Podstawy

rekultywacji gleb i

gruntów

Ćwiczenie projektowe

nr 1

Grupa nr 2

Ranking miejsc zanieczyszczonych wg
pierwszeństwa sanitacji ze względu na
stwarzanie zagrożenia

1. A – Składowisko beczek i cylindrów
2. C – Wysypisko
3. E – Galwanizernia
4. B – Zakład chemiczny
5. D – Baza wojskowa

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Najważniejsze przyczyny umieszczenia
obiektów w kolejności

Pozycja 2:

- wody pozdziemne jako źródło wody pitnej (studnia

położona ok. 1500 m od wysypiska),

- odpady medyczne (możliwość odpadów radioaktywnych

i biologicznych),

- zagrożenie dla hodowli zwierząt

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Najważniejsze przyczyny umieszczenia
obiektów w kolejności

• Pozycja 4:

- emisja z własnej elektrociepłowni jest uciążliwa dla terenów

rekreacyjnych po przeciwnej stronie jeziora

- zanieczyszczone tereny bagienne zasilają jezioro

- ryzyko wybuchu bądź pożaru na terenie zakładu spowodowane

nieprawidłowym magazynowaniem dużych ilości kwasów, substratów i
paliw znajdujących się wewnątrz budynku

- przebywanie w pomieszczeniu zamkniętym w czasie wykonywania

zabiegów chemizacyjnych, a nawet po ich zakończeniu, naraża
człowieka na toksyczne działanie środków chemicznych w znacznie
wyższym stopniu niż podczas prac na otwartej przestrzeni

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Omówienie zagrożeń występujących na
terenie wysypiska

a. rodzaje substancji zanieczyszczających i

charakterystyka ich oddziaływań na ludzi i
środowisko, zdolność substancji do migracji w
środowisku, szybkość migracji, stan skupienia

b. prawdopodobieństwo, że zanieczyszczenia przedostały

się do środowiska

c. media narażone na oddziaływania zanieczyszczeń
d. klasyfikacja terenów zanieczyszczonych wg polskich

przepisów prawnych

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Lotne i półlotne związki organiczne:

a)
- LZO stanowią produkt uboczny procesów przemysłowych,

tym samym wiele podmiotów gospodarczych jest
zobowiązanych do przeprowadzania pomiarów emisji
LZO. Wiele z tych związków jest uznawana za
niebezpieczne dla zdrowia ludzi i środowiska naturalnego,
z powodu ich niekorzystnego wpływu na nasze zdrowie
(niektóre są klasyfikowane jako substancje rakotwórcze),
dlatego ich emisja podlega ścisłej kontroli i musi spełniać
często bardzo restrykcyjne normy.

- Substancje zdolne do migracji
- Ze względu na stan skupienia (gazowy) charakteryzują się

dużą szybkością

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Lotne i półlotne związki organiczne:

b) Obiekt jest niezadaszony, więc prawdopodobieństwo,

że substancje lotne przedostały się do środowiska jest
wysokie.

Brak także systemu przechwytującego wymywane

substancje.

c) Prawdopodobieństwo skażenia wód powierzchniowych

i podziemnych

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Pestycydy

a) Niekorzystne działanie pestycydów na organizm człowieka

można podzielić na trzy kategorie:

- zatrucia ostre - wywołane jednorazowym wchłonięciem
dużej dawki środka ochrony roślin
- zatrucia przewlekle - powstające na skutek odkładania się
w organizmie i kumulacji małych dawek pestycydów przez
dłuższy okres czasu
- skutki odległe - mogące się ujawnić po kilku czy kilkunastu
latach i z tego względu często niezwykle trudne do
identyfikacji i powiązania objawów z przyczynami mogą
również być obserwowane dopiero u następnych pokoleń.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Pestycydy

Typowe objawy zatrucia małymi dawkami pestycydów to:
- złe samopoczucie, ogólne osłabienie
- bóle i zawroty głowy
- nudności, wymioty
- bóle brzucha, biegunka
- niepokój, pobudzenie
- ślinotok, łzawienie

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Pestycydy

- pestycydy po dostaniu się do środowiska i po reakcji z innymi

środkami chemicznymi obecnymi w środowisku,
przekształcają się w substancje jeszcze bardziej
niebezpieczne. W dodatku substancje te mają doskonałą
zdolność przemieszczania się i trwania w całym ekosystemie.
Stając się częścią łańcucha pokarmowego kumulują się w
tkankach zwierzęcych.

- pestycydy łatwo dostają się do wód, a dalej drogą naturalnego

łańcucha pokarmowego do coraz to innych organizmów.
Wymywane przedostają się do rowów, rzek i jezior. Z czasem
dostają się do oceanów poprzez obieg wody.

- stan skupienia - ciekły

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Pestycydy

b) prawdopodobieństwo, że pestycydy przedostały się do

środowiska jest małe, gdyż podłoże wysypiska (glina)
jest nieprzepuszczalne

c) małe prawdopodobieństwo skażenia mediów

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Metale

są one niezniszczalne i nieusuwalne. Raz wprowadzone do środowiska
będą krążyć stale, zmieniając, co najwyżej swoją formę - rodzaj
połączenia chemicznego. Stężenie metali ciężkich w glebie wpływa na
rodzaj intensywności procesów biologicznych, na wielkość plonów,
przesądza czy produkt nadaje się do spożycia czy nie.

poszczególne metale wykazują szczególne powinowactwo do pewnych
narządów, tkanek lub gruczołów jak nerki, mózg, wątroba, serce.
Najsilniejsze działania toksyczne mają organiczne i nieorganiczne
związki metali, ponieważ są rozpuszczalne, łatwo przenikają przez
błony komórkowe i łożysko, dostają się wieloma drogami do
poszczególnych narządów wewnętrznych. Kationy metali ciężkich
blokują funkcje enzymów i aminokwasów powodując zmiany w
metabolizmie organizmu. Do najbardziej toksycznych pierwiastków
należą: rtęć Hg, ołów Pb i kadm Cd.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Metale

b) przemieszczanie się metali ciężkich z gleby do

organizmów zwierząt i ludzi zachodzi przede wszystkim
poprzez rośliny, które są najważniejszym ogniwem w
łańcuchu pokarmowym: gleba - roślina - zwierzę -
człowiek. Metale ciężkie zanieczyszczające glebę
hamują rozwój funkcjonujących tam mikroorganizmów,
co prowadzi do zakłócenia ich podstawowych funkcji
fizjologicznych, a przede wszystkim procesów
związanych z rozkładem i przemianą substancji
organicznej

c) stan skupienia - stały

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Odpady radioaktywne

a) W Polsce odpady promieniotwórcze powstają w wyniku

stosowania izotopów w medycynie, przemyśle i badaniach
naukowych oraz podczas ich wytwarzania. Odpady
promieniotwórcze są bardzo szkodliwe dla środowiska,
dlatego ich utylizacja jest bardzo ważna i musi przebiegać
pod ścisłym nadzorem. Nie istnieje natomiast metoda
składowania odpadów promieniotwórczych, która byłaby do
zaakceptowania z punktu widzenia ochrony środowiska.

b) miejsce składowania odpadów jest nieodpowiednie,

ponieważ wysypisko nie powinno mieć styczności z wodami
gruntowymi.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Odpady radioaktywne

c) Substancje promieniotwórcze należy przechowywać w

specjalnie zbudowanych naczyniach i pojemnikach,
chroniąc otoczenie przed ich działaniem. Składowanie
ich np. na hałdach może spowodować ich przenikanie
do gruntów, powietrza oraz wód gruntowych co może
doprowadzić do zatrucia organizmu człowieka.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Wysypisko

• Rodzaje niezbędnych działań sanitacyjnych,
• Kolejność ich prowadzenia,
• Spodziewane efekty sanitacji,
• Potencjalnie możliwe zagrożenia pozostałe po

procesie sanitacji.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Rodzaje niezbędnych działań
sanitacyjnych na wysypisku

Zabezpieczenie odpadów medycznych na wysypisku:
Termiczne przekształcanie odpadów.

Autoklawowanie.

Dezynfekcja termiczna,

Działanie mikrofalami.

Obróbka fizyczno - chemiczna.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Rodzaje niezbędnych działań
sanitacyjnych na wysypisku

Ochrona przed skażeniem wód gruntowych:
•Jedną z metod zmniejszenia odcieków jest pokrycie
odpadów szczelną warstwą ziemi.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Rodzaje niezbędnych działań
sanitacyjnych na wysypisku

Ochrona przed skażeniem atmosfery:
•Aby odzyskać z ładunku odpadów gaz wytwarzany
w procesach rozkładu trzeba zainstalować kanały
wentylacyjne w masie odpadów pod pokrywą ziemną
wysypiska. Szczelna pokrywa z gliny lub plastykowej
geomembrany znacznie ułatwi to zadanie.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Kolejność prowadzenia działań
sanitacyjnych na wysypisku

• Ochrona przed skażeniem wód gruntowych,
• Ochrona przed skażeniem atmosfery,
• Zabezpieczenie odpadów medycznych.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Spodziewane efekty sanitacji

• Zabezpieczenie odpadów medycznych:
-

likwidacja zagrożenia infekcyjnego,

neutralizacja niebezpiecznych związków chemicznych pochodzących z
niezużytych lub przeterminowanych lekarstw i odczynników chemicznych,

• Ochrona przed skażeniem wód gruntowych:
-

neutralizacja lub zawracanie wycieków do ładunku odpadów w celu
utrzymania odpowiedniej ilości wody, niezbędnej do rozkładu i stabilizacji.

• Ochrona przed skażeniem atmosfery:
-

odzysk gazu z ładunku odpadów,

ograniczenie udziału powietrza w gazie, zapobiegnięcie powstania
uciążliwych odorów

Możliwość spalania gazu do produkcji energii elektrycznej lub cieplnej.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Potencjalnie możliwe zagrożenia
pozostałe po procesie sanitacji

• nie usunięcie wszystkich zagrożeń środowiska w

wyniku sanitacji,

• możliwość powrotu do stanu pierwotnego pod

wpływem niewłaściwej gospodarki,

• zagrożenie wynikające z nieprawidłowego

zastosowania środków sanitacyjnych.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Zakład chemiczny

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

• Rodzaje niezbędnych działań sanitacyjnych,
• Kolejność ich prowadzenia,
• Spodziewane efekty sanitacji,
• Potencjalnie możliwe zagrożenia pozostałe po

procesie sanitacji.

Rodzaje niezbędnych działań
sanitacyjnych na obszarze zakładu
chemicznego

• Budowa osłon biologicznych (fitosanitarnych) w

postaci pasów zieleni,

• Racjonalne i umiarkowane stosowanie środków

ochrony roślin oraz nawozów mineralnych;
dostosowanie do rodzajów upraw i gleby,

• Stosowanie nawozów naturalnych (kompostu,

obornika, biohumusu) w nawożeniu gleby,

• Roślinne odwadnianie lagun osadowych,
• rozbudowa dużych turbin elektrociepłowni

emitujących nie więcej niż 455 kg CO

przy

produkcji 1 MW.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }

Kolejność prowadzenia działań
sanitacyjnych na obszarze zakładu
chemicznego

• Rozbudowa turbin elektrociepłowni,
• Stosowanie nawozów naturalnych,
• Budowa osłon biologicznych,
• Roślinne odwadnianie lagun osadowych,
• Racjonalne stosowanie środków ochrony roślin.

wtorek 8 czerwca 2021

Wpisz tytuł prezentacji { e d y t u j s t o p k ę }