Gruźlica skóry.

lek. Angelika
Maślanka

Gruźlica.



Stanowiła jedną z najczęstszych chorób w okresie

przedwojennym i bezpośrednio po wojnie;



Później – nowe metody leczenia i szczepienia

ochronne dały gwałtowny spadek zachorowań;



Obecnie – obserwuje się wzrost zachorowań,

prawdopodobnie w związku z rozprzestrzenianiem

się HIV, leczeniem immunosupresyjnym,

uzależnień, dających spadek odporności także w

stosunku do prątków gruźlicy;



WHO podaje iż 1/3 populacji świata jest

zainfekowana prątkiem gruźlicy.

Gruźlica – etiopatogeneza.



Czynnik etiologiczny: bakteria prątek
gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis),
istnieją różne jego szczepy – ludzki,
bydlęcy, ptasi;



Najczęściej dotyczy płuc, może atakować
też ośrodkowy układ nerwowy, układ
limfatyczny, naczynia krwionośne, układ
kostno – stawowy, moczowo – płciowy,
skórę.

Gruźlica – drogi zakażenia:



Droga kropelkowa – im dłuższy kontakt
z chorym tym większe ryzyko zakażenia
(stosunkowo duża liczba prątków
potrzebna do zakażenia);



Droga pokarmowa – przez spożywanie
mleka od zakażonego bydła (obecnie
bardzo rzadko);



Droga krwi.

Gruźlica – czynniki ryzyka.



Chorzy na AIDS;



Narkomani;



Alkoholicy;



Osoby z osłabioną odpornością zależną od

limfocytów T;



Bezdomni i niedożywieni;



Osoby po 65 roku życia;



Długotrwała immunosupresja;



Cukrzyca.

Gruźlica skóry.



Prątki nie znajdują w skórze korzystnych
warunków do rozwoju, dlatego gruźlica skóry
przebiega stosunkowo łagodnie, przewlekle i
towarzyszy jej duża odporność organizmu;



Zakażenie może być zewnątrz – i wewnątrz
pochodne.



Wyróżniamy gruźlicę skóry właściwą i
tuberkulidy.

Gruźlica właściwa skóry.



Gruźlica toczniowa (tbc luposa);



Gruźlica węzłowa (lymphadenitis
tuberculosis);



Gruźlica rozpływna (tbc colliquativa);



Gruźlica brodawkująca (tbc verrucosa);



Gruźlica wrzodziejąca (tbc ulcerosa).



Próba tuberkulinowa jest (+); można znaleźć prątki; histologia
typu gruźliczego.

Gruźlica toczniowa.



Najczęściej spotykana postać gruźlicy skóry;



Umiejscowienie: najczęściej nos, uszy, policzki
(bo przechodzenie zakażenia z jamy ustnej i
nosa);



Wykwity: żółtobrunatne lub czerwonobrunatne
guzki, które często rozpadają się tworząc
owrzodzenie.



Wzrost guzków przez obwodowe szerzenie się
i nowy wysiew w otoczeniu.

Gruźlica toczniowa –

diagnostyka.



Objaw diaskopii – przy ucisku szkiełkiem (np.

od zegarka) guzki gruźlicze przybierają

barwę musu jabłkowego;



Objaw sondy dodatni – guzki są tak miękkie,

że można do nich wprowadzić sondę;



Próba tuberkulinowa dodatnia;



Badanie mikrobiologiczne (barwienie Ziehla – Neelsena,

hodowla, PCR);



Badanie histologiczne: zanik naskórka, ziarnina serowaciejąca

w skórze właściwej.

Gruźlica toczniowa.



Przebieg jest
wieloletni;



Choroba pozostawia
rozległe, nierówne
blizny, w obrębie
których może
dochodzić do
wznowienia czynnych
zmian chorobowych.

Zapalenie gruźlicze węzłów

chłonnych.



Stosunkowo łagodna postać



Najczęściej zakażeniu ulegają węzły
podżuchowowe;



Początkowo ogniska są twarde, później
rozmiękają tworząc przetoki;



Przebieg przewlekły z okresami
zaostrzeń;



Stan ogólny chorych jest dobry.

Gruźlica rozpływna.



Powstaje zwykle jako zakażenie z węzłów
chłonnych;



Najpierw guzek głęboko umiejscowiony,
potem zrasta się ze skórą, przebija ją tworząc
przetoki i owrzodzenia;



Ustępując pozostawia nieregularne blizny,
przeważenie w okolicy podżuchwowej i
nadobojczykowej;



Obecnie rzadko.

Gruźlica brodawkująca.



Dość rzadka, wywoływana przez prątek
bydlęcy;



Na kończynach dolnych ludzi zaniedbanych,
na palcach rąk;



Zakażenie od wydzielin i wydalin chorych na
gruźlicę zwierząt;



Zmiany dość rozległe, brodawkowate, z
odczynem zapalnym u podstawy, na początku
przypomina brodawkę zwykłą.

Gruźlica wrzodziejąca.



Obecnie rzadka;



Zmiany wrzodziejące w obrębie błon

śluzowych u osób chorych na gruźlicę

narządową w jej końcowym,

rozpadowym stadium

(jeśli była to gruźlica płuc to

zmiany w okolicy jamy ustnej; jeśli jelit – zmiany w okolicy

okołoodbytniczej; nerek – zmiany w okolicy ujścia cewki

moczowej);



Próba tuberkulinowa często (-) bo

załamanie odporności.

Tuberkulidy.



Drobne guzki z marwticą i bliznowaceniem w
części środkowej, u osób z czynną lub
przebytą gruźlicą;



W istocie są odczynem alergicznym na prątki
lub ich składowe, albo też inne bakterie
odgrywają rolę antygenów.

Tuberkulidy.



W części przypadków współistnieje czynna lub
przebyta gruźlica a leczenie przeciwgruźlicze
może powodować ustąpienie tuberkulidów;



Obecnie bardzo rzadkie.



W zmianach nie ma prątków, odczyn tuberkulinowy silnie
dodatni (hiperergiczny), swoista budowa histologiczna.

Gruźlica – leczenie:



Stosowanie leków przeciwgruźliczych, które

jeśli rozpoczęte we wczesnej fazie choroby i

prowadzone zgodnie ze zaleceniami

doprowadza do wyleczenia u ok. 90%

chorych;



Zasadniczym wskazaniem do rozpoczęcia

leczenia przeciwgruźliczego jest

stwierdzenie prątków w plwocinie lub innym

materiale biologicznym pobranym od

chorego.

Gruźlica – leczenie:



Leczenie jest długotrwałe
(6-9 miesięcy);



leki bakteriobójcze (izoniazyd,
pirazynamid, rifampicyna,
streptomycyna);



leki bakteriostatyczne
(etambutol, cykloseryna, PAS
oraz inne leki II rzutu);



leki wyjaławiające (rifampicyna,
pirazynamid);



leki odprątkowujące,
powodujące, że prątki znikają z
plwociny (izoniazyd).

Gruźlica – profilaktyka.



identyfikacja i leczenie wszystkich osób

chorych na gruźlicę;



odnajdywanie i ocena stanu osób, które miały

kontakt z pacjentami chorymi na gruźlicę dla

określenia, czy przypadkiem nie ulegli infekcji;



prowadzenie badań wśród grup wysokiego

ryzyka, aby zidentyfikować kandydatów do

leczenia zakażenia latentnego i zapewnić

ukończenie leczenia;



ważną metodą u ludzi jest również

prowadzenie akcji szczepień szczepionką

BCG

.