Zuzanna Kowalewska
Promocja Zdrowia
Rok I, sem. II
Osobowość borderline
Co to jest osobowość borderline ? Polskie tłumaczenie to „ osobowość z pogranicza” jest to określenie osób, których zaburzenia psychiczne mieściły się pomiędzy zaburzeniami psychotycznymi (schizofrenicznymi) a zaburzeniami neurotycznymi (nerwicami). Osoby borykające się z borderline słabo widzą swój problem. Są gotowe oskarżać innych i świat, ale mają kontakt z rzeczywistością, choć nie umieją się w niej znaleźć. Rzeczywistość sprawia im ból. Ich życie to ciągła huśtawka nastrojów, z której czasami spadają i swój koszmar kończą samobójstwem.
Czym charakteryzuje się osobowość borderline?
Przewaga negatywnych uczuć
W życiu codziennym chorego dominują negatywne emocje takie jak: niepokój, złość, panika, wściekłość, smutek, frustracja, wstyd, znudzenie i stres. Praktycznie nie maja tolerancję na stres, oraz nie potrafią same się uspokoić.
Lęk przed porzuceniem
Chorzy panicznie boją się porzucenia. Dlatego też albo całkowicie się izolują, albo dążą do utrzymania stałej bliskości z innymi.
Poważne kryzysy w związku z odrzuceniem, separacją lub rozczarowaniem
Osoby z borderline mają tendencję do idealizowania innych ludzi, zwłaszcza bliskich sobie osób (przyjaciół, partnerów). Unikają uświadamiania sobie własnych negatywnych uczuć i myśli na temat "idealnego obiektu", a także nie rejestrują swoich negatywnych zachowań wobec niego. Ich myślenie jest czarno-białe.
Niespójność "ja"
Mechanizmy obronne nie są mechanizmami zdrowymi i skutecznymi. Chorzy mają tendencję do "wycinania uczuć", ich "ja" ulega fragmentacji. Są to objawy notowane również w poważniejszych schorzeniach psychicznych: schizofrenii i osobowości dysocjacyjnej (tzw. wieloosobowość).
Niestabilne związki emocjonalne
Chorzy podlegają silnym emocjom, zmiennym nastrojom. Często mają poczucie, że są ofiarami innych, że ludzie ich wykorzystują. W miłości potrzebują cały czas upewniać się, że partner ich nie odrzuca. Odczuwają bardzo silne emocje - często miłość na przemian z nienawiścią. W związkach brakuje im poczucie bezpieczeństwa.
Borderline powoduje też agresję. Chorzy sami stosują przemoc albo też wiążą się z osobami, które jej używają. Na przemian są więc ofiarami i sprawcami przemocy fizycznej, psychicznej bądź seksualnej. Tacy ludzie czują się samotni i opuszczeni. Mają problemy z własną tożsamością. Raz wydaje im się, że są wspaniali, a już po chwili myślą, że zasługują tylko na śmierć. Zaburzony obraz siebie, celów i preferencji prowadzi do tworzenia niestabilnych związków uczuciowych. Towarzyszy im poczucie wewnętrznej pustki. Gwałtownie reagują na krytykę. Boją się odrzucenia, a jednocześnie sami je prowokują. W końcu nie mogą już wytrzymać i pragną skończyć z tym koszmarem. Rozwiązaniem jest samookaleczenie lub samobójstwo.
Statystyki osobowości borderline stwierdzają, że znaczenie częściej objawia się u kobiet niż u mężczyzn. Kobiety stanowią ok. 70-75% osób z takim rozpoznaniem. Także częściej u kobiet (niż u mężczyzn) współwystępują zaburzenia odżywiania się. U mężczyzn obraz kliniczny osobowości z pogranicza prezentuje się nieco inaczej niż u kobiet. Częściej stwierdza się u nich również cechy osobowości antyspołecznej oraz nadużywanie substancji psychoaktywnych
Na leczenie tej choroby, potrzebna jest kuracja farmaceutyczna i wieloletnia psychoterapia. Najwięcej zależy od pacjenta. O powodzeniu psychoterapii decyduje to, czy będzie miał w sobie na tyle siły, by być konsekwentnym przy zmiennych nastrojach, co nie jest łatwe.
Uważa się, że istotnym czynnikiem etiologicznym jest zaniedbanie ze strony opiekunów, zarówno przez matkę, jak i przez ojca. Osoby z tym rozpoznaniem często postrzegają matkę jako zdystansowaną, niezaangażowaną lub konfliktową. Zwykle towarzyszy temu fizyczna lub psychologiczna nieobecność ojca w rodzinie pochodzenia tych pacjentów, a sama sytuacja tej rodzinie jest najczęściej chaotyczna i niespójna.
Osoby te często doświadczały w przeszłości rozłąki i utraty bliskich, przemocy fizycznej oraz były molestowane seksualnie. Te przeżycia bardzo negatywnie wpływają na więź dziecka z opiekunem. Powstaje wówczas tzw. „nieufny wzorzec przywiązania”, a to prowadzi do upośledzenia zdolności do mentalizacji, czyli zdolności do zrozumienia psychiki najpierw opiekuna, a potem innych osób. Jest to umiejętność refleksji, zrozumienia tego, co się wydarza, która umożliwia przepracowanie doznanych urazów psychicznych i rozwiązanie ich. Pacjenci z osobowością z pogranicza zwykle nie są zdolni do refleksji nad treścią umysłu własnego i innych; co w konsekwencji znacznie upośledza ich zdolność do radzenie sobie z trudnymi doświadczeniami.
Czują się pozbawieni możliwości wpływania na relacje z innymi. Wytwarza się u nich postawa nadmiernej czujności wobec otoczenia, które postrzegane jest jako wrogie i prześladowcze. Coraz więcej danych wskazuje na to, że te urazowe doświadczenia znajdują swoje odbicie w budowie i funkcjonowaniu mózgu osób, które ich doznały. Dlatego lęk takich osób oraz ich bliskich, dotyczący nieodwracalności zmian, znajduje swoje uzasadnienie. Niezwykle ważne jest więc podjęcie swoistej psychoterapii w połączeniu z kompleksowym leczeniem. Warto tutaj zaznaczyć, że istnieją już doniesienia o zmianach na poziomie neurotransmisji w mózgu w przypadku długotrwałych oddziaływań psychologicznych (podobnie jak dzieje się to w przypadku leczenia farmakologicznego).
Wspomnieć należy również o tzw. modelu biopsychospołecznym zaburzeń osobowości, który wyodrębnia trzy główne czynniki etiologiczne osobowości z pogranicza, tj.: biologicznie uwarunkowany temperament, traumatyczne i chaotyczne środowisko domowe, które warunkuje psychologiczne funkcjonowanie osoby oraz środowiskowy czynnik związany ze zdarzeniami wyzwalającymi „objawy” (np. próba stworzenia bliskiej relacji czy usamodzielnienia się). Czynniki te przez całe życie wzajemnie na siebie oddziałują i u różnych osób mogą mieć różne znaczenie przyczynowe.
Jak widać dużo osób jak podaja statystyki ma problemy z zaburzeniami osobowości. Coraz częściej się zdarzają takie osoby u których zostały wykryte. Społeczeństwo powinno być bardziej tolerancyjne. Oprócz społeczeństwa w grę wchodzi stres związany z praca obowiązkami oraz problemami z którymi ludzie borykają się każdego dnia. Zdrowie psychiczne powinno być dla nas tak samo ważne jak zdrowie cielesne. Problemów nie powinno ich trzymać w sobie, o problemach i zmartwieniach powinniśmy głośno rozmawiać bo wtedy inni mogą u nas zobaczyć i wywnioskować cos niespokojnego cos o co mogą podejrzewać i się o nas martwic i troszczyć. Wsparcie drugiego człowiek jest ważne w naszym życiu i nigdy nie można o tumy zapomnieć by wszystkie leki i zmartwienia odeszły daleko w dal. Świat robi się coraz bardziej drastyczny i brutalny czym efektami sa choroby psychiczne których z coraz dalszym czasem który „płynie” robi się coraz więcej .