Organiczne

Organiczne

zaburzenia

zaburzenia

psychiczne

psychiczne

Organiczne zaburzenia

Organiczne zaburzenia

psychiczne

psychiczne

Zaburzenia psychiczne wynikające

Zaburzenia psychiczne wynikające

z nieprawidłowego

z nieprawidłowego

funkcjonowania mózgu związane

funkcjonowania mózgu związane

z chorobą, procesem

z chorobą, procesem

degeneracyjnym lub uszkodzenia

degeneracyjnym lub uszkodzenia

mózgu.

mózgu.

Zmiany zachodzące w mózgu

Zmiany zachodzące w mózgu

w starości

w starości



masa

masa

17%

17%

ok.

ok.

80

80

r.ż.

r.ż.



bruzdy

bruzdy



zakręty

zakręty



komory

komory



bariera krew-mózg

bariera krew-mózg



przepływ krwi

przepływ krwi



utlenowanie

utlenowanie

Zmiany biochemiczne w

Zmiany biochemiczne w

starości

starości



n

n

or

or

adrenalina

adrenalina



monoaminoo

monoaminoo

ksyda

ksyda

za

za



Serotonin

Serotonin

a

a



Dopamina

Dopamina

Zmiany

Zmiany

neuropsychologiczne

neuropsychologiczne

związane ze starzeniem

związane ze starzeniem

się

się



Zdolność uczenia się jest pełna

Zdolność uczenia się jest pełna

choć nauka zabiera więcej czasu

choć nauka zabiera więcej czasu



Zdolność zapamiętywania

Zdolność zapamiętywania



Przypominanie

Przypominanie



Napęd psychomotoryczny

Napęd psychomotoryczny



Zdolności werbalne

Zdolności werbalne



IQ

IQ

do

do

80

80

r.ż.

r.ż.

Problemy dotyczące procesu

Problemy dotyczące procesu

starzenia się

starzenia się



Samotność, utraty bliskich

Samotność, utraty bliskich



Chroniczne choroby somatyczne

Chroniczne choroby somatyczne



Spadek ogólnej odporności

Spadek ogólnej odporności



Kumulacja wcześniejszych chorób,

Kumulacja wcześniejszych chorób,

nałogów, urazów

nałogów, urazów



Osłabienie funkcji wzroku i słuchu

Osłabienie funkcji wzroku i słuchu

Zaburzenia psychiczne

Zaburzenia psychiczne

dotyczą 12-22%

dotyczą 12-22%

populacji powyżej 65 rż.

populacji powyżej 65 rż.

Najczęstsze

Najczęstsze

:

:

depresja, otępienia, z.nerwicowe,

depresja, otępienia, z.nerwicowe,

uzależnienia.

uzależnienia.

Etiolog

Etiolog

ia

ia

organic

organic

znych zaburzeń

znych zaburzeń

psychicznych wg ICD10

psychicznych wg ICD10

PIERWOTNE

PIERWOTNE

uszkodzenie mózgu

uszkodzenie mózgu



choroba mózgu

choroba mózgu



proces

proces

degeneracyjny

degeneracyjny



uraz

uraz



toksyczne

toksyczne

uszkodzenie

uszkodzenie

WTÓRNA

WTÓRNA

dysfunkcja mózgu

dysfunkcja mózgu

spowodowana

spowodowana



chorobami

chorobami

somatycznymi

somatycznymi



działaniem toksyn,

działaniem toksyn,

niektórych leków

niektórych leków

związek czasowy/dowody o chorobie mózgu/

ustępują po usunięciu przyczyny

Organiczne zaburzenia

Organiczne zaburzenia

psychiczne

psychiczne



OTĘPIENIE

OTĘPIENIE



MAJACZENIE

MAJACZENIE



Z. AMNESTYCZNY

Z. AMNESTYCZNY

h

h

aluc

aluc

y

y

no

no

za

za

zaburzenia urojeniowe

zaburzenia urojeniowe

zaburzenia osobowości

zaburzenia osobowości

zaburzenia nastroju

zaburzenia nastroju

zaburzenia lękowe

zaburzenia lękowe

zaburzenia dysocjacyjne

zaburzenia dysocjacyjne

katatonia

katatonia

Dominująca komponenta

zaburzeń kognitywnych

Dominująca komponenta

zaburzeń

pozakognitywnych

Organiczne zaburzenia psychiczne

Organiczne zaburzenia psychiczne

–

–

psychopatologia

psychopatologia



zaburzenia

zaburzenia

kognitywne:

kognitywne:

pamię

pamię

c

c

i

i

,

,

zdolności

zdolności

uczenia się,

uczenia się,

inteligencji

inteligencji



zaburzenia

zaburzenia

świadomości

świadomości



omamy

omamy



urojenia

urojenia



zaburzenia

zaburzenia

nastroju i emocji

nastroju i emocji



zaburzenia

zaburzenia

zachowania i

zachowania i

osobowości

osobowości

Objawy mogące wskazywać na

Objawy mogące wskazywać na

organiczne podłoże zaburzeń

organiczne podłoże zaburzeń

psychicznych

psychicznych

Wywiad: powikłania ciąży i porodu,

Wywiad: powikłania ciąży i porodu,

opóźnienie rozwoju, zaburzenia

opóźnienie rozwoju, zaburzenia

napadowe, urazy głowy, alkohol i

napadowe, urazy głowy, alkohol i

substancje, ekspozycja na metale

substancje, ekspozycja na metale

ciężkie, zmiana cech osobowości

ciężkie, zmiana cech osobowości

!

Nagły początek

Nagły początek

!

Zmiana osobowości po 50 r.ż.

Zmiana osobowości po 50 r.ż.

!

Objawy katatonii

Objawy katatonii

!

Objawy narastania otępienia

Objawy narastania otępienia

!

Zaburzenia świadomości

Zaburzenia świadomości

Objawy mogące wskazywać na

Objawy mogące wskazywać na

organiczne podłoże zaburzeń

organiczne podłoże zaburzeń

psychicznych

psychicznych



Zab. mowy: dyzartria, aprozodia, afazja,

Zab. mowy: dyzartria, aprozodia, afazja,

echolalia

echolalia



Zab. ruchowe: chodu, akinezja, drżenie,

Zab. ruchowe: chodu, akinezja, drżenie,

mioklonie, tiki, wzmożenie napięcia mm.

mioklonie, tiki, wzmożenie napięcia mm.



Zab. orientacji wzrokowo-przestrzennej

Zab. orientacji wzrokowo-przestrzennej



Apraksja wyobrażeniowa i ideomotoryczna

Apraksja wyobrażeniowa i ideomotoryczna



Chwiejność i drażliwość emocjonalna,

Chwiejność i drażliwość emocjonalna,

apatia, abulia

apatia, abulia



Perseweracje czynności

Perseweracje czynności



Halucynacje wzrokowe

Halucynacje wzrokowe



Rozwlekłe, drobiazgowe myślenie

Rozwlekłe, drobiazgowe myślenie

OTĘPIENIE

OTĘPIENIE

– epidemiologia

– epidemiologia



występuje głównie u osób w

występuje głównie u osób w

podeszłym wieku

podeszłym wieku



dotyka

dotyka

4-5

4-5

%

%

osób

osób

> 65

> 65

roku życia

roku życia



u ponad 40

u ponad 40

%

%

osób

osób

> 80

> 80

roku życia

roku życia



u ok.

u ok.

1

1

0

0

%

%

pacjentów jest chorobą

pacjentów jest chorobą

odwracalną

odwracalną

Otępienie - objawy

Otępienie - objawy



upośledzenie pamięci - rejestracji,

upośledzenie pamięci - rejestracji,

przechowywania i przypominania

przechowywania i przypominania

informacji

informacji



upośledzenie zdolności myślenia i

upośledzenie zdolności myślenia i

rozumienia oraz zmniejszenie wątków

rozumienia oraz zmniejszenie wątków

myślowych

myślowych



upośledzenie funkcji wykonawczych

upośledzenie funkcji wykonawczych



obniżenie kontroli nad emocjami,

obniżenie kontroli nad emocjami,

zachowaniem i motywacją

zachowaniem i motywacją



do rozpoznania niezbędne utrzymywanie

do rozpoznania niezbędne utrzymywanie

się objawów przez co najmniej 6 miesięcy

się objawów przez co najmniej 6 miesięcy

OTĘPIENIE – zaburzenia

OTĘPIENIE – zaburzenia

towarzyszące

towarzyszące



zmiany emocjonalne

zmiany emocjonalne

–

–

rozhamowanie, labilność, lęk, złość,

rozhamowanie, labilność, lęk, złość,

objawy depresyjne, euforia, moria

objawy depresyjne, euforia, moria



zmiany osobowości

zmiany osobowości



zaburzenia psychotyczne

zaburzenia psychotyczne



majaczenie

majaczenie

OTĘPIENIE - przyczyny

OTĘPIENIE - przyczyny



Choroby zwyrodnieniowe mózgu A-P-P-H

Choroby zwyrodnieniowe mózgu A-P-P-H

(choroba Alzheimera, Parkinsona, Picka,

(choroba Alzheimera, Parkinsona, Picka,

Huntingtona)

Huntingtona)



Nabyte choroby mózgu

Nabyte choroby mózgu

Naczyniopochodne

Naczyniopochodne

Uszkodzenie pourazowe

Uszkodzenie pourazowe

Guzy mózgu

Guzy mózgu

Wodogłowie normotensyjne

Wodogłowie normotensyjne

Ch. Creuzfelda – Jakoba

Ch. Creuzfelda – Jakoba



Inne potencjalnie odwracalne ch. mózgu

Inne potencjalnie odwracalne ch. mózgu

metaboliczne, toksyczne, w przeb. infekcji

metaboliczne, toksyczne, w przeb. infekcji

przewlekłej

przewlekłej

ROZPOZNANIE OTĘPIENIA

ROZPOZNANIE OTĘPIENIA



Ocena podstawowych funkcji życiowych

Ocena podstawowych funkcji życiowych



Szczegółowe badanie fizykalne

Szczegółowe badanie fizykalne



Badania laboratoryjne: morfologia, OB,

Badania laboratoryjne: morfologia, OB,

lipidogram, aminotransferazy, poziom wit. B

lipidogram, aminotransferazy, poziom wit. B

12 i kwasu foliowego,

12 i kwasu foliowego,



ocena czynności nerek, testy tarczycowe,

ocena czynności nerek, testy tarczycowe,

odczyny kiłowe, HIV, badanie płynu m-rdz

odczyny kiłowe, HIV, badanie płynu m-rdz



EKG, EEG

EKG, EEG



Badania obrazowe: TK, NMR,PET

Badania obrazowe: TK, NMR,PET



Badanie dna oka i pola widzenia, badanie

Badanie dna oka i pola widzenia, badanie

neurologiczne, psychiatryczne

neurologiczne, psychiatryczne



Testy przesiewowe: Mini Mental State, test

Testy przesiewowe: Mini Mental State, test

rysowania zegara

rysowania zegara



Badanie neuropsychologiczne

Badanie neuropsychologiczne

Najczęstsze przyczyny

Najczęstsze przyczyny

otępienia

otępienia



Choroba

Choroba

Alzheimer

Alzheimer

a

a

50-55%

50-55%



Otępienie naczyniowe

Otępienie naczyniowe

20%

20%



Mieszane 15%

Mieszane 15%



Otępienie pourazowe

Otępienie pourazowe



Otępienie w przebiegu alkoholizmu

Otępienie w przebiegu alkoholizmu



Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona



pląsawica Huntingtona

pląsawica Huntingtona

Otępienia - przebieg i

Otępienia - przebieg i

rokowanie

rokowanie

Jest chorobą śmiertelną, jak dotąd -

Jest chorobą śmiertelną, jak dotąd -

nieuleczalną.

nieuleczalną.



przebieg powoli postępujący

przebieg powoli postępujący

(ch.Alzheimera)

(ch.Alzheimera)



postęp „skokowy” (otęp. naczyniowe)

postęp „skokowy” (otęp. naczyniowe)



niepostępujący (otępienie pourazowe)

niepostępujący (otępienie pourazowe)



postęp szybki (ch. Alzheimera o wczesnym

postęp szybki (ch. Alzheimera o wczesnym

początku, ch. Creuzfelda-Jacoba)

początku, ch. Creuzfelda-Jacoba)



Zaburzenia lękowe/ depresyjne pogłębiają deficyty

Zaburzenia lękowe/ depresyjne pogłębiają deficyty

poznawcze

poznawcze

(„

(„

otępienie rzekome” )

otępienie rzekome” )



Wyższy poziom intelektu/ wiedzy pomaga kompensować

Wyższy poziom intelektu/ wiedzy pomaga kompensować

deficyty poznawcze

deficyty poznawcze

chorobaAlzheime

chorobaAlzheime

ra

ra

Otępienie

Otępienie

naczyniowe

naczyniowe

Kobiety>mężczyźni

Kobiety>mężczyźni

początek 65 lub 80 r.ż.

początek 65 lub 80 r.ż.

Mężczyźni > kobiety

Mężczyźni > kobiety

Początek po 70 r.ż.

Początek po 70 r.ż.

Czasem występowanie

Czasem występowanie

rodzinne

rodzinne

Towarzyszące choroby

Towarzyszące choroby

naczyń wieńcowych/

naczyń wieńcowych/

cukrzyca/ nikotynizm

cukrzyca/ nikotynizm

Podstępny początek

Podstępny początek

powolne pogłębianie

powolne pogłębianie

się choroby

się choroby

Zaczyna się i

Zaczyna się i

postępuje nagle

postępuje nagle

/

/

przebieg skokowy

przebieg skokowy

Objawy neurologiczne

Objawy neurologiczne

w zawansowanych

w zawansowanych

stadiach choroby

stadiach choroby

Objawy neurologiczne

Objawy neurologiczne

obecne od początku

obecne od początku

Stopień zaawansowania klinicznego

Stopień zaawansowania klinicznego

otępienia

otępienia

wczesne

wczesne

–

–

utrata pamięci świeżej, zdolności do uczenia

utrata pamięci świeżej, zdolności do uczenia

się i zachowania nowych wiadomości,

się i zachowania nowych wiadomości,

problemy

problemy

językowe – szczególnie w znajdowaniu słów, wahania

językowe – szczególnie w znajdowaniu słów, wahania

nastroju, zmiany osobowości, postepujące trudności

nastroju, zmiany osobowości, postepujące trudności

w codziennej aktywności

w codziennej aktywności

średnie

średnie

–

–

chory niezdolny do zapamiętania nowych

chory niezdolny do zapamiętania nowych

wiadomości, wymaga pomocy przy kąpieli, jedzeniu,

wiadomości, wymaga pomocy przy kąpieli, jedzeniu,

ubieraniu się, skłonny do wędrówek, drażliwy, wrogo

ubieraniu się, skłonny do wędrówek, drażliwy, wrogo

nastawiony, nie współpracuje, agresywny fizycznie,

nastawiony, nie współpracuje, agresywny fizycznie,

dezorientacja w miejscu i czasie, często omamy,

dezorientacja w miejscu i czasie, często omamy,

urojenia, zaburzenia nastroju

urojenia, zaburzenia nastroju

.

.

zawansowane

zawansowane

–

–

niezdolność do chodzenia i wszelkich

niezdolność do chodzenia i wszelkich

codziennych czynności, nietrzymanie zwieraczy.

codziennych czynności, nietrzymanie zwieraczy.

Zupełna utrata pamięci. Niezdolni do połykania i

Zupełna utrata pamięci. Niezdolni do połykania i

jedzenia, ryzyko niedożywienia, aspiracyjnego

jedzenia, ryzyko niedożywienia, aspiracyjnego

zapalenia płuc, odleżyn. Często afazja, bulimia,

zapalenia płuc, odleżyn. Często afazja, bulimia,

apatia, rozhamowanie seksualne, krzyk.

apatia, rozhamowanie seksualne, krzyk.

OTĘPIENIE CZOŁOWO -

OTĘPIENIE CZOŁOWO -

SKRONIOWE

SKRONIOWE



Dawniej określane mianem zespołu Picka,

Dawniej określane mianem zespołu Picka,



Początek choroby między 40 a 70 r.ż.

Początek choroby między 40 a 70 r.ż.



W obrazie klinicznym dominują

W obrazie klinicznym dominują

nasilone

nasilone

zmiany osobowości i kontaktów

zmiany osobowości i kontaktów

społecznych

społecznych

.

.



Wyraźne są również:

Wyraźne są również:

utrata motywacji,

utrata motywacji,

rozhamowanie i zaburzenia koncentracji

rozhamowanie i zaburzenia koncentracji

uwagi, częste zachowania stereotypowe i

uwagi, częste zachowania stereotypowe i

perseweracje

perseweracje

.

.



U ok. 80% pacjentów stwierdza się utratę

U ok. 80% pacjentów stwierdza się utratę

zainteresowań; deficyty poznawcze dotyczą

zainteresowań; deficyty poznawcze dotyczą

myślenia abstrakcyjnego, planowania i

myślenia abstrakcyjnego, planowania i

umiejętności rozwiązywania problemów.

umiejętności rozwiązywania problemów.

OTĘPIENIE CZOŁOWO –

OTĘPIENIE CZOŁOWO –

SKRONIOWE c.d.

SKRONIOWE c.d.



Zmiany neuropatologiczne - dwojakiego

Zmiany neuropatologiczne - dwojakiego

rodzaju:

rodzaju:



nasilona glioza astrocytarna, zmienione

nasilona glioza astrocytarna, zmienione

balonowato neurony (tzw. Komórki Picka)

balonowato neurony (tzw. Komórki Picka)

oraz srebrochłonne wtręty w neuronach

oraz srebrochłonne wtręty w neuronach

komórek.

komórek.



Zmiany mikrowłókienkowe z utratą

Zmiany mikrowłókienkowe z utratą

komórek nerwowych i zmianami

komórek nerwowych i zmianami

gąbczastymi

gąbczastymi



W badaniach CT i NMR -

W badaniach CT i NMR -

zaniki płatów

zaniki płatów

czołowych i/lub skroniowych

czołowych i/lub skroniowych

OTĘPIENIE Z CIAŁAMI

OTĘPIENIE Z CIAŁAMI

LEWY’EGO

LEWY’EGO



Stanowi 12-28% otępień

Stanowi 12-28% otępień



Przebieg - szybszy niż w chorobie

Przebieg - szybszy niż w chorobie

Alzheimera

Alzheimera



Częściej chorują mężczyźni - M:K = 1,5:1

Częściej chorują mężczyźni - M:K = 1,5:1



Główne zmiany patologiczne:

Główne zmiany patologiczne:



ciała Lewy’ego (wtręty cytoplazmatyczne)

ciała Lewy’ego (wtręty cytoplazmatyczne)



płytki β-amyloidowe

płytki β-amyloidowe



zwyrodnienie nerwowowłókienkowe

zwyrodnienie nerwowowłókienkowe



ubytek synaps

ubytek synaps



zmiany gąbczaste

zmiany gąbczaste

OTĘPIENIE Z CIAŁAMI

OTĘPIENIE Z CIAŁAMI

LEWY’EGO - KRYTERIA

LEWY’EGO - KRYTERIA



Postępujące zaburzenia funkcji poznawczych

Postępujące zaburzenia funkcji poznawczych

wpływające na aktywność społeczną i zawodową

wpływające na aktywność społeczną i zawodową



Objawy zespołu parkinsonowskiego

Objawy zespołu parkinsonowskiego



Nawracające omamy wzrokowe - bardzo

Nawracające omamy wzrokowe - bardzo

plastyczne

plastyczne



Falujące zaburzenia uwagi

Falujące zaburzenia uwagi



Objawy dodatkowe:

Objawy dodatkowe:

powtarzające się upadki, omdlenia, nadwrażliwość

powtarzające się upadki, omdlenia, nadwrażliwość

na neuroleptyki, przemijające zaburzenia

na neuroleptyki, przemijające zaburzenia

świadomości, usystematyzowane urojenia, omamy

świadomości, usystematyzowane urojenia, omamy

z innych narządów zmysłów.

z innych narządów zmysłów.

OTĘPIENIE Z CIAŁAMI

OTĘPIENIE Z CIAŁAMI

LEWY’EGO

LEWY’EGO



Od otępienia alzheimerowskiego odróżnia je

Od otępienia alzheimerowskiego odróżnia je

obecność zaburzeń psychotycznych, objawów

obecność zaburzeń psychotycznych, objawów

parkinsonowskich, szybkie pogarszanie funkcji

parkinsonowskich, szybkie pogarszanie funkcji

poznawczych i skrócenie czasu przeżycia.

poznawczych i skrócenie czasu przeżycia.



U 50% pacjentów występuje nadwrażliwość na

U 50% pacjentów występuje nadwrażliwość na

neuroleptyki, częściej zdarza się złośliwy zespół

neuroleptyki, częściej zdarza się złośliwy zespół

poneuroleptyczny.

poneuroleptyczny.



Stosowanie neuroleptyków może pogorszyć

Stosowanie neuroleptyków może pogorszyć

funkcje poznawcze.

funkcje poznawcze.

CHOROBA HUNTINGTONA

CHOROBA HUNTINGTONA



Genetycznie uwarunkowana choroba

Genetycznie uwarunkowana choroba

zwyrodnieniowa mózgu, dziedziczenie

zwyrodnieniowa mózgu, dziedziczenie

autosomalne dominujące; gen zlokalizowany

autosomalne dominujące; gen zlokalizowany

na krótkim ramieniu chromosomu 4.

na krótkim ramieniu chromosomu 4.



Proces zwyrodnieniowy obejmuje korę i jądra

Proces zwyrodnieniowy obejmuje korę i jądra

podkorowe.

podkorowe.



Pod względem biochemicznym: przewaga

Pod względem biochemicznym: przewaga

układu dopamineregicznego oraz

układu dopamineregicznego oraz

niedoczynność ukladu cholinergicznego w

niedoczynność ukladu cholinergicznego w

prążkowiu.

prążkowiu.



W badaniach dodatkowych: ogólny zanik

W badaniach dodatkowych: ogólny zanik

mózgu

mózgu



Początek choroby: najczęściej 35-45 r.ż.

Początek choroby: najczęściej 35-45 r.ż.

CHOROBA HUNTINGTONA

CHOROBA HUNTINGTONA



Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:



objawy otępienne: zaburzenia pamięci

objawy otępienne: zaburzenia pamięci

krótkoterminowej i trwałej, zaburzenia uwagi,

krótkoterminowej i trwałej, zaburzenia uwagi,

procesu pojmowania.

procesu pojmowania.



ruchy mimowolne - początkowo w obrębie

ruchy mimowolne - początkowo w obrębie

twarzy i szyi, potem kończyn górnych, z czasem

twarzy i szyi, potem kończyn górnych, z czasem

ogarniają wszystkie mięśnie ciała

ogarniają wszystkie mięśnie ciała



nastrój: częściej euforyczny, chociaż bywają

nastrój: częściej euforyczny, chociaż bywają

zaburzenia depresyjne z tendencjami

zaburzenia depresyjne z tendencjami

samobójczymi.

samobójczymi.



u części pacjentów - zaburzenia impulsywności,

u części pacjentów - zaburzenia impulsywności,

zachowania gwałtowne

zachowania gwałtowne

CHOROBA PARKINSONA

CHOROBA PARKINSONA



Uszkodzenie neuronów dopaminergicznych

Uszkodzenie neuronów dopaminergicznych

układu nigrostriatalnego = przewaga układu

układu nigrostriatalnego = przewaga układu

cholinergicznego

cholinergicznego



Objawy neurologiczne:

Objawy neurologiczne:



drżenie - rąk, głowy, tułowia

drżenie - rąk, głowy, tułowia



wzrost napięcia mięśniowego, hipokinezja

wzrost napięcia mięśniowego, hipokinezja



chód drobnymi krokami, brak współruchów

chód drobnymi krokami, brak współruchów



zaburzenia mowy (pro-, retro-, lateropulsja,

zaburzenia mowy (pro-, retro-, lateropulsja,

logoklonia), zaburzenia pisma, mikrografia

logoklonia), zaburzenia pisma, mikrografia



akatyzja

akatyzja



objawy wegetatywne (łojotok, ślinotok,

objawy wegetatywne (łojotok, ślinotok,

potliwość)

potliwość)

CHOROBA PARKINSONA

CHOROBA PARKINSONA



ZABURZENIA PSYCHICZNE - OTĘPIENNE I

ZABURZENIA PSYCHICZNE - OTĘPIENNE I

CHARAKTEROLOGICZNE

CHARAKTEROLOGICZNE



Charakterystyczne: czyny impulsywne,

Charakterystyczne: czyny impulsywne,

duża drażliwość i nietrzymanie afektu

duża drażliwość i nietrzymanie afektu



Często zaburzenia depresyjne i zespoły

Często zaburzenia depresyjne i zespoły

psychotyczne (zespoły urojeniowe i

psychotyczne (zespoły urojeniowe i

organiczne halucynozy)

organiczne halucynozy)



Zaburzenia otępienne - o różnym stopniu

Zaburzenia otępienne - o różnym stopniu

nasilenia

nasilenia

Zespoły psychotyczne z zaburzeniami

Zespoły psychotyczne z zaburzeniami

świadomości

świadomości



Przymglenie proste

Przymglenie proste



Majaczenie-

Majaczenie-

jedno-, wieloprzedmiotowe,

jedno-, wieloprzedmiotowe,

sceniczne, „z oblężeniem”

sceniczne, „z oblężeniem”



Zamroczenie

Zamroczenie

/stan pomroczny/- po

/stan pomroczny/- po

napadzie epi-, pomroczność jasna,

napadzie epi-, pomroczność jasna,

sennowłóctwo, zespół Elpenora,

sennowłóctwo, zespół Elpenora,

upojenie patologiczne, stany

upojenie patologiczne, stany

ekstatyczne, stany oniryczne, topor

ekstatyczne, stany oniryczne, topor



Zespół splątaniowy (amentywny)

Zespół splątaniowy (amentywny)

Leczenie otępień

Leczenie otępień

►

Edukacja rodziny i grupy wsparcia

Edukacja rodziny i grupy wsparcia

►

Ochrona pacjenta przed zabłądzeniem

Ochrona pacjenta przed zabłądzeniem

►

farmakoterapia

farmakoterapia

:

:

leki nootropowe, inh.

leki nootropowe, inh.

acetylocholinoesterazy, memantyna

acetylocholinoesterazy, memantyna

►

farmakoterapia

farmakoterapia

towarzyszących zab.

towarzyszących zab.

psychotycznych/ lękowych/ pobudzenia

psychotycznych/ lękowych/ pobudzenia

:

:

preferowane neuroleptyki atypowe

preferowane neuroleptyki atypowe

►

Leczenie zab. depresyjnych

Leczenie zab. depresyjnych

: mianser

: mianser

yna

yna

,

,

SSRI,

SSRI,

w

w

enlafa

enlafa

ksyna

ksyna

,

,

elektrowstrząsy

elektrowstrząsy

►

Zaburzenia snu: higiena snu

Zaburzenia snu: higiena snu

,

,

rytuały,

rytuały,

oszczędne używanie leków

oszczędne używanie leków

Majaczenie – delirium sensu

Majaczenie – delirium sensu

stricto

stricto



Należy do kategorii zaburzeń psychotycznych

Należy do kategorii zaburzeń psychotycznych

z zaburzeniami świadomości /psychoz

z zaburzeniami świadomości /psychoz

egzogennych Bonhoeffera/

egzogennych Bonhoeffera/

Zespół o różnej etiologii ,

Zespół o różnej etiologii ,

charakteryzuje się zaburzeniami

charakteryzuje się zaburzeniami

świadomości, uwagi, spostrzegania,

świadomości, uwagi, spostrzegania,

myślenia, pamięci, aktywności

myślenia, pamięci, aktywności

psychoruchowej, emocji, rytmu snu i

psychoruchowej, emocji, rytmu snu i

czuwania.

czuwania.

Może występować w każdym wieku,

Może występować w każdym wieku,

najczęściej po 60 roku życia.

najczęściej po 60 roku życia.

Przebieg i rozpoznanie

Przebieg i rozpoznanie

majaczenia

majaczenia

1.

1.

Stadium zwiastunów

Stadium zwiastunów

– stan predeliryjny

– stan predeliryjny

– drażliwość, niepokój, bezsenność, bóle

– drażliwość, niepokój, bezsenność, bóle

głowy, nadwrażliwość na hałasy, przykre

głowy, nadwrażliwość na hałasy, przykre

sny –kilka godzin lub dni

sny –kilka godzin lub dni

2.

2.

Stadium rozwiniętej

Stadium rozwiniętej

psychozy: niepokój

psychozy: niepokój

ruchowy, złudzenia, omamy wzrokowe,

ruchowy, złudzenia, omamy wzrokowe,

inkoherentne urojenia z adekwatnymi

inkoherentne urojenia z adekwatnymi

reakcjami uczuciowymi /lęk, dysforia,

reakcjami uczuciowymi /lęk, dysforia,

euforia/- kilka h lub dni

euforia/- kilka h lub dni

3.

3.

Stadium zejściowe

Stadium zejściowe

– ustępowanie

– ustępowanie

objawów lub stan terminalny –do 1 doby

objawów lub stan terminalny –do 1 doby

Częste przyczyny zaburzeń

Częste przyczyny zaburzeń

świadomości

świadomości



ZESPOŁY ODSTAWIENNE (AZA)

ZESPOŁY ODSTAWIENNE (AZA)



ZABURZENIA SERCOWO-NACZYNIOWE :

ZABURZENIA SERCOWO-NACZYNIOWE :

u starszych ludzi-

u starszych ludzi-

miażdżyca+niewydolny rzut serca

miażdżyca+niewydolny rzut serca

,

,

zawał serca lub mózgu,

zawał serca lub mózgu,

niewydolność krążenia, udar, zator (np. po złamaniu kości

niewydolność krążenia, udar, zator (np. po złamaniu kości

długich)

długich)

ZATRUCIA

ZATRUCIA

: a

: a

l

l

k

k

ohol,

ohol,

środki psychoaktywne, leki o działaniu

środki psychoaktywne, leki o działaniu

antycholinoergicznym, uspokajające, nasenne,

antycholinoergicznym, uspokajające, nasenne,

antyhistaminowe

antyhistaminowe



OSTRA INFEKCJA

OSTRA INFEKCJA

z wysoką gorączką

z wysoką gorączką

, zapalenie mózgu i

, zapalenie mózgu i

opon.

opon.



CHOROBY OGÓLNE

CHOROBY OGÓLNE

: stany wyczerpania, zaburzenia

: stany wyczerpania, zaburzenia

elektrolitowe, niedokrwistość, stany pooperacyjne, udar

elektrolitowe, niedokrwistość, stany pooperacyjne, udar

słoneczny, niedobory witamin (B12, tiamina), niewydolność

słoneczny, niedobory witamin (B12, tiamina), niewydolność

nerek i wątroby, nad- i niedoczynność tarczycy

nerek i wątroby, nad- i niedoczynność tarczycy



GUZY WEWNĄTRZCZASZKOWE I URAZY CZASZKOWO-

GUZY WEWNĄTRZCZASZKOWE I URAZY CZASZKOWO-

MÓZGOWE

MÓZGOWE

Różnicowanie majaczenia i otępienia

Różnicowanie majaczenia i otępienia

majaczenie

majaczenie

otępienie

otępienie

Nagły początek

Nagły początek

Powolny początek

Powolny początek

Trwa kilka dni do tygodni

Trwa kilka dni do tygodni

Może trwać wiele miesięcy-

Może trwać wiele miesięcy-

lata

lata

Pacjent z grup ryzyka:

Pacjent z grup ryzyka:

używanie alkoholu, leków,

używanie alkoholu, leków,

narkotyków, ciężka choroba

narkotyków, ciężka choroba

lub zaburzenia

lub zaburzenia

metaboliczne

metaboliczne

Pacjent może być ogólnie

Pacjent może być ogólnie

zdrowy.

zdrowy.

Zawsze nasila się w nocy

Zawsze nasila się w nocy

Może nasilać się w nocy

Może nasilać się w nocy

Znaczne rozproszenie uwagi

Znaczne rozproszenie uwagi

Zmienne zaburzenia uwagi

Zmienne zaburzenia uwagi

Przytomność pacjenta

Przytomność pacjenta

zmienna- od letargu do

zmienna- od letargu do

pobudzenia

pobudzenia

Pacjent bez zmian stanu

Pacjent bez zmian stanu

przytomności

przytomności

Zmienna dezorientacja co do

Zmienna dezorientacja co do

otoczenia

otoczenia

Orientacja może być

Orientacja może być

zaburzona

zaburzona

Spowolnienie mowy,

Spowolnienie mowy,

wypowiedzi nielogiczne,

wypowiedzi nielogiczne,

niespójne

niespójne

Trudności w znajdowaniu i

Trudności w znajdowaniu i

przypominaniu słów

przypominaniu słów

Pamięć zaburzona, luki i

Pamięć zaburzona, luki i

wyspy

wyspy

Utrata pamięci, szczególnie

Utrata pamięci, szczególnie

świeżej

świeżej

Leczenie zaburzeń

Leczenie zaburzeń

świadomości

świadomości

!

Jest przyczynowe –zwykle wymaga

Jest przyczynowe –zwykle wymaga

hospitalizacji na oddziałach somatycznych!!!!

hospitalizacji na oddziałach somatycznych!!!!

!

Ochrona pacjenta pobudzonego przed zranieniem,

Ochrona pacjenta pobudzonego przed zranieniem,

zabezpieczenie osób i przedmiotów w otoczeniu

zabezpieczenie osób i przedmiotów w otoczeniu

.

.

!

Zapewnienie spokojnego pomieszczenia i opieki

Zapewnienie spokojnego pomieszczenia i opieki

pielęgniarskiej lub zaufanej rodziny

pielęgniarskiej lub zaufanej rodziny

.

.

!

Pobudzenie/ lęk – podać benzodiazepiny (ostrożnie u

Pobudzenie/ lęk – podać benzodiazepiny (ostrożnie u

starszych osób)

starszych osób)

!

Omamy/ urojenia/ agresję można opanować haloperidolem

Omamy/ urojenia/ agresję można opanować haloperidolem

2-10 mg i.m/ p.o. lub np. risperidonem 1-2 mg

2-10 mg i.m/ p.o. lub np. risperidonem 1-2 mg

!

Unikanie dodatkowej farmakoterapii

Unikanie dodatkowej farmakoterapii

!

Fizostygmina – w szczególnym przypadku

Fizostygmina – w szczególnym przypadku

!

Kontrola wodno –elektrolitowa, diureza

Kontrola wodno –elektrolitowa, diureza

!

W majaczeniu drżennym podajemy tiaminę i.m.

W majaczeniu drżennym podajemy tiaminę i.m.

Organiczny zespół

Organiczny zespół

amnestyczny

amnestyczny

(zespół lub psychoza

(zespół lub psychoza

Korsakowa)

Korsakowa)



Zaburzenia

Zaburzenia

pamięci

pamięci

bezpośredniej i

bezpośredniej i

dawnej bez

dawnej bez

zaburzeń

zaburzeń

świadomości i

świadomości i

otępienia

otępienia



ETIOLOGIA

ETIOLOGIA



ZZA/ niedobory wit. B

ZZA/ niedobory wit. B



pourazowy

pourazowy



Guzy mózgu

Guzy mózgu

udary dot. wzgórza i ukł.

udary dot. wzgórza i ukł.

limbicznego

limbicznego



Hipoglikemia/ hipoksja

Hipoglikemia/ hipoksja



Napady padaczkowe

Napady padaczkowe



W przebiegu neuroinfekcji

W przebiegu neuroinfekcji

HVS

HVS

Uszkodzenie

międzymózgowia

i struktur

skroniowo-

limbicznych

Problemy zdrowia

Problemy zdrowia

psychicznego

psychicznego

u chorych na padaczkę

u chorych na padaczkę

Padaczka często towarzyszy upośledzeniom

Padaczka często towarzyszy upośledzeniom

umysłowym, autyzmowi.

umysłowym, autyzmowi.

→

Zaburzenia nastroju, lękowe,

Zaburzenia nastroju, lękowe,

somatyzacyjne, obsesyjno-

somatyzacyjne, obsesyjno-

kompulsywne

kompulsywne

→

Zmiany osobowości: drażliwość,

Zmiany osobowości: drażliwość,

chwiejność i lepkość emocjonalna,

chwiejność i lepkość emocjonalna,

→

Deficyty poznawcze

Deficyty poznawcze

→

Objawy przypominające schizofrenię

Objawy przypominające schizofrenię

u pacjentów z napadami skroniowymi

u pacjentów z napadami skroniowymi

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę