SPERMATOGENEZA

sp

e

rm

a

to

g

o

n

io

g

e

n

e

za

spermatogonia

(przechodzą wiele podziałów mitotycznych)

spermatocyt I rzędu

spermatocyt II rzędu

pierwszy podział mejotyczny

sp

e

rm

a

to

cy

to

g

e

n

e

za

drugi podział mejotyczny

spermatydy

sp

e

rm

io

g

e

n

e

za

plemniki

2n

1n

1n

1n

2n

Ao

A1

A2

A3

A4

Im

B

SPERMATOGONIOGENAEZA

W wyniku 6 podziałów powstają 64
komórki

SPERMATOGONIOGENAE

ZA

Wytworzenie się

spermatogoni A0, A1, A2, A4,

Im, B

Spermatogonia Im i B

dają

spermatocyty I

rzędu

SPERMATOCYTOGENAEZ

A

SPERMIOGENEZA

– proces wytwarzania się

plemników ze spermatyd

I. Pierwsze zmiany zachodzą w

aparacie

Golgiego

, który wytwarza

akrosom

.

• W wakuolach aparatu pojawiają się

ziarenka

proakrosomalne

(zawierają glikoproteidy)

• Ziarna te zlewają się ze sobą tworząc

pęcherzyk

akrosomalny

, w którym zlokalizowane jest gęste

ziarno akrosomalne

• pęcherzyk akrosomalny

przesuwa się do jadra kom. i

przylega na jednym biegunie (przedni biegun plemnika)

• W wyniku dalszych przemian

pęcherzyk akrosomalny

przybiera postać

czapeczki

przylegającej do jądra

spermatydy

• W miarę wydłużania się jądra

pęcherzyk akrosomalny

przekształca się w

akrosom.

Spermiogeneza

II. Powstawanie witki

Centrosom

w młodej spermatydzie

składa się z 2 centrioli:

• Centriola bliższa (proksymalna)
• Centriola dalsza (dystalna)

–

daje zawiązek wici i tu skupiają się
mitochondria

BUDOWA CEWKI W JĄDRZE OWADA

germarium

strefa wzrostu spermatocytów

strefa podziałów redukcyjnych

strefa spermatyd i gotowych plemników

ORGANIZACJA MORFOLOGICZNA JĄDRA SSAKA

nasieniowód

przewód nasieniowodu

jądr
o

kanaliki kręte

kanalik prosty

zrazik jądra

sieć
jądra

KOMÓRKI LEYDIGA

• Rozrzucone w tkance łącznej między kanalikami krętymi

duże

komórki śródmiąższowe (interstycjalne)

• produkują hormony męskie -

androgeny

– w okresie dojrzewania płciowego wpływają na rozwój

dróg wyprowadzających nasienie

– wykształcenie się drugorzędnych cech męskich
– później kontrolują spermatogenezę

KOMÓRKI SERTOLIEGO

podporowe, występują we wnętrzu kanalika nasiennego

 rola odżywcza, umożliwiają transport substancji
przenikających przez błonę podstawową – do spermatyd

ukształtowane plemniki odrywają się od komórek
Sertoliego i rozpoczynają wędrówkę światłem kanalika do
dróg wyprowadzających

KANALIK NASIENIOTWÓRCZY SSAKA

plemniki

komórka Sertoliego

spermatogonia

spermatocyty I rzędu

spermatydy

spermatocyty II rzędu

• Pierwotne komórki płciowe w życiu płodowym

dzielą się wielokrotnie i ostatecznie

• W formie uśpionej , umiejscawiają się

pomiędzy komórkami podporowymi kanalika
nasiennego

• Światło kanalika nasiennego aż do 7-go roku

życia jest zamknięte

• W okresie dojrzewania płciowego komórki te

dzielą się i przekształcają co prowadzi do
wytworzenia plemników

• Proces ten nazywa się spermatogeneza i

obejmuje dwa etapy:

spermatocytogenezę

(redukcja do połowy liczby
chromosomów) i

spermiogenezę

(spermatyda przekształca się w plemik)

• Liczba wytwarzanych w ciągu życia

człowieka plemników jest ogromna. W
jednej porcji nasienia uzyskanego
podczas ejakulacji znajduje się od

200-

300 mln plemników

akrosom

główka

wstawka

witka

jądro komórkowe

mitochondria

mikrotubule środkowe

mitochondria

mikrotubule obwodowe

grube włókna obwodowe

Budowa wewnętrzna akrosomu

• Akrosom zawiera enzymy określane jako

lizyny

, które

umożliwiają dotarcie plemnika do komórki

jajowej

• Uważa się, że akrosom ssaków zawiera

przynajmniej dwa enzymy:

1/

hialuronidazę

– ma zdolność trawienia

substancji zlepiających komórki
pęcherzykowe, co umożliwia plemnikowi
przejście między nimi

2/

enzym proteolityczny

niezbędny do

przejścia plemnika przez osłonkę przejrzystą

Plemniki
atypowe

glist
a

langust
a

kleszcz

lancetni
k

traszka

ryba-
ropucha

równonó
g

szczur