Finansowanie opieki
zdrowotnej
System finansowania jednostek ochrony
zdrowia
to współistniejące 3 elementy
Mierniki działalności świadczeniodawcy (wg
których monitorowany jest proces realizacji
opieki zdrowotnej)
Procedura określania wielkości przychodów
świadczeniodawcy
Źródło finansowania - głównymi płatnikami
opieki zdrowotnej w Polsce jest NFZ
Podstawowe modele finansowania
opieki zdrowotnej
- z własnych funduszy pacjentów
Najprostsza i najstarsza forma zapłaty
Tzw. Zapłata z kieszeni (out of pocket)
Bezpośrednia zapłata przez pacjenta lekarzowi lub jednostce
świadczącej usługę medyczną
Może być gotówkowa lub bezgotówkowa np. czek
ew. płatność typu barterowego: dostarczenie towaru w zamian za
świadczenie zdrowotne
Najbardziej korzystna dla prowadzącego usługi medyczne –
otrzymują zapłatę za usługę, według przez siebie ustalonego
cennika
Zastosowanie głównie prywatnym lecznictwie otwartym
Dotyczy usług lekarskich nie refundowanych przez ubezpieczenia
medyczne (usługi dentystyczne, chirurgii plastycznej)
Ceny usług i leków są znane
Pacjent sam decyduje o nabywaniu usług w zależności od
zasobności portfela
Brak systemu zabezpieczenia dla biednych i wysokiego ryzyka
Pacjent kupuje usługi zdrowotne lub leki
płacąc odpowiednią cenę w momencie ich
nabywania, instytucja w której jest
ubezpieczony, refunduje mu w całości lub w
części poniesione koszty
Znajomość cen usług i leków przez pacjenta
oraz ograniczony dostęp do opieki
zdrowotnej z powodu konieczności
dysponowania w momencie nabywania
usługi całą gotówką.
Podstawowe modele finansowania opieki
zdrowotnej
- z własnych funduszy pacjentów z
następującym refinansowaniem poniesionych
opłat przez instytucję ubezpieczeniową
Pacjent korzysta z opieki zdrowotnej lub
dostaje leki i środki medyczne, nie płacąc nic
w momencie ich nabywania
Instytucja ubezpieczeniowa finansuje
świadczeniodawcę lub refunduje leki
pokrywając koszty leczenia
Składka płacona jest najczęściej przez
pracownika i pracodawcę
Składka w Polsce jest w pełni kompensowana
obniżeniem podatku dochodowego płaconego
przez ubezpieczonego
Podstawowe modele finansowania opieki
zdrowotnej
- z funduszy ubezpieczeniowych (system
Powszechnego Ubezpieczenia
Zdrowotnego)
„Zerowa” cena w momencie nabywania usługi
Tendencja do nadkonsumpcji przez pacjenta
Potrzeba oceny ryzyka ze strony instytucji ubezpieczeniowej w
celu określenia zapotrzebowania na opiekę zdrowotną członków
funduszu zdrowia i odpowiedniego zabezpieczenia w kontaktach z
świadczeniodawcami.
Brak jest bezpośredniego związku pomiędzy wysokością płaconej
składki przez pacjenta i wielkością nabywanych usług
Główną zaletą tego modelu jest oddzielenie płatnika od
organizatora opieki zdrowotnej, co zapewnia wprowadzenie
elementów rynkowych i zwiększenie efektywności wykorzystania
ograniczonych środków na opiekę zdrowotną
Podstawowe modele finansowania opieki
zdrowotnej
- z funduszy ubezpieczeniowych (system
Powszechnego Ubezpieczenia
Zdrowotnego)
Pacjent korzysta z opieki zdrowotnej lub dostaje leki, nie płacąc w
momencie ich nabywania
Państwo zapewnia finansowanie opieki zdrowotnej z budżetu
centralnego lub budżetu władz lokalnych
„Zerowa” cena w momencie nabywania usługi
Brak bezpośredniej współzależności między rozmiarem płaconych
przez pacjenta podatków i ilością nabywanych przez niego usług
zdrowotnych
Nadmiar popytu nad podażą usług zdrowotnych powodujący
długie oczekiwanie na świadczenia medyczne (szczególnie
specjalistyczne) i potrzebę ich racjonowania
Podstawowe modele finansowania
opieki zdrowotnej
- z budżetu państwa (system
państwowy)
Cechy rynku usług
zdrowotnych
( a finansowanie POZ)
Nierówność w posiadanej przez pacjenta i lekarza
informacji o chorobie i jej przebiegu
Lekarz przez podjęciem procedur diagnostyczno-
terapeutycznych działa w imieniu pacjenta
Lekarz zatem odgrywa rolę pośrednika
kształtującego popyt na usługi i produkty
medyczne
Istnieje przy tym niebezpieczeństwo
nadkonsumpcji – generowania zbytecznego popytu
na usługi zdrowotne
Zasady finansowania POZ powinny zatem
z jednej strony
ograniczać
nadkonsumpcję usług medycznych
poprzez ograniczenie zdolności lekarzy do
kreowania popytu na własne usługi, z
drugiej –
eliminować niedobór usług
poprzez motywowanie do świadczenia
potrzebnej opieki
Cechy rynku usług
zdrowotnych
( a finansowanie POZ)
Zasady kierowania pacjentów do opieki
specjalistycznej
Zasady ordynowania leków i środków medycznych
Metody gromadzenia informacji o pacjencie
Zasady korzystania z opieko doraźnej, transportu
medycznego, opieki środowiskowej
Umiejscowienie POZ w
systemie powinno
uwzględniać:
Finansowanie praktyki
lekarza rodzinnego
wymaga:
Określania metody wyceniania działalności
praktyki
Wypracowania procedury określania wielkości
przychodów praktyki
Stworzenia instytucjonalnych ram przepływu
środków publicznych do praktyki lekarza
rodzinnego
Określania metody wyceniania
działalności praktyki POZ – metody
pomiaru
Według ilości uprawnionych pacjentów
na liście – za osobę (per capita)
-
Wynagrodzenie stałe, zależne od ilości pacjentów w
praktyce – bez względu na to czy pacjent korzystał z
porady, czy nie
-
Uwzględnia się dodatkowe czynniki zwiększające
obciążenie praktyki pracą: wiek pacjentów (poniżej 6-
tego roku życia lub powyżej 75 r.ż., płeć pacjentów,
stopień rozproszenia pacjentów w rejonie cdn.
Określania metody wyceniania
działalności praktyki POZ – metody
pomiaru
Według ilości uprawnionych pacjentów
na liście – za osobę (per capita)
ZALETY:
Łatwość określenia przychodów praktyki,
Stałość dochodów,
Brak motywacji do pobudzania
nadkompsumpcji usług medycznych,
Pozytywna motywacja lekarzy do obniżania
kosztów opieki zdrowotnej,
Możliwość wpływu pacjentów na jakość opieki:
mogą wybierać i zmieniać swojego lekarza
rodzinnego cdn
Określania metody wyceniania
działalności praktyki POZ – metody
pomiaru
Według ilości uprawnionych pacjentów na liście
– za osobę (per capita)
WADY:
Niebezpieczeństwo ograniczenia zakresu
świadczonych usług w praktyce – lekarz nie jest
zainteresowany w prowadzeniu, niektórych
pracochłonnych, wymagających dodatkowych
umiejętności usług (np.USG)
Pojawienie się motywacji do selekcjonowania
pacjentów i odrzucania tych, z wysokim ryzykiem
zachorowania (z wysokimi kosztami opieki) jeżeli nie
przynoszą ze sobą dodatkowej opłaty
Określania metody wyceniania
działalności praktyki POZ – metody
pomiaru
Według ilości zrealizowanych usług
zdrowotnych – za usługę (for
service)
Wynagrodzenie zmienne i zazwyczaj
dodatkowe, zależne od ilości
zrealizowanych usług
Określania metody wyceniania
działalności praktyki POZ – metody
pomiaru
Według ilości zrealizowanych usług
zdrowotnych – za usługę (for service)
ZALETY:
Łatwość w przeprowadzeniu analizy i oceny
działalności praktyki oraz zainteresowanie
lekarza w dokonaniu jak największej ilości
usług zdrowotnych
Lekarz jest motywowany do realizowania
większej ilości powyższych usług