CUKRZYCA W WIEKU

CUKRZYCA W WIEKU

PODESZŁYM

PODESZŁYM

Dr n.med.. Hanna Grzelak-Szafrańska

Cukrzyca

Cukrzyca

jest zespołem zaburzeń

metabolicznych, charakteryzującym się
hiperglikemią oraz okresowo występującą
kwasicą i spowodowana jest brakiem lub
znacznie obniżonym wydzielaniem insuliny
lub jej nieskutecznym działaniem.

Powikłania:

1. Wtórne zmiany w naczyniach:
M i k r o a n g i o p a t i a – objawia się

cukrzycowa retinopatia i nefropatią
M a k r o a n g i o p a t i a – prowadzi do

udaru mózgu, zawału mięśnia sercowego i
chorób naczyń obwodowych.- stopa
cukrzycowa
2. Zmiany oczne: zaćma, zmętnienie ciałka
szklistego, jaskra- następstwo retinopatii.
3. Skłonność do infekcji: zakażenia skóry,
dróg moczowych, gruźlica płuc

Fizjologia:

Glukoza produkowana jest w wątrobie. Jej
produkcja regulowana jest stężeniem
insuliny i glukagonu oraz mechanizmami
autoregulacji. Insulina obniża , a glukagon
zwiększa produkcję glukozy. Autoregulacja
jest procesem , w którym stężenie glukozy
we krwi, wpływa na jej produkcję w
wątrobie.

Mechanizmy wyjaśniające

Mechanizmy wyjaśniające

wpływ wieku na metabolizm

wpływ wieku na metabolizm

węglowodanów

węglowodanów:

 uboga dieta

 brak aktywności fizycznej

 zmniejszenie masy mięśniowej , w

której magazynowane są węglowodany
 nieprawidłowe wydzielanie insuliny

 insulinooporność

Klasyfikacja:

-         cukrzyca insulinozależna (typ I):
charakteryzuje się hyperglikemia, skłonnością do
kwasicy ketonowej i wymaga leczenia insuliną.
Najczęściej występuje w dzieciństwie i okresie
dojrzewania, rzadziej dotyczy starszych i ma
podłoże immunologiczno genetyczne.
-         Cukrzyca insulinoniezalezna (typ II):
dotyczy osób dojrzałych i na ogół związana jest z
otyłością. Charakteryzuje się hiperglikemią, nie
wykazuje tendencji do kwasicy ketonowej,
chociaż niektórzy chorzy wymagają
insulinoterapii (czasem w połączeniu z lekami
doustnymi) w celu wyrównania hyperglikemii i
zapobiegania jej skutkom klinicznym mogącym
doprowadzić do śpiączki hipermolarnej.

Śpiączka hipermolarna

Śpiączka hipermolarna:

jest zespołem charakteryzującym się
zaburzeniami przytomności, niekiedy z
drgawkami, skrajnym odwodnieniem i
bardzo wysoką hiperglikemią , której nie
towarzyszy kwasica.

Objawy kliniczne:

 zwiększone stężenie cukru we krwi

( powyżej 130 mg%)
 cukromocz

 wielomocz

 wzmożone pragnienie

 wzmożone łaknienie

 niewyraźne widzenie

 podatność na zakażenia

 u starszych: apatię, męczliwość, ,

neuropatia obwodowa, objawy mózgowe-
drgawki

Konwencjonalne leczenie cukrzycy typu II:

 Wdrożenie diety z ograniczeniem węglowodanów

 Zmniejszenie masy ciała u osób otyłych

 Próba leczenia środkami doustnymi

 Leczenie insulina; rozpoczyna się zazwyczaj od

jednego na dobę wstrzyknięcia insuliny o pośrednio
długim okresie działania, na 30-60min przed
śniadaniem. Początkowa bezpieczna dawka 0,2-0,5j/kg.
Leczenie rozpoczyna się zwykle od pojedynczego
podskórnego wstrzyknięcia 1—25j, a dawkę koryguje
się po 3 dniach na podstawie stężenia glukozy w
surowicy krwi na czczo i 1-2 godz. po posiłku.
Zwiększanie dawki insuliny o pośrednio długim okresie
działania ograniczone jest do 5-10j. Po kilku dniach
ponownie koryguje się dawkę na podstawie wartości
glikemii.
 

W celu obniżenia hyperglikemii po śniadaniu
podaje się insulinę szybko działającą -
początkowo 5j, stopniowo zwiększając o 2-5j.
Jeżeli rano na czczo utrzymują się wysokie
wartości glikemii przy stosowaniu insuliny o
pośrednio długim okresie działania , to podanie
2/3 dawki całkowitej przed śniadaniem i 1/3 na
30-60 min przed kolacją, może znacznie
poprawić kontrolę glikemii.

Uwaga 1: chorzy otrzymujący wieczorem
porcje insuliny o pośrednio długim okresie
działania mogą w nocy miewać stany
hipoglikemiczne, dlatego niezbędnie
powinni spożywać dodatkową drugą
kolację przed snem.

Uwaga 2: starsi chorzy wymagający
konieczności leczenia insulina w późnym
okresie życia potrzebują dokładnego
instruowania, a następnie sprawdzania
umiejętności właściwego stosowania
leku. Może zaistnieć konieczność
podawania leku przez rodzinę,
pielęgniarkę środowiskową, bądź należy
zastosować inny rodzaj farmakoterapii.

Hipoglikemia (neuroglikopenia):
niedocukrzenie może występować nie tylko u
chorych otrzymujących insulinę, lecz także
leczonych silniejszymi środkami doustnymi
( np. chlorpropamid, glibenklamid).
L ż e j s z e niedocukrzenie: ograniczenie
zdolności samoopieki, apatia.
C i ę ż s z a hipoglikemia: prowadzi do stuporu
Ś p i ą c z k a: blada, zlana potem skóra, niskie
RR, niejasne objawy neurologiczne (częsty
objaw płata czołowego- odruch chwytny).
Przedłużająca się śpiączka hipoglikemiczna
może prowadzić do nieodwracalnego
uszkodzenia mózgu.

Leczenie śpiączki hipoglikemicznej

Leczenie śpiączki hipoglikemicznej:
natychmiastowe, dożylne podanie 50-100 ml
50% glukozy

Postępowanie z chorymi na cukrzycę
w czasie zabiegów chirurgicznych

1.      chorzy leczeni preparatami doustnymi przed

operacja powinni być przestawieni na preparaty

krótkodziałajacej insuliny.
2.      u chorych leczonych jednym lub dwoma

wstrzyknięciami insuliny w ciągu doby przed zabiegiem

wskazane jest podawanie 1/3 lub ½ porannej dawki

insuliny oraz rozpoczęcie dożylnego wlewu 5% glukozy w

wodzie lub 0,9% NaCl w ilości 1000ml przez 6-8h. Opisane

dawki insuliny oraz wlewy dożylne powtarzamy do czasu

wybudzenia chorego z narkozy. Co 2-4 godz.

monitorujemy stężenie glukozy i ciał ketonowych.
3.      lub w dniu zabiegu podajemy podskórnie ½ porannej

dawki insuliny, a następnie do 1000ml 5% Glukozy w

roztworze wody lub 0.9% NaCl dodajemy 6-10j insuliny

krótkodziałajacej i podajemy z szybkością 150ml/h.

Konieczne stałe monitorowanie wartości glikemii.