Los ginących zwierząt
jest w Twoich rękach
Spis treści:
* Przyczyny zagrożenia zwierząt
* Handel zwierzętami
* Zwierzęta, których nigdy nie zobaczymy
* Przykłady zagrożonych gatunków
W historii świata zachodzące zmiany w środowisku
naturalnym spowodowały zniknięcie z naszego globu wielkiej
ilości zwierząt. Są na to przekonywujące przykłady - wymarłe
dinozaury, terodaktyle i prymitywne ssaki. Zniknięcie tych
pradawnych zwierząt było zjawiskiem naturalnym w
harmonijnym procesie ewolucyjnym. Dziś w tzw. „Cites"
znajdujemy długą listę zwierząt, którym grozi wyginięcie. Jest tu
opisanych mnóstwo ssaków, ptaków, gadów, płazów, ryb i
bezkręgowców, które mogą, nie dotrwać kolejnych lat, jeżeli nie
zrobimy wszystkiego aby je ratować.
Przyczyny
zagrożenia zwierząt
Zanieczyszcz
enia w
mieście
Autostra
da
przez
Amazonię
Gospodar
ka rolna
Pożary w
lasach
Herbicyd
y
Eksplozje
nuklearn
e
Zanieczyszcz
enia
Plamy
ropy
na
wodzie
Ptaki
umierają
stojąc
Ruchliwe
pustynie
Zanieczyszczenia
w mieście
W bezpośredniej
bliskości życia
człowieka
powstaje
mnóstwo
odpadów. Te
efekty działania
człowieka, w
stanie ciekłym,
lotnym i stałym
rozprzestrzeniają
się w przyrodzie.
Likwidacja
wszystkich
odpadów jest
najważniejszym
zadaniem,
z którym człowiek
musi się uporać.
Przeprowadza się
próby, ażeby
odpady, wszelkie
śmieci
zanieczyszczające
środowisko
przetworzyć na
substancje
przydatne
człowiekowi lub
poszukuje się
takich metod,
które te szkodliwe
substancje
zneutralizują.
Zanieczyszczenia
Odpady, różne
śmieci - ich ilość
rośnie w takim
tempie, że
przyroda nie
jest w stanie
sama sobie z
tym problemem
poradzić. Ścieki
kanalizacyjne
oraz produkty
uboczne
przemysłu
najbardziej
niszczą życie
biologiczne w
naturalnych
zbiornikach
wodnych.
Różnorodne
gazy, jak np.
dwutlenek
siarki, tlenek
węgla, tworzą
groźne chmury
nad miastami,
wsiami. Gazy te
są także
szkodliwe dla
zdrowia
człowieka.
Dodatkowo
każdego dnia
grozi ludzkości i
przyrodzie
możliwość
skażenia
radioaktywnego.
Plamy ropy
na wodzie
Ropę i na lądzie i na
morzu wydobywa się za
pomocą szybów
naftowych, które mogą
być wiercone nawet pary
tysięcy metrów w głąb
ziemi lub morza. Takie
poszukiwania są bardzo
niebezpieczne, ponieważ
w ich trakcie może trafie
do morza wyciek wielkiej
ilości ropy.
Ptaki umierają stojąc
Częstymi ofiarami
ropnych wycieków do
morza są ptaki. Ropa ta
skleja ich pióra i w
konsekwencji, mimo
beznadziejnej walki przy
pomocy dzioba z tą tłustą
mazią, ptaki musza ulec.
Ruchliwe pustynie
Wyniszczenie lasów
spowodowało
rozprzestrzenianie się
pustynnych piasków,
przeważnie na suchych
terenach Afryki. Pożary w
lasach, wyrąb drzew i
zachwiane procesy
wegetacyjne w dużym
stopniu spowodowały ten
stan rzeczy.
Pożary w lasach
Co roku ofiarą
pożogi padają
tereny leśne na
obszarze wielu
tysięcy km .
Większość
pożarów
wywołuje
człowiek przez
swe
lekkomyślność.
Ogień szybko
rozprzestrzenia
się w koronach
drzew, krzewach
i błyskawicznie
na wielkich
obszarach ginie
flora i fauna.
Ten problem jest
jeszcze
poważniejszy na
terenach
posiadających
klimat suchy,
gdzie celowo
podpala się lasy
aby uzyskać tym
sposobem tereny
na potrzeby
rolnictwa lub
żeby na ich
miejscu mogły
powstać wielkie
kompleksy
turystyczne. Nie
tak dawno
potężny pożar
zniszczył
doszczętnie lasy
Borneo.
Gospodarka rolna
Współczesne
rolnictwo wchłania
miliony ton
sztucznych
nawozów i środków
ochrony roślin. Te
środki chemiczne
także groźne dla
człowieka, używane
są nierozsądnie i
często bez umiaru.
Autostrada
przez Amazonię
Budowanie drogi przez
dziewiczą dżunglę w Ameryce
Południowej jest jednym z
najtrudniejszych i
najkosztowniejszych
przedsięwzięć. Powoduje
wielkie szkody w środowisku
naturalnym.
Herbicydy
Przy pomocy
herbicydów niszczy
się chwasty. Ale ta
bardzo silna
trucizna rozsiewana
przeważnie z
samolotu lub
śmigłowca,
powszechnie
stosowana na
dużych obszarach
pól i lasów,
powoduje poważne
zachwianie
równowagi w
przyrodzie.
Eksplozje nuklearne
Rozwój produkcji
broni nuklearnej, próbne
wybuchy jądrowe np. na
Oceanie Spokojnym, na
pustyniach i na bezludnych
wyspach powoduje
kompletne wyniszczenie
tamże flory i fauny. Chmury
i odpady radioaktywne
zagrażają także innym
terenom na dużych
połaciach naszego globu.
Dlatego miłośnicy przyrody
biją na alarm i wołają o
natychmiastowe
wstrzymanie tych
eksperymentów. Ale jak
dotychczas są to "głosy
wołających na puszczy".
Handel zwierzętami
Każdego roku tysiące dzikich
zwierząt chwyta się, zamyka się do klatek i
wysyła do odległych części świata. Los ten
spotyka m.in. kolorowe papugi, gwarki
azjatyckie, węże, jaguary i inne wielkie
koty oraz małpy. Większość z nich zostaje
sprzedanych i spędza resztę życia w
niewoli. Zwierzęta trzymane w domu dzielą
się na dwie kategorie.
Jedne, takie jak koty, psy czy króliki, w odległej
przeszłości żyły dziko, ale zostały udomowione przez
człowieka, przyzwyczaiły się do życia w sztucznych
warunkach i rozmnażają się tam bez większych
problemów. Inne, np. papugi, źle znoszą życie z dala
od swego naturalnego środowiska i zwykle nie
rozmnażają się w niewoli. Dlatego też łowi się wciąż
nowe. Przepisy jakie zwierzęta wolno chwytać i jak
należy je transportować, są często łamane. Wiele
zwierząt ginie wkrótce po znalezieniu się w niewoli,
a jeszcze więcej w czasie podróży. W ten sposób
przyspiesza się wymieranie gatunków już
zagrożonych z powodu niszczenia ich naturalnego
siedliska.
Zwierzęta, których nigdy
nie zobaczymy
Wymieranie mnóstwa gatunków zwierząt jest procesem
naturalnym, trwającym całymi latami. W ostatnim
czterechsetleciu zaczęło zagrażać zwierzętom zupełnie nowe
niebezpieczeństwo, a mianowicie działalność człowieka.
Zwiększa się ono wraz z przyrostem ludności i
uprzemysłowieniem. W XVIII wieku żyło na Ziemi 550 min
ludności. Wymarło wówczas 11 gatunków zwierząt. W latach 80
XIX stulecia liczba ludności wzrosła do 4 mld., a wymarłych
gatunków do 67.
Krowa
morska
stellera
Dront
dodo
Alka
olbrzymia
Ten duży ptak, który nie
potrafił latać żył na wyspie
Mauritius znajdującej się na
Oceanie Indyjskim. W roku 1685
zaraz po ich odkryciu wytępiono
doszczętnie te ptaki. Ludziom
przyszły "w pomocy" zwierzęta
domowe przywiezione z Europy,
które chętnie zajadały się jajami
i pisklętami.
Dront dodo
(Raphus cucullatus)
Morski ssak
roślinożerny. Długość
około 8 metrów, waga 8
ton. Żyła w Morzu
Beringa, między dwoma
wyspami. Odkryta przez
jedną z ekspedycji w
1741 roku. Polowano na
nią dla mięsa, tłuszczu i
skóry. Gatunek ten
wymarł w 1768 roku.
Krowa morska stellera
(Hydrodamalis gigas)
Ten wielki ptak morski,
który był podobny do pingwina
został odkryty w roku 1534. Żył w
koloniach na szczytach skał
Antarktydy. Zniknął z Ziemi z
"pomocą" wielorybników, którzy
żywili się jajami tego ptaka.
Alka olbrzymia
(Pinguinus impennis)
Przykłady zagrożonych
gatunków
Jednak wiek XX przyniósł pewne opamiętanie. Pojawili się ludzie
dobitnie zaniepokojeni stanem naszej planety. Łącząc się w specjalne
organizacje postanowili ratować jeszcze żyjące zwierzęta, którym grozi
zagłada. Zaczęto organizować parki i rezerwaty. Z pomocą ogrodów
zoologicznych i parków narodowych programy rozmnażania i hodowli
zwierząt nabrały charakter instytucjonalny. Programy te dotyczyły np.
bemikli hawajskiej. W przypadku próbuje się ich "rekonstrukcji" (jak w
przypadku lwa).
Słoń afrykański
Występuje na prawie całym
obszarze na południe od Sahary. Młode
słonie są szarawo-czarne, z wiekiem ich
barwa zmienia się na różowawą. Ich
skóra pokryta jest rzadkimi grubymi
włosami, a koniec ogona spłaszczony.
Cechą odróżniającą słonia afrykańskiego
od indyjskiego gatunku są znacznie
większe i szersze uszy. Słonie jedzą
rośliny, głównie trawy, gałęzie drzew,
korę i krzaki. Mogą czasami nawiedzać
obozowiska turystów i uprawy rolników.
Po ciąży trwającej 22 miesiące rodzi się
przeważnie 1 młode, rzadko 2. Słoń
rozmnaża się co 2,5-9 lat. Słonie
zagrożone są w wyniku niszczenia
środowiska i kłusownictwa. Przeciętna
długość życia słonia wynosi około 60 lat
w stanie dzikim i ponad 80 w niewoli.
Zakończeni
e
trąby
słonia
afrykański
ego
Klikn
ij
POWRÓ
T
Słoń indyjski
Zakończenie
trąby słonia
indyjskiego
Zamieszkujący lasy i zarośla
Azji Południowej i Południowo -
Wschodniej. Głowa duża, czoło
płaskie, nad oczami po obydwu
stronach dwa półokrągłe guzy
kostne, uszy znacznie mniejsze niż u
słonia afrykańskiego, ciosy
niewielkich stosunkowo rozmiarów
występują u większości samców, u
samic rzadko spotykane (największe
ciosy słoni indyjskich miały długość
3,02 m i ciężar 39 kg). Trąba
zakończona jest jednym wyrostkiem
chwytnym. Szyja krótka, tułów
krępy, masywny, kończyny
słupowate, zakończone szeroką,
okrągłą stopą, zawierającą warstwę
amortyzacyjną zbudowaną z tkanki
chrzęstnej i tłuszczowej. Pożywienie
słoni indyjskich stanowią trawy,
liście, kora, miękkie drewno, pędy
bambusa i owoce, szczególnie
dzikie figi. Ciąża trwa ok. 21 m-cy,
samica rodzi jedno młode o ciężarze
ok. 100 kg.
Boa
Boa dusiciel (Boa constrictor) mimo groźnie brzmiącej nazwy nie jest
ani największym, ani niebezpiecznym gadem. Mierzy, co prawda, 4,5-5 m i
waży 30-50 kg, ale znacznie większe od niego są anakonda i pyton siatkowy
(około 10 m długości). Boa dusiciel zamieszkuje najcieplejsze obszary
Ameryki Południowej od Meksyku po Argentynę. Unika wody. Chociaż
spotyka się go często w pobliżu siedlisk ludzkich, schodzi człowiekowi z
drogi.
Nie spłoszony porusza
się z prędkością około
500 m/godz. Jedna
samica daje
kilkadziesiąt sztuk
potomstwa (nawet do
70). Młode mają
długość około 50 cm i
skazane są od
początku na
samodzielność, gdyż
matka nie opiekuje się
nimi. Dojrzałość
osiągają w wieku 4-5
lat. Żyją około 30 lat.
Pyton
Jest to wąż z rodziny dusicieli podrodziny pytonów. Niewielki
dusiciel o zielonym ubarwieniu. Podobny do mamby zielonej, od której
jest większy. Osiąga długość do 2 m. Żywi się myszami, szczurami i
chomikami. Jak większość węży jest aktywny w nocy. Występują
w Afryce, Indiach, Ameryce Południowej. Ten olśniewająco piękny
zielony pyton nadrzewny jest typowym przedstawicielem swojej
rodziny węży. Choć jest znacznie mniejszy od większości swoich
krewniaków, to posiada podobne do nich grube ciało,
charakterystyczny kształt głowy oraz receptory wokół otworu
gębowego
wyczuwające ciepło. Wąż ten,
jak jego nazwa sugeruje, jest
stworzeniem prawie wyłącznie
zasiedlającym korony drzew.
Żyje, poluje, a nawet rozmnaża
się pośród konarów gęstego
lasu. Chociaż nie jest jadowity,
posiada długi zakrzywiony ku
tyłowi ząb pozwalający na
penetrowanie ptasich piór, bo
tymi zwierzętami w większości
się żywi.
POWRÓ
T
Kameleon
od 4 do ponad 60 cm. Masa
ciała do jednego kilograma.
Głównym ich pokarmem są
owady i pająki, a większe
gatunki zjadają małe ptaki i
myszy. Większość kameleonów
jest jajorodna, a tylko nieliczne
są jajożyworodne. Występują w
Afryce, na Madagaskarze,
południowej Europie (1 gatunek)
na Bliskim Wschodzie (1
gatunek), w Indiach (1 gatunek)
i w Cejlonie (1 gatunek).
Mocno spłaszczone ciało, zwłaszcza część grzbietowa, na którym
skóra tworzy wysoką, płaską listwę z ostrą krawędzią. Nogi cienkie tej
samej długości, wszystkie palce przeciwstawne, ogon długi i chwytny.
Głowa kanciasta sklepiona często pokryta rogowymi naroślami. Oczy
ruchliwe niezależne od siebie tak, że każde może patrzeć w inną stronę, a
powieki zrośnięte tyle, że zostaje tylko niewielki otwór na źrenice. Dzięki
takiej budowie oczu i bardzo dobremu wzrokowi mogą bez obracania
głowy widzieć wszystko wokół siebie. Ich oczy oprócz podstawowego
zestawu barw (niebieski, zielony, czerwony) odbierają jeszcze światło
ultrafioletowe. Język długi, na końcu szeroki, pokryty lepkim śluzem.
Osiąga rozmiary
Legwan
Nadrzewna jaszczurka z rodziny legwanów, jeden z dwóch
przedstawicieli rodzaju Iguana i największy ze wszystkich legwanów.
Głowa mocno wysklepiona. Pod żuchwą zwisa obszerny fałd skórny.
Bocznie spłaszczony, zwłaszcza ogon. Przez środek grzbietu biegnie
głęboki wysoko wycinany grzebień skórny. Tylne kończyny masywne,
umięśnione z długimi palcami. Ciało jaskrawo-zielone z poprzecznymi,
szerokimi i ciemnymi pręgami na tułowiu i ogonie. Jego długość ciała
do ok. 200 cm z czego na ogon przypada ok. 120 cm. Masa ciała ponad
5 kg. Przebywa głównie wysoko na drzewach nad
zbiornikami wodnymi. gęstych
lasów równikowych. Potrafi też
dobrze pływać dzięki
spłaszczonemu ogonowi. Żywi
się liśćmi, kwiatami i owocami,
dodatkowo zjada też małe
kręgowce i owady. W celu
złożenia jaj schodzi na ziemię.
Młode po opuszczeniu gniazda
muszą zjeść trochę odchodów
dorosłych, aby mieć florę
bakteryjną potrzebną do
trawienia liści. Występuje od
centralnej części Ameryki
Południowej po Meksyk oraz
niektóre wyspy Oceanu
Spokojnego.
Żółw
Żółwie lądowe (Testudinidae) – rodzina gadów z podrzędu żółwi
skrytoszyjnych. Należy do niej około 40 gatunków zwierząt ciepłolubnych,
preferujących tereny suche typu sawannowego i pustynie.Opis Ich wspólną
cechą są grube, słupowate kończyny o zrośniętych palcach zakończone
pazurami. Karapaks większości tych żółwi jest skostniały i wysoko
wysklepiony. Z powodu ciężkiego pancerza nie mogą się szybko
poruszać.Rozmiary od 6 do 130 cm długości. Masa ciała do 250 kg. Biotop
Ulubionym siedliskiem tych gadów są stepy, busz, półpustynie i sawanny.
Zamieszkujące chłodniejsze rejony zimują na lądzie zagrzebane w ziemi.
Pokarm Żywią się przede
wszystkim różnymi
roślinami, w tym kwiatami,
soczystymi owocami, a
nawet kaktusami. Zjadają
też drobne zwierzęta jak
dżdżownice, ślimaki,
owady, czasem
padlinę.Występowanie
Strefa ciepła i
umiarkowana wszystkich
kontynentów oprócz
Australii i Nowej Gwinei.
BIBLIOGRAFIA