Modele oligopolu

Bartek Wasilewski

www.ego.riki.pl

Konkurencja

monopolistyczna

• Podobnie jak w k.d – brak barier, wiele firm ale! Produkt heterogoniczny!
• Produkty nie są doskonałymi substytutami (np. maszynki Gilette i PolSilver)

siła rynkowa zależy od stopnia zróżnicowania

• Krzywa popytu na produkt firmy jest elastyczna (ale nie doskonale) każda

firma ustala produkcję dla MC=MR, jednak w LR, nie ma zysków (P=AC) bo
jest swoboda wejścia na rynek. W SR oczywiście są możliwe

• Sposób na utrzymanie się w SR -> dalsze różnicowanie produktu

• Społecznie: wyższa cena, mniejsza produkcja -> występuje bezpowrotna

strata społeczna, wystepują nadmierne moce produkcyjne -> nieefektywne
w sensie Pareto

• A zyski i tak zerowe  w LR
• Niekoniecznie trzeba regulować – różnorodność jest fajna, a BSS

stosunkowo niewielka

Oligopol

• Kilka firm
• Bariery wejścia
• Firmy oddziałują na swoje decyzje (teoria gier)
• Równowaga – Nash Equlibrium

Model łamanej krzywej popytu

• Sztywne ceny – firmy nie zmieniają ceny, bo może to spowodować

niekorzystną dla nich reakcję innych graczy

Model Cournot

• Konkurencja ilościowa
• Sprowadzamy do duopolu
• Jest dany popyt (np.. liniowy p=a-bQ) Q=q1+q2
• Funkcje reakcji obu firm są symetryczne
• FR(1)=q1=[a-bq2-MC(1)]/2b dla FR(2) analogicznie

Równowaga Cournot- Nasha jest tam, gdzie FR się przecinają.
Czyli q1=[a+MC(2)+2MC(1)]/3b q2 analogicznie
q2=q1  jeśli MC(1)=MC(2)

Im więcej firm w tym modelu, tym rozwiązanie bliższe doskonałej konkurencji

Ta równowaga nie maksymalizuje zysku obu firm! (gdyby zamiast dwóch firm

była jednak monopolistyczna, to osiągałaby ona większy zysk niż te dwie
razem wzięte)

Ogólny wzór na produkcję przy n firm q(1)=[a-C]/([n+1)b]

Model Bertranda

• Tak jak w Cournot, tylko że firmy konkurują cenowo, a nie ilościowo
• Równowaga Bertranda ustala się na poziomie ceny z równowagi

konkurencyjnej (równej MC) jeśli dobro jest homogeniczne

• Jeśli ktoś ustali wyższą cenę, to nikt u niego nie kupi, jeśli niższą, to będzie

ponosił straty

• Równowaga Bertranda jest możliwa  koszty MC są równe dla każdego
• Jeśli dobro heterogoniczne, to cena może być wyższa niż MC.

Model Stackelberga

• Jest to gra sekwencyjna, ktoś zaczyna pierwszy, a drugi dopiero odpowiada
• Maksymalizując zysk ubu firm dla funkcji liniowej p=a-bQ
• q1(lider)=[a-2MC(1)-MC(2)]/2b
• Q2(naśladowca)=[a+2MC(1)-3MC(2)]/4b
• razem mają mniej, niż mieliby w modelu Cournot, ale lider ma więcej

• Graficznie: lider wybiera punkt na funkcji reakcji naśladowcy, który

maksymalizuje jego (tj. lidera) zysk.

Model przywództwa

cenowego

• To też model gry sekwencyjnej, ale lider ustala cenę, a nie ilość
• Rynek dzieli się na firmę dominującą i firmy konkurencyjnego skraju
• Firma dominująca ustala cenę, więc firmy konkurencyjnego skraju są

cenobiorcami