Móżdżek: (zadania):

• optymalizacja i korekcja motoryki postawnej

• optymalizacja i korekcja gałek ocznych

• koordynacja motoryki postawnej i celu

• koordynacja wyrównania kierunku ruchu

• współudział w programowaniu ruchów dla motoryki celu

• zapewnienie zdolności wykonywania szybkiej naprzemiennej akcji skurczowej mięśni (hamowanie mm. antagonistycznych)

• uaktualnianie śladów pamięciowych ruchu (proprioreceptory mięśni)

• uaktualnianie ruchowego „banku pamięci”

Dysfunkcje móżdżku:

• ataksja - brak koordynacji czyli zaburzenia częstotliwości z zakresu siły i kierunku ruchu

• dysmetria - chybienie punktu wskazywanego, działanie korygujące powodujące wykonanie ruchu z odchyleniem w przeciwną stronę w stosunku do określonego celu

• adiadochokineza - niemożność wykonania szybkich ruchów naprzemiennych

Funkcje kory mózgowej:

1. Pierwszorzędowa korowa reprezentacja ruchowa zlokalizowana jest w zakręcie przedśrodkowym w płacie czołowym dla mm. po przeciwnej stronie. Jest to ośrodek świadomej kontroli ruchu odpowiadający za precyzję i dokładność ruchów (homunkulus)

2. Drugorzędowy ośrodek korowy reprezentacji ruchowej; jest to ośrodek dla mm, tworzy po tej samej stronie ciała poniżej ośrodka I- rzędowego w zakręcie przedśrodkowym płata czołowego powyżej bruzdy bocznej

3. Korowe pola ruchowe - znajdują się po wewnętrznej stronie kresomózgowia, dotyczą całej mapy ciała, związane są z wywoływaniem synchronicznych skurczów całych grup mięśniowych

Drogi nerwowe: podział pod kątem funkcji układu nerwowego obwodowego:

1. układ nerwowy somatyczny

2. układ autonomiczny - wegetatywny

ad.1.

• piramidowy - kieruje wykonaniem ruchów świadomych

• pozapiramidowy - kieruje wykonaniem ruchów zautomatyzowanych i reguluje napięcie mięśniowe, bierze udział w utrzymaniu prawidłowej postawy ciała

ad.2.

• część przywspółczulna - parasympatyczna (zwalnia)

są do siebie atagonistami

• część współczulna - sympatyczna (przyśpiesza)

Część współczulna	Część przywspółczulna
odrębne nerwy	skład innych nerwów
włókna przedzwojowe krótsze
przedzwojowe/zazwojowych - 1:2	1:15, a nawet 1:32
zakończenia zazwojowe są adrenergiczne	są cholinergiczne

Anatomizm czynnościowy - pośredni i bezpośredni; kontrola - kresomózgowie, integracja - podwzgórze

Układ autonomiczny

cz. adrenergiczna cz. cholinergiczna

(włókna typu B - mediator Ach)

NA włókna zwojowe ACh

receptory receptory

α β

N M

blokery: -atropina

heksametonium

noradrenalina - wątroba glikoliza

+ kwasy tłuszczowe glukoza

hydroliza trójglicerydów FFA krew

Podział anatomiczno - czynnościowy: rodzaje włókien w nerwach rdzeniowych i czaszkowych:

AFERENTNE:

1. somatyczne:

• ogólne: przewodzenie czucia z receptorów skóry i mięśni

• specjalne: przewodzenie impulsacji wzrokowej i słuchowej

2. trzewne:

• ogólne: czucie trzewne

• specjalne: czucie zapachu i smaku

EFERENTNE:

1. somatyczne:

• ogólne: aksony neuronów ruchowych biegnące do mięśni szkieletowych

• specjalne: włókna eferentne do oka i ucha

2. trzewne:

• ogólne: neurony ruchowe układu autonomicznego

• specjalne: neurony ruchowe do mm. pochodzących, w rozwoju embrionalnym, z segmentu szkieletowego

Funkcje śródmózgowia:

• ustrój reaguje określonymi odruchami na bodźce świetlne, są to odruchy orientacyjne, mające na celu obejrzenie powstającego zjawiska świetlnego

• odruchy orientacyjne na dźwięki, zwracanie głowy i ciała w kierunku nowego bodźca dźwiękowego

• reguluje rozdział napięcia mięśniowego (j. czerwienne)

• ma wpływ na ułożenie części ciała i postawę w zależności od siły ciężkości

Funkcje rdzenia przedłużonego:

• do rdzenia przedłużonego dochodzi 8 nerwów czaszkowych - czynności odruchowe

• te czynności to: ssanie, żucie, połykanie, wymioty, kichanie, kaszel, mruganie powiek, ruchy oddechowe, regulacja czynności serca, rozszerzenie naczyń krwionośnych, wydzielanie potu, regulowanie przemiany materii

Funkcje rdzenia kręgowego: (kontrola odruchów postawnych, regulacja długości i napięcia mm)

• odruchy eksteroreceptywne: drapanie, zginanie, prostowanie

• odruchy interoreceptywne: oddawanie moczu, kału, odruchy naczynioruchowe

• odruchy proprioreceptywne - odruch kolanowy, ze ścięgna Achillesa

• znajdują się tu ośrodki np. ruchów przepony, ruchowe kończyn górnych, mięśni klatki piersiowej i inne

Funkcje międzymózgowia: złożone czynności, instynkta, odruchy bezwarunkowe

1. Podwzgórze:

• tu syntezowane są przekaźniki chemiczne, czyli hormony podwzgórzowe

• te hormony działają pobudzająco powodując wydzielanie hormonów przez przysadkę, oraz hamująco zmniejszając lub hamując biosyntezę i uwalnianie do krwi hormonów przysadki

• pobudzające - liberyny, hamujące - statyny

• ważny ośrodek licznych czynności wegetatywnych, po zniszczeniu ośrodków guza popielatego występują zaburzenia przemiany materii, zaburzenia naczynioruchowe, poty, skurcze jelit, macicy, pęcherza, zmiany w składzie krwi

2. Wzgórze:

• tu kończą się wszystkie drogi czuciowe zdążające od wszystkich receptorów całego ciała, podkorowy ośrodek czuciowy

• skupiają się w jego części włókna pasma wzrokowego i włókna nerwu słuchowego oraz włókna nerwu węchowego

Twór siatkowaty:

• układ swoisty (szybki)

• układ nieswoisty (wolny)

• układ wstępujący (kontrola świadomości, czucia, percepcji)

• układ zstępujący (koordynacja mm, napięcia mm, postawy, funkcji układu autonomicznego)

Układ limbiczny:

• kontroluje ośrodki podwzgórza związane z aktywnością somatyczną, autonomiczną i wewnątrzwydzielniczą

• struktury układu limbicznego mają połączenia z korą mózgu (pola czucia i kojarzeniowe)

• uczestniczy w procesach uczenia się i zapamiętywania, emocje, popęd, motywacja

Funkcje kory mózgu:

• płat czołowy - intelekt, kontrola ruchu

• płat skroniowy - percepcja, interpretacja dźwięku

• płat ciemieniowy- percepcja czuciowa i interpretacja

• płat potyliczny - odbiór bodźców wzrokowych i interpretacja

Pola kojarzeniowe (asocjacyjne): wyższa czynność nerwowa:

• czołowa okolica kojarzeniowa - zajmuje najbardziej ku przodowi położoną część płata czołowego i okolicę oczodołową kory mózgu (zapamiętywanie, abstrakcyjne myślenie, przewidywanie, planowanie postępowania, hamuje popędy i emocje)

• skroniowa okolica kojarzeniowa - znajduje się w części przedniej płata skroniowego (magazyn trwale zapamiętywanych wrażeń zmysłowych)

• potyliczno-skroniowo-ciemieniowa okolica kojarzeniowa - obejmuje pogranicze tych trzech płatów (nadrzędny ośrodek mowy w dominującej półkuli mózgu)

Działanie impulsacji współczulnej i przywspółczulnej (układ krwionośny i oddechowy):

Układ autonomiczny	Część współczulna		Część przywspółczulna
Transmitter uwalniany z zakończeń neuronów przedzwojowych: Transmitter uwalniany z zakończeń neuronów zwojowych:	acetylocholina (ACh) noradrenalina (NA)		acetylocholina (ACh) acetylocholina (ACh)
Transmitter wiąże się z receptorem:	alpha-adrenergicznym	beta-adrenergicznym	muskarynowym i nikotynowym
Naczynia wieńcowe - przepływ krwi	zmniejsza	zwiększa	zwiększa
Naczynia krwionośne: skóry i błon śluzowych mięśni szkieletowych mózgu płuc narządów jamy brzusznej	zwęża zwęża nieznacznie zwęża zwęża zwęża	- rozszerza - rozszerza rozszerza	rozszerza rozszerza rozszerza rozszerza -
Oskrzela: - mięsień oskrzelowy	-	rozkurcza	kurczy

---