ANATOMIA

Kanał pachwinowy.

- Kanał pachwinowy ( canalis

inguinalis ) – znajduje się po lewej

i prawej stronie ciała w dolnym

odcinku przedniej ściany jamy

brzusznej, jest pozostałością

drogi, jaką przebyło jądro

zstępujące z jamy brzusznej do

moszny. Proces ten, zachodzący w

życiu płodowym, nosi nazwę

zastępczą jądra

( descensus testis ).

Tylne ograniczenie pierścienia

tworzy więzadło zagięte

( ligamentum reflexum ), które

jest częścią włókien więzadła

pachwinowego nie

dochodzących do guzka

łonowego, lecz zdążających w

pochewce mięśnia prostego do

kresy białej. W kanele

pachwinowym odróżnia się

cztery ściany.

- Kanał pachwinowy u mężczyzn

wypełnia całkowicie powrózek

nasienny ( funiculus spermaticus ).

Ponieważ w organizmie kobiety

proces zastępowania gruczołów

płciowych polega tylko na

przesunięciu się jajnika do

miednicy mniejszej, to kanał

pachwinowy u kobiety jest

wypełniony jedynie więzadłem

obłym macicy ( ligamentum teres

uteri ), które łączą macice ze skórą

wargi sromowej większej.

- Kanał pachwinowy przedstawia się

jako ukośna szczelina w przedniej

ścianie jamy brzusznej, przebiegająca

pod więzadłem pachwinowym i

równolegle do jego przyśrodkowego

odcinka. Wejście do niego, czyli

pierścień pachwinowy głęboki ( anulus

inguinalis profundus ), stanowi opisane

już wpuklenie powięzi poprzecznej,

które znajduje się na tylnej powierzchni

przedniej ściany brzucha nieco powyżej

więzadła pachwinowego i mniej więcej

w połowie jego długości.

Wyjście zwane pierścieniem

pachwinowym powierzchownym (anulus

inguinalis superficialis ), znajduje się na

przedniej powierzchni ściany jamy

brzusznej, stanowiąc szczelinę w

rościęgnie mięśnia skośnego

zewnętrznego brzucha. Szczelinę tę
ograniczają rozchodzące się włókna

rozcięgna – odnoga przyśrodkowa i

boczna ( crus mediale et laterale ), od

przodu zaś przykrywają przebiegające

łukowo włókna rozcięgna, czyli włókna

międzyodnogowe

( fibrae intercrurales ).

Dolną ścianę stanowi więzadło

pachwinowe, a górną – dolne

włókna mięśnia skośnego

wewnętrznego i mięśnia

poprzecznego brzucha. Ścianę

przednią tworzy rozcięgno

mięśnia skośnego

zewnętrznego, tylną – zaś

powięź poprzeczna i jej

wzmocnienia.

Przepuklina Brzucha

W przypadku wypuklenia się jelita do

dołu pachwinowego bocznego, w

którym znajduje się pierścień

pachwinowy głęboki, powstaje

przepuklina pachwinowa boczna, czyli

skośna

( hernia inguinalis lateralis s. obliqua )

droga jej prowadzi przez cały kanał

pachwinowy. W wypadku zaś

wypuklenia się jelita do dołu

pachwinowego przyśrodkowego

tworzy się przepuklina pachwinowa

przyśrodkowa, czyli prosta ( hernia

inguinalis medialis s. recta ).

Ta ostatnia ewentualność może

tym łatwiej nastąpić, że dołowi

pachwinowemu

przyśrodkowemu odpowiada na

powierzchni zewnętrznej

przedniej ściany jamy brzusznej

zewnętrzne ujście kanału

pachwinowego, wypuklające się

jelito wychodzi tu więc na

zewnątrz bezpośrednio przez

pierścień pachwinowy

powierzchowny.

Miejsce zmniejszonej

odporności ścian brzucha –

nazwą tą określa się odcinki

ściany jamy brzusznej, które

dzięki swojej słabszej budowie

mogą się stać wrotami przepuklin,

czyli przez które trzewa mogą się

wypuklać poza obręb jamy

brzusznej, tworząc przepukliny.

Do takich okolic należą :

1. Kanał pachwinowy i jego pierścienie.
2. Kanał udowy.
3. Trójkątne szczeliny pomiędzy częściami przepony, w

których mogą się tworzyć przepukliny przeponowe.

4. Kresa biała i pępek.
5. Trójkąt lędźwiowy ( trigonim lumbale ), którego

podstawę stanowi grzebień kości biodrowej, a ramiona –
brzeg tylny mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha
( ramię przyśrodkowe ),mięśnie te w tym miejscu mniej
lub bardziej na siebie zachodzą, osłaniając leżący głębiej
mięsień skośny wewnętrzny. Powstawać tu mogą
przepukliny lędźwiowe dolne (herniae lumbales
inferiores ).

6. Przestrzeń ścięgnista lędźwiowa przykryta przez

mięsień najszerszy grzbietu. Widać ją zatem dopiero po
odpreparowaniu tego mięśnia jako pole wypełnione
rązcięgnem początkowym mięśnia poprzecznego
brzucha, a ograniczone u góry krawędzią mięśnia
zębatego tylnego dolnego i odcinkiem dwunastego żebra,
bocznie – mięśniem skośnym wewnętrznym i
zewnętrznym brzucha, przyśrodkowo zaś mięśnie
głębokie grzbietu. Tworzące się tu przepukliny noszą
nazwę przepuklin lędźwiowych górnych ( herniae
lumbales superiores ).

Dół Pachowy

Dół pachowy ( fossa axillaris ) –

nazwą tą określa się pole pomiędzy

górną częścią ramienia a ścianą

klatki piersiowej, które wyraźnie

zaznaczają się przy ramieniu

uniesionym i odwiedzionym,

ograniczone jest z przodu fałdem

utworzonym przez brzeg mięśnia

piersiowego większego ( fałd

pachowy przedni ), a z tyłu przez

przedni brzeg mięśnia najszerszego

grzbietu ( fałd pachowy tylny ).

Sklepienie dołu pachowego,

utworzone przez owłosioną i

zrośniętą powięzią pachową

skórę, stanowi jednocześnie

dno jamy pachowej, a w

kierunku przedniej

powierzchni ramienia dół

pachowy przechodzi w bruzdę

przyśrodkową mięśnia

dwugłowego ( sulcus

bicipitalis medialis ).

Kanał Udowy

Kanał udowy ( canalis femoralis ) –

jak wspomniano przestrzeń między

więzadłem pachowym a przednią

krawędzią miednicy podzielona

jest łukiem biodrowo – łonowym na

rozstęp mięśni ( lacuna

musculorum ) – boczny, i rozstęp

naczyń ( lacuna vasorum ) –

przyśrodkowy, przy czym w

przyśrodkowym odcinku rozstępu

naczyń, przez który przechodzą

naczynia udowe, leży żyła udowa.

Część włókien więzadła

pachwinowego nie dochodzi do

guzka łonowego, lecz schodząc

łukowato do grzebienia kości

łonowej tworząc fałd wklęsły po

stronie bocznej, który przyczynia

się do zaokrąglenia ostrego kąta

między przyśrodkowym

( przyczepiającym się do guzka

łonowego ) odcinka więzadła

pachwinowego a kością łonową.

Pomiędzy wklęsłym brzegiem tego

fałdu a żyłą udową znajduje się

mała przestrzeń, w której leży

pojedynczy węzeł chłonny.

Ponieważ przestrzeń ta oddzielona

jest od jamy brzusznej jedynie

cienką przegrodą udową ( septum

femorale ) utworzoną przez

powięź poprzeczną ( fascia

transversalis ) i otrzewną –

wypuklać tu może się jelito

( przepuklina udowa, hernia

femoralis ). Miejsce to określa się

wówczas jako pierścień udowy

( anulus femoralis ), będący

wejściem do kanału udowego

( canalis femoralis ), który

powstaje w przypadku przepukliny

udowej.

Jelito schodzi w obręb

przyśrodkowego odcinka dołu

biodrowo – łonowego i

napotykając opór ze strony rogu

dolnego brzegu sierpowatego

powięzi szerokiej uwypukla się

pod skórę przez rozwór żyły

odpiszczelowej wielkiej. Przednią

ścianę kanału tworzy

powierzchowna blaszka powięzi

szerokiej, tylną – blaszka głęboka

tej powięzi, zaś ograniczenie

boczne stanowi żyła udowa.

Kanał Przywodzicieli.

Kanał przywodzicieli ( canalis

adductorius ) – w dolnym odcinku

przyśrodkowej wargi kresy chropowatej

kości udowej schodzi się przyczep

początkowy głowy przyśrodkowej

mięśnia czworogłowego uda z

przyczepem końcowym mięśnia

przywodziciela wielkiego. Między oboma

tymi mięśniami tworzy się rynienka, nad

którą przebiega mostowato silna blaszka

ścięgnista, schodząca z głowy

przyśrodkowej mięśnia czworogłowego

uda na mięśni przywodzicieli wielkich i

przekształcająca opisaną rynienkę w

kanał przywodzicieli.

Wejście do kanału

przywodzicieli wpada na

wysokości wierzchołka

trójkątnego pola, zwanego

trójkątem udowym, którego

podstawę tworzy więzadło

pachwinowe, ramię boczne –

krawędź przyśrodkowa mięśnia

najdłuższego uda, a ramię

przyśrodkowe – krawędź

boczna mięśnia przywodziciela

długiego.

Wyjście z kanału skierowane do dołu

podkolanowego stanowi rozwór

ścięgnisty przywodzicieli (hiatus

tendineus adductorius ), czyli

szczelina między kością udową a

łukiem ścięgnistym mięśnia

przywodziciela wielkiego, biegnącego

od kresy chropowej do nadkłykcia

przyśrodkowego kości udowej. Przez

kanał przywodzicieli przechodzą

naczynia udowe i nerw udowo –

goleniowy, który biegnąc dalej w

kierunku kolana przebija przednią

ścianę kanału.

BIBLIOGRAFIA

Adam Krechowiecki, Florian
Czerwiński
„ ZARYS ANATOMII CZŁOWIEKA”
PZWL, WARSZAWA 1992