• Kontrola pochodzenia
• Możliwość regulacji płci u zwierząt
• Tworzenie genetycznych map markerowych i
ich wykorzystanie w analizie sprzężeń z
genami cech istotnych ekonomicznie
• Wykrywanie genów o dużym efekcie (geny
główne)
i wprowadzanie ich do różnych ras zwierząt
• „Genotypowanie” pod kątem genów cech
istotnych ekonomicznie
• Szacowanie zmienności genetycznej (dystans
genetyczny)
• Szacowanie spokrewnienia między
osobnikami oraz ich homozygotyczności
• Tworzenie szczepów wsobnych zwierząt
laboratoryjnych
i wyspecjalizowanych linii zinbredowanych
zwierząt gospodarskich
• Tworzenie ras zwierząt i linii syntetycznych
Wykorzystanie genetyki w hodowli
zwierząt
• Wykrywanie i ograniczanie
występowania wad wrodzonych
• Wykrywanie aberracji
chromosomowych (badania
cytogenetyczne i molekularna
analiza DNA)
• Diagnostyka molekularna chorób
genetycznych i infekcyjnych
• Poszukiwanie wskaźników
oporności zwierząt na choroby
• Uzyskiwanie zwierząt odpornych na
choroby za pomocą metod
genetycznego doskonalenia
Tworzenie genetycznych map markerowych i ich wykorzystanie
w analizie sprzężeń z genami cech istotnych ekonomicznie
• Mapa fizyczna :
- odległość między loci -
liczba par
zasad [pz] między danymi
loci
• Mapa genetyczna
(
częstość zjawiska crossing
over) :
– odległość
między loci –
wartość
funkcji
Kosambiego
– jednostka odległości : 1
cM (centiMorgan) – jeden
crossing over na 100
mejoz
Przykłady genów o dużym efekcie
(geny główne)
gatune
k
gen główny - cecha
produkcyjna
gen główny
- zdrowotność
Bydło
Owca
Świnia
Koń
Gen -kazeiny – wydajność
białka
w mleku
Gen BMPR-IB – liczba
jagniąt
w miocie
Gen hormonu wzrostu GH
– wydajność
mięsna
????
Gen ITBG2 –
choroba
BLAD
Gen FGFR3 – zespół
„pajęczy”
Gen RYR1 –
gorączka
złośliwa
(syndrom
stresowy)
Gen DNA-PK –
ciężki
złożony brak
odporności (SCID)
G
XY
Dr = - ln ----------------
(G
X
G
Y
)
1/2
G
X
= (2n
x
x
i
2
- 1) / (2n
x
- 1)
G
Y
= (2n
y
y
i
2
- 1) / (2n
y
- 1)
G
XY
= x
i
y
i
x
i
i y
i
- frekwencje i-tego allelu w locus
w populacjach X i Y
n
x
i n
y
- liczebność osobników w populacjach X i Y
Szacowanie dystansu genetycznego
(Dr)
na podstawie polimorfizmu sekwencji mikrosatelitarnych
oraz polimorfizmu białek i antygenów erytrocytarnych
Graficzny obraz dystansu genetycznego
dendrogram,
obliczony różnymi
metodami, na przykład:
> skupienia parami - UPGMA (ang. unweighted pair
group method)
> najdalszego sąsiedztwa - CLM (ang. complete linkage
method)
> najbliższego sąsiedztwa - SLM (ang. single linkage
method)
Homozygotyczność
(zinbredowanie)
F = ½ (1/2)
n
F = ½ (1/2)
n
[1 +
F
CA
]
Spokrewnienie:
R = (1/2)
n
R = (1/2)
n
[ 1 + F
CA
]
R
x,y
R
śr
= -------------
½ n (n-1)
Szacowanie spokrewnienia między osobnikami
oraz ich homozygotyczności
Tworzenie szczepów wsobnych zwierząt
laboratoryjnych
i wyspecjalizowanych linii zinbredowanych
zwierząt gospodarskich
Zwierzęta laboratoryjne – szczepy wsobne
Zwierzęta gospodarskie
– wyspecjalizowane linie zinbredowane
* doskonalenie pogłowia w hodowli masowej pod
względem danej cechy przy pomocy rozpłodników z linii
* stosowanie linii w krzyżowaniu w celu uzyskania efektu
heterozji
* badania biomedyczne
Uzyskiwanie zwierząt odpornych na choroby
za pomocą metod genetycznego doskonalenia
selekcja zwierząt w kierunku odporności na
patogeny
(choroby infekcyjne) na podstawie markerów
fenotypowych
odporności/podatności - metody tradycyjne
wykrywanie nosicielstwa zmutowanych alleli i
brakowanie nosicieli
(choroby genetyczne) za pomocą badania
polimorfizmu DNA
- metody genetyki molekularnej