Materiały eksploatacyjne

Materiały eksploatacyjne

Właściwości olejów

Właściwości olejów

silnikowych

silnikowych

Oleje jedno i wielosezonowe – porównanie
lepkości

Wskaźnik lepkości WL

Gdzie: L – jest lepkością
kinematyczną w 40

o

C oleju

wzorcowego

serii

L

(o

wskaźniku

lepkości

=

0)

mającego

w

temperaturze

100

o

C

taką

samą

lepkość

kinematyczną, jak olej badany,
U

–

jest

lepkością

kinematyczną w temperaturze
40

o

C oleju badanego, H –

lepkością

kinematyczną

w

temperaturze

40

o

C

oleju

wzorcowego serii H o WL =
100, mającego w temperaturze
100

o

C taką samą lepkość, jak

olej badany.

10

0









H

L

U

L

WL

Wyznaczanie temperatury płynięcia

Wyznaczanie temperatury krzepnięcia

Lepkościomierz Vogel-Ossaga-
przyrząd do pomiaru lepkości kinematycznej

Maszyna tarcia Falexa - urządzenie do badania własności smarnych olejów (używane

głównie w USA), którego parę trącą stanowi stalowy pręt, obracający się z prędkością 290

obr/min (rys.7.2). Między dwoma dociskającymi go stalowymi blokami z wycięciami w

kształcie litery V. Pręt wraz z blokami jest umieszczony w naczyniu z badanym olejem. W

czasie prowadzenia próby zwiększa się nacisk aż do uzyskania obciążenia, przy którym

następuje zatarcie pręta. Własności oleju ocenia się albo wielkością obciążenia, przy
którym

nastąpiło zatarcie pręta, albo ilością startego z pręta materiału. W tej drugiej

metodzie

badanie prowadzi się w przeciągu określonego czasu pod ustalonym

początkowym

obciążeniem pręta.

Badania smarności

Badania smarności

Aparat
czterokulowy

Badania smarności

Aparat
czterokulowy

Aparat Marcussona służy do
wyznaczania temperatury zapłonu
produktów naftowych powyżej 80°C w
tyglu otwartym.

Temperatura zapłonu w tyglu otwartym

Temperatura zapłonu w tyglu zamkniętym

Aparat Martens
Pensky'ego do
oznaczania
temperatury zapłonu
produktów naftowych
(od 20 do 275°C) w
tyglu zamkniętym

W czasie tego testu, pokazującego jak oleje
silnikowe reagują na połączenie temperatury i
metali

sprzyjających

utlenianiu,

olej

w

probówce z typowymi metalami stosowanymi
w budowie silnika (żelazo, miedź, aluminium,
ołów) jest podgrzewany do 190°C przez 40
godzin. Oceniana jest zmiana lepkości oleju.

Test przedłużonego utleniania
B10

Test Noacka przedłużonego
parowania

Olej jest podgrzewany w tyglu przez 5 h w
temperaturze

240°C

przy

stałym

doprowadzaniu i odprowadzaniu pary. Pod
koniec badania określa się utratę masy
oleju.

Test „sma

Test „sma

żą

żą

cej patelni"

cej patelni"

Test „sma

Test „sma

żą

żą

cej patelni" polega po prostu na „smażeniu" w

cej patelni" polega po prostu na „smażeniu" w

naczyniu przypominającym patelnię oleju w temperaturze

naczyniu przypominającym patelnię oleju w temperaturze

około 230°C przez 90 minut. Zniszczenie oleju jest oceniane

około 230°C przez 90 minut. Zniszczenie oleju jest oceniane

według wyglądu (koloru) schłodzonego oleju i powstałego

według wyglądu (koloru) schłodzonego oleju i powstałego

szlamu. Prowadzone są następujące klasyfikacje: A - bardzo

szlamu. Prowadzone są następujące klasyfikacje: A - bardzo

nieznaczne przebarwienie i stan płynny badanego oleju, B -

nieznaczne przebarwienie i stan płynny badanego oleju, B -

nieznaczne przebarwienie i stan płynny, C - średnie

nieznaczne przebarwienie i stan płynny, C - średnie

przebarwienie i stan płynny, D - ciemne przebarwienie i stan

przebarwienie i stan płynny, D - ciemne przebarwienie i stan

płynny, E - ciemne przebarwienie i konsystencja ciasta, F -

płynny, E - ciemne przebarwienie i konsystencja ciasta, F -

ciemne przebarwienie i gruby szlam.

ciemne przebarwienie i gruby szlam.

Test wiskozometryczny w niskiej
temperaturze

Podczas tego testu olej jest poddawany działaniu
temperatur wahających się od -20°C do - 50°C, a
rosnąca lepkość (gęstnienie) jest mierzona co 5°C.

Oznaczanie zawartości wody tzw.
metodą wodorkową

Zasada oznaczania metodą
wodorkową

polega

na

pomiarze,

w

warunkach

standardowych,

objętości

wydzielonego

wodoru

w

reakcji

między

wodorkiem

wapnia (CaH

2

), a śladowymi

ilościami wody zawartej w
oleju.

CaH

2

+ 2H

2

O -> Ca(OH)

2

= 2H

2

l-mieszadlo magnetyczne, 2-
badana próbka oleju, 3-
dozownik wodorku wapnia, 4-
biureta gazowa, 5-pojemnik z
wodą kompensujący słup
wody w biurecie

Metoda grawimetryczna służy do badania
zawartości cząstek stałych w olejach. W
metodzie tej odfiltrowuje się cząstki stałe
na zważonym uprzednio nylonowym sączku
membranowym, o nominalnej średnicy
oczek 5um, a następnie zmywa się olej
rozpuszczalnikiem i powtórnie waży sączek.
Jako wynik jest podawana % zawartość
zanieczyszczeń w stosunku do badanego
oleju. Odfiltrowane cząstki stałe mogą być
poddawane

dalszemu,

szczegółowemu

badaniu np. mikroskopowemu, co służy do
obliczania analitycznego wskaźnika cząstek.

Badanie zawartości cząstek stałych w olejach

Badanie wiskozymetrem

Ocena lepkości oleju za
pomocą wiskozymetru: 1-
ramka, 2-rurka na badany
olej, 3,4,5-rurki z
wzorcowymi olejami

Próba kroplowa oleju