PRAWO PRACY

O.

Lissowski

PRAWO PRACY

Podręczniki:
Ogólne:
- W. Siuda, Elementy prawa dla ekonomistów.Rozdz.VI, Wyd.

Scriptum, Poznań (kol.wydania)

- J.Jabłońska-Bonca, Podstawy prawa dla ekonomistów.

Rozdz.XII,7 Wyd.LexisNexis,W-wa (kol.wydania)

Podręczniki prawa pracy:
- L.Florek, T.Zieliński, Prawo pracy. 8 Wyd. C.H.Beck W-wa 2006r.
- Z.Kubot, T.Kuczyński, Z.Masternak, H.Szurgacz, Prawo pracy.

Zarys wykładu . W-wa 2005r.

-T.Liszcz, Prawo pracy, W-wa 2009r.
- Z.Salwa, Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. W-wa 2004r.
- A.M.Świątkowski, Polskie prawo pracy. W-wa 2003.

PRAWO PRACY



Zespół norm regulujących stosunki między pracodawcą i
pracownikiem na tle świadczonej pracy.

W.Siuda, Elementy prawa.. s.57



Gałąź prawa obejmująca ogół norm prawnych, które regulują
stosunki związane z pracą obywateli, podejmowaną w celach
zarobkowych, oraz świadczona na warunkach dobrowolnie
przez nich przyjętych, na rzecz i pod kierownictwem innego
podmiotu, zwanego pracodawcą

.

L.Florek , Prawo pracy

s.7

Prawo pracy



praca w celach
zarobkowych



zależność ekonomiczna i
gospodarcza



praca podporządkowana,
ale



dobrowolna



wykonywana osobiście, ale



zespołowa, skooperowana,
związana z włączeniem do
organizacji zakładu prac



Podwójna regulacja

- osób piastujących

funkcje organów w
administracji

- osób powołanych do

zarządów spółek



Poza prawem pracy

- praca jednostronnie

wyznaczana

- praca na podstawie

umów cywilnoprawnych

- praca społeczna

PODZIAŁ PRAWA PRACY



Indywidualne prawo pracy

Prawo indywidualnych stosunków pracy między

pracownikiem i pracodawcą

- umowne prawo pracy
- ochronne prawo pracy



Zbiorowe prawo pracy

Prawo zbiorowych stosunków pracy między

podmiotami reprezentującymi zbiorowe interesy
pracowników a pracodawcami.

Źródła prawa pracy



Konstytucja. Kodeks pracy. Ustawy
pozakodeksowe. Akty wykonawcze. Zasady
współżycia społecznego. Pragmatyki służbowe.



Układy zbiorowe pracy. Porozumienia zbiorowe.
Akty wewnątrzzakładowe.



Umowy międzynarodowe, bilateralne,
konwencje MOP



. Akty wspólnotowe.



Semiimperatywny charakter norm prawa pracy.

Regulacje
pozakodeksowe



Zwolnienia pracowników z przyczyn ich

niedotyczących



Minimalne wynagrodzenia za pracę



Negocjacyjne kształtowanie przyrostu wynagrodzeń



Ochrona roszczeń pracowniczych w razie

niewypłacalności pracodawcy



Nadzór nad warunkami pracy



Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych



Promocja zatrudnienia i instytucje rynku pracy



Zatrudnianie pracowników tymczasowych



Rehabilitacja i zatrudnianie osób

niepełnosprawnych

AKTY PRAWNE UE W

ZAKRESIE PRAWA PRACY



Swoboda przepływu pracowników



Dyrektywy dotyczące

-

Równego traktowania mężczyzn i

kobiet

-

Równego wynagradzania mężczyzn i

kobiet

-

Równego traktowania pracowników

bez względu na pochodzenie rasowe

lub etniczne

-

Równego traktowania pracowników

bez względu na religię, wyznanie,

niepełnosprawność, wiek lub

orientację seksualną

-

Obowiązku pracodawcy informowania

pracowników o warunkach umowy

lub stosunku pracy

-

Przejęciu przedsiębiorstwa, zakładu

pracy lub jego części

-

Niewypłacalności pracodawcy

-

Zwolnień grupowych

-

Czasu pracy

-

Pracy w niepełnym wymiarze

-

Pracy na czas określony

-

Bezpieczeństwa i ochrony

pracownic w ciąży

-

Urlopu rodzicielskiego

-

Ochrony młodych

pracowników

-

Bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia pracowników

zatrudnionych na podst.

stos.pracy o określonym

czasie trwania lub pracy

tymczasowej

-

Delegowania pracowników w

ramach świadczenia usług

-

Informacji i konsultacji

pracowników

-

Europejskich rad zakładowych

-

Zaangażowania pracowników

w spółce europejskiej

-

Zaangażowania pracowników

w spółdzielni europejskiej

ZASADY PRAWA
PRACY



Ochrony pracy



Wolności pracy



Prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę



Poszanowania godności i dóbr osobistych pracownika



Równości praw i równego traktowania pracowników



Prawo do wypoczynku



Obowiązek zapewnienia bezpiecznej i higienicznej pracy



Ułatwiania podnoszenia kwalifikacji



Obowiązek zaspokajania stosownie do możliwości, bytowych,

socjalnych i kulturalnych potrzeb pracowników



Wolność zrzeszania się



Uczestnictwo pracowników w zarządzaniu zakładem pracy



Zasada uprzywilejowania pracownika



Zasada automatyzmu prawnego

STOSUNEK PRACY



Def. stosunek zachodzący między dwoma podmiotami,

z których jeden zwany pracownikiem obowiązany jest
-świadczyć osobiście,
-w sposób ciągły i powtarzający się i
-pod kierownictwem drugiego podmiotu, zwanego pracodawcą,
-prace określonego rodzaju oraz
-w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę,
a pracodawca obowiązany jest zatrudniać pracownika za

wynagrodzeniem.

NAWIĄZANIE STOSUNKU

PRACY



Umowa o pracę

Treść :strony, rodzaj umowy,

data, warunki pracy i płacy -
rodzaj pracy, wynagrodzenie
ze wskazaniem składników,
wymiar czasu pracy, termin
rozpoczęcia

Forma umowy o pracę
Rodzaje umów o pracę: na czas

próbny, na czas określony, na
czas wykonania określonej
pracy, na czas nieokreślony



Powołanie



Wybór



Mianowanie



Spółdzielcza umowa o
pracę

OBOWIĄZKI PRACODAWCY

art. 94 kp.

1) Zaznajamiać pracowników z zakresem

obowiązków, sposobem wykonywania
pracy i uprawnieniach;

2) Organizować pracę w sposób

zapewniający wykorzystanie czasu
pracy, uzdolnień, kwalifikacji

2a) Zmniejszanie uciążliwości pracy
2b) Przeciwdziałać dyskryminacji
3) (uchylony)
4) Zapewnienie BHP i szkolenia
5) Terminowe wypłaty wynagrodzenia
6) Ułatwianie podnoszenia kwalifikacji
7) Stwarzanie warunków przystosowania

się pracownikom podejmującym
zatrudnienie po ukończeniu szkół

8) Zaspokajać w miarę posiadanych

środków potrzeby socjalne

9) Stosować obiektywne kryteria oceny

pracowników i ich wyników

9.a) Prowadzić dokumentację w sprawach

stos.pracy

9.b) Przechowywać dokumentację w

warunkach nie grożących zniszczeniem

10) Wpływać na kształtowanie w zakładzie

zasad współżycia społecznego

Art.94 ¹ Udostępnianie przepisów o

równym traktowaniu

Art.94 ² Informowanie o możliwościach

zatrudnienia

Art.94 ³ Przeciwdziałanie mobbingowi .
Art.104. Wprowadzenie regulaminu pracy
INNE
Konstytucja:
- Poszanowanie godności i innych dóbr

pracownika (art.11)

- Zapewnienie załodze bezpiecznych i

higienicznych warunków pracy (art.15)

- Ułatwianie pracownikowi podnoszenia

kwalifikacji (art.17)

OBOWIĄZKI
PRACOWNIKA

Art.100 kp
1) Sumienne i staranne

wykonywanie pracy i
stosowanie się do poleceń

2) W szczególności

-

przestrzeganie czasu pracy

-

regulaminu i porządku

-

przepisów zasad BHP

-

dbać o dobro zakładu

-

przestrzegać tajemnicy

-

przestrzegać zasad
współżycia społecznego

Art.101 ¹ Zakaz konkurencji w

czasie trwania stosunku pracy

Art. 101 ² Zakaz konkurencji po

ustaniu stosunku pracy

ZBIOROWE PRAWO PRACY



Reguluje stosunki między organizacjami
pracowników a pracodawcami lub ich
organizacjami



Prawo koalicji (związki zawodowe, organizacje
pracodawców), rady pracowników, prawo
układowe, spory zbiorowe pracy,
partycypacja pracowników w zarządzaniu i
własności



Źródła zbiorowego prawa pracy

REPREZENTACJA INTERESÓW

PRACOWNICZYCH



Związkowa i zakładowa formuła
reprezentacji



Koncepcje ruchu związkowego



Poziomy reprezentacji interesów
pracowniczych

ZWIĄZKI ZAWODOWE W

POLSCE



Ustawa o związkach zawodowych



Wolność związkowa



Przedmiot działalności



Uprawnienia związkowe



Reprezentatywność



Ochrona działaczy związkowych

UKŁADY ZBIOROWE
PRACY



Porozumienie normatywne – Dział 11 KP



Przedmiot uzp: część normatywna i
zobowiązaniowa



Ponadzakładowe i zakładowe uzp



Zdolność układowa i reprezentatywność



Zakres układu



Rokowania zbiorowe

SPORY ZBIOROWE



Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych



Spory o prawa i o interesy



Związkowa wyłączność na prowadzenie

sporu zbiorowego



Procedura rozwiązywania sporu zbiorowego

-

rokowania

-

porozumienie lub protokół rozbieżności

-

mediacja

-

arbitraż

PRAWO DO STRAJKU



Def. Zbiorowe powstrzymanie się
pracowników od wykonywania pracy w celu
rozwiązania sporu zbiorowego



Zasady strajku legalnego: ultima ratio,
ekwiwalentność, pokoju społecznego, zgoda
pracowników, prowadzony przez zw.zaw.,
ogłoszenie 5 dni przed rozpoczęciem



Udział pracownika w strajku legalnym nie
stanowi naruszenia obowiązków
pracowniczych

RADY PRACOWNIKÓW



Samorząd załogi w przedsiębiorstwach
państwowych



Reprezentacja pracowników w radach
nadzorczych jednoosobowych spółek
prywatyzowanych przedsiębiorstw



Rady pracowników u pracodawców u
których nie działa organizacja związkowa



Europejskie rady zakładowe

Gradacja praw partycypacji
pracowniczej w zarządzaniu



Prawo do informacji



Prawo do zgłaszania niewiążących opinii



Prawo do przedstawiania niewiążących
propozycji



Prawo do doradztwa



Prawo do kontroli nad sprawami
przedsiębiorstwa



Prawo do zgłoszenia sprzeciwu



Prawo do wyrażania zgody na dane decyzje



Uprawnienia o charakterze samorządu.