Zwalczanie
terroryzmu i
bioterroryzmu
Przygotowała:
Pojęcie terroryzmu
Terroryzm to metoda działania polegająca
na przemocy wobec pojedynczych osób
aparatu władzy, czyli terroryzm
indywidualny lub wobec przypadkowych
członków społeczeństwa, przez zamachy
na urzędy, lokale publiczne, koszary, czyli
terroryzm zbiorowy.
Pojęcie terroryzmu
Współczesny terroryzm cechuje zwykle walka
na oślep, nie jest to walka z bezpośrednim
wrogiem, ale działalność, która ma dany ruch
spopularyzować, zniechęcić społeczeństwo do
władzy, a także wymusić ustępstwa od
państwa. Terroryści posługują się zbrodnią
lub szantażem. Podkładają bomby w
miejscach publicznych, porywają zakładników,
uprowadzają samoloty, ustawiają samochody
pułapki czy grożą zastosowaniem przemocy,
jeżeli ich żądania nie zostaną spełnione.
Walka z terroryzmem
Walka z terroryzmem
Pierwszy rodzaj walki z terroryzmem to
Pierwszy rodzaj walki z terroryzmem to
bezpośrednia walka z terrorystami oraz
bezpośrednia walka z terrorystami oraz
organizacjami terrorystycznymi, zarówno w drodze
organizacjami terrorystycznymi, zarówno w drodze
działań ochronnych jak również ofensywnych -
działań ochronnych jak również ofensywnych -
operacji policji lub sił militarnych wymierzonych w
operacji policji lub sił militarnych wymierzonych w
terrorystów, mających doprowadzić do
terrorystów, mających doprowadzić do
aresztowania osób podejrzewanych o tego rodzaju
aresztowania osób podejrzewanych o tego rodzaju
przestępstwa, rozbicia ich struktur, udaremnienia
przestępstwa, rozbicia ich struktur, udaremnienia
zamachów terrorystycznych (np. odbicia
zamachów terrorystycznych (np. odbicia
zakładników). Są to działania bardzo szerokie i
zakładników). Są to działania bardzo szerokie i
zróżnicowane, angażujące siły policyjne,
zróżnicowane, angażujące siły policyjne,
wojskowe, służby specjalne, ratownicze i inne
wojskowe, służby specjalne, ratownicze i inne
struktury państwowe.
struktury państwowe.
Walka z terroryzmem
Walka z terroryzmem
Drugim rodzajem jest likwidowanie przyczyn
Drugim rodzajem jest likwidowanie przyczyn
terroryzmu. Problemem jest trudność w określeniu
terroryzmu. Problemem jest trudność w określeniu
przyczyn występowania zjawiska, gdyż ich
przyczyn występowania zjawiska, gdyż ich
wyjaśnienie zależy w dużej mierze od poglądów
wyjaśnienie zależy w dużej mierze od poglądów
osób je tłumaczących - zwłaszcza że nie zawsze są
osób je tłumaczących - zwłaszcza że nie zawsze są
to obiektywnie istniejące czynniki Nierzadko są to
to obiektywnie istniejące czynniki Nierzadko są to
po prostu radykalne przekonania samych
po prostu radykalne przekonania samych
terrorystów, wyznawane przez nich teorie
terrorystów, wyznawane przez nich teorie
spiskowe, a w niektórych przypadkach - zaburzenia
spiskowe, a w niektórych przypadkach - zaburzenia
psychiczne. Niektóre przyczyny terroryzmu nie są
psychiczne. Niektóre przyczyny terroryzmu nie są
usuwalne z przyczyn obiektywnych - np. porwania
usuwalne z przyczyn obiektywnych - np. porwania
samolotów ustałyby gdyby zrezygnowano z
samolotów ustałyby gdyby zrezygnowano z
komunikacji lotniczej - co jednak jest niewykonalne.
komunikacji lotniczej - co jednak jest niewykonalne.
Walka z terroryzmem
Walka z terroryzmem
Trzecim rodzajem walki z terroryzmem jest
Trzecim rodzajem walki z terroryzmem jest
ograniczanie zdolności terrorystów do
ograniczanie zdolności terrorystów do
działania - między innymi poprzez ograniczanie
działania - między innymi poprzez ograniczanie
możliwości ich finansowania, zaopatrywania w
możliwości ich finansowania, zaopatrywania w
broń i materiały wybuchowe, propagandy i
broń i materiały wybuchowe, propagandy i
rekrutacji nowych członków. Z uwagi na
rekrutacji nowych członków. Z uwagi na
względnie niewielkie zapotrzebowanie
względnie niewielkie zapotrzebowanie
terrorystów na zasoby - w porównaniu np. z
terrorystów na zasoby - w porównaniu np. z
regularną armią - ten sposób także nie zawsze
regularną armią - ten sposób także nie zawsze
jest skuteczny.
jest skuteczny.
Walka z terroryzmem
Walka z terroryzmem
Czwartym sposobem jest oddziaływanie na
Czwartym sposobem jest oddziaływanie na
intencje terrorystów - tak aby nie podejmowali
intencje terrorystów - tak aby nie podejmowali
oni ataków, mimo że są w stanie ich dokonać.
oni ataków, mimo że są w stanie ich dokonać.
Może się to odbywać poprzez ustępstwa (co
Może się to odbywać poprzez ustępstwa (co
może jednak zostać uznane za oznakę słabości i
może jednak zostać uznane za oznakę słabości i
zachęcić ich do dalszych działań) albo
zachęcić ich do dalszych działań) albo
zdecydowaną politykę antyterrorystyczną (co
zdecydowaną politykę antyterrorystyczną (co
jednak może wywołać większą determinację
jednak może wywołać większą determinację
terrorystów i sprzeciw opinii publicznej).
terrorystów i sprzeciw opinii publicznej).
Dlatego też nie istnieje jedno ogólnie uznane za
Dlatego też nie istnieje jedno ogólnie uznane za
skuteczne rozwiązanie problemu terroryzmu, a
skuteczne rozwiązanie problemu terroryzmu, a
każdy przypadek musi być traktowany
każdy przypadek musi być traktowany
indywidualnie.
indywidualnie.
Międzynarodowa współpraca
Międzynarodowa współpraca
w zwalczaniu terroryzmu
w zwalczaniu terroryzmu
Zwalczanie międzynarodowego terroryzmu
Zwalczanie międzynarodowego terroryzmu
wymaga współpracy między narodami.
wymaga współpracy między narodami.
Najskuteczniejszą formą współpracy w
Najskuteczniejszą formą współpracy w
sferze zwalczania terroryzmu okazały się
sferze zwalczania terroryzmu okazały się
do tej pory nieformalne kontakty policji i
do tej pory nieformalne kontakty policji i
służb wywiadowczych. W erze globalizacji i
służb wywiadowczych. W erze globalizacji i
wzrastającego współuzależnienia narodów
wzrastającego współuzależnienia narodów
każda niemal akcja terrorystyczna choćby
każda niemal akcja terrorystyczna choćby
skierowana przeciw rządowi konkretnego
skierowana przeciw rządowi konkretnego
państwa na jego własnym terytorium, ma
państwa na jego własnym terytorium, ma
wymiar międzynarodowy.
wymiar międzynarodowy.
Myślenie w skali globalnej
Myślenie w skali globalnej
Już w latach 30 – tych podejmowano próby
Już w latach 30 – tych podejmowano próby
globalnego podejścia do problemy zwalczania
globalnego podejścia do problemy zwalczania
terroryzmu. W 1937r. Liga Narodów,
terroryzmu. W 1937r. Liga Narodów,
prekursor ONZ, przyjęła dwie konwencje.
prekursor ONZ, przyjęła dwie konwencje.
Pierwsza z nich potępiała akty terroru,
Pierwsza z nich potępiała akty terroru,
obejmujące zamachy na głowy państw ich
obejmujące zamachy na głowy państw ich
małżonków i przedstawicieli rządu.
małżonków i przedstawicieli rządu.
Konwencja zabraniała również aktów
Konwencja zabraniała również aktów
międzynarodowego terroryzmu, tj. działania
międzynarodowego terroryzmu, tj. działania
zagrażające życiu i mieniu obywateli jednego
zagrażające życiu i mieniu obywateli jednego
państwa wobec obywateli drugiego.
państwa wobec obywateli drugiego.
Myślenie w skali globalnej
Myślenie w skali globalnej
Na mocy tej konwencji powołano
Na mocy tej konwencji powołano
Międzynarodowy Trybunał Karny,
Międzynarodowy Trybunał Karny,
którego jurysdykcji podlegałyby
którego jurysdykcji podlegałyby
zbrodnie o charakterze
zbrodnie o charakterze
terrorystycznym. Z konwencji tych
terrorystycznym. Z konwencji tych
nie skorzystano jednak i do czasu
nie skorzystano jednak i do czasu
wybuchu II wojny światowej, w 1939
wybuchu II wojny światowej, w 1939
r.ratyfikowało je zaledwie 13 państw.
r.ratyfikowało je zaledwie 13 państw.
Myślenie w skali globalnej
Myślenie w skali globalnej
W latach 40 i 50- tych ONZ kontynuowała
W latach 40 i 50- tych ONZ kontynuowała
linię Ligi Narodów. Powszechna Deklaracja
linię Ligi Narodów. Powszechna Deklaracja
Praw Człowieka, poza gwarancją prawa do
Praw Człowieka, poza gwarancją prawa do
życia, wolności i bezpieczeństwa osobistego
życia, wolności i bezpieczeństwa osobistego
podkreślała że „nikogo nie wolno poddawać
podkreślała że „nikogo nie wolno poddawać
terroryzmom ani traktować w okrutny,
terroryzmom ani traktować w okrutny,
nieludzki, czy poniżający sposób”. Konwencja
nieludzki, czy poniżający sposób”. Konwencja
ONZ o zapobieganiu i ściganiu zbrodni
ONZ o zapobieganiu i ściganiu zbrodni
przeciwko ludzkości, kategorycznie zabrania
przeciwko ludzkości, kategorycznie zabrania
państwom, ugrupowaniom i jednostkom
państwom, ugrupowaniom i jednostkom
zabijania, prześladowania, maltretowania
zabijania, prześladowania, maltretowania
fizycznego i psychicznego kogokolwiek z
fizycznego i psychicznego kogokolwiek z
powodu jego przynależności
powodu jego przynależności
narodowościowej, rasowej, etnicznej i
narodowościowej, rasowej, etnicznej i
religijnej.
religijnej.
Dobrzy sąsiedzi
Dobrzy sąsiedzi
Jedną z najskuteczniejszych metod
Jedną z najskuteczniejszych metod
współpracy w walce przeciwko terroryzmowi
współpracy w walce przeciwko terroryzmowi
jest przyjęcie formy dwustronnej umowy
jest przyjęcie formy dwustronnej umowy
pomiędzy sąsiadującymi krajami.
pomiędzy sąsiadującymi krajami.
Interesującym przykładem jest zawarty w
Interesującym przykładem jest zawarty w
lutym 1973r. Między rządami USA i Kuby
lutym 1973r. Między rządami USA i Kuby
pakt w sprawie porwań samolotów, na mocy
pakt w sprawie porwań samolotów, na mocy
którego oba kraje zobowiązane są zwrócić
którego oba kraje zobowiązane są zwrócić
porwane samoloty, ich załogę, pasażerów
porwane samoloty, ich załogę, pasażerów
oraz porywaczy. Kuba naciskała na
oraz porywaczy. Kuba naciskała na
wprowadzenie paktu zastrzeżenia, które
wprowadzenie paktu zastrzeżenia, które
dałoby jej możliwość odmowy wysłania
dałoby jej możliwość odmowy wysłania
terrorystów w przypadku jeśli ci byliby
terrorystów w przypadku jeśli ci byliby
powiązani z uznanym przez Kubę ruchem
powiązani z uznanym przez Kubę ruchem
wyzwolenia narodowego.
wyzwolenia narodowego.
Współpraca
Współpraca
profesjonalistów
profesjonalistów
Największy postęp w międzynarodowej
Największy postęp w międzynarodowej
współpracy krajów demokratycznych w zakresie
współpracy krajów demokratycznych w zakresie
zwalczania terroryzmu dokonany został
zwalczania terroryzmu dokonany został
niewątpliwie na poziomie służb policji i wywiadu.
niewątpliwie na poziomie służb policji i wywiadu.
W 1976r. Unia Europejska powołała TREVI
W 1976r. Unia Europejska powołała TREVI
(Międzynarodowy Terroryzm, Radykalizm,
(Międzynarodowy Terroryzm, Radykalizm,
Ekstremizm i Przemoc). – strukturę niezbędną do
Ekstremizm i Przemoc). – strukturę niezbędną do
wymiany informacji wywiadowczych i
wymiany informacji wywiadowczych i
koordynacji działań Unii w zakresie zwalczania
koordynacji działań Unii w zakresie zwalczania
przestępczości i terroryzmu. Powstanie TREVI
przestępczości i terroryzmu. Powstanie TREVI
stworzyło idealną płaszczyznę do rozwijania
stworzyło idealną płaszczyznę do rozwijania
nieformalnej współpracy między policjami
nieformalnej współpracy między policjami
różnych krajów a przedstawicielami wywiadu.
różnych krajów a przedstawicielami wywiadu.
Współpraca
Współpraca
profesjonalistów
profesjonalistów
Efektywna współpraca policji z wywiadem
Efektywna współpraca policji z wywiadem
wymaga obopólnego zaangażowania i, w
wymaga obopólnego zaangażowania i, w
wysokim stopniu wzajemnego zaufania
wysokim stopniu wzajemnego zaufania
między prowadzącymi je funkcjonariuszami.
między prowadzącymi je funkcjonariuszami.
Środkiem sprzyjającym rozwojowi tradycji
Środkiem sprzyjającym rozwojowi tradycji
kooperacji między narodami, a zarazem
kooperacji między narodami, a zarazem
najwydajniejszą metodą tworzenia sieci
najwydajniejszą metodą tworzenia sieci
nieformalnych międzynarodowych kanałów
nieformalnych międzynarodowych kanałów
informacyjnych okazało się motywowanie
informacyjnych okazało się motywowanie
funkcjonariuszy i urzędników policji do
funkcjonariuszy i urzędników policji do
współpracy z kolegami zaprzyjaźnionych
współpracy z kolegami zaprzyjaźnionych
krajów.
krajów.
Współpraca
Współpraca
profesjonalistów
profesjonalistów
Potrzebie intensywnej współpracy krajów
Potrzebie intensywnej współpracy krajów
członkowskich UE w sferze bezpieczeństwa,
członkowskich UE w sferze bezpieczeństwa,
włącznie z terroryzmem nadano szczególny
włącznie z terroryzmem nadano szczególny
priorytet w akcie europejskim z 1986r. Który
priorytet w akcie europejskim z 1986r. Który
dotyczył stworzenia wspólnego rynku wewnątrz
dotyczył stworzenia wspólnego rynku wewnątrz
europejskiego. W trakcie przygotowań rządy
europejskiego. W trakcie przygotowań rządy
Niemiec, Francji, Belgii, Holandii i Luksemburga
Niemiec, Francji, Belgii, Holandii i Luksemburga
podpisały układ z Schengen, na którego
podpisały układ z Schengen, na którego
podstawie zniesiono kontrolę wewnętrznych
podstawie zniesiono kontrolę wewnętrznych
granic tych państw, co oznaczało wolny przepływ
granic tych państw, co oznaczało wolny przepływ
osób, towarów i usług między państwami –
osób, towarów i usług między państwami –
sygnatariuszami, a zarazem uszczelnienie ich
sygnatariuszami, a zarazem uszczelnienie ich
granic zewnętrznych, wywołując obawy odnośnie
granic zewnętrznych, wywołując obawy odnośnie
do przyszłych metod kontroli nad
do przyszłych metod kontroli nad
ogólnoeuropejskimi działaniami terrorystycznymi.
ogólnoeuropejskimi działaniami terrorystycznymi.
Pojęcie bioterroryzmu
Bioterroryzm, to wykorzystanie środków
biologicznych do walki z wrogiem. W tym
celu mogą być użyte bakterie, riketsje,
wirusy lub materiały z nich pochodzące
oraz różnego rodzaju toksyny przez
nie wytwarzane.
Bioterroryzm łączy problem społeczny, jakim jest
terroryzm z problemem zdrowotnym, który jest
wyzwaniem dla medycyny. Szczególnie pod koniec
XX i na początku XXI wieku problem ten nasilił się z
powodu zwiększonej częstotliwości i skali ataków
terrorystycznych, co przy ogólnie tanim koszcie
produkcji broni biologicznej i stosunkowo prostym
procesie jej produkcji, przyczyniło się do tego, że
świat poważnie zaczął
zastanawiać się nad tym, jak
przeciwdziałać produkcji tejże
broni i ewentualnie jak leczyć
i pomagać poszkodowanym.
Gdy dojdzie do
najgorszego...
Przyjęta Koncepcja Strategiczna Sojuszu
zagadnienia przeciwdziałania zagrożeniom
bronią biologiczną odnosi do zapobiegania
jej proliferacji. Podkreśla konieczność
posiadania przez siły zbrojne zdolności do
przeciwdziałania zagrożeniom związanym z
proliferacją broni masowego rażenia i
zaleca poprawienie zdolności do
przeciwstawiania się takim zagrożeniom w
obszarze tworzenia doktryn, planowania,
szkolenia i prowadzenia ćwiczeń.
Gdy dojdzie do
najgorszego...
NATO opracowało również zestaw
przedsięwzięć, określanych jako inicjatywa w
sprawie broni masowego rażenia - Inicjatywa
BMR. Ich celem jest pogłębianie zrozumienia
problematyki zagrożeń wynikających z
proliferacji tej broni, wypracowanie sposobu
reakcji na te zagrożenia oraz poprawa wymiany
informacji dotyczących BMR. Inicjatywa zakłada
również doskonalenie możliwości sojuszników w
świadczeniu wzajemnej pomocy w ochronie
ludności w przypadku zagrożeń bronią
masowego rażenia, w tym biologiczną. W celu
realizacji ww. zadań Inicjatywa BMR przewiduje
utworzenie przy Sztabie Międzynarodowym
Centrum BMR, stanowiącego organ
koordynujący tą problematykę.
Gdy dojdzie do
najgorszego...
Przyjęta przez Rząd RP w dniu 4 stycznia
2000 r. Strategia Bezpieczeństwa
Rzeczpospolitej Polskiej uwzględnia
problematykę zagrożeń bronią biologiczną
w ogólnym kontekście zagrożeń bronią
masowego rażenia. Zagadnieniu temu
poświęcony jest osobny rozdział
przedstawiający możliwości proliferacji tej
broni i jej komponentów. Ponadto w
Strategii są odniesienia do BMR w
kontekście kontroli transferu technologii
mogącej służyć produkcji takiej broni.
Gdy dojdzie do
najgorszego...
Opracowana przez Ministerstwo Obrony
Narodowej Strategia Obronności RP
wymienia zagrożenie bronią biologiczną
również w ramach zagrożeń bronią
masowego rażenia i traktuje je jako
jedno z zagrożeń nie militarnych, a
reagowanie na tego typu zagrożenia
przez Siły Zbrojne uważa za jedno z
zadań reagowania kryzysowego.
Gdy dojdzie do
najgorszego...
W Polityczno-Strategicznej Dyrektywie Obronnej
znajdują się zapisy dotyczące przeciwdziałania
zagrożeniom epidemiologicznym. W przypadku
udziału w operacjach pokojowych oraz w sytuacjach
dalszego i bliższego kryzysu pośredniego zadania te
realizowane będą na zasadach określonych
ustawowo dla okresu pokojowego. Natomiast w
sytuacjach bezpośredniego zagrożenia
bezpieczeństwa państwa, agresji na sojusznika,
agresji lokalnej i agresji w pełnym wymiarze na
Polskę odpowiedzialnym za "koordynację działań,
dotyczących zwiększenia zabezpieczenia sanitarno-
epidemiologicznego" jest Minister Zdrowia.
Gdy dojdzie do
najgorszego...
Minister Zdrowia jest organem właściwym do spraw
problematyki sanitarnej oraz nadzoru sanitarnego
na szczeblu rządu. Sprawuje nadzór nad Głównym
Inspektorem Sanitarnym, któremu podlega
Inspekcja Sanitarna. Specyficzne zadania Inspekcji
realizowane są przy pomocy Inspektorów
Sanitarnych odpowiednich szczebli administracji
rządowej, jak też przy pomocy portowych i
kolejowych inspektorów sanitarnych. W przypadku
epidemii osoby wykonujące zawody medyczne mogą
być powoływane do pracy przy jej zwalczaniu.
Decyzję o ich powołaniu na wniosek inspektora
sanitarnego, w zależności od obszaru objętego
epidemią i jej nasilenia wydaje przedstawiciel
administracji rządowej starosta, wojewoda, minister
zdrowia.
Gdy dojdzie do
najgorszego...
Minister Rolnictwa jest organem właściwym do
spraw nadzoru nad środkami żywnościowymi
pochodzenia zwierzęcego w miejscach ich
przetwarzania, składowania i wydawania.
Podlega mu Państwowa Inspekcja
Weterynaryjna, którą kieruje Główny Lekarz
Weterynarii. Jest on centralnym organem
administracji rządowej w sprawach
bezpieczeństwa sanitarno -
epidemiologicznego. Podlegają mu lekarze
weterynarii kolejnych szczebli
administracyjnych oraz graniczny lekarz
weterynarii.
Gdy dojdzie do
najgorszego...
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji jest
organem właściwym do rozpatrywania zagrożeń
środkami mikrobiologicznymi w ramach reagowania
na kryzysy pozamilitarne. Posiada największe
techniczne możliwości koordynacji działań
międzyresortowych w tym zakresie, jak również ma
odpowiednie instrumenty określania współpracy z
administracją terenową. Dlatego też wydaje się
stosownym, by strukturą odpowiedzialną za
koordynację przedsięwzięć z zakresu
przeciwdziałania tym zagrożeniom oraz koordynację
działań eliminujących skutki użycia ww. środków
było Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i
Administracji, a w nim: Policja, Państwowa Straż
Pożarna oraz Urząd Zarządzania Kryzysowego i
Ochrony Ludności.
Gdy dojdzie do
najgorszego...
Na szczeblu Ministerstwa Obrony, jako resortu
uczestniczącego jedynie w przedsięwzięciach
reagowania kryzysowego, właściwą komórką
organizacyjną, która w przypadku wspomnianych
zagrożeń będzie współdziałać z organami
administracji państwowej jest Zarząd Wojskowej
Służby Zdrowia Generalnego Zarządu Logistyki SG
WP. Zarząd ten jest jedyną komórka organizacyjną
w strukturach MON, która jest w stanie wydać
merytoryczna opinię w sprawie zagrożeń środkami
mikrobiologicznymi, uwzględniającą zarówno
medyczne jak i organizacyjne aspekty
przeciwdziałania tym zagrożeniom w odniesieniu
do SZ oraz współpracy z właściwymi organami
administracji państwowej.
Przeciwdziałanie skutkom
użycia broni biologicznej
Ustawa z dnia 24 lipca 1998 roku o "zmianie
niektórych ustaw określających kompetencje
organów administracji publicznej - w związku z
reformą ustrojową państwa" (Dz. U. R.P. nr 106 z
dn. 17.08.98 r.) zmieniła w zasadniczy sposób
model pionowy nadzoru nad zagrożeniami
biologicznymi na strukturę zarządzania
poziomego: wojewoda powołuje w porozumieniu
z Głównym Inspektorem Sanitarnym - inspektora
wojewódzkiego oraz w pełni finansuje i nadzoruje
działanie wojewódzkich stacji sanitarnych.
Powiatowego inspektora sanitarnego "powołuje i
odwołuje starosta".
Przeciwdziałanie skutkom
użycia broni biologicznej
Kolejna ustawa z dnia 24 lipca 1999 r. "o zmianie ustawy o
działaniach administracji rządowej oraz niektórych innych
ustaw" (Dz.U.R.P. z dn. 24.08.1999 r. poz. 778) w art. 3
stanowi, że Główny Inspektor Sanitarny (dotychczas
wiceminister zdrowia) staje się odrębną "Instytucją"
nadzorowaną przez Ministra Zdrowia i wykonującą swoje
zadania "przy pomocy Głównego Inspektoratu
Sanitarnego". W efekcie dochodzić może do bardzo
niebezpiecznych sytuacji kiedy władze lokalne mogą
zakazać przekazywania niewygodnych informacji do
Głównego Inspektoratu.
Na podstawie przedstawionych rozwiązań ustawowych
wnioskuje się, że główny ciężar związany z
przeciwdziałaniem skutkom użycia broni biologicznej
spadnie na terenowe placówki medyczne: szpitale i
przychodnie (państwowe i prywatne), pogotowie
ratunkowe, lekarzy rodzinnych itp., które na dzień
dzisiejszy są zupełnie nieprzygotowane do tego typu
zadań.
Bibliografia
• Leksykon politologii, praca zbiorowa pod redakcją
Andrzeja Antoszewskiego i Ryszarda Herbuta,
wydanie II poprawione, Wrocław 1996r.
• Marek Borucki, Historia powszechna do 2004 r.,
wydawnictwo Mada, Warszawa 2004 r.
• Nowa Encyklopedia Powszechna, tom 6
• Czesław Mojsiewicz, Leksykon problemów
międzynarodowych i konfliktów zbrojnych,
wydawnictwo atla 2, Wrocław 2001
• Bioterroryzm Polska wobec użycia broni biologicznej
• Encyklopedia terroryzmu
• Internet