechy

Wymogi

Cel nauczania:

“

Rachunkowość” jest wprowadzeniem do zagadnień wykładanych

następnie w sposób bardziej szczegółowy w ramach przedmiotu
“Rachunkowość Finansowa”.

W ramach tego przedmiotu wprowadzane są specyficzne i

przynależne jedynie dla systemu rachunkowości pojęcia i zdarzenia
występujące w działalności gospodarczej jednostek.

Podstawowe zagadnienia z jakimi zapoznają się studenci w ramach

wykładu i ćwiczeń to identyfikacja, monitoring, pomiar oraz
rejestracja zdarzeń gospodarczych. W rezultacie zapoznania
studentów z zasadami rachunkowości, powinny zostać wykształcone
umiejętności księgowania podstawowych operacji gospodarczych

oraz analizy sytuacji finansowej podmiotu gospodarczego.

Treść programu:

1.

Rachunkowość – geneza i rozwój

2. Elementy składowe rachunkowości. Prawne podstawy funkcjonowania rachunkowości
3. Rola rachunkowości i finansów w firmie.
4. Podstawowe kategorie ekonomiczne, w tym: środki gospodarcze, koszty, przychody,

rozchody, kapitały, wyniki finansowe, wartość rynkowa, wartość godziwa.

5-6. Zasady i techniki rachunkowości, w tym: konto księgowe, zasada podwójnego

zapisu, metody poprawiania błędów księgowych

7. Ewidencja skutków zdarzeń i operacji gospodarczych. Funkcjonowanie kont aktywów

i pasywów

8. Dzielenie i łączenie kont księgowych. Podzielność pozioma i pionowa kont. Łączenie

kont księgowych. Funkcjonowanie kont bilansowych i niebilansowych

9-10. Majątek podmiotu. Klasyfikacja majątku i źródeł jego finansowania. Bilans, jego

istota, cechy, budowa bilansu. Bilansowanie majątku, zobowiązań i kapitału
własnego. Zestawienie obrotów i sald

11. Koszty i przychody finansowe, pozostałe koszty i przychody operacyjne, zyski i

straty nadzwyczajne

12. Rachunek zysków i strat według metody porównawczej i kalkulacyjnej
13. Cash flow, funds flow, informacja dodatkowa.
14-15. Księgowanie wybranych zdarzeń gospodarczych

SPECYFIKA



Język międzynarodowego biznesu



Narzędzia, techniki, procedury

HISTORIA



Księgi rachunkowe prowadzono już w
starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie.



Zalążkiem współczesnej rachunkowości jest
średniowieczna księgowość kupiecka, w
szczególności włoska. Jej zasady powstały w
okresie od XII - XIV wieku. Najstarszym
zabytkiem rachunkowości są księgi władz
skarbowych miasta Genui z 1340 r.



W Polsce najcenniejsze księgi handlowe zachowały się
w Gdańsku. Umiejętność prowadzenia ksiąg
handlowych zaczęła docierać do Polski w XV w.
bezpośrednio z miast włoskich lub pośrednio z miast
niemieckich.



Za autora zasad “podwójnej księgowości”
przyjmuje się Włocha Lucę Paciolego -
praca wydana w 1494 r. Jednak zasługa
jego polega na spisaniu systemu
księgowania, którym posługiwano się w
Wenecji już wówczas przez 200 lat:



- transakcje handlowe zapisywać
systematycznie,



- w księgach zawierających 2 strony: lewa -
debito i prawa - credito,



- każdemu zapisowi po stronie debito musi
towarzyszyć zapis po stronie credito.

DEFINICJA
RACHUNKOWOŚCI



American Accounting Association - proces identyfikowania,
pomiaru i komunikowania informacji ekonomicznych w celu
umożliwienia rozsądnego osądu i podjęcia decyzji przez
odbiorców informacji.



S. Skrzywan - system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania,
prezentowania i interpretowania wyrażonych w pieniądzu oraz
bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych liczbowych o
działalności gospodarczej oraz o sytuacji majątkowej jednostki.



Rachunkowość jest systemem zwartym - całościowy zbiór metod,
zasad i reguł postępowania, umożliwiający osiągnięcie celu, dla
którego jest prowadzona. Zdarzenia gospodarcze rejestruje,
przetwarza i przedstawia w odpowiednich formach.

DEFINICJA
RACHUNKOWOŚCI



Odzwierciedlenie w mierniku
pieniężnym sytuacji majątkowej
jednostki gospodarczej oraz
kompletne ujmowanie zachodzących
zjawisk i procesów gospodarczych w
uporządkowany sposób i za pomocą
specyficznych metod, form, rozwiązań
organizacyjnych i technicznych.

Majątku nie stanowią tylko aktywa, które ujmowane są

w bilansie.

- zasoby ludzkie,

- klienci,

- informacje,

- systemy informacyjne,

- reputacja,

- zasoby naturalne

- itp.

Informacje, które obecnie przekazuje

sprawozdawczość zarówno finansowa jak i zarządcza

nie wystarczają do podejmowania optymalnych decyzji

gospodarczych czy oceny efektywności zarządzania

majątkiem.

PODSTAWA PRAWNA



Prowadzenie rachunkowości w
Polsce reguluje “Ustawa o
rachunkowości z 29.09.1994 r.”



“Dziennik Ustaw” nr 121/1994, poz. 591



+ rozporządzenia, głównie MF, ale i
NBP/KNF

MSR/MSSF



Międzynarodowe Standardy
Rachunkowości



Międzynarodowe Standardy
Sprawozdawczości Finansowej

od 01.01.2005 r.:
- regulowany rynek papierów wartościowych
- skonsolidowane sprawozdania finansowe



Rachunkowość finansowa



Rachunkowość zarządcza
(menedżerska, kosztowa)



Rachunkowość podatkowa

- użytkownicy / cel
- prawo
- zasady wyceny
- wymiar czasowy (ex post; ex post + ex ante)

Rachunkowość

a

Finanse

Rola rachunkowości i
finansów w fimie



Rozliczenia podatkowe



Kredyty i pożyczki



Kredyt kupiecki



Właściciele/inwestorzy



Interesariusze



Płynność finansowa



KONTO - dowolne w formie urządzenie
księgowe służące do rejestracji
jednorodnych co do rodzaju i treści operacji
gospodarczych.



PODZIAŁY



1. w wyniku podziału poziomego:



- SYNTETYCZNE - ANALITYCZNE



2. w wyniku podziału pionowego:



- GŁÓWNE - KORYGUJĄCE

OPERACJE GOSPODARCZE lub
ZDARZENIA KSIĘGOWE - wszelkie
zmiany stanu majątku lub źródeł jego
finansowania.



Moment ewidencyjny - zaksięgowanie,
wypisanie dokumentów.



Moment rzeczowy - np. wydanie wyrobów
gotowych z magazynu, przekazanie
materiałów do produkcji.



Przesunięcia w ewidencji księgowej
występują w odniesieniu do faktów, które nie
stanowią zdarzeń gospodarczych i nie
powodują zmian w stanie majątku (np.
przesunięcia międzymagazynowe)

Operacje gospodarcze -
podział



1. wg kryterium kierunkowego:

operacje wewnętrzne i zewnętrzne



2. wg kryterium rodzajowego:

powodujące zmiany tylko w aktywach bądź tylko w pasywach



3. wg kryterium szczegółowości:

operacje ogólne i szczegółowe



4. wg powodowania zmian w bilansie:

- typ I - powodują zmiany wyłącznie w aktywach
- typ II - wywołują zmiany wyłącznie w pasywach
- typ III - wywołują zmiany w aktywach i pasywach, przy czym

oba składniki rosną

- typ IV - wywołują zmiany w aktywach i pasywach, przy czym oba

składniki maleją



TOWAR A WYRÓB GOTOWY



TOWARY - nabyte celem odsprzedaży w stanie nie przetworzonym.



WYROBY GOTOWE - wytworzone lub przetworzone przez jednostkę
produkty, zdatne do sprzedaży.



PRZYCHÓD A DOCHÓD



WYDATEK A KOSZT



Wydatek - każdy rozchód środków bez względu na cel ich
wydatkowania



Koszt - każde celowe zużycie zasobów rzeczowych i ludzkich
związane z normalną działalnością firmy; przewiduje się go



Wartość godziwa – kwota za jaką
dany składnik aktywów mógłby
zostać wymieniony, a zobowiązanie
uregulowane na warunkach
transakcji rynkowej, pomiędzy
zainteresowanymi i dobrze
poinformowanymi stronami,
niepowiązanymi ze sobą

Błędy księgowe



Storno czerwone



Storno czarne



doksięgowanie



skreślenie

FUNKCJE
RACHUNKOWOŚCI



1. INFORMACYJNA - główna - podstawa do
oceny działalności jednostki



2. KONTROLNA - możliwa dzięki zasadzie
dokumentowania każdego zdarzenia
gospodarczego



3. SPRAWOZDAWCZO-STATYSTYCZNA (albo
ANALITYCZNO-INTERPRETACYJNA) -
gromadzenie zbiorów informacji dla celów
makroekonomicznych



4. PLANISTYCZNA

ZASADY
RACHUNKOWOŚCI



1. ISTOTNOŚCI

dane powinny zawierać istotne relacje między wielkościami ekonomicznymi.



2. UJĘCIA MEMORIAŁOWEGO

koszty i przychody ujmowane są w okresach, których dotyczą, a nie w których nastąpił

wypływ/wpływ środków pieniężnych.



3. CIĄGŁOŚCI DZIAŁANIA

domniemanie, że podmiot będzie kontynuował działalność w dającej się przewidzieć

przyszłości.



4. OSTROŻNOŚCI WYCENY

dotyczy bieżącej wyceny majątku i kapitałów, aby pomiar nie spowodował zniekształcenia

wyniku finansowego;

- elementy zysku mogą być zaliczane po ich zrealizowaniu,
- należy wykazywać nawet takie koszty, które zostaną uprawdopodobnione,
- składniki majątku wycenia się po ich cenach historycznych, nie wyższych od cen

rynkowych.



5. PERIODYZACJI

operacje gospodarcze należy ujmować według okresów sprawozdawczych (dzień,

miesiąc, kwartał, rok)



6. PODMIOTOWOŚCI

przedmiot rozpatruje się z punktu widzenia podmiotu (jednostki); w jej efekcie

podmioty zobowiązane są do sporządzania sprawozdań skonsolidowanych



7. WIERNEGO I RZETELNEGO OBRAZU

informacje rachunkowe należy uzupełnić o inne rodzaje informacji, jeżeli

rachunkowość nie jest w stanie zapewnić tak wiernego obrazu (np. wysoka inflacja)



8. WYŻSZOŚCI TREŚCI NAD FORMĄ

operacje gospodarcze muszą być wykazane zgodnie z ich treścią i prawdą

materialną, nawet jeżeli forma będzie odbiegać od powszechnie przyjętych
rozwiązań.



9. KORESPONDENCJI KONT

wynika z zasady podwójnego zapisu



10. WZRASTAJĄCEJ WYMAGALNOŚCI

dotyczy uszeregowania źródeł finansowania majątku firmy - pasywów.



11. WZRASTAJĄCEJ PŁYNNOŚCI

dotyczy uszeregowania majątku firmy - aktywów.



Zasada kasowa – podatki!

Zasady

rachunkowości

Zasada memoriału



Skutki transakcji i innych zdarzeń ujmuje się z chwilą ich wystąpienia, a
nie w momencie wpływu lub wypływu środków pieniężnych oraz
wykazuje się je w księgach rachunkowych i w sprawozdaniu finansowym, w
okresie, którego dotyczą.



Moment ujmowania kosztu - koszt powstaje w momencie jego wystąpienia,
czyli zużycia, wykorzystania danego składnika a nie dokonania wydatku.



Efekt - powstają kategorie należności i zobowiązań. Informują o przyszłej
sytuacji finansowej jednostki, iż jednostka otrzyma w określonym czasie
środki pieniężne, bądź będzie musiał nastąpić ich wypływ w związku z
regulacją zobowiązań.



W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte,
przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi
przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od
terminu ich zapłaty.

Zasada współmierności



- przychodom przeciwstawia się koszty związane z tymi przychodami.



Ustalanie wyniku za dany okres sprawozdawczy - od przychodów odejmuje
się koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego okresu
sprawozdawczego.



Współmierność kosztów i przychodów:

- merytoryczną (przedmiotową),
- czasową.



Merytoryczna - jednostki wytwórcze. Jeśli wyprodukowane w danym
okresie produkty zostaną w tymże okresie sprzedane, to występuje
współmierność kosztów i przychodów (koszt wyprodukowania produktów
przyniósł w danym okresie przychód).



Czasowa - okres, którego dotyczą koszty i przychody wykracza poza dany
okres sprawozdawczy (wyprzedzająco za cały rok składkę ubezpieczeniową,
prenumeratę, czynsz).



Ten koszt rozliczyć należy w czasie, czyli rozłożyć równomiernie na
poszczególne okresy sprawozdawcze, których ten koszt dotyczy. Są to tzw.

czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Rozliczenia kosztów w czasie zgodnie z zasadą
współmierności



Jednostka, która “z góry” otrzymuje przychody nie powinna ich
traktować jako przychód w dniu otrzymania środków, ale
rozliczyć je systematycznie na okresy sprawozdawcze, których
te przychody dotyczą.



Opłacone “z góry” koszty -rozliczenia międzyokresowe
czynne stanowią aktywa, a koszty opłacone “z dołu”, czyli
rozliczenia międzyokresowe bierne stanowią pasywa,
podobnie jak przychody pobrane “z góry”.



Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z
nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu
sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody
dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten
okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały
poniesione.

Zasada ciągłości działania



Sprawozdania finansowe sporządza się zazwyczaj w oparciu o
założenie, że jednostka jest w stanie kontynuować działalność i
będzie ją kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości.



Przyjmuje się więc, że jednostka ani nie zamierza, ani nie musi
zaniechać działalności gospodarczej, lub istotnie ograniczać jej
zakresu.



Informacje powinny być porównywalne za kolejne lata - zasady
(politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły,
dokonując w kolejnych latach obrotowych jednakowego
grupowania operacji gospodarczych, wyceny aktywów i
pasywów, w tym także dokonywania odpisów amortyzacyjnych
(umorzeniowych), ustalania wyniku finansowego i sporządzania
sprawozdań finansowych tak, aby za kolejne lata informacje z
nich wynikające były porównywalne.

Zasada istotności



Sprawozdanie finansowe – czytelne. Pogrupowanie informacji
według określonych kryteriów i utworzenie zagregowanych pozycji.
Proces agregowania nie może doprowadzić do zagubienia pozycji
istotnych.



Każdą istotną pozycję należy prezentować w sprawozdaniu
finansowym oddzielnie.
Kwoty nieistotne należy łączyć z kwotami o podobnym charakterze
lub funkcji i nie ma potrzeby ich oddzielnego prezentowania.



Zasadę istotności łączy się z wyborami rozwiązań dokonywanymi
przez jednostkę. Dokonując wyboru rozwiązań dopuszczonych
ustawą i dostosowując je do potrzeb jednostki, należy zapewnić
wyodrębnienie w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do
oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego
jednostki, przy zachowaniu zasady ostrożności.

Zasada niekompensowania



Wiąże się z zasadą istotności.



Wartość poszczególnych składników aktywów i
pasywów, przychodów i związanych z nimi
kosztów, jak też zysków i strat nadzwyczajnych
ustala się oddzielnie.



Nie można kompensować z sobą wartości różnych co
do rodzaju aktywów i pasywów, przychodów i kosztów
związanych z nimi oraz zysków i strat nadzwyczajnych.



Tj. z zasady nie należy dokonywać kompensat w
księgach rachunkowych oraz sprawozdaniach
finansowych.

Zasada ostrożności



Wiąże się z wyceną aktywów i pasywów. Poszczególne składniki
aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich
nabycie (wytworzenie) ceny (koszty) z zachowaniem zasady
ostrożności.



Stosowanie tej zasady ma na celu uwzględnienia ryzyka i
niepewności w działalności jednostki. Okoliczności, w zależności od
sytuacji, mogą mieć pozytywny lub negatywny wpływ na sytuację
majątkową, finansową oraz na wynik jednostki.



Aby ostrożnie ustalić wynik należy w przychodach ująć wyłącznie
niewątpliwe przychody a w kosztach, wszystkie poniesione
koszty. W myśl ostrożnej wyceny nie należy zawyżać przychodów i
nie zaniżać kosztów, tak jak analogicznie nie należy zawyżać
należności i nie zaniżać zobowiązań.



Zasada ostrożnej wyceny nakazuje tworzyć rezerwy na znane jednostce
ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.

Sprawozdanie

finansowe

Sprawozdanie finansowe



stanowi podstawowe źródło informacji dla
podejmowania decyzji inwestycyjnych,
transakcyjnych, kredytowych



Jednocześnie prezentuje rezultaty spełnienia przez
kierownictwo jednostki funkcji powierniczej nad
majątkiem lub odpowiedzialności za efektywne
wykorzystanie posiadanych zasobów



Zakres sprawozdań finansowych został określony
w ustawie o rachunkowości

Sprawozdawczość finansowa -
standardy jakościowe



wynikają z zasady wiernego i
rzeczywistego obrazu



informacje zawarte w sprawozdaniach
będą użyteczne dla odbiorców jeżeli:

- zrozumiałe
- istotne
- wiarygodne
- porównywalne



Zrozumiałość - założenie - użytkownicy
posiadają wystarczającą wiedzę z zakresu
biznesu, działalności gospodarczej i
rachunkowości, a także wyrażają chęć do
uważnego zapoznania się z prezentowanymi
informacjami



Istotność - nie jest nadmiernie
rozbudowana, koncentruje się na
zagadnieniach ułatwiających użytkownikom
podjęcie racjonalnych decyzji, pomaga
ocenić przeszłe, teraźniejsze i przyszłe
zdarzenia



Wiarygodne - nie zawiera błędów
rachunkowych, bezstronne, użytkownicy mogą
na nich polegać, ponieważ wiernie oddają to,
co przedstawiają



Porównywalność - zapewnienie
użytkownikom informacji możliwości
porównania sprawozdań finansowych jednostki
z różnych okresów w celu określenia trendów
charakteryzujących jej sytuację finansową i
wyniki działalności, a także umożliwienie
porównania sprawozdań finansowych różnych
jednostek o podobnym rodzaju działalności

Sprawozdawczość finansowa

(sprawozdania na koniec roku
obrachunkowego) obejmuje:



bilans



rachunek zysków i strat



informacja dodatkowa

- wprowadzenie do sprawozdania

finansowego

- dodatkowe informacje i objaśnienia

-

rachunek przepływów

pieniężnych (cash flow)
- zestawienie zmian w kapitale
własnym(funds flow)

Jeżeli jest to: grupa kapitałowa, bank, zakład

ubezpieczeń, spółka z rynku regulowanego,
spółka akcyjna, fundusz inwestycyjny, fundusz
emerytalny oraz podmiot spełniający 2 z 3
warunków (zatrudnienie średnioroczne min. 50
etatów, suma aktywów 2,5 mln EUR, przychody
netto 5 mln EUR) to jeszcze dodatkowo cash
flow i funds flow

Sprawozdanie

finansowe

Sprawozdania szczegółowe, mimo że

dostarczają odmiennych informacji są ze

sobą wzajemnie powiązane, ponieważ

opisują różne spojrzenia na to samo

zdarzenie gospodarcze

BILANS

KAPITAŁ WŁASNY

AKTYWA (zasoby, majątek, środki

gospodarcze)

ZOBOWIĄZANIA (kapitał obcy)

BILANS



wartościowe



statyczne



zestawienie aktywów i pasywów (majątku i
źródeł finansowania)



na określony dzień



w określonej prawem formie



z zachowaniem zasady bilansowej A = P



aktywa uszeregowane wg wzrastającej
płynności, pasywa - wg wzrastającej
wymagalności

BILANS

dla innych jednostek niż banki i zakłady ubezpieczeń

AKTYWA

PASYWA

A.

Aktywa trwałe

I. Wartości niematerialne i prawne

II. Rzeczowe aktywa trwałe

III. Należności długoterminowe

IV. Inwestycje długoterminowe

V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

A.

Kapitał (fundusz) własny

I. Kapitał (fundusz) podstawowy

II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy

III. Udziały (akcje) własne

IV. Kapitał (fundusz) zapasowy

V. Kapitał z aktualizacji wyceny

VI. Pozostałe kapitały rezerwowe

VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych)

VIII. Zysk (strata) netto

IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego

B.

Aktywa obrotowe

I. Zapasy

II. Należności krótkoterminowe

III. Inwestycje krótkoterminowe

IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

B.

Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

I. Rezerwy na zobowiązania

II. Zobowiązania długoterminowe

III. Zobowiązania krótkoterminowe

IV. Rozliczenia międzyokresowe

Aktywa razem

Pasywa razem

Aktywa informują o sytuacji majątkowej

podmiotu w danym dniu. Stanowią realną stronę
bilansu. W aktywach odwzorowana jest

rzeczywistość gospodarcza podmiotu w

odniesieniu do stanu jego posiadania.

W aktywach bilansu wyodrębnia się dwie główne grupy:

1) aktywa trwałe,
2) aktywa obrotowe.

Zasady sporządzania bilansu

- wyodrębnienie aktywów i pasywów,
- ujmowanie kategorii bilansowych wyłącznie w mierniku

pieniężnym,

- sporządzenie na dokładnie określony dzień, zwany momentem

bilansowym,

- ujmowanie tylko tych składników majątku, które były w dyspozycji

jednostki gospodarczej w dniu bilansowym i odpowiadających im
źródeł pochodzenia (finansowania) w tym samym momencie,

- łączenie poszczególnych składników aktywów i pasywów w grupy

o zbliżonej treści ekonomicznej – finansowej,

- prezentowanie poszczególnych grup kategorii według przyjętego

dla aktywów – kryterium wzrastającej płynności i dla pasywów –
kryterium wzrastającej wymagalności

BILANS JEDNOSTEK, Z WYŁĄCZENIEM BANKÓW I UBEZPIECZYCIELI

AKTYWA

PASYWA

A. AKTYWA TRWAŁE

I. Wartości niematerialne i prawne

1. Koszty zakończonych prac rozwojowych
2. Wartość firmy
3. Inne wartości niematerialne i prawne
4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne

II. Rzeczowe aktywa trwałe

1. Środki trwałe (grunty, budynki, lokale i obiekty

inżynierii lądowej i wodnej, urządzenia techniczne i
maszyny, środki transportu, inne środki trwałe)
2. Środki trwałe w budowie
3. Zaliczki na środki trwałe w budowie

III. Należności długoterminowe

1. Od jednostek powiązanych
2. Od pozostałych jednostek

IV. Inwestycje długoterminowe

1.Nieruchomości
2. Wartości niematerialne i prawne

3.

Długoterminowe aktywa finansowe (udziały

lub akcje, inne papiery wartościowe, udzielone
pożyczki, inne długoterminowe aktywa finansowe)

-

w jednostkach powiązanych

-

w pozostałych jednostkach

4. Inne inwestycje długoterminowe

V. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe

1.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku

dochodowego

2.

Inne rozliczenia międzyokresowe

A. KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY

I. Kapitał (fundusz) podstawowy

II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (-)

III. Udziały (akcje) własne (-)

IV. Kapitał (fundusz) zapasowy

V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych

VIII. Zysk (strata) netto

IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-)

B. AKTYWA OBROTOWE

I. ZAPASY

1. Materiały

2. Półprodukty i produkty w toku
3. Produkty gotowe
4. Towary
5. Zaliczki na dostawy

II. NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE

1. Należności od jednostek powiązanych
a) Z tytułu dostaw i usług do i pow. 12 mies.
b) Inne
2. Należności od pozostałych jednostek
a) z tytułu dostaw i usług do i pow. 12 mies.
b) z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń

społecznych i zdrowotnych oraz innych
świadczeń

c) inne
d) dochodzone na drodze sądowej

III. INWESTYCJE KRÓTKOTERMIN.

1. Krótkoterminowe aktywa finansowe (udziały
lub akcje, inne papiery wartościowe, udzielone
pożyczki, inne krótkoterminowe aktywa finansowe)

a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
c) środki pieniężne i inne aktywa pieniężne (środki

pieniężne w kasie i na rachunkach; inne środki
pieniężne; inne aktywa pieniężne)

2. Inne papiery wartościowe

IV. KRÓTKOTERMINOWE
ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA
ZOBOWIĄZANIA

I. REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA

1. Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego

2.Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne
(długoterminowa i krótkoterminowa)
3.Pozostałe rezerwy (długo- i krótkoterminowe)

II. ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE

1. Wobec jednostek powiązanych
2. Wobec pozostałych jednostek
a) kredyty i pożyczki
b) z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
c) inne zobowiązania finansowe
d) inne

III. ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE

1. Wobec jednostek powiązanych
a) Z tytułu dostaw i usług do i pow. 12 mies.
b) Inne
2. Wobec pozostałych jednostek
a) kredyty i pożyczki
b) z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
c) inne zobowiązania finansowe
d) Z tytułu dostaw i usług do i pow. 12 mies.
e) Zaliczki otrzymane na dostawy
f) Zobowiązania wekslowe
g) Z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń
h) Z tytułu wynagrodzeń
i) Inne
3. Fundusze specjalne

IV. ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

1. Ujemna wartość firmy

2.

Inne rozliczenia międzyokresowe (długoterminowe i
krótkoterminowe)

AKTYWA RAZEM

PASYWA RAZEM

Usystematyzowanie pozycji aktywów i

pasywów bilansu pozwala,

już nawet przy bardzo pobieżnej analizie,
na dokonanie wstępnej oceny prowadzonej

przez jednostkę polityki gospodarczej i jej
wyników

Wartości niematerialne i prawne



nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa
majątkowe, nie zakwalifikowane do środków trwałych lub
inwestycji, nadające się do gospodarczego wykorzystania, o
przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż
rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki,
a w szczególności:



autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje,
koncesje,



prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych,
wzorów użytkowych oraz zdobniczych,



know-how.



Wartości niematerialne i prawne wykazuje się w bilansie w podziale na:

A.I.1. Koszty zakończonych prac rozwojowych
A.I.2. Wartość firmy
A.I.3. Inne wartości niematerialne i prawne (koncesje, prawa do znaków towarowych..)
A.I.4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne (zamówienia złożone).



Składnik aktywów to zasób, który
posiada następujące cechy:



jest kontrolowany przez jednostkę



jest możliwość wiarygodnego
określenia jego wartości



powstał w wyniku przeszłych
zdarzeń



według przewidywań jednostka
osiągnie dzięki niemu korzyści
ekonomiczne



Składniki majątku dzieli się na dwie grupy,
według kryteriów czasu użytkowania i płynności:

- majątek trwały
- majątek obrotowy



Cecha majątku trwałego:

- długotrwałość okresu użytkowania,
- niska płynność
- na ogół wysoka wartość jednostkowa.

Wartość majątku trwałego ulega dekapitalizacji na

skutek inflacji lub nieodnawiania jego substancji
materialnej (brak konserwacji, napraw, remontów,
postęp - wymiana składników na nowe

Klasyfikacja środków trwałych

Środki trwałe

własne

obce traktowane na równi z własnymi

Maszyny i
urządzenia

Grunty

Nieruchomości

Pozostałe
środki trwałe

Środki
transportu

budynki

budowle

Inwestycje

w obcych
środkach
trwałych

Budynki i

budowle
wybudowane na
obcym gruncie

Leasingowane

Przewłaszczone

na rzecz
kredytodawcy

Otrzymane w

nieodpłatny
zarząd i

użytkowanie

od Skarbu
Państwa

Leasing
finansowy

Leasing
prywatyzacyjny

Aktywa obrotowe



obok aktywów trwałych, stanowią
zasadniczy element aktywów każdej
jednostki gospodarczej



do aktywów obrotowych zaliczane są
składniki majątkowe według generalnie
przyjętego dla nich kryterium czasu, jakim
jest okres poniżej 12 miesięcy ich zużycia,
zbycia, wymagalności, czy rozliczenia
w zależności od ich przeznaczenia

Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe - aktywa:



Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

kwota podatku dochodowego od osób prawnych, o jaką będzie

można w przyszłości zmniejszyć podatek bieżący, wykazany w
rocznej deklaracji podatkowej, ponieważ możliwe będzie
uwzględnienie już poniesionych, lecz podatkowo na razie nie
uznawanych kosztów uzyskania przychodu, jak i potrącenie strat
podatkowych z lat ubiegłych. Podatek taki zaliczany jest do
aktywów trwałych także i wtedy, jeżeli będzie uwzględniony już w
rozliczeniu podatkowym za następny rok podatkowy, a nie tylko w
latach po tym roku następujących

(nie musi być >1 rok)



Inne rozliczenia międzyokresowe

część już poniesionych kosztów, która z uwagi na okres ich

skutkowania ma zostać odpisana w drugim roku i następnych
latach, licząc od dnia bilansowego

Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe [aktywa]



koszty powinny wpływać na wynik finansowy w okresie
ich poniesienia



remonty środków trwałych,



czynsze i dzierżawy płatne z góry,



ubezpieczenia majątkowe,



opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów,



podatki od nieruchomości i środków transportu,



prenumeraty,



koszty zakupu materiałów i towarów,



koszty energii płatne z góry,



koszty prac badawczych i koszty przygotowania nowej produkcji, o ile nie
zostały zaliczone do wartości niematerialnych i prawnych,



zapłacone z góry odsetki i prowizje od kredytów i pożyczek,



wydatki związane z badaniem rocznych sprawozdań finansowych,



prowizje od kredytów bankowych i pożyczek,



koszty wdrożenia nowych programów komputerowych

KAPITAŁY WŁASNE:
(pasywa)



-

PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE:



1. fundusz założycielski



2. fundusz przedsiębiorstwa



- SPÓŁDZIELNIA:



1. fundusz udziałowy



2. fundusz zasobowy



-

SPÓŁKA AKCYJNA



1. kapitał akcyjny



2. kapitał zapasowy



3. kapitał ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej



4. kapitał rezerwowy



-

SPÓŁKA Z O.O.



1. kapitał udziałowy



2. kapitał zapasowy



3. kapitał rezerwowy



-

SPÓŁKA JAWNA:

kapitał wspólników

Kapitały (fundusz) własne

powierzone/podstawowe

samofinansowania

- kapitał zakładowy

(w spółkach kapitałowych prawa
handlowego);

- kapitał akcyjny

(spółka komandytowo-akcyjna);

- kapitał właścicieli

(spółki osobowe prawa
handlowego);

-

fundusz założycielski
(przedsiębiorstwa państwowe SP

ZOZ);

- fundusz udziałowy

(w spółdzielniach);

- kapitał właścicieli

(w spółkach osobowych, firmach

osób fizycznych);

- kapitał zapasowy

(obligatoryjny w spółkach
akcyjnych, w ramach postanowień

umowy w spółkach z o.o., fundusz
przedsiębiorstwa w przedsiębior-

stwach państwowych, fundusz

zakładu w SP ZOZ, fundusz
zasobowy w spółdzielniach);

-

kapitały rezerwowe
(spółki akcyjne, spółki z o.o.,

spółdzielnie);

- kapitał z aktualizacji wyceny



Spółka akcyjna jest zobowiązana do
dokonywania odpisów z zysku netto
na utworzenie kapitału zapasowego
(celowy - na pokrycie strat
bilansowych) każdego roku w
wysokości 8%, dopóki kapitał ten nie
osiągnie wartości 1/3 kapitału
akcyjnego.

Zobowiązania a rezerwy

(pasywa)

Zobowiązania muszą spełniać 3 warunki:



muszą wynikać ze zdarzeń przeszłych, czyli
mających miejsce przed dniem bilansowym,



wartość świadczenia musi być wiarygodnie
określona,



nastąpi wykorzystanie aktywów jednostki, już
posiadanych lub przyszłych

.

Rezerwy - spełniają te same warunki co

zobowiązania, z tym że termin ich
wymagalności lub kwota nie są pewne

Rezerwa z tytułu odroczonego
podatku dochodowego

(pasywa)



Ustalają ją jednostki będące podatnikami
podatku dochodowego od osób prawnych



Rezerwę oblicza się od dodatnich różnic
przejściowych między wartością bilansową
i podatkową aktywów i pasywów oraz ich
wartością podatkową, które spowodują
w przyszłości zwiększenie podstawy
obliczenia podatku dochodowego

Pozostałe rezerwy (pasywa)



rezerwy na:

- straty z transakcji gospodarczych w toku,
- przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją.



Rezerwy na straty z transakcji gospodarczych w toku - z tytułu
udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków
toczącego się postępowania sądowego, obarczonego dużym
ryzykiem przegranej, zajęcia składników majątkowych przez organy
ścigania oraz prawdopodobny ich przepadek itp. Rezerwy te tworzy
się w sytuacji, kiedy przyszłe zobowiązanie jest pewne lub o dużym
stopniu prawdopodobieństwa, a kwotę zobowiązania można
wiarygodnie oszacować



Rezerwa na restrukturyzację - gdy jednostka jest do tego
zobowiązana np. na podstawie układu lub podjęła wiążącą,
ogłoszoną decyzję i istnieje wystarczająco dokładny plan
przedsięwzięć składających się na restrukturyzację, a jej skutki
finansowe zostały wiarygodnie oszacowane

Fundusze specjalne (pasywa)



Fundusze tworzy się i wydatkuje stosownie do
reguł określających zasady ich działania



Do funduszy specjalnych zalicza się np.:



Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych,



Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,



Fundusz Rekultywacji (jednostki zobowiązane ustawowo do
rekultywacji gruntów, których rolnicza lub leśna wartość
użytkowa została zdegradowana lub zdewastowana na skutek
działalności przemysłowej,



Fundusz Załogi (środki płynące z podziału zysku),



Fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych, tworzony przez
spółdzielnie mieszkaniowe



Metoda netto sporządzania bilansu - wykazywanie pozycji w
wartości księgowej netto składników majątkowych -
wykazywana w aktywach bilansu wartość poszczególnych grup
składników aktywów wynika z ich wartości księgowej,
skorygowanej o:



dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne lub
umorzeniowe oraz odpisy aktualizujące, w tym również z
tytułu trwałej utraty wartości składników aktywów
trwałych,



odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników
aktywów obrotowych,



odpisy aktualizujące wartość należności.



W pasywach bilansu zmniejsza się:



kapitał podstawowy o należne, lecz nie wniesione wpłaty,



wartość kapitału własnego [udziały/akcje własne, suma nie
pokrytych strat z lat ubiegłych, straty roku obrotowego,
odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego.



Zaleta metody netto - bilans prezentuje
realną wartość majątku



Wada - konieczność zamieszczania w
informacji dodatkowej do sprawozdania
finansowego, wyjaśnień do określonych
pozycji np. dotyczących umorzenia
składników majątku

Środki trwałe - w bilansie
netto

minus

minus

=

=

wartość

początkowa

(brutto)

środków

trwałych

umorzenie

(amortyzacja)

wartość netto

środków
trwałych

wartość netto środków trwałych
z poz. A.II. bilans

plus

Umorzenie (amortyzacja)

=

wartość początkowa (brutto) środków trwałych

Sp.



Bilans jako dokument księgowy stanowi
swego rodzaju pomost między dwoma
okresami (latami):



dla jednego okresu jest on bilansem
końcowym (bilansem zamknięcia),



dla drugiego zaś okresu – bilansem
początkowym (bilansem otwarcia)



bilans analityczny/ ruchu (zmiany stanu)

Bilans zmian/bilans ruchu



Jeżeli dane bilansu mają być zamieszczone w

cash flow, to należy je uprzednio przekształcić
oraz ustalić wielkość i charakter zmian stanu
aktywów i pasywów.



Sporządza się zwykle odrębne zestawienie,
nazywane bilansem zmian lub bilansem ruchu.
Wykazuje się w nim wartościowo różnice
między stanem na koniec i na początek
roku obrotowego poszczególnych pozycji lub
podgrup bilansu.

Ocena:



zmniejszenie się stanu zapasów lub pozostanie ich na
poprzednim poziomie przy zwiększeniu produkcji.



Wzrost zapasów jest poprawny, gdy wzrasta w mniejszym
stopniu niż wielkości produkcji, bądź znajduje swoje
uzasadnienie w odpowiedniej zmianie asortymentu
produkowanych wyrobów.



Pozytywnym zjawiskiem jest zmniejszanie się stanu
należności i ich udziału w ogólnej sumie aktywów, przy
równoczesnym zwiększeniu lub utrzymaniu na tym
samym poziomie wielkości sprzedaży w firmie.



Analiza: sposobu sfinansowania majątku trwałego, stopnia
płynności majątku obrotowego, zmian kapitału w obrocie.



Im wyższy jest udział kapitału długoterminowego, tym
mniejsze jest ryzyko związane z utratą płynności
finansowej.



Funkcje kapitału własnego:



-

funkcja założycielska - podstawa do uruchomienia działalności

jednostki gospodarczej,



- funkcja finansowa - kapitał własny jest nieoprocentowanym i
bezzwrotnym źródłem finansowania



- funkcja gwarancyjna - kapitał własny jest źródłem pokrycia
ewentualnych strat



- funkcja informacyjna - struktura i udział kapitału własnego w
kapitale całkowitym jest informacją o stabilności, bądź
niestabilności finansowej jednostki gospodarczej



Złota zasada

finansowania



Złota zasada bilansowa

Złota zasada finansowania



-

majątek trwały do długookresowego

kapitału musi = 1 lub mniejszy od 1



- majątku obrotowy do
krótkoterminowego kapitału (bieżących
zobowiązań) musi być większy lub
równy 1



jeżeli nie spełniona - problem braku
płynności

Rozwinięciem tej zasady są
następujące założenia:



majątek trwały powinien być sfinansowany
kapitałem własnym;



majątek trwały może być sfinansowany
długoterminowym kapitałem obcym, jednakże
łączna wielkość kapitału własnego i
długoterminowego kapitału obcego nie może być
mniejsza od wartości majątku trwałego;



majątek obrotowy powinien być pokryty nie tylko
długoterminowym kapitałem obcym lecz także, a
może przede wszystkim – krótkoterminowym
kapitałem obcym.

Srebrna zasada finansowania



kapitał stały powinien
finansować nie mniej niż 1/3
aktywów obrotowych



Pozostałą ich część pokrywają
krótkoterminowe źródła finansowania

Złota zasada bilansowa



aktywa stałe są w pełni pokryte

kapitałem własnym



trwałe składniki aktywów firmy powinny być
sfinansowane kapitałem własnym,
ponieważ ta część majątku jest
długoterminowo związana z firmą, a więc
charakteryzuje się niskim tempem zmiany
na gotówkę - powinna być sfinansowana
bardziej stabilnymi kapitałami, oddanymi
do dyspozycji firmy na długi okres

Srebrna zasada bilansowa



Jeśli poziom kapitałów stałych jest
równy bądź wyższy niż aktywa stałe



Im wyższy udział kapitałów własnych, tym
przedsiębiorstwo dysponuje większą
swobodą i niezależnością finansową.
Przyjmuje się, że przynajmniej 2/3
aktywów stałych powinno być
sfinansowane kapitałem własnym.

Bilans - podsumowanie



Bilans jako rachunek statystyczny sporządzony na dany moment
nie wykazuje strumieni wartości, jakie towarzyszą prowadzonej
działalności gospodarczej (koszty, przychody ze sprzedaży itp.)
oraz operacjom na rynku kapitałowym.



Ujmuje skutki tych procesów i towarzyszących im strumieni
wartości, widoczne w zmienionych wartościach aktywów i
pasywów bilansu.



Dla celów analitycznych wielkości prezentowane w bilansie są
danymi zagregowanymi, odzwierciedlającymi efekty podjętych w
firmie decyzji inwestycyjnych, operacyjnych
i finansowych, które uzewnętrzniły się w minionym roku
obrotowym.



Bilans sporządzony jest w języku polskim i walucie polskiej.
Dane liczbowe można wykazywać w zaokrągleniu do tysięcy
złotych, jeżeli nie zniekształca to obrazu jednostki.

Bilans próbny

Zestawienie

obrotów i sald

Przed sporządzeniem bilansu



Wykrywa:

niezgodnie z zasadą

podwójnego zapisu



1 konto



2x ta sama strona



różne kwoty



błędne sumowanie
obrotów



błędne sumowanie sald



błędne różnicowanie
obrotów



Nie wykrywa:

zgodnie z zasadą

podwójnego zapisu



błędna kwota, ale 2x



niewłaściwe konta



niewłaściwe strony



podwójnie



pominięto



Zestawienie obrotów i sald kont
syntetycznych



Zestawienie obrotów i sald kont
analitycznych do poszczególnych
kont syntetycznych

RACHUNEK

ZYSKÓW I

STRAT

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT



wartościowe



dynamiczne



za dany okres



zestawienie przychodów i wydatków



w określonej prawem formie



metodą porównawczą lub kalkulacyjną

Rachunek zysków i strat może być
sporządzony metodą netto, brutto lub
mieszaną



Metoda netto - wykazywanie w sprawozdaniu wyników
ostatecznych kwot strat i zysków na poszczególnych
rodzajach sprzedaży (na sprzedaży wyrobów gotowych,
usług, towarów, pozostałej sprzedaży, wartości
finansowych) oraz strat i zysków nadzwyczajnych. Tak
sporządzone sprawozdanie z wyników daje syntetyczny
obraz rezultatów pracy jednostki gospodarującej, lecz
nie pozwala na zorientowanie się, jakie były rozmiary
sprzedaży i jakie zostały poniesione koszty w związku z
uzyskaniem tych przychodów.

Rachunek zysków i strat może być sporządzony metoda
netto, brutto lub mieszaną



Metoda brutto - wykazywanie w sprawozdaniu
wyników kosztów sprzedanych produktów lub towarów,
a także wartości finansowych z jednej strony i
przychodów uzyskanych ze sprzedaży – z drugiej
strony.



Zaletą takiego rozwiązania jest możliwość
zorientowania się w ogólnych kwotach
charakteryzujących działalność jednostki
gospodarującej (Polska).

Rachunek zysków i strat może być sporządzony metoda
netto, brutto lub mieszaną



Metoda mieszana - kompromis między metodą netto
i brutto.



Zastosowanie metody brutto wykorzystuje się do
wykazania tych wyników cząstkowych, które z punktu
widzenia potrzeb analizy powinny dostarczać
informacji bardziej szczegółowych, a wszystkie
pozostałe wyniki wykazuje się metodą netto.



„Ważne - brutto, mniej ważne - netto”



Wszystkie wielkości podaje się za
dany i poprzedni rok obrotowy.



Nie wolno dokonywać kompensaty
pozycji różnych rodzajowo.



Podział pozycji RZiS na odrębne
grupy pozwala określić wyniki z
poszczególnych rodzajów działalności
oraz ich wpływ na ostateczny wynik
finansowy

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
WARIANT PORÓWNAWCZY

A. PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY I ZRÓWNANE Z NIMI

I. Przychód netto ze sprzedaży produktów
II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie [+], zmniejszenie [-])
III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
IV. Przychód netto ze sprzedaży towarów i materiałów

B. KOSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

I. Amortyzacja

II. Zużycie materiałów i energii

III. Usługi obce

IV. Podatki i opłaty (w tym podatek akcyzowy)

V. Wynagrodzenia

VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

C. ZYSK/STRATA ZE SPRZEDAŻY (A - B)

D. POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE

I.Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II. Dotacje

III. Inne przychody operacyjne

E. POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE

I.Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II.Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych

III. Inne koszty operacyjne

F. ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ (C + D - E)

G. PRZYCHODY FINANSOWE

I. Dywidendy i udziały w zyskach

II. Odsetki uzyskane

III. Zysk ze zbycia inwestycji

IV. Aktualizacja wartości inwestycji

V. Inne

H. KOSZTY FINANSOWE

I. Odsetki

II. Strata ze zbycia inwestycji

III. Aktualizacja wartości inwestycji

IV. Inne

I. ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (F + G - H)

J. WYNIK ZDARZEŃ NADZWYCZAJNYCH

I.

Zyski nadzwyczajne

II.

II. Straty nadzwyczajne

K. ZYSK/STRATA BRUTTO (I +/- J)

L. PODATEK DOCHODOWY

M. POZOSTAŁE OBOWIĄZKOWE ZMNIEJSZENIA ZYSKU

N. ZYSK/STRATA NETTO (K - L - M)

WARIANT KALKULACYJNY

A. PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW, TOWARÓW I
MATERIAŁÓW

I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

B. KOSZTY SPRZEDANYCH PRODUKTÓW, TOWARÓW I MATERIAŁÓW

I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

C. ZYSK/STRATA BRUTTO ZE SPRZEDAŻY (A - B)

D. KOSZTY SPRZEDAŻY
E. KOSZTY OGÓLNEGO ZARZĄDU
F. ZYSK/STRATA ZE SPRZEDAŻY (C - D - E)

INFORMACJA

DODATKOWA

Informacja dodatkowa
obejmuje:

-

wprowadzenie do sprawozdania

finansowego

- dodatkowe informacje i

objaśnienia



ważne uzupełnienie i rozwinięcie danych
zawartych zarówno w bilansie, jak i w
rachunku zysków i strat



umożliwia pełne zrozumienie
sprawozdania finansowego oraz
wszechstronną ocenę sytuacji jednostki

Cel



-dostarczenie odbiorcom informacji
niezawartych w bilansie oraz w
RZiS



-rozwinięcie treści zawartych w
bilansie oraz RZiS,



-uwiarygodnienie przedstawionej
sytuacji jednostki w bilansie oraz w
RZiS

WPROWADZENIE DO
SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO



nazwa i siedziba firmy, przedmiot działalności, właściwy podmiot prowadzący
rejestr,



jeśli ograniczony, to czas trwania jednostki,



okres objęty sprawozdaniem gospodarczym,



dane łączne – jeśli sprawozdanie skonsolidowane,



wskazanie czy sprawozdanie finansowe sporządzono przy założeniu
kontynuowania działalności gospodarczej przez firmę w dającej się
przewidzieć przyszłości oraz czy nie istnieją okoliczności wskazujące na
zagrożenie kontynuowania przez nią działalności,



przy sprawozdaniu finansowym sporządzonym za okres, w którym nastąpiło
połączenie wskazanie na ten fakt wraz ze wskazaniem metody rozliczenia
połączenia (nabycia, łączenia udziałów)



omówienie przyjętych zasad rachunkowości, w tym metod wyceny aktywów i
pasywów (także amortyzacji), pomiaru wyniku finansowego oraz sposobu
sporządzenia sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa
pozostawia jednostce prawo wyboru.

Dodatkowe informacje i
objaśnienia



zawiera szczegółowy opis kategorii,
które zostały syntetycznie
przedstawione w bilansie i rachunku
zysków i strat



W załączniku do ustawy wyodrębnia się w tej

części 9 grup informacji

grupy:



zagadnienia umożliwiające lepsze poznanie pozycji aktywów i
pasywów bilansu



dodatkowe dane do RZiS



dodatkowe dane do cash flow



informacje o charakterze ogólnym, pozwalające lepiej poznać
daną jednostkę, jej udziały we wspólnych przedsięwzięciach,
kierownictwo, załogę, wynagrodzenia



jednostki należące do grupy kapitałowej objętej
skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym albo, gdy w roku
obrotowym nastąpiło połączenie z inną jednostką



informacje podawane w wypadku zagrożenia kontynuacji
działalności



informacje istotne dla oceny jednostki

Przykłady:



zobowiązania warunkowe,



znaczące zdarzenia, które miały
miejsce po dniu bilansowym, a nie
zostały uwzględnione w bilansie
czy RZiS

Sprawozdanie z
działalności jednostki

(opis) obejmuje istotne informacje o stanie

majątkowym i sytuacji finansowej, w
tym:



- ocenę uzyskiwanych efektów



- wskazanie czynników ryzyka



- opis zagrożeń

RACHUNEK

PRZEPŁYWÓW

PIENIĘŻNYCH

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW
PIENIĘŻNYCH



wartościowe



dynamiczne



za dany okres



zestawienie wpływów i rozchodów środków
pieniężnych



w określonej prawem formie



sporządzone metodą bezpośrednią bądź
pośrednią



Prowadząc działalność gospodarczą, nie można kierować się
samym pojęciem zysku, który jest tylko umowną wartością
księgową.



Osiągnięcie zysku nie jest warunkiem kontynuowania działalności
firmy.



Ważne - przepływy środków pieniężnych, które warunkują
zdolność płatniczą jednostki. Może się zdarzyć, że zyskowne
przedsiębiorstwo upada - nie posiada gotówki na spłatę
zobowiązań. A firmy, które wygospodarowały stratę - długo
funkcjonują na rynku.



Dlaczego tak jest? Rachunek przepływów pieniężnych (cash flow),
dostarcza danych o źródłach gotówki i sposobach jej
wydatkowania.

zysk jest teorią,
rzeczywistością jest
wypłacalność

cykl operacyjny:

ZAPASY

ZOBOWIĄZANIA

NALEŻNOŚCI

podatki
dywidendy

GOTÓWKA

Uwaga: następuje ucieczka gotówki z obiegu

złe należności

złe zapasy

Ponadnarodową propozycję konstrukcji

cash flowch zawiera Międzynarodowy
Standard Rachunkowości.

Zgodnie z nim, a także według ustawy

o rachunkowości, rachunek przepływów
pieniężnych powinien obejmować
procesy związane z:



- działalnością operacyjną,



- działalnością inwestycyjną,



- działalnością finansową.

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW
PIENIĘŻNYCH
(METODA BEZPOŚREDNIA)

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I.

Wpływy

1. Sprzedaż
2. Inne wpływy z działalności operacyjnej

II.

Wydatki

1. Dostawy i usługi
2. Wynagrodzenia netto
3. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia
4. Podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym
5. Inne wydatki operacyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I.

Wpływy

1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Z aktywów finansowych, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach

- zbycie aktywów finansowych
- dywidendy i udziały w zyskach
- spłata udzielonych pożyczek długoterminowych
- odsetki
- inne wpływy z aktywów finansowych

4. Inne wpływy inwestycyjne

II.

Wydatki

1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
c) w pozostałych jednostkach

- nabycie aktywów finansowych
- udzielone pożyczki długoterminowe

4. Inne wydatki inwestycyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I.

Wpływy

1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz

dopłat do kapitału

2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe

II.

Wydatki

1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe

III.

Przepływy pieniężne z działalności finansowej

B. Przepływy pieniężne netto razem

C. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych ,

w tym zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych

D. Środki pieniężne na początek okresu

E. Środki pieniężne na koniec okresu, w tym:

o ograniczonej możliwości dysponowania

METODA POŚREDNIA

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I. Zysk netto
II. Korekty razem

1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)
4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasów
7. Zmiana stanu należności
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkookresowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów
9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10. Inne korekty

I.

Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

Cash flow -

wariant uproszczony



zysk netto



+ amortyzacja



= net cash flow



+  zobowiązań



-  zapasów



-  należności



= operating cash flow



- inwestycje



- raty kapitału



- dywidendy



= zapotrzebowanie na gotówkę

Cele cash flow:



1) uzyskanie innego niż w bilansie i RZiS
zestawienia elementów wyniku finansowego, które
spełniają rolę identyfikatora zysku dla oceny
obecnej i przyszłej zyskowności (dochodowości),



2) obliczenie nadwyżki finansowej w celu ustalenia
stopnia wewnętrznego samofinansowania (nowe
inwestycje, przyrost środków obrotowych i
utrzymanie bieżącej zdolności płatniczej,



3) ustalenie wolnych przepływów pieniężnych
przypadających właścicielom

RACHUNEK

PRZEPŁYWÓW

KAPITAŁÓW

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW
KAPITAŁÓW



wartościowe



dynamiczne



za dany okres



zestawienie wpływów i rozchodów
kapitałów



w określonej prawem formie

ZESTAWIENIE ZMIAN W
KAPITALE (FUNDUSZU)
WŁASNYM

I. Kapitał własny na początek okresu

1. Kapitał podstawowy na początek okresu

1.1.

Zmiany kapitału podstawowego

a) zwiększenie (np. z tytułu wydania udziałów/emisji akcji)
b) zmniejszenie (np. z tytułu umorzenia udziałów/akcji)
1.2. Kapitał podstawowy na koniec okresu

2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy na początek okresu

3. Udziały (akcje) własne

4. Kapitał zapasowy na początek okresu

1.1.

Zmiany kapitału zapasowego

a) zwiększenie (np. z tytułu emisji akcji powyżej wartości nominalnej, z podziału zysku)
b) zmniejszenie (np. z tytułu pokrycia straty)
1.2.

Stan kapitału zapasowego na koniec okresu

5. Kapitał z aktualizacji wyceny

6. Pozostałe kapitały rezerwowe na początek okresu

7. Zysk (strata) z lat ubiegłych na początek okresu

8. Wynik netto
a) zysk netto
b) strata netto
c) odpisy z zysku

II. Kapitał własny na koniec okresu

III. Kapitał własny, po uwzględnieniu proponowanego podziału zysku (pokrycia
straty)

Cele funds flow



- prezentacja zmian w źródłach finansowania
kapitałami własnymi jednostki i ich przyczyny,



- informacja o pozostającym w przedsiębiorstwie zysku
lub wymagającej pokrycia straty



Sprawozdanie kończy informacja o stanie kapitału
własnego po uwzględnieniu proponowanego podziału
zysku lub pokryciu straty, które są prezentowane w
punkcie dodatkowych informacji i objaśnień.