Móżdżek

Ruchowe zaburzenia

ośrodkowe u osób dorosłych

Rola móżdżku



Robaka



czuwanie nad zachowaniem równowagi



Półkul móżdżku



zarządzanie ruchami automatycznymi, potrzebnymi
do przezwyciężenia siły bezwładności

Zwierzęta pozbawione móżdżku tracą zdolność poruszania się na lądzie,
a zachowują zdolność pływania. Wynika to stąd, że podczas poruszania
się na lądzie wpływ siły ciężkości na ruchy lokomocyjne i zachowanie

równowagi

jest znacznie większy niż w czasie pływania. Do przezwyciężenia tego wpływu
konieczny jest móżdżek.



Zaburzenia móżdżkowe występują po stronie
uszkodzenia

Pochodzi to stąd, że włókna idące z móżdżku do jądra czerwiennego są

skrzyżowane, droga czerwienno-rdzeniowa zaś również jest
skrzyżowana. To podwójne skrzyżowanie jest przyczyną tego, że
móżdżek jest połączony z tą samą, a nie przeciwległą połową ciała,
dlatego też zaburzenia móżdżkowe występują po stronie
uszkodzenia

.



Pomiędzy wymienionymi częściami móżdżku
istnieje ścisłe powiązanie czynnościowe,
dlatego uszkodzeniu półkul mogą towarzyszyć
objawy uszkodzenia robaka i odwrotnie



Zaburzenia móżdżkowe określa się ogólnie
jako niezborność, bezład albo ataksję. Te trzy
terminy są synonimami.

Objawy uszkodzenia ze strony:

półkul móżdżku



Dysmetria - brak właściwej miary w ruchach.



Asynergia - zamiast ruchu prawidłowego, który
stanowi jednolitą i harmonijną całość, obserwuje
się „dekompozycję ruchu” Sprawdzamy testami
„palec-nos” i „pięta-kolano”



Adiadochokineza - niemożność lub
ograniczenie zdolności wykonania szybkich
naprzemiennych ruchów (np. nawracania i
odwracania ręki).



Drżenie zamiarowe - kinetyczne, tzn. zjawia się w

czasie wykonywania ruchów dowolnych

„zamiarowych„, w spokoju zaś nie występuje.



Oczopląs - chory nie może utrzymać gałek ocznych

nieruchomo podczas patrzenia w bok. Obserwuje

się wówczas rytmiczne ruchy obu gałek ocznych,

które często nasilają się, gdy chory patrzy w stronę

uszkodzonej półkuli móżdżku.



Zaburzenia mowy - Mowa jest powolna i

zamazana, niekiedy „wybuchowa", czasami

wyraźnie skandowana. Akcentowanie słów jest

nieprawidłowe (zwłaszcza w przypadku długich

wyrazów)



Obniżenie napięcia mięśni (hipotonia) - w

następstwie obniżenia napięcia mięśniowego

odruchy mogą ulec osłabieniu.

Należy zwrócić uwagę, że wypadnięcie

czynności jednej półkuli

móżdżku, zwłaszcza rozwijające się

powoli, może w znacznym stopniu

ulec wyrównaniu dzięki zastępczemu

objęciu czynności przez zdrową

półkulę móżdżku i przez mózg.

Dlatego obustronne uszkodzenie

móżdżku powoduje objawy daleko

silniej wyrażone niż uszkodzenie

jednostronne.

Objawy uszkodzenia ze strony :

robaka



Uszkodzenie robaka
wywołuje uderzające
trudności utrzymania
równowagi ciała.



Asynergia móżdżkowa
- podczas pochylania
się chorego do tyłu
(wg Levy-Valensi).



Chód móżdżkowy (wg Babińskiego)



Chód jest niepewny, na „szerokiej
podstawie" kroki są nierównej długości,
chód traci prawidłowy rytm. Jednocześnie
występuje skłonność do zbaczania
i padania. W przypadku uszkodzenia
robaka (bez równoczesnego uszkodzenia
półkuli) chory pada przeważnie do tyłu.



W chodzie uwidacznia się
„asynergia tułowia". Chory
podczas chodzenia, wskutek
zakłóconej koordynacji tułowia i
kończyn dolnych, pozostawia tułów
w tyle

Próby wykazujące uszkodzenia
móżdżku



Próba Romberga



Lżejszy stopień zaburzenia można stwierdzić

poleciwszy choremu stanąć z przywiedzionymi

stopami, chory wówczas zaczyna się chwiać.

Zamknięcie oczu chwiania nie nasila albo nasila je

tylko nieznacznie



Próba Babińskiego



W postawie stojącej nachylamy choremu do tyłu

głowę i tułów. Chory pada ku tyłowi wskutek braku

zgięcia kończyn dolnych. U ludzi zdrowych podczas

pochylenia do tyłu występuje niewielkie zgięcie

kończyn w stawach kolanowych i skokowych.

Najcięższe zaburzenia obserwuje się

w wyniku uszkodzenia obu półkul i

robaka. W tych przypadkach chorzy

nie mogą zupełnie utrzymać pozycji

stojącej, a nawet siedzącej

Dziękujemy

Dziękujemy







Agata Kostrzewska



Milena Kaczmarczyk