WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

TEMAT 2.

NORMALIZACJA ZAK

ADOWA

tel. (6)839-570

hpopiel@wat.edu.pl

WARSZAWA 2010 r.

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

ZAGADNIENIA

Organizacja prac normalizacyjnych w przedsiębiorstwie

Opracowywanie norm zakładowych

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

LITERATURA

H. KIONKA, Poradnik normalizatora zakładowego,

PKN Warszawa 2000

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

ZAGADNIENIE 1. ORGANIZACJA PRAC

NORMALIZACYJNYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Organizacja służby normalizacyjnej

1. Organizacja służby normalizacyjnej powinna być określona

wewnętrznymi przepisami przedsiębiorstwa.

2. Organizacja i wielkość obsady służby normalizacyjnej w

przedsiębiorstwie powinna być zależna od:
- wielkości oraz rodzaju przedsiębiorstwa (jednozakładowe,
wielozakładowe, wielooddziałowe itp.);
- charakteru produkcji (produkcja jednostkowa prosta, złożona,
masowa, eksportowa itp.)

3. Służba

normalizacyjna

przedsiębiorstwa

powinna

być

podporządkowana dyrektorowi przedsiębiorstwa lub jego
zastępcy ds. technicznych

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

4. Organizacja powinna umożliwiać tej służbie normalne

funkcjonowanie i zapewniać spełnienie wszystkich zadań, które
mogą być powierzone:
- komórce wyodrębnionej w strukturze organizacyjnej
przedsiębiorstwa,
- określonej komórce organizacyjnej i wyznaczonej w tej
komórce osobie na pełnym etacie,
- określonej komórce organizacyjnej i wyznaczonej w tej
komórce osobie jako dodatkowe zadanie.

5. W przedsiębiorstwach wielowydziałowych, na wydziałach i

oddziałach powinni być wyznaczeni pracownicy (często zwani
łącznikami

normalizatora

zakładowego),

którzy

byliby

odpowiedzialni za posiadane zbiory norm oraz ich uaktualnianie

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

Zadania służby normalizacyjnej w przedsiębiorstwie

a) prowadzenie

zbioru

norm

związanych

tematycznie

działalnością przedsiębiorstwa oraz ich stała aktualizacja

b) zamawianie norm i niezbędnej dokumentacji normalizacyjnej, to

jest:
- Polskich Norm,
- norm międzynarodowych (ISO, IEC),
- norm europejskich/regionalnych (EN,ETS),
- wydawnictw normalizacyjnych w tym katalogów norm i
miesięcznika NORMALIZACJA – poprzez ich stałą prenumeratę lub
na indywidualne zamówienie,

c) organizacja wewnętrznej działalności normalizacyjnej,

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

d) rozprowadzanie

norm

zainteresowanych

komórek

organizacyjnych przedsiębiorstwa i wycofywanie nieaktualnych,

e) zbieranie materiałów i danych do programu i planu prac

normalizacyjnych przedsiębiorstwa, wstępne przygotowanie
projektu planu (zestawienie tematów na posiedzenie zakładowej
komisji normalizacyjnej,

prowadzenie sekretariatu zakładowej komisji normalizacyjnej,

g) przygotowanie materiałów na posiedzenie zakładowej komisji

normalizacyjnej – rozsyłanie ich członkom komisji – sporządzanie
protokołu z posiedzenia,

h) Przygotowywanie projektu zarządzenia dyrektora przedsiębiorstwa

o zatwierdzeniu normy i zmianie normy,

Przygotowywanie projektu zarządzenia dyrektora przedsiębiorstwa
o zatwierdzeniu normy i zmianie normy,

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

organizowanie opiniowania projektów PN wpływających do
przedsiębiorstwa:
- rozesłanie projektu normy do zainteresowanych daną normą
komórek,
- zebranie opinii o projekcie normy,
- przygotowanie zbiorczej opinii o projekcie normy i uzgodnienie
jej z dyrektorem przedsiębiorstwa i zakładową komisją
normalizacyjną,

k) zgłaszanie potrzeby opracowania konkretnych PN,

informacja normalizacyjna o wszystkich nowych normach i
projektach PN związanych z działalnością podstawową
przedsiębiorstwa – dostarczanie tych norm na żądanie
zainteresowanych,

m) stały kontakt z Ośrodkiem Informacji i Dokumentacji Biura PKN i

odpowiednimi tematycznie Komitetami Technicznymi PKN

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

Zakładowa komisja normalizacyjna

• Powinna być powołana w przedsiębiorstwach wytwarzających
różnorodny asortyment wyrobów nie objętych PN w których
przewiduje się ciągłe opracowywanie norm zakładowych.

• Gdy tematyka norm jest bardzo zróżnicowana i gdy w pracach
mają brać udział różni specjaliści można powoływać podkomisje.

• W skład komisji powinni wejść:
- przewodniczący,
- ewentualnie jego zastępca,
- sekretarz,
- członkowie.

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

W skład zakładowej komisji normalizacyjnej powinni być powołani

specjaliści wszystkich zainteresowanych komórek organizacyjnych

przedsiębiorstwa

związanych

zakresem

tematycznym

przedsiębiorstwa

związanych

zakresem

tematycznym

opracowywanych projektów norm zakładowych.

Zakładowa komisja normalizacyjna powinna być powołana

zarządzeniem dyrektora przedsiębiorstwa.

Sekretarzem komisji powinien być normalizator zakładowy do

którego

zadań

będzie

należało

m.in.

Organizowanie,

którego

zadań

będzie

należało

m.in.

Organizowanie,

porozumieniu

przewodniczącym

posiedzeń

komisji

oraz

porozumieniu

przewodniczącym

posiedzeń

komisji

oraz

sporządzanie protokołów z ich przebiegu

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

Do podstawowych zadań zakładowej komisji normalizacyjnej należy:

1. Ustalanie programów i planów opracowania norm zakładowych

(ZN) i zmian do nich.

2. Uzgadnianie treści norm zakładowych i zmian do nich.

3. Opiniowanie ważniejszych projektów PN wpływających do

przedsiębiorstwa w ramach ankiety adresowanej i wybranych
projektów PN w ramach ankiety powszechnej.

4. Inne prace – związane z działalnością normalizacyjną

przedsiębiorstwa w tym związane z certyfikacją wyrobów,
zarządzaniem jakością itp.

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

Normalizator w przedsiębiorstwie

Według Hansa Wenstr

ma, pracownika Szwedzkiego Instytutu Normalizacyjnego (SIS),

normalizator winien mieć następujące cechy:

NORMALIZATOR

Dobry technik

Zna procedury

stosowane w firmie

Zna dobrze

języki obce

Ma talent (umiejętność)

przekazywania informacji

Umieć pisać i

wypowiadać się zwięźle

Mieć dośw. prakt. w projekt.

i oprac. dok. technicznej

Posiadać umiejętności łatwego

nawiązywania kontaktów

Wypracowywać sobie

dobre kontakty w firmie,

poza nią i poza granicami

Być zorientowany na ludzi

i załatwienie sprawy

Wykazać chęć samokszt.

i szkolenia innych

Czerpać przyjemność

z obcowania z ludźmi

Być ambitnym

Brać udział w

naradach i szkoleniach

Być dokładnym

w wyk. pracy

Mieć zmysł

organizacyjny

Mieć poczucie

humoru

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

Służba normalizacyjna

przedsiębiorstwa

Współpraca służby normalizacyjnej z innymi komórkami

przedsiębiorstwa

Biuro projektowe (konstrukcyjne)

Powinno w maksymalnym stopniu wykorzystywać

w projektach znormalizowane materiały i elementy.

Biura te wymagają wsparcia normalizacyjnego.

Dział zaopatrzenia

Zapewnia dostawę wyrobów w wymaganej ilości

i jakości, w odpowiednim asortymencie według

odpowiednich norm

Dział marketingu

Powinien dostarczyć klientowi oficjalne wymagania

jakim będą odpowiadały wyroby wykonywane przez

przedsiębiorstwo. Najlepszy pod tym względem dokument

to PN a przy jej braku norma zakładowa

Wydziały produkcyjne

Zainteresowane jak największą ilością produkcji nie

Mogą zapominać o ich jakości, to jest o jego cechach

Określanych na ogół w normach

Wydziały badawcze i jakości

Przeprowadzają badania wchodzących i wychodzących

Do przedsiębiorstwa surowców i materiałów

Według procedur określonych w normach

Dział zbytu

Nadzorujący na ogół magazyny wyrobów gotowych powinien

być zainteresowany nie tylko w stosowaniu norm

ale również uczestniczyć w pracach normalizacyjnych

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

INSTYTUT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Zarządzanie jakością

dr inż. Henryk POPIEL

ZAGADNIENIE 2. OPRACOWYWANIE NORM

ZAKŁADOWYCH

Dotychczas brak jest ustaleń i wytycznych związanych z
opracowywaniem norm zakładowych – zaleca się je opracowywać
wg. procedur przewidzianych dla PN, z wyjątkiem stronicy tytułowej
i numeracji.

Celem normy w przedsiębiorstwie jest:

• bezpieczeństwo ludzi, środowiska i mienia,

• likwidowanie barier w handlu,

• utrwalanie osiągnięć nauki i techniki,

• upowszechnianie postępu technicznego,

• tworzenie podstaw do rozstrzygania sporu pomiędzy dostawcą a odbiorcą,