EKONOMIA –

nauka o gospodarowaniu, czyli

podejmowaniu racjonalnych

decyzji na co przeznaczyć

rzadkie zasoby.

1)

Rzadkość zasobów

oznacza, że zasoby

(naturalne, kapitałowe, ludzkie) są

zawsze ograniczone.

2) Potrzeby ludzkie

są

nieograniczone.

Z

1)

i

2)

wynika

problem wyboru =>

przedmiot analizy ekonomicznej

.

Tradycyjnie

EKONOMIA

jest dzielona

na

MIKROEKONOMIĘ

i

MAKROEKONOMIĘ

1) Mikroekonomia –

nauka o podejmowaniu decyzji i

ich wynikach z punktu widzenia pojedynczych

podmiotów.

2)

Makroekonomia –

nauka o podejmowaniu

decyzji i ich wynikach z punktu widzenia całej

gospodarki kraju, a obecnie nawet regionu

świata, np. Unii Europejskiej.

Gospodarka rynkowa

• Rynek

– miejsce spotkania się

kupujących i sprzedających.

• Rynek może być znacząco

zinstytucjonalizowany (rynek papierów
wartościowych) lub może niemal nie mieć
obudowy instytucjonalnej (targowisko
wiejskie).

• Podstawowe elementy rynku:

– popyt
– podaż
– cena rynkowa.

Prawo popytu

• Popyt

zgłaszają konsumenci, jest to wyrażenie

chęci posiadania (konsumowania, używania)

danego dobra.

• Ilość popytu

– informacja o tym, ile dóbr chcą

posiadać (konsumować, zużywać) nabywcy.

• Popyt nie zależy od ceny (chcę mieć, albo nie chcę

mieć) danego dobra.

• Ilość popytu (a więc jeśli w ogóle chcę mieć dane

dobro) zależy od ceny.

• Prawo popytu

: wraz ze wzrostem ceny danego

dobra maleje ilość popytu na to dobro, ceteris

paribus.

Prawo popytu – cd.

P

Q

P – Price
Q – Quantity
D

–

Demand (popyt)

D

P

1

P

2

Q

1

Q

2

<=

P

Q

D

1

P

1

2

P

2

3

P

3

Zasada

malejącej korzyści krańcowej

–

kolejne jednostki dobra dają mniejsze
zadowolenie (korzyść

)

Czynniki pozacenowe oddziałujące

na popyt, czyli złamanie klauzuli

ceteris paribus

• Preferencje
• Dochody
• Ceny innych dóbr, o ile są one

substytutami lub dobrami
komplementarnymi

• Przewidywania cen w przyszłości
• Liczba ludności

Zmiana ilości popytu a zmiana

popytu

P

Q

D

P

1

P

2

Q

1

Q

2

P

Q

D

1

P

1

Q

1

Q

2

D

2

Zmiana ilości
popytu –
oddziaływanie
tylko

zmiany ceny

danego dobra

Zmiana popytu –
oddziaływanie

zmiany

czynnika
pozacenowego

Prawo podaży

• Podaż

oferują producenci, jest to

wyrażenie chęci dostarczania na rynek

danego dobra.

• Ilość podaży

– informacja o tym, ile dóbr

chcą dostarczyć wytwórcy.

• Podaż nie zależy od ceny (chcę dostarczać,

albo nie chcę dostarczać) danego dobra.

• Ilość podaży (a więc jeśli w ogóle chcę

dostarczać dane dobro) zależy od ceny.

• Prawo podaży

: wraz ze wzrostem ceny

danego dobra rośnie ilość podaży tego

dobra, ceteris paribus.

Prawo podaży – cd.

P

Q

P – Price
Q – Quantity
S

–

Supply (podaż)

S

P

1

P

2

Q

1

Q

2

<=

P

Q

S

1

P

1

2

P

2

3

P

3

Zasada

rosnącego kosztu

krańcowego

– produkcja

kolejnej jednostki dobra

wymaga poniesienia

większego kosztu

Czynniki pozacenowe oddziałujące

na podaż, czyli złamanie klauzuli

ceteris paribus

• Technologia
• Koszty produkcji
• Podatki i subwencje
• Przewidywania cen w przyszłości
• Liczba przedsiębiorstw w gałęzi

Zmiana ilości podaży a zmiana

podaży

P

Q

S

P

1

P

2

Q

1

Q

2

P

Q

S

1

P

1

Q

1

Q

2

S

2

Zmiana ilości
podaży –
oddziaływanie
tylko

zmiany ceny

danego dobra

Zmiana podaży –
oddziaływanie

zmiany

czynnika
pozacenowego

Równowaga rynkowa

P

Q

S

D

E - Equilibrium

Q

E

P

E

P = P

E

<=> Q

D

= Q

S

= Q

E

Nierównowaga rynkowa:

a) nadwyżka ilości popytu nad

ilością podaży

P

Q

S

D

Q

S

P

1

P

1

< P

E

=> Q

D

> Q

S

Q

D

Nierównowaga rynkowa:

b) nadwyżka ilości podaży nad

ilością popytu

P

Q

S

D

Q

D

P

2

P

2

> P

E

=> Q

D

< Q

S

Q

S

Analiza siły oddziaływania ceny i

czynników pozacenowych na popyt

• Elastyczność

cenowa:

X

X

P

P

%

Q

%

E







• Elastyczność krzyżowa

(mieszana):

Y

X

C

P

%

Q

%

E







• Elastyczność

dochodowa:

I

%

Q

%

E

X

I





