Organizacja i zarządzanie

Podstawowe pojęcia

2006/2007 r.
Jacek Michalak

ćwiczenie 1

2

Tematy zajęć

1.

Podstawowe pojęcia

2.

Przywództwo w organizacji

3.

System ochrony zdrowia

4.

Planowanie

5.

Podejmowanie decyzji

Zaliczenie

ćwiczenie 1

3

Źródła i podręczniki



Materiały wykładowe



Internet



Stoner J.A.F., Wankel C.: Kierowanie. PWE. PWE

2000



Shortell SM, Kaluzny AD: Podstawy

zarządzania opieką zdrowotną. Vesalius 2001



Wajda A: Organizacja i zarządzanie. PWE 2003



Whitfield M, Kautsch M, Klich J: Zarządzanie

w opiece zdrowotnej, Vesalius 2001

ćwiczenie 1

4

Organizacja i cele



Organizacja sformalizowana i
niesformalizowana



Każda organizacja ma swoje cele



Cele deklarowane



Cele rzeczywiste



Realizowane są tylko cele rzeczywiste

ćwiczenie 1

5

Koncepcja OZZL

Co zrobić, aby szpitale nie zadłużały się […]
Wystarczy, że szpitale staną się spółkami

prawa handlowego, a pozostałe elementy
systemu mogą pozostać jak dotychczas.

Kodeks handlowy, a zwłaszcza przepisy

dotyczące sposobu zarządzania spółkami
wystarczą, aby dyrektorzy szpitali nie
dopuścili do ich masowego zadłużania się

http://www.janbiziel.pl/doki/15062004_7.htm

ćwiczenie 1

6

Nieuzasadnione wezwania



W 80 % przypadków wyjazdy pogotowia
są nieuzasadnione



Redukcja liczby karetek w przypadku
zmniejszania się liczby wezwań

ćwiczenie 1

7

Definicje



Kierowanie – realizowanie czegoś za

pośrednictwem innych ludzi



Dyrektor – ktoś kto pracuje przy pomocy innych

ludzi (sam „nic nie robi”)



Kierowanie jest to proces

planowania, organizowania,

przewodzenia i kontrolowania

działalności członków organizacji

oraz wykorzystania wszystkich

innych jej zasobów dla osiągnięcia

ustalonych celów

.

ćwiczenie 1

8

PLANOWANIE



Planowanie – kierownik z góry
obmyśla cele i działania.



Działania te są zazwyczaj oparte na:

•

Metodzie

•

Planie

•

Logice

ćwiczenie 1

9

Organizowanie



Kierownik koordynuje ludzkie i
materialne zasoby organizacji



Efektywność organizacji zależy od
umiejętności gospodarowania zasobami dla
osiągania celów



Im bardziej zintegrowana i skoordynowana
praca organizacji tym większe jej efekty



„Armia baranów pod wodzą lwa pokona armię
lwów pod wodzą barana”

ćwiczenie 1

1
0

Przewodzenie



Kierownik kieruje podwładnymi,
wpływa na nich, doprowadza do
realizacji przez nich zadań



Kierownik powinien ułatwiać pełne
wykorzystanie możliwości swoich
pracowników



Odpowiednia atmosfera w pracy

ćwiczenie 1

1
1

Kontrolowanie



Kierownik zapewnia by organizacja
zmierzała we właściwym kierunku



Jeśli część organizacji podąża w
kierunku niewłaściwym – kierownik
winien wykryć przyczyny i poprawić
sytuację

ćwiczenie 1

1
2

Organizacja



Osiąganie celów



Przechowywanie wiedzy



Tworzenie karier

ćwiczenie 1

1
3

Skuteczny podwładny



ZROZUMIEĆ KIEROWNIKA



Zrozumieć istotę organizacji

ćwiczenie 1

1
4

Kierownik



Pracuje z ludźmi i przez ludzi tzn. przez:

–

Innych kierowników

–

Klientów

–

Odbiorców

–

Dostawców

–

Związków zawodowych



Ponosi odpowiedzialność



Równowaga między konkurencyjnymi celami



Ustala priorytety

ćwiczenie 1

1
5

Kierownik



Powinien myśleć analitycznie

–

Rozłożyć problem na składniki

–

Przeanalizować je

–

Obmyślić rozwiązanie



i syntetycznie

–

Rozważyć całość zadania w sposób
abstrakcyjny

–

Odnieść rozwiązanie do innych zadań

ćwiczenie 1

1
6

Kierownik - role



Polityk



Dyplomata



Symbol



Podejmowanie trudnych decyzji



Sprzeczne role – różne „kostiumy”

ćwiczenie 1

1
7

Efektywność kierownika



Sprawność (umie właściwie działać)



Skuteczność (wybiera właściwe cele)



Żaden stopień sprawności nie
równoważy braku skuteczności

ćwiczenie 1

1
8

Cechy doskonałej firmy

1.

Skłonność do działania

2.

Trzymanie się blisko klienta

3.

Autonomia i przedsiębiorczość

4.

Wydajność dzięki ludziom (przeświadczenie

WSZYSTKICH pracowników o korzyściach)

5.

Motywacja przez wartości

6.

Trzymanie się swojej specjalności

7.

Prosta struktura, nieliczny sztab

8.

Jednoczesna dyscyplina i swoboda (KLIMAT)

ćwiczenie 1

1
9

Rodzaje kierowników



Kierownik pierwszej linii – najniższy
szczebel, nadzoruje tylko pracowników



Kierownik średniego szczebla – kieruje
innymi kierownikami, może być kilka
szczebli zarządzania na „średnim
szczeblu”



Kierownik najwyższego szczebla –
dyrketor naczelny, prezes, prezydent

ćwiczenie 1

2
0

Rodzaje kierowników



Kierownik funkcjonalny – odpowiada tylko za

jeden rodzaj działalności

–

Produkcja

–

Marketing

–

Sprzedaż

–

Finanse



Kierownik ogólny – nadzoruje całą jednostkę

–

Przedsiębiorstwo

–

Wydział

–

Filia

ćwiczenie 1

2
1

Proces kierowania



Opisy modeli kierowania



Odrębne funkcje (czynności)

ćwiczenie 1

2
2

Zadania kierownika



Planowanie



Zbieranie informacji



Koordynowanie



Ocena



Nadzorowanie



Dobieranie obsady



Negocjowanie



Reprezentowanie

ćwiczenie 1

2
3

Umiejętności i role

kierownicze



Umiejętności techniczne („zna się na
rzeczy”)



Umiejętności społeczne (współpraca z
innymi ludźmi, ich rozumienie,
motywowanie)



Umiejętności koncepcyjne (koordynacja
i integracja wszystkich interesów i
działalności organizacji)

ćwiczenie 1

2
4

Umiejętności i role

kierownicze



Niższe szczeble – najważniejsze są
umiejętności techniczne, dominuje
nadzorowanie



Najwyższe szczeble – najważniejsze są
umiejętności koncepcyjne, dominuje
planowanie



Wszystkie szczeble – najważniejsze są
umiejętności społeczne

ćwiczenie 1

2
5

Role kierownicze (1)



Interpersonalne

–

Reprezentacja

–

Przywódca (zatrudnia, motywuje)

–

Łącznik (wewnątrz i poza organizacją)

ćwiczenie 1

2
6

Role kierownicze (2)



Informacyjne

–

Monitor (szuka informacji)

–

Upowszechniający (przekazuje
podwładnym)

–

Rzecznik (przekazywanie poza
organizację)

ćwiczenie 1

2
7

Role kierownicze (3)



Decyzyjne

–

Przedsiębiorca (udoskonala swoją
jednostkę)

–

Przeciwdziała zakłóceniom

–

Rozdziela zasoby

–

Negocjator

ćwiczenie 1

2
8

Cechy skutecznego

kierownika



Potrzeba kierowania

–

Czerpie zadowolenie z kierowania



Potrzeba władzy

–

Wywiera wpływ poprzez wykorzystanie swojej
wiedzy i umiejętności (nie autorytet
stanowiska)



Zdolność empatii

–

Rozumie i umie postępować z reakcjami
emocjonalnymi członków organizacji

ćwiczenie 1

2
9

Teoria organizacji i

zarządzania



Szkoła klasyczna (Owen, Taylor,
Babbage, Gantt, Fayol):



Planowanie (kierunek działania)



Organizowanie (mobilizacja zasobów)



Rozkazywanie



Koordynowanie



Kontrolowanie

ćwiczenie 1

3
0

Teoria organizacji i

zarządzania



Szkoła behawioralna – organizacja to
ludzie



Psychologia przemysłowa



Human relations

–

złożone przyczyny wzrostu wydajności
pracy, (Elton Mayo),

–

koncepcja nieformalnych grup roboczych

ćwiczenie 1

3
1

Teoria organizacji i

zarządzania



Szkoła ilościowa

–

Mieszany zespół specjalistów z odpowiednich
dziedzin

–

Analiza problemu

–

Model matematyczny symulujący problem
(możliwie wszystkie czynniki wpływające na
problem, wzajemne związki między
czynnikami



Teoria decyzji

ćwiczenie 1

3
2

Czynniki oddziałujące na opiekę

zdrowotną – wpływ na

zarządzanie (1)

Czynnik zewnętrzny



Kapitacyjny system
wynagradzania

Wpływ na zarządzanie



Potrzeba
zwiększenia
wydajności



Restrukturyzacja



Wzrost sieci i
systemów

ćwiczenie 1

3
3

Czynniki oddziałujące na opiekę

zdrowotną – wpływ na

zarządzanie (2)

Czynnik zewnętrzny



Wynagradzanie za

wyniki

Wpływ na zarządzanie



Systemy

informatyczne łączące

dane finansowe i

kliniczne



Skuteczne wdrożenie

procedur do praktyki

klinicznej

Stałe ulepszanie

wszystkich funkcji i

procesów

ćwiczenie 1

3
4

Czynniki oddziałujące na opiekę

zdrowotną – wpływ na

zarządzanie (3)

Czynnik zewnętrzny



Rozwój nowych

technik medycznych,

kładących nacisk na

leczenie

ambulatoryjne, w

domu i w miejscu

pracy

Wpływ na zarządzanie



Nacisk na ciągłość

opieki



Organizowanie nowych

miejsc leczenia



Zarządzanie ponad

barierami

międzyorganizacyjnym

i



Nowe relacje z

lekarzami

ćwiczenie 1

3
5

Czynniki oddziałujące na opiekę

zdrowotną – wpływ na

zarządzanie (4)

Czynnik zewnętrzny



Starzenie się
społeczeństwa

Wpływ na zarządzanie



Zwiększona potrzeba
opieki podstawowej
dla osób w wieku
podeszłym



Zagadnienia etyczne

ćwiczenie 1

3
6

Czynniki oddziałujące na opiekę

zdrowotną – wpływ na

zarządzanie (5)

Czynnik zewnętrzny



Różnorodność
etniczna i kulturowa

Wpływ na zarządzanie



Trudności w
rozumieniu potrzeb
pacjentów



Zarządzanie
różnorodnością
pracowników

ćwiczenie 1

3
7

Czynniki oddziałujące na opiekę

zdrowotną – wpływ na

zarządzanie (6)

Czynnik zewnętrzny



Zmiany w podaży i

kształceniu

specjalistów w

dziedzinie opieki

zdrowotnej

Wpływ na zarządzanie



Lepsze podejście do

opieki podstawowej



Kompensacja braku

personelu w

niektórych dziedzinach



Powołanie zespołów

skutecznie

działających w

rozproszonych

miejscach leczenia

ćwiczenie 1

3
8

Czynniki oddziałujące na opiekę

zdrowotną – wpływ na

zarządzanie (7)

Czynnik zewnętrzny



Choroby społeczne
(AIDS, narkomania)

Wpływ na zarządzanie



Nieprzewidziany
wzrost na usługi



Systemy wsparcia
społecznego i
zarządzania w
stanach
przewlekłych

ćwiczenie 1

3
9

Czynniki oddziałujące na opiekę

zdrowotną – wpływ na

zarządzanie (8)

Czynnik zewnętrzny



Zarządzanie
informacjami

Wpływ na zarządzanie



Szkolenie personelu w
nowych technikach
informatycznych,
produkcyjnych i
zarządzania



Większa koordynacja opieki



Zwiększone tempo zmian



Radzenie sobie z
problemami dotyczącymi
poufności danych

ćwiczenie 1

4
0

Czynniki oddziałujące na opiekę

zdrowotną – wpływ na

zarządzanie (9)

Czynnik zewnętrzny



Globalizacja

Wpływ na

zarządzanie



Pacjenci z różnych
kultur i narodowości



Wzrost wydajności
organizacji



Zarządzanie
globalnymi układami
strategicznymi

ćwiczenie 1

4
1

I teraz wszystko jest już

proste



Dziękuję za uwagę