Omdlenia u

dzieci

Małgorzata Konfederak

Omdlenie

to nagła, krótkotrwała utrata
przytomności spowodowana
odwracalnymi zaburzeniami w
czynności mózgu, powstałymi
w wyniku istotnego obniżenia
lub zatrzymania przepływu
mózgowego krwi,
przebiegająca z obniżeniem
napięcia mięśniowego.

Omdlenia w wieku

rozwojowym



Trudny problem diagnostyczny



Powodują zrozumiały niepokój rodziców.



Często spotykane problemy w codziennej praktyce.



15% dzieci przebyło napad nagłej utraty

przytomności.



1-3% przyjęć do oddziałów pomocy doraźnej



Incydenty omdleń występują 71,9-125,8 na 100

000 osób, szczyt zdarzeń 15-19 r.ż.

Etiologia



Zaburzenia autoregulacji układu krążenia, oporu i

pojemności łożyska naczyniowego

-Choroby serca-zaburzenia rytmu (tachyarytmie,

bradyarytmie)

-Anatomiczne wady serca z utrudnionym

przepływem



Zaburzenia metaboliczne



Zaburzenia OUN



Zaburzenia psychiczne



Leki lub substancje hipotensyjne, alkohol, używki.

cd. etiologia



20-30% zaburzenia sercowo-

naczyniowe



50% omdleń pochodzenia

niekardiogennego



20-30%etiologii nie da się ustalić

Zaburzenia autoregulacji układu

krążenia, oporu i pojemności łożyska

naczyniowego



Omdlenia wazowagalne



Blade omdlenia niemowląt



Hipowolemia ostra (krwotok, odwodnienie)



Hipowolemia przewlekła - idiopatyczna

(nadużywanie diuretyków)



Hipotonia ortostatyczna (idiopatyczna,

powysiłkowa,rodzinne zaburzenie czynności

układu autonomicznego-Z.Rileya-Daya)



Omdlenia sytuacyjne

Choroby serca

Tachyarytmie



zespoły wydłużonego QT

wrodzone

-polekowy (chinidyna, prokainamid,

amiodaron,terfenandyna,astemizol,trójpierścieniowe

leki przeciwdepresyjne,pentamidyna)



Częstoskurcze nadkomorowe



Częstoskurcze komorowe

Bradyarytmie



Blok przedsionkowo-komorowy



Zespół chorego węzła zatokowego



Anatomiczne wady serca

Zaburzenia

metaboliczne



Hipoglikemia



Hipokalcemia

Zaburzenia psychiczne



Omdlenia histeryczne



Symulowanie



Omdlenie po

hiperwentylacji



Napady paniki



Zespół Munchhausena

Leki i substancje

(niewydłużające odstępu

QT)



Hipotensyjne



Kokaina i inne narkotyki



Alkohol

Objawy zwiastunowe:

zawroty głowy, uczucie gorąca,

osłabienie, zaburzenia widzenia

(widzenie tunelowe, mroczki przed

oczami, ciemność) parestezje rąk,

zblednięcie, spadek RR, bradykardia

i drgawki.

Czas trwania ok.1-2 min. Powrót

świadomości następuje samoistnie.

Chorzy mogą odczuwać zmęczenie i

ból głowy do kilku godz. po
omdleniu.

Omdlenia wazowagalne

(neurokardiogenne, neurogenne,

wazodepresyjne

)



50% wszystkich przypadków



Niewydolność odruchów utrzymujących

prawidłowe RR i odpowiedni przepływ

mózgowy



Długotrwała pozycja pionowa prowokuje

zmniejszenie powrotu żylnego-uwalnianie

amin katecholowych - nadmierna

(hiperdynamiczna) kurczliwość mięśnia

sercowego (niezupełne wypełnienie jam

serca)

Mechanizmy

powodujące omdlenie

wazowagalne



Pobudzenie mechanoreceptorów w

komórkach mięśnia sercowego



Impuls do rdzenia kręgowego (wstępujące

włókna N X) -hamowanie współczulnego i

pobudzenie przywspółczulnego u.n.



Hamowanie układu współczulnego-

zmniejszenie napięcia naczyń

obwodowych-wystąpienie reakcji

wazodepresyjnej -obniżenie RR



Pobudzenie układu przywspółczulnego-

bradykardia-reakcja kardioinhibicyjna

Typy omdleń

wazowagalnych



obwodowy: długotrwałe stanie w bezruchu



centralny: sytuacje stresowe lub silny ból-wstrząs

emocjonalny, uraz, widok krwi, wysoka temp. i

wilgotność otoczenia, wysiłek fizyczny.



Typ wazodepresyjny-35%obniżenie oporu

systemowego i naczyniowego oraz RR



Typ kardiodepresyjny-4% zwolnienie lub

zatrzymanie czynności serca



Typ mieszany-50-80% zwolnienie czynności serca ,

obniżenie systemowego oporu naczyniowego i RR.

Algorytm postępowania

diagnostycznego u dzieci z

omdleniami



U każdego dziecka należy wykonać badanie

podmiotowe, przedmiotowe, próbę ortostatyczną,

badania laboratoryjne oraz spoczynkowy zapis EKG



Test pochyleniowy jest wskazany, gdyż pozwala na

rozpoznanie wazowagalnego tła omdleń u 43% dzieci.



Diagnostykę kardiologiczną należy przeprowadzić u

pacjentów, u których w badaniu podmiotowym lub

zapisie EKG stwierdza się nieprawidłowości.



Diagnostyki neurologicznej wymagają pacjenci z

przedłużającymi się utratami przytomności, z

sennością ponapadową oraz epizodami drgawek.

Wg. Kliniki Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej AM w Warszawie

.

Test pionizacyjny- tilt

test



Kontrolowana symulacja sytuacji, w której

dochodzi do omdlenia



Wysoce swoisty



Powtarzalność testu 70-80 %



Potwierdza rozpoznanie omdlenia wazowagalnego



Może być stosowany do oceny skuteczności

leczenia

Leczenie omdleń



U większości pacjentów leczenie farmakologiczne

nie jest konieczne.



Historia naturalna o.w. wskazuje na tendencje do

samoistnego ustępowania z wiekiem.



Leczenie

farmakologiczne:hydrofludrokortyzol+chlorek

sodowy, betaadrenolityki, agoniści receptora

alfaadrenergicznego, metyloksantyny, preparaty

cholonergiczne, dizopiramid, fluoksentyna, agoniści

receptora serotoninowego.



Kardiostymulator (typ. kardiodepresyjny).



Postepowanie terapeutyczne powinno być

rozważone indywidualnie

.