Omdlenia wśród dzieci

Paweł Kistowski

Łukasz Lesik

Trochę informacji

Omdlenia należą do grupy

zagadnień medycznych, na temat
których lekarze nadal nie posiadają
wystarczających informacji. Mimo że
u około 40% dzieci i młodzieży
obserwuje się przynajmniej jeden
incydent utraty przytomności, to
nadal diagnostyka i leczenie
sprawiają dużo problemów.

Trochę informacji

• Badania kliniczne dowodzą, że

większość omdleń ma charakter
wazowagalny, a najbardziej
przydatnym badaniem
diagnostycznym jest test
pionizacyjny. Stosowane metody
terapeutyczne wciąż nie są
doskonałe.

Definicja

Omdleniem

nazywa się

przejściową i krótkotrwałą utratę
świadomości z towarzyszącym
spadkiem napięcia mięśniowego,
najczęściej wskutek hipoperfuzji i
niedotlenienia ośrodkowego
układu nerwowego.

Różnica miedzy omdleniem a

zasłabnięciem

Oprócz typowych omdleń z utratą

świadomości wyróżnia się także

stany przedomdleniowe

,

potocznie zwane zasłabnięciami,

charakteryzujące się spadkiem

napięcia mięśniowego, ale z

zachowaniem pełnego kontaktu

słowno-logicznego z pacjentem

Objawy poprzedzające

omdlenia/zasłabnięcia

• Ból głowy
• zawroty głowy,
• zaburzeń widzenia
• nudności, wymioty
• Uczucie gorąca

Przyczyny

I. Zaburzenia w układzie krążenia:

1. przyczyny pozasercowe (najczęstsze):

• zaburzenia autoregulacji (zwolnienie akcji

serca, spadek oporu naczyniowego i wzrost

pojemności łożyska naczyniowego);

• omdlenia wazowagalne (75%)

• hipotonia ortostatyczna (20%);

• wzmożenie napięcia nerwu X (zatrzymanie

oddechu, napad kaszlu, zaburzenia

połykania, mikcja, defekacja, nadwrażliwość

zatoki szyjnej

• hipowolemia;

Przyczyny

2. przyczyny sercowe:
• wady serca
• nadciśnienie płucne, zator tętnicy płucnej;
• kardiomiopatia przerostowa, wysięk do worka

osierdziowego z zagrażającą tamponadą;

• zaburzenia rytmu serca i przewodzenia

• (bradyarytmie, tachyarytmie, zespół

wydłużonego QT, niescalony mięsień sercowy,

blok przedsionkowo-komorowy III°);

• patologia odejścia i przebiegu tętnic wieńcowych

• zapalenie mięśnia sercowego.

Przyczyny

II. Zaburzenia metaboliczne i

endokrynologiczne:

• hipoglikemia;
• cukrzyca;
• hipoksja;
• polidypsja i poliuria;
• niedoczynność nadnerczy

Przyczyny

• III. Zaburzenia neurologiczne i

psychiczne:

• padaczka;
• guz mózgu;
• migrena;
• drgawki;
• hiperwentylacja;

Przyczyny

• IV. Zatrucia:
• leki (leki sedatywne, hipotensyjne,

trójpierścieniowe leki
przeciwdepresyjne);

• alkohol;
• narkotyki;
• związki chemiczne, na przykład CO.

Ważne!

•Najważniejszym

elementem w diagnostyce
i różnicowaniu omdleń
jest dobrze zebrany

wywiad

, ponieważ aż w

około 80% decyduje on o
ostatecznym rozpoznaniu

Omdlenie Wazowagalne

Stanowi one większośc wszystkich

omdleń, u dzieci i młodzieży,
najczęściej w mechanizmie
wazodepresyjnym (76%)

Na czym polega omdlenie

wazowagalne?

Spadek ciśnienia i/lub akcji

sercazwiekszenie wypełnienia

naczyń żylnych spadek

ciśnienia wypełnienia serca

spadek objętości wyrzutowej
serca

aktywacja układu

współczulnego aktywacja

układu przywspółczulnego

Diagnostyka

• Test pionizacyjny podczas którego

podłączone jest EKG

• Narażenie na stres i inne silne

emocje

• Wywiad

Profilaktyka

• Unikanie długotrwałgo stanie w

bezruchu

• Regularne dosalane posiłki i duża

podaż płynów

• Unikanie dusznych i ciasnych

pomieszczeń

• Unikanie w miare możliwości

stresujacych sytuacji( nie stresowac

dziecka niepotrzebnie)

Leki

• Lekami pierwszego rzutu są b-

adrenolityki, na przykład propranolol,
atenolol, których skuteczność jest
porównywalna z placebo

• Drugim rzutem są a-

sympatykomimetyki, na przykład
midodryna, etylefryna, rzadziej
mineralokortykoidy, dyzopiramid lub
skopolamina.

Rodzaje omdleń

• Zapaść ortostatyczna – wystepuje

słaby lub całkowity brak, aktywności
mechanizmu neurohormonalnego
mających na celu prawidłowe
utrzymanie ciśnienia krwii, przy
zmianie pozycji z leżącej na stojącą.
Aby to potwierdzic trzeba zrobic test
pochyleniowy

Rodzaje omdleń

• Zespół nerwu błędnego

-Inaczej omdlenie

wazowagalne. Jest to rodzaj
niewydolności krążenia będącej efektem
nadmiernego pobudzenia nerwu
błędnego, Objawami są: bradykardia,
hipotonia (z dużą amplitudą ciśnienia
tętniczego). Chory w takiej sytuacji ma
zaburzenia świadomości z możliwą utratą
przytomności. Jest zimny, blady, spocony.

Rodzaje omdleń

• Zespół nerwu błędnego

- leczenie jak

w zapaści ortostatycznej polega na
ułożeniu chorego w pozycji
horyzontalnej z nogami powyżej
głowy. Dodatkowo można podać
atropinę dożylnie w dawce 0,5 do 1,0
mg.

Rodzaje omdleń

• Omdlenie pochodzenia

mózgowego

- może być

następstwem miejscowego
niedokrwienia mózgu, wtórny do
zasadowicy oraz hiperwentylacji.

• Omdlenia pochodzenia

sercowego-

zdarza się w napadowym

częstoskurczu komorowym . Jest
jednym z objawów masywnego zatoru
tętnicy płucnej. Może wystąpić
również w: tamponadzie serca, w
zwężeniu ujścia aorty jak również przy
znacznym zmniejszeniu objętości
wyrzutowej serca.

• Zaburzenia naczynioruchowe- mogą

wystąpic po podaniu niektórych
leków: acetylocholina, histamina, leki
antyadrenergiczne, azotany, leki
antyarytmiczne. Taką samą reakcje
może wywołac ból, ucisk na gałki
oczne, ucisk na zatokę tętnicy
szyjnej, silne emocje i stres .

Postępowanie

• ABC
• Ułożenie w pozycji horyzontalnej z

uniesionymi do góry nogami i jeśli
jest możliwośc to i również rękami.

• Jeżeli nie odzyskuje przytomności w

ciagu 3 minut wzywamy pogotowie

• Układamy w pozycji bocznej

bezpiecznej

Postępowanie

• spróbować ustalić przyczynę

omdlenia; sprawdzić czy ratowany
doznał urazu i czy krwawi,

• jeżeli objawy ustępują, po kilku

minutach pomóc wstać; pozostać
przy ratowanym, gdyż omdlenie
może się powtórzyć,

Postepowanie

•   sprawdzić czy u ratowanego

pojawiły się następujące objawy:
nierówność źrenic, zaburzenia mowy,
widzenia, osłabienie siły mięśniowej
prawej lub lewej części ciała,
opadanie prawego lub lewego kącika
ust (może to być udar mózgu),

Koniec