TECHNIKI PROJEKCYJNE

TECHNIKI PROJEKCYJNE

WSTĘP: RYS HISTORYCZNY

WSTĘP: RYS HISTORYCZNY

1879: sir Francis Galton

1879: sir Francis Galton

– pierwsza technika projekcyjna. Osobom przedstawiało się listę wyrazów

– pierwsza technika projekcyjna. Osobom przedstawiało się listę wyrazów

z prośba o podanie pierwszego skojarzenia do każdego z nich.

z prośba o podanie pierwszego skojarzenia do każdego z nich.

Przełom XIX i XX rozkwit technik projekcyjnych, między innymi Test Chmurek autorstwa

Przełom XIX i XX rozkwit technik projekcyjnych, między innymi Test Chmurek autorstwa

Wilhelma

Wilhelma

Sterna

Sterna

. Różnice w wypowiedziach na temat tego co przedstawiają chmurki przedstawiane

. Różnice w wypowiedziach na temat tego co przedstawiają chmurki przedstawiane

na rysunkach.

na rysunkach.

1921: Hermann Roschach

1921: Hermann Roschach

– książka

– książka

„Psychodiagnostik”

„Psychodiagnostik”

– Test Plam Atramentowych. Test składa

– Test Plam Atramentowych. Test składa

się z 10 plam atramentowych (5 kolor, 5 czarnobiałe). Osoby badane są proszone o

się z 10 plam atramentowych (5 kolor, 5 czarnobiałe). Osoby badane są proszone o

opowiedzenie co przedstawia każda z plam. Wypowiedzi są oceniane za pomocą ponad

opowiedzenie co przedstawia każda z plam. Wypowiedzi są oceniane za pomocą ponad

100 wskaźników, z których cześć należy do trzech kategorii; a. treści (np. postaci ludzkie,

100 wskaźników, z których cześć należy do trzech kategorii; a. treści (np. postaci ludzkie,

treści seksualne), b. lokalizacja (czy cała plama stanowi przedmio opisu – czy wybrana jej

treści seksualne), b. lokalizacja (czy cała plama stanowi przedmio opisu – czy wybrana jej

cześć), c. determinanty (np. czy dostrzegany jest ruch).

cześć), c. determinanty (np. czy dostrzegany jest ruch).

1938: Henry Murray – książka

1938: Henry Murray – książka

„Explorations in Personality”

„Explorations in Personality”

– Test Apercepcji

– Test Apercepcji

Tematycznej.

Tematycznej.

1974: John Exner – książka

1974: John Exner – książka

„The Roschach: A Comprehensive System”

„The Roschach: A Comprehensive System”

. Była to odpowiedź na bardzo

. Była to odpowiedź na bardzo

liczną krytykę technik projekcyjnych.

liczną krytykę technik projekcyjnych.



1959; Eysenck – pytanie o zgodność sędziów, zgodność wewnętrzną, rzetelność retestową

1959; Eysenck – pytanie o zgodność sędziów, zgodność wewnętrzną, rzetelność retestową



1968; Mischel – neguje większość technik badania osobowości, w tym i projekcyjną

1968; Mischel – neguje większość technik badania osobowości, w tym i projekcyjną

zarzucając jej niewielką wartość prognostyczną i brak trafności przyrostowej

zarzucając jej niewielką wartość prognostyczną i brak trafności przyrostowej

System Exnera to;

System Exnera to;

a

a

. zbiór szczegółowych przepisów dotyczących przebiegu badania testem

. zbiór szczegółowych przepisów dotyczących przebiegu badania testem

Rorsachacha i oceny wyników,

Rorsachacha i oceny wyników,

b

b

. zbiór norm (dane z badań dzieci, dorosłych, zdrowych i

. zbiór norm (dane z badań dzieci, dorosłych, zdrowych i

osób z zaburzeniami).

osób z zaburzeniami).

Dzięki Exnerowi nie tylko nastąpił „delikatny” nawrót do technik projekcyjnych ale i wróciły jako

Dzięki Exnerowi nie tylko nastąpił „delikatny” nawrót do technik projekcyjnych ale i wróciły jako

temat żywych sporów środowisku psychologów. Spór o trafność, rzetelność i zgodność tych

temat żywych sporów środowisku psychologów. Spór o trafność, rzetelność i zgodność tych

technik trwa do dnia dzisiejszego.

technik trwa do dnia dzisiejszego.

TECHNIKI PROJEKCYJNE

TECHNIKI PROJEKCYJNE

1.

1.

Technika projekcyjna polega

Technika projekcyjna polega

na :

na :



Pokazywaniu osobie badanej wieloznacznych bodźców i prośba o nadanie im większej

Pokazywaniu osobie badanej wieloznacznych bodźców i prośba o nadanie im większej

jednoznaczności

jednoznaczności

lub

lub



Zareagowanie na bardzo ogólnikowa instrukcję.

Zareagowanie na bardzo ogólnikowa instrukcję.

2. U podstawy większości technik projekcyjnych tkwi

2. U podstawy większości technik projekcyjnych tkwi

hipoteza projekcyjna

hipoteza projekcyjna

(Frank, 1948; Sundberg,

(Frank, 1948; Sundberg,

1977).

1977).

[ Podczas nadawania znaczenia bodźcom testowym wieloznacznym osoby

[ Podczas nadawania znaczenia bodźcom testowym wieloznacznym osoby

badane rzutują na materiał soją osobowość. Dzięki temu osoba interpretująca

badane rzutują na materiał soją osobowość. Dzięki temu osoba interpretująca

wypowiedzi osoby badanej może wnioskować „ wstecz” – szukać jej predyspozycji

wypowiedzi osoby badanej może wnioskować „ wstecz” – szukać jej predyspozycji

osobowościowych. ]

osobowościowych. ]

3. Dwa rozumienia projekcji:

3. Dwa rozumienia projekcji:

A.

A.

Projekcja klasyczne rozumienie.

Projekcja klasyczne rozumienie.

Freud określał projekcje jako mechanizm obronny –

Freud określał projekcje jako mechanizm obronny –

nieświadome przypisywanie swoich negatywnych cech osobowości i impulsów innym osobom.

nieświadome przypisywanie swoich negatywnych cech osobowości i impulsów innym osobom.

B.

B.

Projekcja uogólniona / asymilatywna

Projekcja uogólniona / asymilatywna

. Cechy, potrzeby i doświadczenia życiowe wpływają

. Cechy, potrzeby i doświadczenia życiowe wpływają

na to jak interpretuje się bodźce wieloznaczne. Kluczowe jest rozumienie apercepcji. W

na to jak interpretuje się bodźce wieloznaczne. Kluczowe jest rozumienie apercepcji. W

odróżnieniu od percepcji – apercepcja jest nie tyle odzwierciedlaniem co tworzeniem obrazów.

odróżnieniu od percepcji – apercepcja jest nie tyle odzwierciedlaniem co tworzeniem obrazów.

4. Podstawowa

4. Podstawowa

zalety technik projekcyjnych

zalety technik projekcyjnych

–

–

trafność przyrostowa

trafność przyrostowa

{ ponad to co dają dane

{ ponad to co dają dane

demograficzne i inne techniki badania osobowości}:

demograficzne i inne techniki badania osobowości}:

+

+

pozwalają ominąć świadome mechanizmy obronne badanego

pozwalają ominąć świadome mechanizmy obronne badanego

+

+

dają klinicyście dostęp do ważnych inf. Psychologicznych, z których osoba badana nie zdaje sobie

dają klinicyście dostęp do ważnych inf. Psychologicznych, z których osoba badana nie zdaje sobie

sprawy – są nieświadome (np. konflikty)

sprawy – są nieświadome (np. konflikty)

TECHNIKI PROJEKCYJNE

TECHNIKI PROJEKCYJNE

KATEGORIALNY PODZIAŁ TECHNIK PROJEKCYJNYCH

KATEGORIALNY PODZIAŁ TECHNIK PROJEKCYJNYCH

(Lindzey, 1959)

(Lindzey, 1959)

1.

1.

Skojarzeniowe.

Skojarzeniowe.

2.

2.

Konstrukcyjne

Konstrukcyjne

3.

3.

Uzupełnienia

Uzupełnienia

4.

4.

Porządkujące i selekcyjne

Porządkujące i selekcyjne

5.

5.

Ekspresyjne

Ekspresyjne

Podstawowe informacje:



między technikami nie ma jasnych granic (przenikanie się metod)



różnice stanowi sposób dotarcia do treści nieświadomych (od obrazu do samego pisma)



różnice stanowi stopniu zaangażowania osoby badanej w zadanie (od czynnego działania
po wypowiedzi)



różnice stanowi stopień zaangażowania poznawczego (i emocjonalnego) w rozwiązanie
zadań (konieczność zaangażowania dużych pokładów poznawczych – historie lub tylko
mini. - np.. Wyboru opcji)

ZAŁCZNIK – TABELA

PRZYKŁADÓWYCH

NARZĘDZI