Organizacja i zarządzanie
Przywództwo w organizacji
Medycyna
Ratunkowa
I rok studia
licencjackie
2006/2007 r.
ćwiczenie 2
2
Przywództwo – zakres wiedzy
1.
Przywództwo, teorie przywództwa, źródła
władzy
2.
Funkcje i umiejętności kierownicze
3.
Style kierowania
4.
Stanowiska kierownicze w ochronie
zdrowia
a)
Kwalifikacje
b)
Procedury powoływania
c)
Pozycja dyrektora
ćwiczenie 2
3
Źródła i podręczniki
Internet
Stoner J.A.F., Wankel C.: Kierowanie. PWE. PWE
2000
Shortell SM, Kaluzny AD: Podstawy
zarządzania opieką zdrowotną. Vesalius 2001
Sikorski Cz.: Podstawy organizacji i
zarządzania. IMP 1994
Przepisy prawne
ćwiczenie 2
4
Przywództwo
Proces
w którym jednostka świadomie
usiłuje wpłynąć
na inną jednostkę lub grupę
w celu osiągnięcia jakiegoś celu
ćwiczenie 2
5
Hierarchia
Rozpiętość kierowania – liczba osób i
działów podlegających bezpośrednio
jednemu kierownikowi
–
Struktury wysmukłe – wiele szczebli pośrednich
–
Struktury płaskie – 1 – 2 szczeble pośrednie
Linie podporządkowania – powiązania
określające kto komu podlega
Hierarchia
ćwiczenie 2
6
Teorie przywództwa (1)
Asymetria w relacjach władzy
Koncepcja mechanistyczna
Kierownik: stawia cele, sprawuje
kontrolę, ponosi odpowiedzialność
Podwładni – narzędzia w realizacji celów
ćwiczenie 2
7
Władza i autorytet
Wywieranie wpływu na innych,
doprowadzanie do zmiany postaw lub
zachowań
ćwiczenie 2
8
Teorie przywództwa (2)
Koncepcja organiczna
Kierownik: „mózg”, „głowa”
Podwładni: organy zdolne do
skomplikowanych ale rutynowych
działań
ćwiczenie 2
9
Teorie przywództwa (3)
Koncepcja organiczna
Kierownik: „mózg”, „głowa”
Podwładni: organy zdolne do
skomplikowanych ale rutynowych
działań
ćwiczenie 2
1
0
Teorie przywództwa (4)
Skutki (w obu koncepcjach)
Centralizacja
Przeciążenie decyzyjne kierowników
Rozbudowanie hierarchii organizacyjnej
Wydłużenie czasu podejmowania decyzji
Dominacja komunikacji pionowej (na potrzeby
władzy)
Negatywne skutki – zwłaszcza w niestabilnym
otoczeniu
ćwiczenie 2
1
1
Teorie przywództwa (5)
Zarządzanie partycypacyjne
Delegowanie uprawnień decyzyjnych
Dzielenie się władzą
–
Zarządzanie przez cele
–
Ringi
–
Koła jakości
Decyzje powinny być podejmowane tam,
gdzie są podejmowane z największą
znajomością rzeczy
ćwiczenie 2
1
2
Teorie przywództwa (6)
Zarządzanie partycypacyjne
Konsekwencje
Zmiana relacji między kierownikiem a
podwładnymi
Liczy się:
–
pełne wykorzystywanie możliwości pracowników
–
zdolność definiowania problemów,
–
dostrzegania szans
–
komunikacji społecznej
ćwiczenie 2
1
3
Teorie przywództwa (7)
Przywództwo charyzmatyczne
(zarządzanie transformacyjne)
Relacje emocjonalne
Akceptacja i silna identyfikacja
podwładnych z osobą kierownika
Integrowanie pracowników wokół norm i
wartości
Mit heroicznego lidera
ćwiczenie 2
1
4
Teorie przywództwa (8)
W strukturach sieciowych
Tymczasowość i zmienność funkcji
kierowniczych
Rezygnacja z zasady hierarchii –
poziomy przepływ informacji
Demokratyzacja wizji i decyzji –
ograniczenie zakresu władzy kierownika
ćwiczenie 2
1
5
Źródła władzy -
POTENCJALNE
Władza nagradzania (mogę nagrodzić
dobrym zadaniem)
Władza wymuszania (mogę ukarać)
Władza z mocy prawa (autorytet
formalny „w dół” i „w górę”)
Władza ekspercka (szczególna wiedza
szefa)
Władza odniesienia (naśladuję szefa)
ćwiczenie 2
1
6
Autorytet
Jedna z postaci władzy rozumiana jako
zdolność sprawowania władzy w wyniku
dysponowania określonymi wartościami
np. wiedzą lub stanowiskiem
Autorytet formalny
–
Pogląd klasyczny – władza jest
przekazywana z góry na dół
–
Założenie przyzwolenia
ćwiczenie 2
1
7
Władza
Władza liniowa – bezpośrednia
odpowiedzialność za osiąganie celów przez
organizację
Władza sztabowa – usługi na rzecz
kierowników liniowych
Władza funkcjonalna – prawo sprawowania
kontroli przez członków zespołów sztabowych
nad czynnościami innych działów odpowiednio
do zakresu odpowiedzialności tych działów
ćwiczenie 2
1
8
Kierowanie
Kierowanie – realizowanie czegoś za
pośrednictwem innych ludzi
Dyrektor – ktoś kto pracuje przy pomocy innych
ludzi (sam „nic nie robi”)
Kierowanie jest to proces
planowania, organizowania,
przewodzenia i kontrolowania
działalności członków organizacji
oraz wykorzystania wszystkich
innych jej zasobów dla osiągnięcia
ustalonych celów
.
ćwiczenie 2
1
9
PLANOWANIE
Planowanie – kierownik z góry
obmyśla cele i działania.
Działania te są zazwyczaj oparte na:
•
Metodzie
•
Planie
•
Logice
ćwiczenie 2
2
0
Organizowanie
Kierownik koordynuje ludzkie i
materialne zasoby organizacji
Efektywność organizacji zależy od
umiejętności gospodarowania zasobami dla
osiągania celów
Im bardziej zintegrowana i skoordynowana
praca organizacji tym większe jej efekty
„Armia baranów pod wodzą lwa pokona armię
lwów pod wodzą barana”
ćwiczenie 2
2
1
Przewodzenie
Kierownik kieruje podwładnymi,
wpływa na nich, doprowadza do
realizacji przez nich zadań
Kierownik powinien ułatwiać pełne
wykorzystanie możliwości swoich
pracowników
Odpowiednia atmosfera w pracy
ćwiczenie 2
2
2
Kontrolowanie
Kierownik zapewnia by organizacja
zmierzała we właściwym kierunku
Jeśli część organizacji podąża w
kierunku niewłaściwym – kierownik
winien wykryć przyczyny i poprawić
sytuację
ćwiczenie 2
2
3
Style kierowania - kryteria
Sposób podziału władzy organizacyjnej
między przełożonym a podwładnymi
Dominujący rodzaj bodźców
stosowanych przez przełożonego
Główny przedmiot zainteresowania
przełożonego
ćwiczenie 2
2
4
Style kierowania
Autokratyczny
Demokratyczny
Nieingerujący
ćwiczenie 2
2
5
Styl autokratyczny
Całość władzy w ręku kierownika
Kierownik samodzielnie rozstrzyga o
wszystkich sprawach (nawet najbardziej
szczegółowych)
ćwiczenie 2
2
6
Styl demokratyczny
Kierownik zostawia swobodę
podwładnym
Przyznaje prawo decyzji podwładnym
ćwiczenie 2
2
7
Styl nieingerujacy
Kierownik unika podejmowania decyzji
Przekazuje całkowicie lub prawie
całkowicie uprawnienia podwładnym
ćwiczenie 2
2
8
Dominujący rodzaj bodźców
Teoria X i Y McGregora
Teoria X – człowiek jest leniwy, trzeba
go poganiać
Teoria Y – człowiek odczuwa naturalną
potrzebę pracy
Konsekwencje
ćwiczenie 2
2
9
Typy przywódców
Siłacz (kary i strach)
Kontrahent (wymiana, handel)
Wizjoner (atrakcyjne cele)
Superlider (usamodzielnianie
podwładnych)
ćwiczenie 2
3
0
Typy technik przywództwa
Strach
Charyzma
Kompetencja
umiejętności techniczne,
interpersonalne, polityczne)
Perswazja
– legitymizacja władzy kierownika,
racjonalność wymagań
Komunikacja
: interakcje, wykorzystanie
możliwie wszystkich kanałów
komunikacyjnych
ćwiczenie 2
3
1
Przedmiot zainteresowań
kierownika
Zadania
Ludzie
ćwiczenie 2
3
2
Skuteczny podwładny
ZROZUMIEĆ KIEROWNIKA
Zrozumieć istotę organizacji
ćwiczenie 2
3
3
Kierownik - role
Polityk
Dyplomata
Symbol
Podejmowanie trudnych decyzji
Sprzeczne role – różne „kostiumy”
ćwiczenie 2
3
4
Efektywność kierownika
Sprawność (umie właściwie działać)
Skuteczność (wybiera właściwe cele)
Żaden stopień sprawności nie
równoważy braku skuteczności
ćwiczenie 2
3
5
Rodzaje kierowników
Kierownik pierwszej linii – najniższy
szczebel, nadzoruje tylko pracowników
Kierownik średniego szczebla – kieruje
innymi kierownikami, może być kilka
szczebli zarządzania na „średnim
szczeblu”
Kierownik najwyższego szczebla –
dyrketor naczelny, prezes, prezydent
ćwiczenie 2
3
6
Rodzaje kierowników
Kierownik funkcjonalny – odpowiada tylko za
jeden rodzaj działalności
–
Produkcja
–
Marketing
–
Sprzedaż
–
Finanse
Kierownik ogólny – nadzoruje całą jednostkę
–
Przedsiębiorstwo
–
Wydział
–
Filia
ćwiczenie 2
3
7
Umiejętności i role
kierownicze
Umiejętności techniczne („zna się na
rzeczy”)
Umiejętności społeczne (współpraca z
innymi ludźmi, ich rozumienie,
motywowanie)
Umiejętności koncepcyjne (koordynacja
i integracja wszystkich interesów i
działalności organizacji)
ćwiczenie 2
3
8
Umiejętności i role
kierownicze
Niższe szczeble – najważniejsze są
umiejętności techniczne, dominuje
nadzorowanie
Najwyższe szczeble – najważniejsze są
umiejętności koncepcyjne, dominuje
planowanie
Wszystkie szczeble – najważniejsze są
umiejętności społeczne
ćwiczenie 2
3
9
Role kierownicze (1)
Interpersonalne
–
Reprezentacja
–
Przywódca (zatrudnia, motywuje)
–
Łącznik (wewnątrz i poza organizacją)
ćwiczenie 2
4
0
Role kierownicze (2)
Informacyjne
–
Monitor (szuka informacji)
–
Upowszechniający (przekazuje
podwładnym)
–
Rzecznik (przekazywanie poza
organizację)
ćwiczenie 2
4
1
Role kierownicze (3)
Decyzyjne
–
Przedsiębiorca (udoskonala swoją
jednostkę)
–
Przeciwdziała zakłóceniom
–
Rozdziela zasoby
–
Negocjator
ćwiczenie 2
4
2
Cechy skutecznego
kierownika
Potrzeba kierowania
–
Czerpie zadowolenie z kierowania
Potrzeba władzy
–
Wywiera wpływ poprzez wykorzystanie swojej
wiedzy i umiejętności (nie autorytet
stanowiska)
Zdolność empatii
–
Rozumie i umie postępować z reakcjami
emocjonalnymi członków organizacji
ćwiczenie 2
4
3
Teoria organizacji i
zarządzania
Szkoła behawioralna – organizacja to
ludzie
Psychologia przemysłowa
Human relations
–
złożone przyczyny wzrostu wydajności
pracy, (Elton Mayo),
–
koncepcja nieformalnych grup roboczych
ćwiczenie 2
4
4
Teoria organizacji i
zarządzania
Szkoła ilościowa
–
Mieszany zespół specjalistów z odpowiednich
dziedzin
–
Analiza problemu
–
Model matematyczny symulujący problem
(możliwie wszystkie czynniki wpływające na
problem, wzajemne związki między
czynnikami
Teoria decyzji
ćwiczenie 2
4
5
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
z dnia 17 maja 2000 r. w sprawie wymagań, jakim
powinny odpowiadać osoby na stanowiskach
kierowniczych w zakładach opieki zdrowotnej
określonego rodzaju
Przechodzimy do pełnego tekstu
oryginalnego
ćwiczenie 2
4
6
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 28
maja 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby na
stanowiskach kierowniczych w zakładach opieki
zdrowotnej określonego rodzaju
Na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o
zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408, z późn.
zm.2)) zarządza się, co następuje:
§ 1. W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2000 r. w
sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby na
stanowiskach kierowniczych w zakładach opieki zdrowotnej
określonego rodzaju
(Dz. U. Nr 44, poz. 520) w § 13 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Osoba, o której mowa w ust. 1, obowiązana jest uzupełnić
wymagane kwalifikacje w okresie 6 lat od dnia wejścia w życie
rozporządzenia.”.
§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 7 czerwca 2003 r.
Minister Zdrowia: L. Sikorski
ćwiczenie 2
4
7
I teraz wszystko jest już
proste
Dziękuję za uwagę