OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA W

RAMACH RADY EUROPY



Geneza i cele Rady
Europy



Normy prawne



Instytucje Rady Europy
mające udział w
ochronie praw
człowieka

LITERATURA:

• R. Balicki, Europejski system ochrony praw

człowieka,

w:

Prawa

człowieka

a

stosunki

międzynarodowe, pod red. A. Florczak i B.
Bolechowa, Toruń 2006, s. 63-86

• A. Bisztyga, Ochrona praw człowieka w systemie

Rady Europy, w: B. Banaszak, A. Bisztyga, K.
Complak, M. Jabłoński, R. Wieruszewski, K.
Wójtowicz, System ochrony praw człowieka,
Kraków 2003, s. 115-159

• R. Kuźniar, Prawa człowieka. Prawo, instytucje,

stosunki międzynarodowe, Warszawa 2000

• Ochrona praw człowieka w świecie. Praca zbiorowa
pod redakcją Leszka Wiśniewskiego, Bydgoszcz-

Poznań, 2000

• T. Sokołowski, Instytucjonalne i prawne

płaszczyzny integracji w Europie, Warszawa 2001

LITERATURA:

•A. Bisztyga, Europejski Trybunał Praw Człowieka, Katowice

1997

•J. Jaskiernia, Komisarz Praw Człowieka Rady Europy –

nowa instytucja międzynarodowej ochrony praw, ,,Państwo
i Prawo’’ 1999, nr 11

•G. Michałowska, Ochrona praw człowieka w Radzie Europy i

w Unii Europejskiej, Warszawa 2007

•M.A. Nowicki, Wokół Konwencji Europejskiej. Krótki

komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, wyd.

II, Kraków 2000

•A. Redelbach, Natura praw człowieka. Strasburskie standardy

ich ochrony, Toruń 2001

•F. Sudre: Konwencja Europejska o ochronie Praw Człowieka i

Podstawowych Wolności, Warszawa 1993

•60 lat Rady Europy. Tworzenie i stosowanie standardów

prawnych. Pod redakcją Hanny Machińskiej, Warszawa 2009

•M. B. Wilbrandt-Gotowicz, Reforma systemu Europejskiej

Konwencji Praw Człowieka, Toruń 2007

•M. Matyjasik, Polska w systemie ochrony praw człowieka

Rady Europy, w: Prawa człowieka. Wybrane zagadnienia i

problemy, Redakcja L. Koba, W. Wacławczyk, Warszawa 2009

CELE RADA EUROPY



47 państw członkowskich, status obserwatora - Japonia,
Kanada, Meksyk, Stany Zjednoczone oraz Stolica Apostolska



Siedziba Rady Europy - Pałac Europy, Strasburg



CELE

(statut z 5 maja 1949 r.):



Ochrona

praw

człowieka,

demokracji

pluralistycznej oraz rządów prawa



Działanie na rzecz podnoszenia świadomości i
rozwoju tożsamości kulturowej i różnorodności w
Europie



Poszukiwanie

sposobów

rozwiązywania

problemów nurtujących społeczeństwa



Pomoc w umacnianiu demokratycznej stabilności
Europy poprzez popieranie reform politycznych,
ustawodawczych i konstytucyjnych

KIERUNKI DZIAŁANIA RADY EUROPY

W ZAKRESIE PRAW CZŁOWIEKA



Art. 3 statutu ,,wszystkie osoby pozostające pod jego

jurysdykcją

korzystają

z

praw

człowieka

i

podstawowych wolności’’



W dziedzinie ochrony praw człowieka Rada

Europy wyznaczyła kierunki działania:



Ustanowienie

skutecznej

ochrony

podstawowych praw i wolności



Wykrywania

nowych

zagrożeń

dla

praw

człowieka i godności ludzkiej



Popularyzacja praw człowieka w społeczeństwie



Rozwój wychowania i informacji na temat praw
człowieka w szkołach, instytucjach publicznych
związanych z tzw. ministerstwami siłowymi

ZOBOWIĄZANIA

NOWOPRZYJĘTYCH PAŃSTW



Ogólne

–

regulowane

przez

umowy

międzynarodowe:

•

od 1990 r. (od przyjęcia Węgier i Polski)
przyjęcie

Europejskiej

Konwencji

o

Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych
Wolności



Jednostkowym – specyficznym dla tych państw

EUROPEJSKA KONWENCJA O

OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I

PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI

-

Rzym 4 listopada 1950 r., a weszła w życie 8 września 1953

r.

• Preambuła ,,Zważywszy na Powszechną Deklarację

Praw Człowieka uchwaloną 10 grudnia 1948 roku przez
Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych; (...)
Zważywszy, że celem Rady Europy jest osiągnięcie
większej jedności jej członków i że jednym ze
sposobów osiągnięcia tego celu jest ochrona oraz
rozwój praw człowieka i podstawowych wolności;
Potwierdzając swoją głęboką wiarę w te podstawowe
wolności, które są fundamentem sprawiedliwości i
pokoju na świecie i których zachowanie opiera się
głównie

z

jednej

strony

na

rzeczywiście

demokratycznym ustroju politycznym, z drugiej na
jednolitym pojmowaniu i wspólnym poszanowaniu
praw człowieka, do których się one odwołują’’

PIERWOTNE PROCEDURY

KONTROLI



Obowiązkowa

kompetencja

Komisji

Praw

Człowieka

w

zakresie

skarg

międzypaństwowych



Fakultatywna (opcyjna) kompetencja Komisji w
sprawach skarg indywidualnych



Opcyjna kompetencję Europejskiego Trybunału
Praw Człowieka we wszystkich kategoriach
skarg



Brak

bezpośredniego

dostępu

osób

indywidualnych do Trybunału



Kompetencja

quasi-sądowa

Komitetu

Ministrów Rady Europy

PROTOKÓŁ DODATKOWY NR 11

z 11 maja 1994 r., w życie 1 listopada 1998 r.



Kompetencje

rozpoznawcze

skoncentrowane

w

Europejskim

Trybunale Praw Człowieka



Postępowanie

przed

nim

jest

obligatoryjne



Wyeliminowano

kompetencje

orzecznicze Komitetu Ministrów Rady
Europy, nadal nadzoruje wykonanie
orzeczeń

Trybunału

przez

strony

Konwencji

PROTOKÓŁ 14 z 13 maja 2004 r.

(wszedł w życie 1.06.2010 r.)

zmieniający system kontroli Konwencji



Wydłuża kadencję sędziów



Wprowadza do Kancelarii Trybunału sprawozdawców



Dopuszcza czasowe zmniejszenie liczby sędziów w

izbach



Możliwość odrzucenia skargi decyzją jednego

sędziego



Komitet 3-osobowy rozpatruje sprawy powtarzające

się lub podobnym stanie faktycznym



Wprowadza

dodatkowe

przesłanki

braku

dopuszczalności:



gdy skarga jest w sposób oczywisty nieuzasadniona

lub stanowi nadużycie prawa do skargi



gdy skarżący nie poniósł znaczącego/istotnego

uszczerbku oraz nie może to dot. spraw, które nie

mogły być należycie rozpatrzone przez sąd

PROTOKÓŁ 14 z 13 maja 2004 r. (2)



Możliwość ugody w postaci postanowienia



Dopuszcza do udziału we wszystkich sprawach

rozpatrywanych Komisarza Praw Człowieka z prawem

uczestniczenia i pisemnym składaniem uwag



Wzmacnia mechanizm egzekucji orzeczeń Trybunału:



zapytanie Komitetu Ministrów dot.

nieprzestrzegania wyroku



wniosek Komitetu Ministrów do Trybunału o

dokonanie interpretacji wydanego wyroku (2/3

głosów)



kontrola egzekucji zawartej między stronami

ugody



Przewiduje możliwość przystąpienia Unii

Europejskiej do Konwencji

PROTOKÓŁ 14 bis z 27 maja

2009 r.



Możliwość odrzucenia skargi
decyzją jednego sędziego



Komitet 3-osobowy rozpatruje
sprawy powtarzające się lub
podobnym stanie faktycznym

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ

PRAW CZŁOWIEKA



Składa się sędziów, których liczba zależy od
liczby państw-stron Konwencji na kadencję
dziewięcioletnią



Trybunał dzieli się na:



jeden sędzia



trzyosobowe Komitety



siedmioosobowe Izby



Wielką Izbę złożoną z siedemnastu sędziów



Rozpatruje

skargi

osób

fizycznych,

organizacji pozarządowych lub grupy osób

KRYTERIA DOPUSZCZALNOŚCI

SKARGI

 Wnosi jednostka, grupa, organizacje pozarządowe
 Może dotyczyć praw zagwarantowanych w Konwencji i jej

protokołach

 Naruszenia dokonują władze publiczne państwa-strony

Konwencji

 Nie może być anonimowa i oczywiście bezpodstawna
 Po wyczerpaniu krajowych środków odwoławczych i przed

upływem 6 miesięcy od daty podjęcia ostatecznej krajowej
decyzji

 Musi być złożona na piśmie (formularzu) i podpisana
 Nie może być poddana innej międzynarodowej procedurze

jej rozpatrzenia



Gdy skarga jest w sposób oczywisty nieuzasadniona lub

stanowi nadużycie prawa do skargi



Gdy skarżący nie poniósł znaczącego uszczerbku oraz nie

może to dot. spraw, które nie mogły być należycie

rozpatrzone przez sąd

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW

CZŁOWIEKA –

CZŁOWIEKA –

schemat skargi

schemat skargi

Skarga
indywidualna

Rejestracja skargi przez Kancelarię Trybunału

Sędzia jednoosobowo
Badanie dopuszczalności skargi

Sędzia - sprawozdawca

Polubowne załatwienie sprawy

Orzeczenie
Komitetu
lub Izby

Zrzeczenie się przez Izbę
właściwości na rzecz
Wielkiej Izby

Odwołanie od wyroku Izby

Orzeczenie Wielkiej Izby /17 sędziów/

Komitet Ministrów Rady Europy
Czuwa nad wykonaniem wyroku

EUROPEJSKI
TRYBUNAŁ
PRAW
CZŁOWIEKA

Liczy tylu sędziów, ile
jest państw – stron
Konwencji, art.20

CZYNNIKI POWODUJĄCE WZROST

OBCIĄŻENIA ETPCZ



Większa

świadomość

możliwości

odwoływania się do Trybunału



Wejście w życie Protokołu nr 12 - generalna
klauzula niedyskryminacji



Ratyfikacja innych protokołów do konwencji
przez nowe państwa członkowskie



Perspektywa akcesji UE do Konwencji



Dynamiczna i ekstensywna interpretacja
przez ETPCZ praw i wolności chronionych
przez Konwencję

SPOSOBY POPRAWY

EFEKTYWNOŚCI KONWENCJI



Zapobieganie naruszeniom na poziomie
narodowym

i

polepszenie

krajowych

środków prawnych



Optymalizacja procesu selekcji skarg i
traktowania kolejnych o tym samym lub
podobnym stanie faktycznym



Poprawa i przyspieszenie wykonywania
wyroków Trybunału

GŁÓWNE INSTRUMENTY KRAJOWE

POPRAWY FUNKCJONOWANIA

KONWENCJI



Działalność edukacyjna, informacyjna i
publikacyjna



Zgodność legislacji narodowych i
praktyki administracyjnej z Konwencją



Skuteczne środki odwoławcze od
rozstrzygnięć organów krajowych

EGZEKUCJA ORZECZEŃ TRYBUNAŁU



Wyroki ETPCz mają:



wymiar indywidualny - zadośćuczynienia skutków

pogwałcenia praw



cel generalny - dotyczący stałych gwarancji poszanowania

standardu konwencyjnego



Odpowiedzialność państw w przypadku pogwałcenia

praw:



wymóg zaprzestania naruszenia praw człowieka



obowiązek zadośćuczynienia



konieczność zapobiegania przyszłym naruszeniom



Sankcje w przypadku uporczywego

nieprzestrzegania Konwencji



zawieszenie prawa głosu w Komitecie Ministrów



wykluczenie państwa z członkostwa w Radzie Europy



Komitet Ministrów czuwa nad egzekucją wykonania

orzeczeń:



co dwa miesiące specjalne spotkania



możliwość interwencji Trybunału, Zgromadzenia

Parlamentarnego, Komisarz Praw Człowieka

ZMIANY SYSTEMU KONTROLI

KONWENCJI W NASTĘPSTWIE

PRZYSTĄPIENIA UE



Kształt

warunków

dopuszczalności

skarg

indywidualnych



Uczestnictwo w postępowaniach prowadzonych
przez Trybunał



Wybór, statut i uczestnictwo w pracach Trybunału
sędziów zasiadających z ramienia UE



Wkład w finansowaniu Trybunału



Reprezentacja UE w Komitecie Ministrów w celu
czuwania nad egzekucją wyroków Trybunału



Możliwość

wnoszenia

pytań

prawnych

przez

Europejski Trybunał Sprawiedliwości do ETPCz w
celu dokonania interpretacji postanowień Konwencji

EUROPEJSKA KARTA SPOŁECZNA

- Turyn 18 października 1961 r., a weszła w życie 26 lutego

1965 r.



Warunki zatrudnienia

:

-

prawo do pracy (art. 1)

-

prawo do odpowiednich warunków pracy (art. 2)

-

prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy (art. 3)

-

prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia (art. 4)

-

prawo do swobodnego organizowania się (art. 5)

-

prawo do rokowań zbiorowych (art. 6),

-

prawo do poradnictwa zawodowego (art. 9)

-

prawo do szkolenia zawodowego (art. 10)

-

prawo

osób

niepełnosprawnych

fizycznie

lub

umysłowo do szkolenia zawodowego, rehabilitacji
oraz readaptacji zawodowej i społecznej (art. 15)

-

prawo do prowadzenia działalności zarobkowej na
terytoriach innych państw – stron (art. 18)

EUROPEJSKA KARTA SPOŁECZNA



Spójność społeczna:

–

prawo do ochrony zdrowia (art. 11)

–

prawo dzieci i młodocianych do ochrony (art. 7)

–

prawo pracownic do ochrony (art. 8)

–

prawo do zabezpieczenia społecznego (art. 12)

–

prawo do pomocy społecznej i medycznej (art. 13)

–

prawo do korzystania ze służb opieki społecznej
(art. 14)

–

prawo rodziny do ochrony społecznej, prawnej i
ekonomicznej (art. 16)

–

prawo matek i dzieci do ochrony społecznej i
ekonomicznej (art. 17)

–

prawo pracowników migrujących i ich rodzin do
ochrony i pomocy (art. 19)



Warunek ratyfikacji - gotowość ratyfikacji 10 z 19 art.
lub 45 paragrafów części II

PROTOKOŁY DODATKOWE DO

KARTY

:



Pierwszy

- z 5 maja 1988 r. (w życie 4 września 1992 r.):

–

prawo do równych szans i równego traktowania w sprawach
zatrudnienia i pracy bez dyskryminacji ze względu na płeć

–

prawo do informacji i konsultacji

–

prawo do uczestnictwa w określaniu i kształtowaniu
warunków pracy

–

prawo osób w podeszłym wieku do opieki socjalnej



Drugi

- z 21 października 1991 r. - modyfikuje tryb nadzoru

nad system przestrzegania Karty, m.in. przyznanie Komitetowi
Praw Społecznych wyłącznego prawa interpretowania i
stosowania przepisów Karty, zwiększenia liczby członków
Komitetu, zwiększenia kompetencji Komitetu – prawo do
bezpośredniego zwracania się do państw członkowskich z
żądaniem informacji, umożliwienie uczestnictwa organizacji
społecznych w pracach Komitetu Rządowego



Trzeci

- z 9 listopada 1995 r. (w życie 1 lipca 1998 r.)

ustanawia

system skarg zbiorowych

ZMODYFIKOWANA EUROPEJSKA KARTA

SPOŁECZNA

- 3 maja 1996 r., w życie 1 lipca 1999 r.



Cel zapewnienie wyższego poziomu ochrony i objęcia
nowych kategorii praw

, m.in.:



prawo do ochrony w przypadku zwolnienia z pracy



prawo do ochrony roszczeń w przypadku bankructwa
pracodawcy



prawo do poszanowania godności w pracy



ochrona przedstawicieli związkowych



zakaz

dyskryminacji

pracowników

mających

obowiązki

rodzinne



prawo do informacji i konsultacji zamiaru zwolnień grupowych



prawo do ochrony przez ubóstwem i marginalizacją społeczną



prawo do mieszkania



Art. 23 zobowiązał strony do podejmowania lub popierania
działań służących osobo w podeszłym wieku dla pozostawania
przez możliwie najdłuższy czas pełnoprawnymi członkami
społeczeństwa



Art. 26 dotyczy zjawiska mobbingu w pracy

KOMITET PRAW SPOŁECZNYCH

• Skład - co najmniej 9 osób wybieranych przez

ZP Rady Europy

• Komitet bada okresowe raporty składane przez

państwa strony konwencji co dwa lata

• Opinia

jest

przedkładana

Komitetowi

Rządowemu Komitet Rządowy i opracowuje
sprawozdanie dla Komitetu Ministrów Rady
Europy

SYSTEM SKARG ZBIOROWYCH



Skargi na państwa lub grupy państw składają

międzynarodowe i krajowe organizacje

pracodawców i pracowników, organizacje

pozarządowe



Skargi składa się Komitetowi Praw Społecznych

Rady Europy, który rozstrzyga o ich zasadności



Na podstawie skargi, wyjaśnień stron, opinii

innych państw, organizacji społecznych Komitet

sporządza sprawozdanie



Komitet Ministrów Rady Europy podejmuje

większością 2/3 głosów zalecenie wobec państwa,

przeciwko któremu skarga jest skierowana

Europejska Karta Społeczna – mechanizm kontrolny

Raporty

rządowe o

implementacji

Karty

Uwagi

pracowników,

pracodawców o

organizacji

pozarządowych

EUROPEJSKI KOMITET PRAW SPOŁECZNYCH

Ocenia, z prawnego punktu widzenia zgodność ustawodawstwa

krajowego i praktyki z zobowiązaniami wynikającymi z Karty

KOMITET RZĄDOWY

Przygotowuje decyzje Komitetu Ministrów
wybiera sprawy, które mogą być
przedmiotem zaleceń

KOMITET MINISTRÓW

Podejmuje rezolucje, na zakończenie każdego cyklu kontrolnego,
wydaje zalecenia wzywające państwa do dostosowania praktyki i
ustawodawstwa krajowego do wymagań Karty

Międzynarodow

e organizacje

pracodawców i

związki

zawodowe

Reprezentanc

i krajowych

organizacji

pracodawców

i związków

zawodowych

Międzynarodowe

organizacje

pozarządowe

znajdujące się na

liście

sporządzonej

przez Komitet

Rządowy

Reprezentanci

krajowych

organizacji

pozarządowych

kompetentnych

w tematyce

Karty

EUROPEJSKI KOMITET PRAW SPOŁECZNYCH

Decyduje o dopuszczalności skarg

Opracowuje raport zawierający konkluzje w sprawie ewentualnego

naruszenia Karty przez dane państwa

KOMITET MINISTRÓW

W przypadku naruszenia

przyjmuje zalecenie

skierowane do

zainteresowanej strony

W przypadku, gdy nie
doszło do naruszenia,

przyjmuje rezolucję

kończącą procedurę

KOMITET RZĄDOWY

Może być w niektórych

przypadkach konsultowany

przez Komitet Ministrów

Europejska Karta Społeczna – PROCEDURA SKARGI ZBIOROWEJ

KONWENCJA O ZAPOBIEGANIU

TORTUROM ORAZ NIELUDZKIEMU LUB

PONIŻAJĄCEMU TRAKTOWANIU ALBO

KARANIU



Podpisana 26.11.1987 r., a weszła w życie
1.02.1989 r.



nie

ustanawia

określonych

praw

człowieka,

wzmacnia

kontrolę

przestrzegania zakazu art. 3 EKPCz



Protokół nr 1 - przewiduje możliwość
przystąpienia do Konwencji państw, które
nie są członkami Rady Europy



Protokół nr 2 - dotyczy technicznych
regulacji

związanych

z

zakończeniem

kadencji

członków przypadających w różnych

okresach

EUROPEJSKI KOMITET ZAPOBIEGANIA

TORTUROM ORAZ NIELUDZKIEMU LUB

PONIŻAJĄCEMU TRAKTOWANIU ALBO

KARANIU



Liczba

członków

odpowiada

liczbie

stron

Konwencji, kadencja czteroletnia



Wizytacje miejsc, w których znajdują się osoby
pozbawione wolności przez władzę publiczną



Wizytacje okresowe (nie częściej niż 4 lata przez 1-
2 tygodnie) i ad hoc –



Etapy wizytacji :

–

Etap wstępny - Komitet zawiadamia dane
państwo o zamiarze przeprowadzenia wizytacji

–

Etap merytoryczny - wizytacja

–

Etap końcowy - sporządzenie sprawozdania
poufnego

KONWENCJA O OCHRONIE PRAW

CZŁOWIEKA I GODNOŚCI ISTOTY

LUDZKIEJ WOBEC ZASTOSOWAŃ

BIOLOGII I MEDYCYNY

-

4 kwietnia 1997 r., weszła w życie 1 grudnia 1999 r.



Potwierdza

prymat

istoty

ludzkiej

nad

interesem

społeczeństwa lub nauki



Zobowiązuje do działań na rzecz równego dostępu do
właściwej opieki medycznej



Wymaga zgody chorego na interwencję medyczną



Zakazuje

dyskryminację

ze

względu

na

dziedzictwo

genetyczne, a także selekcję płci (za wyjątkiem choroby
dziedzicznej), jak i stosowania embrionów ludzkich dla celów
naukowych



Dopuszcza transplantacje od osoby żywej, ale tylko pod
warunkiem, że jest nieosiągalna od osoby zmarłej.



Stwierdza, iż ciało ludzkie nie może być źródłem zysku



Potwierdza prawo każdej osoby do poszanowania życia
prywatnego w zakresie informacji dotyczących zdrowia, a
także prawo do informacji o jego zdrowiu



Ustanawia

Komitet Koordynacyjny ds. Bioetyki

PROTOKOŁY DODATKOWE



Protokół Dodatkowy w sprawie zakazu
klonowania istot ludzkich

- 12 styczeń 1998

r., w życie 1 marca 2001 r.



Protokół Dodatkowy w sprawie transplantacji
organów i tkanek ludzkich

- 24 styczeń

2002 r., w życie 1 maja 2006 r. (wyłącznie
wobec działań w celach terapeutycznych)



Protokół Dodatkowy w sprawie badań
biomedycznych

- 25 stycznia 2005 r., w życie

1 września 2007 r.

KONWENCJA RAMOWA O OCHRONIE

MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH

(10.11.1994 r.)



Postanowienia konwencji dotyczą m.in.:



używania języków mniejszościowych



uznawania nazw



edukacji, środków masowego przekazu



zakazu niedyskryminacji i przymusowej asymilacji



ochrony i rozwoju kultury



kontaktów i współpracy podnadgranicznej



uczestniczenia

w

życiu

ekonomicznym,

kulturalnym

i

społecznym



Konwencja zawiera postanowienia o charakterze programowym



Mechanizm implementacyjny:



informacje państw-stron o podjętych środkach (po ratyfikacji i
co 4 lata)



Komitet Ministrów Rady Europy - nadzoruje wykonanie
postanowień



Komitet Doradczy

(12-18 członków) wspomaga powyższy

komitet

KONWENCJA O OCHRONIE OSÓB W

ZWIĄZKU

Z AUTOMATYCZNYM PRZETWARZANIEM

DANYCH OSOBOWYCH

-

28 stycznia 1981 r., w życie 1 października 1985 r.



Cel

-

rozszerzenie

zakresu

ochrony,

w

szczególności w zakresie prawa do poszanowania
prywatności

w

związku

z

automatycznym

przetwarzaniem dotyczących jej danych osobowych



Określa podstawowe zasady ochrony danych

:



pozyskiwanie i przetwarzane rzetelnie i zgodnie z prawem,



gromadzenie tylko dla ściśle określonych i zasadnych celów i na
czas niezbędny dla realizacji celu ich gromadzenia



dane osobowych dotyczących pochodzenia rasowego, poglądów
politycznych, przekonań religijnych, stanu zdrowia lub życia
seksualnego nie mogą one być przetwarzane automatycznie,
chyba że prawo wewnętrzne zawiera odpowiednie gwarancje
ochrony



Komitet Doradczy

EUROPEJSKA KONWENCJA O

WYKONANIU

PRAW DZIECI

25 stycznia 1996 r., weszła w życie 1 lipca 2000 r.



Prawa procesowe dziecka w toku

postępowania sądowego (rozwodu)



Konwencja wskazuje na wymogi

organów sądowych w postępowaniu

sądowym z udziałem dzieci. Zapewnia

istnienie procedur pozwalających na

niezwłoczną egzekucję decyzji



Stały Komitet -

formułuje wnioski

dotyczące wykonywania konwencji

KONWENCJA W SPRAWIE OCHRONY

DZIECI PRZED WYKORZYSTANIEM

SEKSUALNYM



Podpisana przez 23

państwa w dniu

25

października 2007 r.



Nakłada na państwa obowiązek walki z tym
procederem, przyjścia z pomocą ofiarom



Definiuje różne przejawy tej praktyki



Obliguje

do

koordynacji

działań

różnych

podmiotów

wewnątrz

kraju

i

współpracy

międzynarodowej



Powołuje

Komitet

Uczestników

z

zadaniem

monitorowania i upowszechniania dobrych praktyk
w walce z tym problemem

EUROPEJSKA KONWENCJA O

OBYWATELSTWIE

6 listopada 1997 r., weszła w życie 1 marca 2000 r.



Zasady i reguły dotyczące obywatelstwa oraz kwestie związane z
obowiązkową służbą wojskową w razie posiadania wielu
obywatelstw



Pozostawia normom krajowym prawo do określenia - kto jest
obywatelem państwa



Wskazuje, iż reguły dotyczące obywatelstwa powinny być oparte
na następujących zasadach:



każda jednostka ma prawo do obywatelstwa,



unikać istnienia statusu bezpaństwowca,



nikt nie może być pozbawiony arbitralnie obywatelstwa,



małżeństwo, rozwód, zmiana obywatelstwa współmałżonka
nie może wpływać automatycznie na obywatelstwo
drugiego małżonka.



Zakaz dyskryminacji ze względu na płeć, religię, rasę, kolor
skóry lub pochodzenie narodowe i etniczne

EUROPEJSKA KONWENCJA O

ZAPOBIEGANIU HANDLOWI LUDŹMI

16 MAJA 2005 r.

INSTYTUCJE RADY EUROPY MAJĄCE

UDZIAŁ W OCHRONIE PRAW

CZŁOWIEKA

ORGANY GŁÓWNE



ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE



KOMITET MINISTRÓW RADY EUROPY



SEKRETARIAT RADY EUROPY:

– Dyrektoriat Generalny II ds. Praw Człowieka:

• doradztwo
• monitoring prac komitetów ustanowionych przez

konwencje

• pomoc w przygotowaniu konferencji i promocji

programów

• współpraca z innymi organami RE, organizacjami

systemu NZ, OBWE, UE, NGOs

– Dyrektoriat Generalny III ds. Spójności Społecznej

ORGANY POMOCNICZE

KOMISARZ PRAW CZŁOWIEKA -

zakres działania



Postanowienie II Szczytu RE w Stasburgu 10-11.10.1997 r.,

decyzja Komitet Ministrów z 7 maja 1999 r.



Komisarz Thomas Hammarberg



ZADANIA:



Popularyzacja wiedzy z zakresu praw człowieka



Udzielanie rad celem skuteczniejszych działań



Doradzanie i dostarczanie informacji o ochronie praw
człowieka



Pomoc krajowym rzecznikom praw człowieka lub podobnym
instytucjom



Rozpoznawanie braków w prawie i praktyce państwach
członkowskich



Kierowanie raportów dotyczących konkretnych spraw do
Komitetu Ministrów, Zgromadzenia Parlamentarnego



Przedkładanie rocznych raportów - Komitetowi Ministrów
(poufnych) i Zgromadzeniu Parlamentarnemu (jawnych)



Współdziałanie z innymi instytucjami międzynarodowymi

EUROPEJSKA KOMISJA PRZECIWKO

RASIZMOWI I NIETOLERANCJI



Komisja została powołana w 1994 r.



Zadania:

-

analizuje sytuację kolejno w poszczególnych państwach (co 4-5

lat po 9-10 państw) odbywając tzw. wizyty kontaktowe

-

rozważa tzw. tematy ogólne - najistotniejsze problemy o

charakterze powtarzalnym;

-

publikuje przykłady dobrych praktyk w zwalczaniu rasizmu,

uczestniczy w międzynarodowych konferencjach

-

współpracuje z instytucjami społeczeństwa obywatelskiego

-

składa coroczne raporty



15 grudnia 2000 r. Komisja wydała rekomendację nr 6 w

sprawie zwalczania rozpowszechniania rasizmu, ksenofobii

i antysemityzmu przez internet



28 stycznia 2003 r.

Protokół dodatkowy do Konwencji o

cyberprzestępczości

(23.11.2001, w życie 1.07.2004 r.),

dot. penalizacji czynów o charakterze rasistowskim i

ksenofobicznym popełnianym przy użyciu systemów

komputerowych

KOMITET ZARZĄDZAJĄCY DO

SPRAW RÓWNOŚCI KOBIET I

MĘŻCZYZN



Po raz pierwszy został powołany w 1979 r., w obecnym kształcie
został powołany w 1992 r. jako tzw. Komitet Zarządzający



Zajmuje się:



badaniem sytuacji w zakresie równości między kobietami i
mężczyznami i prognozowanie rozwoju



poszukiwaniem sposobów zwalczania ingerencji w wolność i
godność kobiety, eliminowania dyskryminacji opartej na płci
i popierania zrównoważonej reprezentacji kobiet i mężczyzn
w życiu politycznym i publicznym



przygotowaniem konferencji ministrów, organizowaniem
seminariów



rozwijaniem współpracy między państwami członkowskimi



upowszechnianiem wiedzy - publikuje opracowania na ten
temat



opiniowaniem rocznych raportów składanych Sekretarzowi
Generalnemu

KOMITET ZARZĄDZAJĄCY PRAW

CZŁOWIEKA



ZADANIA: Monitoring wykonywania
orzeczeń ETPCz



Organizacja wewnętrzna:

•

grupa ds. usprawnianie procedur

•

grupa ds. rozwijanie praw człowieka

•

grupa ds. mniejszości narodowych

•

grupy ad hoc, np. dostęp do
dokumentów urzędowych

KOMITET AD HOC DO SPRAW WALKI

Z HANDLEM LUDŹMI



Powstał w 2003 r.



Miał za zadanie przygotowanie projektu europejskiej
konwencji do spraw walki z handlem ludźmi oraz
określić mechanizm monitoringu



Konwencja przeciw handlowi istotami ludzkimi

powstała 16 maja 2005 r.



celem jest ochrona osób przed czynieniem ich
przedmiotem

operacji

handlowych,

zagwarantowania

karalności

takich

czynów,

stworzenie ram prawnych dla współpracy między
państwem pochodzenia i przeznaczenia



powołuje

grupę

ekspertów

(10-15

osób)

wybieranych na 4 lata celem kontrolowania
przestrzegania Konwencji i analizy raportów
składanych przez państwa

UPOWSZECHNIANIE PRAW

CZŁOWIEKA



Programu „

Działania na rzecz rozwoju i konsolidacji

stabilności demokratycznej

”

•

szkolenia w zakresie stosowania Europejskiej
Konwencji

Praw

Człowieka

dla

sędziów

i

prawników

•

doradztwo

ekspertów

odnośnie

zgodności

przepisów prawnych lub projektów ustaw z
europejskimi normami praw człowieka

•

tłumaczenia i publikacje dokumentów dotyczących
praw człowieka w językach nowych państw
członkowskich

•

seminaria i dyskusje okrągłego stołu z udziałem
lub na temat instytucji zajmujących się prawami
człowieka

•

szkolenie dla przedstawicieli rządu w Europejskim
Trybunale Praw Człowieka

UPOWSZECHNIANIE PRAW

CZŁOWIEKA



Program jest uzupełniany przez działania na
rzecz pogłębiania świadomości, szkolenie i akcje
informacyjne skierowane do licznych kręgów
społeczeństwa i profesjonalistów, działania te
obejmują:

•

rozwijanie świadomości i zrozumienia w
zakresie praw człowieka na uczelniach, w
szkołach i wśród różnych grup zawodowych,
np. policji i prawników

•

pogłębianie

i

umacnianie

świadomości

społecznej w tej dziedzinie poprzez kampanie
informacyjne, publikacje, rozpowszechnianie
materiałów audiowizualnych i innych, również
przez internet

•

funkcjonowanie sieci instytucji oraz NGOs

PODSUMOWANIE



System ochrony praw człowieka w ramach Rady
Europy jest:



najbardziej efektywny



najdokładniej normujący występujące, lub też
potencjalnie mogące występować naruszenia
praw człowieka



oparty na realnie funkcjonujących
mechanizmach kontrolnych



Dorobek orzeczniczy ETPCz ma swoje
odzwierciedlenie w rzeczywistych działaniach
państw - sygnatariuszy



Krytykowany jest na powolność reakcji na skargi