Leki stosowane w
chorobach układu
pokarmowego

Leki stosowane w
chorobie wrzodowej
żołądka i dwunastnicy

Czynniki patogenetyczne

choroby wrzodowej:

Stres
Nieprawidłowe odżywianie
Alkohol
Palenie papierosów
Niektóre leki
Nadmiar kwasu solnego
Helicobacter pylori
Upośledzenie naturalnych

mechanizmów obronnych błony

śluzowej

W leczeniu choroby

wrzodowej stosuje się:

Leki zmniejszające wydzielanie
kwasu solnego:

- leki cholinolityczne blokujące

receptor M1

- leki blokujące receptory histaminowe

H2

- inhibitory pompy protonowej
- leki zobojętniające kwas solny

Leki spazmolityczne:

- leki parasympatykolityczne
- leki miolityczne

Środki osłaniające i ściągające

Chemioterapeutyki
(amoksycyklina, klaritromycyna,
metronidazol)

Leki hamujące wydzielanie

soku żołądkowego

1. Leki cholinolityczne:

a) nieselektywne:
- atropina
- syntetyczne (oksyfenonium,

propantelina, izopropamid)

b) selektywne:

PIRENZEPINA

Działanie:

- wybiórczy antagonista receptorów

muskarynowych M1

- hamuje głównie wydzielanie kwasu

solnego i pepsyny

Zastosowanie:

- ostre stany choroby wrzodowej

głównie dwunastnicy

- zespół Zollingera-Ellisona

Działanie niepożądane:

- suchość w jamie ustnej
- zaburzenia widzenia
- nadmierne łaknienie
- zaparcia, biegunki

Przeciwskazania:

- I trymestr ciąży
- jaskra
- przerost gruczołu krokowego
- ciężka niewydolność nerek

Preparaty:

- Pirengast (Gastrozepin, Pirenzepin-

ratiopharm)

2. Antagoniści receptora H2:

CYMETYDYNA

Działanie:

- hamuje stymulowane przez

histaminę wydzielanie kwasu

solnego

Zastosowanie:

- choroba wrzodowa dwunastnicy
- choroba Zollingera-Ellisona

Działanie niepożądane:

- bóle i zawroty głowy
- zaparcia, biegunki
- zaburzenia świadomości, omamy
- wzmaga im przedłuża działanie

wielu leków metabolizowanych w
wątrobie

- zaburzenia wydzielania hormonów

płciowych

Przeciwskazania:

- zaburzenia czynności nerek i

wątroby

- ciąża, laktacja

Preparaty:

- Cimetidinum (Altramet,Cimetidine,

Histodil,Tagamet)

RANITYDYNA

Działanie:

- silniejsze niż cymetydyna
- nie działa na oun i uklad wydzielania

wewnętrznego

- skuteczniejsza i bezpieczniejsza od

cymetydyny

Przeciwskazania:

- ciąża, laktacja

Preparaty:

- Ranigast (Ranisan, Ranital, Zantac,

Ranigasan, Raniberl)

FAMOTYDYNA

Działanie:

-

znacznie silniejsze niż cymetydyna

Preparaty:

-

Ulfamid (Famotidine, Quamatel,

Famogast)

NIZATYDYNA

Preparaty:

- Axid

3. Inhibitory pompy protonowej

Działanie:

- hamowanie czynnego transportu

jonów wodorowych z komórek
okładzinowych do światła żołądka

- hamowanie wytwarzania kwasu

solnego w żołądku

OMEPRAZOL

Zastosowanie:

- choroba wrzodowa żołądka i

dwunastnicy

- zespół Zollingera-Ellisona

Działanie niepożądane:

- na ogół dobrze tolerowany
- nudności, wymioty
- osłabienie, bóle głowy

Inne inhibitory pompy protonowej:

- pantoprazol
- lansoprazol

Preparaty:

- Losec (Exter, Ortanol) - omeprazol
- Controloc – pantoprazol
- Lanzul - lansoprazol

Leki neutralizujące kwas solny

Działanie:

- zmniejszenie kwaśności soku

żołądkowego poprzez chemiczne

wiązanie kwasu solnego

Zastosowanie:

- choroba wrzodowa żołądka i

dwunastnicy

- stany zapalne błony śluzowej

żołądka z nadkwaśnością

Działanie niepożądane:

- następstwem alkalizacji mogą być

zakażenia przewodu pokarmowego
i układu moczowego

- utrata łaknienia
- osłabienie
- hamowanie wchłaniania niektórych

leków

ZWIĄZKI GLINU

Działanie:

- umiarkowane zobojętnienie treści

żołądka do pH 4

- ściągające

Działanie niepożądane:

- zaparcia

Stosowane związki glinu:

- koloidalny wodorotlenek glinowy
- fosforan glinowy
- węglan glinowy

Preparaty:

- Alusal (Alusal S) – wodorotlenek glinu
- Aluphos (Gelatum Aluminii

phosphorici – fosforan glinowy)

- Kompensan – zasadowy węglan glinu
- Alugastrin (Gastrinal)- węglan

dwuhydroksoglinowo-sodowy

ZWIĄZKI MAGNEZU

Działanie:

- znacznie silniej neutralizujące niż

związki glinu

- miejscowe

Działanie niepożądane:

- przeczyszczające
- w niewydolności nerek możliwa

hipermagnezemia

Stosowane związki magnezu:

- wodorotlenek i tlenek magnezowy
- węglan magnezowy
- trójkrzemian magnezowy

Preparaty:

- Magnosil – trójkrzemian

magnezowy

- Milk of Magnesia – wodorotlenek

magnezowy

PREPARATY ZŁOŻONE:

- zawierają związki glinu i magnezu,

niektóre w połączeniu z
preparatami roślinnymi

- Alumag (Maalox) – wodorotlenek

glinu i magnezu

- Gastrin
- Gealcid
- Proacid
- Wikalina

WĘGLAN WAPNIOWY

Preparat:

- Calcium carbonicum

WODOROWĘGLAN SODOWY

Preparat:

- Natrium bicarbonicum (soda

oczyszczona)

Leki osłaniające

1.Nieselektywne

- działanie osłaniające na całą błonę

śluzową żołądka

ZASADOWY WĘGLAN BIZMUTAWY

- stosowany bardzo rzadko

Preparat:

- Bismuthum subcarbonicum
- składnik preparatów złożonych:

Gastrin, Wikalina, Benzotal

2.Selektywne:

- działanie osłaniające na

uszkodzoną lub zmienioną zapalnie
błonę śluzową

CYTRYNIAN POTASOWO-
BIZMUTAWY

Preparaty:
- Ventrisol (Cytrybin, De-Nol)

SUKRALFAT

Preparaty:

- Ulgastran (Ancrusal, Venter, Cerafat)

PREPARATY ROŚLINNE:

- siemię lniane
- korzeń prawoślazu
- liść i kwiat ślazu

Inne leki stosowane w chorobie

wrzodowej żołądka

MIZOPROSTOL

Działanie:

- syntetyczny analog prostaglandyny

E

- hamuje wydzielanie kwasu solnego

stymulowane przez różne bodźce

- nasila wydzielanie śluzu i

wodorowę-glanów tworzących
barierę ochronną żołądka

Zastosowanie:

- profilaktyka i leczenie choroby

wrzodowej żołądka i dwunastnicy

Działanie niepożądane:

- nudności, wymioty, biegunka
- ból głowy

Przeciwskazania:

- ciąża, laktacja

Preparat:

- Cytotec

KARBENOKSOLON

Działanie:

- pobudza wydzielanie śluzu
- zwiększa odporność błony śluzowej

żołądka

- przyspiesza gojenie nadżerki
- przeciwzapalne

Zastosowanie:

- ze względu na działania niepożądane

nie jest powszechnie stosowany
Działanie niepożądane:

- retencja sodu i utrata potasu

- obrzęki, hipokaliemia, nadciśnienie

Preparaty:

- Biogastron
- Biogastron duodenale (Duogastron)

PROGLUMID

Działanie:

- hamuje wydzielanie kwasu solnego
- przyspiesza gojenie się nadżerek

Preparat:

- Milid