Etnogeneza Słowian w świetle
źródeł historycznych
Jordanes
„Wewnątrz nich [mowa o rzekach Cisa,
Dunaj i niezidentyfikowana Flutausis] jest
Dacja, na kształt diademu uwieńczona
stromymi Alpami [Karpatami], a wzdłuż
ich lewego stoku, który skłania się ku
zachodowi, rozsiadł się, poczynając od
źródeł rzeki Wiskla, na niezmierzonych
obszarach liczny naród Wenedów. A choć
ich imiona zmienne są teraz, stosownie do
rozmaitych szczepów, to przecież głównie
nazywa się ich Sklawenami i Antami”
Jordanes
„Oni bowiem, jak zaczęliśmy to
wykładać na początku, czyli w
katalogu ludów, pochodząc z
jednej krwi, trzy obecnie przybrali
imiona tj. Wenedowie, Antowie
oraz Sklawenowie”
Prokop z Cezarei
„Także imię mieli z dawien dawna
jedno Sklawinowie i Antowie:
jednych i drugich bowiem zwano
dawniej Sporami, sądzę że dlatego
ponieważ rozproszeni [gr.
sporaden], z dala od siebie
zamieszkują swój kraj”
Anonim lub Kosmograf z
Rawenny
„Około szóstej godziny nocy jest
ojczyzna Scytów, skąd wywodzi się
plemię Słowian”
Geograf Bawarski
„Zeriuani, które jest takim krajem, że
z niego wszystkie plemiona
słowiańskie wyszły i ród [swój], jak
zapewniają, wywodzą”
al-Masudi
„Słowianie należą do potomków Madaja,
syna Jafeta, syna Noego; od nich wywodzą
się wszystkie narody słowiańskie i do niego
schodzą się ich genealogie (...) Tworzą oni
liczne narody. Otóż między nimi jest
[naród], przy którym od dawna, od samego
początku była władza; jego król nazywa się
[lub: był zwany, nosił tytuł] Madżak. Naród
ten zwie się Walinjana. I temu ludowi
zwykły były się podporządkowywać
pozostałe plemiona słowiańskie, ponieważ
lud ten dzierżył władzę i inni królowie jej
ulegali”
al-Masudi
„Wspominaliśmy już na początku dzieje
króla, któremu panujący ich w dawnych
czasach podlegali królowi Madżak,
władcy Walinjana. (...) Lud ten jest wśród
plemion słowiańskich najczystszej krwi;
był on czczony pośród ich narodów i mógł
się między nimi powołać na stare zasługi.
Potem nastała niezgoda między ich
narodami; rozluźniła się ich organizacja i
poszczególne narody skupiły się w sobie
(...)”
al-Bekri
„Stanowią oni [Słowianie] liczne i
różniące się plemiona. W ubiegłych
czasach zbierał [skupiał] ich razem
pewien król, noszący tytuł Maha. Był on z
[pewnego] ich plemienia zwanego Wolinan
[lub Wolinana], a to plemię jest [było?]
wielce poważane wśród nich. Potem
poróżnili się między sobą, tak że ustał u
nich ład, a plemiona ich potworzyły
oddzielne grupy, zaś nad każdym
plemieniem ich zapanował król”
Nestor
„Po mnogich zaś latach siedli byli
Słowianie nad Dunajem, gdzie teraz
ziemia węgierska i bułgarska. I od tych
Słowian rozeszli się po ziemi i
przezwali się imionami swoimi, gdzie
siedli na którym miejscu.”
„I tak rozszedł się naród słowiański, a
od niego i pismo nazwano
słowiańskim”
Pop Duklanin
„(...) pojawił się od stron pólnocnych naród
zwany Gotami, lud dziki i nieokiełznany,
którym rządzili trzej bracia, synowie
jakiegoś króla Swewlada o następujących
imionach: pierwszy Brus, drugi Totila, trzeci
zaś Ostroil”
„Oba narody, to jest Goci będący Słowianami i
Bułgarzy, z racji, że mieli wspólny język i
dlatego, że byli poganami, zaczęli się
wzajemnie miłować”