background image

PRAWO PRACY 

                                             

O. 

Lissowski 

background image

PRAWO PRACY 

Podręczniki: 
Ogólne:
- W. Siuda, Elementy prawa dla ekonomistów.Rozdz.VI,  Wyd. 

Scriptum, Poznań (kol.wydania)

- J.Jabłońska-Bonca, Podstawy prawa dla ekonomistów. 

Rozdz.XII,7 Wyd.LexisNexis,W-wa (kol.wydania)

Podręczniki prawa pracy:
- L.Florek, T.Zieliński, Prawo pracy. 8 Wyd. C.H.Beck W-wa 2006r.
- Z.Kubot, T.Kuczyński, Z.Masternak, H.Szurgacz, Prawo pracy. 

Zarys wykładu . W-wa 2005r.

-T.Liszcz, Prawo pracy, W-wa 2009r.
- Z.Salwa, Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. W-wa 2004r.
- A.M.Świątkowski, Polskie prawo pracy. W-wa 2003. 

 

background image

 PRAWO PRACY 

Zespół norm regulujących stosunki między pracodawcą i 
pracownikiem na tle świadczonej pracy. 

                                                                     

W.Siuda, Elementy  prawa.. s.57

Gałąź prawa obejmująca ogół norm prawnych, które regulują 
stosunki związane z pracą obywateli, podejmowaną w celach 
zarobkowych, oraz świadczona na warunkach dobrowolnie 
przez nich przyjętych, na rzecz i pod kierownictwem innego 
podmiotu, zwanego pracodawcą

.   

                                                      

L.Florek , Prawo pracy 

s.7 

background image

Prawo pracy 

praca w celach 
zarobkowych

zależność ekonomiczna i 
gospodarcza

praca podporządkowana, 
ale 

dobrowolna

wykonywana osobiście, ale 

zespołowa, skooperowana, 
związana z włączeniem do 
organizacji zakładu prac

Podwójna regulacja 

      - osób piastujących 

funkcje organów w 
administracji 

      - osób powołanych do 

zarządów spółek 

Poza prawem pracy 

      - praca jednostronnie 

wyznaczana 

      - praca na podstawie 

umów cywilnoprawnych

      - praca społeczna
     

background image

PODZIAŁ PRAWA PRACY 

Indywidualne prawo pracy

Prawo indywidualnych stosunków pracy między 

pracownikiem i pracodawcą

   - umowne prawo pracy
   - ochronne prawo pracy

Zbiorowe prawo pracy 

Prawo zbiorowych stosunków pracy między 

podmiotami reprezentującymi zbiorowe interesy 
pracowników a pracodawcami. 

background image

Źródła prawa pracy

Konstytucja. Kodeks pracy. Ustawy  
pozakodeksowe. Akty wykonawcze. Zasady 
współżycia społecznego. Pragmatyki służbowe.

Układy zbiorowe pracy. Porozumienia zbiorowe. 
Akty wewnątrzzakładowe.

Umowy międzynarodowe, bilateralne, 
konwencje MOP

. Akty wspólnotowe. 

Semiimperatywny charakter norm prawa pracy. 

background image

Regulacje 
pozakodeksowe

Zwolnienia pracowników z przyczyn ich 

niedotyczących

Minimalne wynagrodzenia za pracę

Negocjacyjne kształtowanie przyrostu wynagrodzeń

Ochrona roszczeń pracowniczych w razie 

niewypłacalności pracodawcy

Nadzór nad warunkami pracy

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

Promocja zatrudnienia i instytucje rynku pracy

Zatrudnianie pracowników tymczasowych 

Rehabilitacja i zatrudnianie osób 

niepełnosprawnych

background image

AKTY PRAWNE  UE   W 

ZAKRESIE PRAWA PRACY 

Swoboda przepływu pracowników 

Dyrektywy dotyczące

-

Równego traktowania mężczyzn i 

kobiet

-

Równego wynagradzania mężczyzn i 

kobiet

-

Równego traktowania pracowników 

bez względu na pochodzenie rasowe 

lub etniczne

-

Równego traktowania pracowników 

bez względu na religię, wyznanie, 

niepełnosprawność, wiek lub 

orientację seksualną 

-

Obowiązku pracodawcy informowania 

pracowników o warunkach umowy 

lub stosunku pracy 

-

Przejęciu przedsiębiorstwa, zakładu 

pracy lub jego części 

-

Niewypłacalności pracodawcy 

-

Zwolnień grupowych

-

Czasu pracy                                      

-

Pracy w niepełnym wymiarze

-

Pracy na czas określony

-

Bezpieczeństwa i ochrony 

pracownic w ciąży

-

Urlopu rodzicielskiego

-

Ochrony młodych 

pracowników

-

Bezpieczeństwa i ochrony 

zdrowia pracowników 

zatrudnionych na podst. 

stos.pracy o określonym 

czasie trwania lub pracy 

tymczasowej

-

Delegowania pracowników w 

ramach świadczenia usług

-

Informacji i konsultacji 

pracowników

-

Europejskich rad zakładowych

-

Zaangażowania pracowników 

w spółce europejskiej 

-

Zaangażowania pracowników 

w spółdzielni europejskiej

background image

ZASADY PRAWA 
PRACY

Ochrony pracy

Wolności pracy

Prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę

Poszanowania godności i dóbr osobistych pracownika

Równości praw i równego traktowania pracowników

Prawo do wypoczynku 

Obowiązek zapewnienia bezpiecznej i higienicznej pracy

Ułatwiania podnoszenia kwalifikacji 

Obowiązek zaspokajania stosownie do możliwości, bytowych, 

socjalnych i kulturalnych potrzeb pracowników 

Wolność zrzeszania się 

Uczestnictwo pracowników w zarządzaniu zakładem pracy

Zasada uprzywilejowania pracownika

Zasada automatyzmu prawnego

background image

STOSUNEK PRACY

Def. stosunek zachodzący między dwoma podmiotami, 

 z których jeden zwany pracownikiem  obowiązany jest 
     -świadczyć osobiście, 
     -w sposób ciągły i powtarzający się i 
     -pod kierownictwem drugiego podmiotu, zwanego pracodawcą, 
     -prace określonego rodzaju oraz 
      -w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę,
 a pracodawca  obowiązany   jest  zatrudniać pracownika za 

wynagrodzeniem.  

background image

NAWIĄZANIE STOSUNKU 

PRACY

 

Umowa o pracę

Treść :strony, rodzaj umowy, 

data, warunki pracy i płacy - 
rodzaj pracy, wynagrodzenie 
ze wskazaniem składników, 
wymiar czasu pracy, termin 
rozpoczęcia 

Forma umowy o pracę
Rodzaje umów o pracę: na czas 

próbny, na czas określony, na 
czas wykonania określonej 
pracy, na czas nieokreślony

Powołanie

Wybór

Mianowanie 

Spółdzielcza umowa o 
pracę 

background image

OBOWIĄZKI PRACODAWCY   
 
  

                                        

art. 94 kp.

1) Zaznajamiać pracowników z zakresem 

obowiązków, sposobem wykonywania 
pracy  i uprawnieniach;

2) Organizować pracę w sposób 

zapewniający  wykorzystanie czasu 
pracy, uzdolnień, kwalifikacji 

2a) Zmniejszanie uciążliwości pracy
2b) Przeciwdziałać dyskryminacji 
3) (uchylony)
4) Zapewnienie BHP i szkolenia
5) Terminowe wypłaty wynagrodzenia 
6) Ułatwianie podnoszenia kwalifikacji 
7) Stwarzanie warunków przystosowania 

się pracownikom podejmującym 
zatrudnienie po ukończeniu szkół

8) Zaspokajać w miarę posiadanych 

środków potrzeby socjalne

 9) Stosować obiektywne kryteria oceny 

pracowników i ich wyników

9.a) Prowadzić dokumentację w sprawach 

stos.pracy

9.b) Przechowywać dokumentację w 

warunkach nie grożących zniszczeniem

10) Wpływać na kształtowanie w zakładzie 

zasad współżycia społecznego

Art.94 ¹ Udostępnianie przepisów o 

równym traktowaniu

Art.94 ² Informowanie o możliwościach 

zatrudnienia 

Art.94 ³ Przeciwdziałanie mobbingowi .
Art.104. Wprowadzenie regulaminu pracy
INNE
Konstytucja: 
- Poszanowanie godności i innych dóbr 

pracownika (art.11)

- Zapewnienie załodze bezpiecznych i  

higienicznych warunków pracy  (art.15)

- Ułatwianie pracownikowi podnoszenia 

kwalifikacji (art.17) 

background image

OBOWIĄZKI 
PRACOWNIKA 

Art.100 kp
1) Sumienne i staranne 

wykonywanie pracy i 
stosowanie się do poleceń

2) W szczególności 

-

przestrzeganie czasu pracy

-

regulaminu i porządku

-

przepisów  zasad BHP

-

dbać o dobro zakładu 

-

przestrzegać tajemnicy 

-

przestrzegać zasad 
współżycia społecznego 

Art.101 ¹ Zakaz konkurencji w 

czasie trwania stosunku pracy

Art. 101 ² Zakaz konkurencji po 

ustaniu stosunku pracy 

background image

ZBIOROWE PRAWO PRACY

 

Reguluje stosunki między organizacjami 
pracowników a pracodawcami lub ich 
organizacjami 

Prawo koalicji (związki zawodowe, organizacje 
pracodawców), rady pracowników, prawo 
układowe, spory zbiorowe pracy,  
partycypacja pracowników w zarządzaniu i 
własności

Źródła zbiorowego prawa pracy

background image

REPREZENTACJA INTERESÓW 

PRACOWNICZYCH

 

Związkowa i zakładowa formuła 
reprezentacji 

Koncepcje ruchu związkowego

Poziomy reprezentacji interesów 
pracowniczych

background image

ZWIĄZKI ZAWODOWE W 

POLSCE

Ustawa o związkach zawodowych

Wolność związkowa

Przedmiot działalności 

Uprawnienia związkowe

Reprezentatywność

Ochrona działaczy związkowych 

background image

UKŁADY ZBIOROWE 
PRACY

Porozumienie normatywne – Dział 11 KP

Przedmiot uzp: część normatywna i 
zobowiązaniowa

Ponadzakładowe i zakładowe uzp

Zdolność układowa i reprezentatywność

Zakres układu

Rokowania zbiorowe  

background image

SPORY ZBIOROWE

Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych 

Spory o prawa i o interesy 

Związkowa wyłączność na prowadzenie 

sporu zbiorowego

Procedura rozwiązywania sporu zbiorowego

-

rokowania

-

porozumienie lub protokół rozbieżności

-

mediacja 

-

arbitraż   

background image

PRAWO DO STRAJKU

Def. Zbiorowe powstrzymanie się 
pracowników od wykonywania pracy w celu 
rozwiązania sporu zbiorowego 

Zasady strajku legalnego: ultima ratio, 
ekwiwalentność, pokoju społecznego, zgoda 
pracowników, prowadzony przez zw.zaw., 
ogłoszenie 5 dni przed rozpoczęciem

Udział pracownika w strajku legalnym nie 
stanowi naruszenia obowiązków 
pracowniczych

background image

RADY PRACOWNIKÓW

 

Samorząd załogi w przedsiębiorstwach 
państwowych

Reprezentacja pracowników w radach 
nadzorczych jednoosobowych spółek  
prywatyzowanych przedsiębiorstw

Rady pracowników u pracodawców u 
których nie działa organizacja związkowa

Europejskie rady zakładowe

background image

Gradacja praw partycypacji 
pracowniczej w zarządzaniu

Prawo do informacji

Prawo do zgłaszania niewiążących opinii

Prawo do przedstawiania niewiążących 
propozycji 

Prawo do doradztwa 

Prawo do kontroli nad sprawami 
przedsiębiorstwa

Prawo do zgłoszenia sprzeciwu

Prawo do wyrażania zgody na dane decyzje

Uprawnienia o charakterze samorządu.   


Document Outline