background image

 

 

Grzybice

 

jamy ustnej

Piotr Wujec

background image

 

 

Etiogeneza

          Czynnikami  etiologicznymi  grzybic  jamy  ustnej  mogą  być 

wszystkie  gatunki  grzybów  wykrywane  w  jej  ontocenozie. 

Dotyczy 

to 

zwłaszcza 

różnych 

gatunków 

drożdży 

(Saccharomycetaceae)  oraz  grzybów  drożdżopodobnych 

(Cryptococcaceae). Najczęściej wykrywanym gatunkiem jest 

Candida albicans, oraz inne z rodzaju Candida : C.tropicalis

                     C.pseudotropicalis
                     C.guilliermondii
                     C.brumptii
                     C.parapsilosis
                     C.krusei
     Wśród innych czynników etiologicznych uwzględnia się 

także grzyby z rodzin Mucoraceae i Aspergillaceae

                     

background image

 

 

Czynniki sprzyjające

Do rozwoju zmian klinicznych dochodzi po zaistnieniu 

ogólnoustrojowych bądź lokalnych czynników usposabiających.

Czynniki ogólne
• Cukrzyca
• Ciąża
• Choroby endokrynologiczne
• Otyłość
• Awitaminoza grupy B
• Antybiotykoterapia
• Preparaty 

immunosupresyjne

• Kortykosteroidy
• Nowotwory
• Białaczki 
• AIDS

Czynniki miejscowe
• Mikrourazy
• Suchość błony śluzowej
• Obecność uzupełnień 

protetycznych

• Zakażenia okołoporodowe

background image

 

 

Kandydoza jamy ustnej

    

Wywołana przez Candida albicans i inne 

drożdżaki z rodzaju Candida.

     
     
Wyróżnia się następujące obrazy chorobowe:

• Ostre rzekomobłoniaste zapalenie jamy ustnej
• Ostre zanikowe zapalenie jamy ustnej
• Przewlekłe zanikowe zapalenie jamy ustnej
• Przewlekłe rozrostowe zapalenie jamy ustnej

background image

 

 

Ostre rzekomobłoniaste zapalenie 

jamy ustnej

          Występuje  często  u 

noworodków 

małych 

dzieci,  a  także  u  dorosłych 

z  załamaną  odpornością. 

Występują  białawe,  jakby 

nałożone na błony śluzowe 

naloty 

przypominające 

kwaśne  mleko.  Zajęty  jest 

najczęściej  język  i  błona 

śluzowa  policzków.  Przy 

zdrapywaniu  tych  nalotów 

odsłania  się  żywoczerwone 

dno. 

Czasami 

może 

przechodzić 

postać 

przewlekłą.

background image

 

 

Ostre zanikowe zapalenie jamy 

ustnej

        Występuje  u  osób  z 

nieregulowaną 

 

cukrzycą, 

biorących 

antybiotyki 

lub 

leki 

immunosupresyjne. 

Występuje  bolesny  stan 

zapalny,  manifestujący 

się 

żywoczerwoną 

wygładzoną 

błoną 

śluzową  w  obrębie  całej 

jamy 

ustnej, 

język 

obrzmiały, 

 

łatwo 

ulegający  urazom  przez 

zęby. 

Przyjmowanie 

ciepłych 

zimnych 

płynów wywołuje ból.

background image

 

 

Przewlekłe zanikowe zapalenie jamy 

ustnej

        Ta  forma  zapalenia 

jamy 

ustnej 

jest 

związana  z  noszeniem 

protez.  Na  powierzchni 

błony  śluzowej,  która 

styka  się  z  protezą 

rozwija się stan zapalny, 

któremu 

towarzyszy 

bardzo 

nasilone 

pieczenie.  Widoczne  są 

czerwone, 

plamkowe 

wykwity 

lub 

rozlany 

rumień.  Z  tą  postacią 

łączy 

się 

często 

zapalenie kącika ust.

background image

 

 

Przewlekłe rozrostowe zapalenie jamy 

ustnej

        W  obrazie  klinicznym 

cechuje  się  białymi 

szorstkimi  macalnymi 

plamkami  i  blaszkami 

otoczonymi rumieniem, 

które  są  spoiste  i  w 

przeciwieństwie 

do 

występujących 

postaci 

rzekomobłoniastej, 

utrzymują  się  latami  i 

nie 

dają 

usuwać. 

Najczęstszą  lokalizacją 

jest 

grzbiet 

języka, 

policzki i podniebienie.

background image

 

 

Inne grzybice jamy ustnej

• Mukormikoza-

  wywołana 

przez  grzyby  z  rodzaju  Mucor  lub 

Rhizopus.  Występuje  jednocześnie 

postacią 

nosowo-szczękową. 

Chorzy  zgłaszają  bóle  podczas 

jedzenia  i  połykania  pokarmów.  W 

obrazie  klinicznym  obecne  szaro-

czarne 

strupy, 

pokrywające 

wyraźne odgraniczone ubytki błony 

śluzowej  z  obnażeniem  kości, 

najczęściej 

na 

podniebieniu 

twardym, 

także 

obrzęk 

podniebienia  miekkieggo  i  zmiany 

w obrębie warg, policzków i jezyka.

• Aspergiloza-

wywołana 

przez 

Aspergillus. 

obrazie 

klinicznym 

bolesne, 

krwawiące 

uszkodzenia  w  obrębie  języka 

ipodniebienia  miękkniego,  pokryte 

brunatnymi 

lub 

szarozielonymi 

nalotami.

• Kryptokokoza-

czynnik 

etiologiczny 

Cryptococcus 

neoformans. 

jamie 

ustnej 

stwierdza się zmiany guzkowate lub 

owrzodzenia  warg,  podniebienia 

miękkiego,  twardego,  policzków, 

jezyka, dziąseł.

• Geotrychoza-

wywołana 

przez  Geotrichum  candidum.  W 

przebiegu  tej  postaci  grzybicy 

dominuja  zmiany  powierzchowne, 

podobne do kandydozy.

background image

 

 

Różnicowanie

• Leukoplakia
• Afty
• Liszaj płaski
• Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej
• Pęcherzyca
• Kiła wtórna

background image

 

 

Leczenie

Ogólne

• Ketokonazol (Nizoral, 

Ketokonazol)

• Itrakonazol (Orungal)
• Flukonazol (Diflucan)

Miejscowe

• Nystatyna w zawiesinie
• Pimafucin Lotio
• Pimafucort Lotio
• Mikonazol (Daktarin- żel 

do jamy ustnej)

• Klotrimazol (Canesten)
• Wodne roztwory 1-2% 

zieleni brylantowej, 

fioletu goryczki lub 

błękitu metylenowego

background image

 

 

Dziękuję za uwagę


Document Outline