Wewnętrzne
Zabezpieczenia
Kontraktów
Dodatkowe klauzule
umowne
• Zadatek
• Umowne prawo
odstąpienia
• Odstępne
• Kara umowna
• Zastrzeżenie
własności rzeczy
sprzedanej
• Umowa
przedwstępna
Zadatek
W znaczeniu szerokim (largo):
To suma pieniężna lub rzecz, którą
jedna ze stron daje drugiej przy
zawarciu umowy. Zwyczaj dawania
zadatku ustalił się w obrocie przy
zawieraniu wielu umów na oznaczenie,
że umowa między pertraktującymi
doszła do skutku. Znaczenie prawne
zadatku może być jednak różne,
zależnie od woli stron zawierających
umowę.
Zadatek-Zaliczka-
Odstępne
Strony mogą widzieć w zadatku
jedynie znak samego zawarcia
umowy; mogą uznawać go za
zaliczkę na poczet świadczenia,
tzn. kwotę przypadającą na
rachunek przyszłych należności
wierzyciela; mogą uznawać
zadatek za zabezpieczenie
wykonania świadczenia; mogą
w nim widzieć tzn. odstępne.
Zadatek w
znaczeniu
ścisłym
Oznacza w braku
odmiennego
zastrzeżenia
umownego albo
zwyczaju surogat
odszkodowania na
wypadek, gdy
umowa zawarta
między stronami nie
zostanie wykonana
( art. 394 K.C.)
Umowne prawo
odstąpienia
Polega na tym, że strony okresowej
umowy zastrzegają dla jednej lub obu
stron możliwość odstąpienia od umowy.
Przesłanką skuteczności takiego
zastrzeżenia jest podanie terminu w
ciągu którego uprawniony może
odstąpić od umowy. Zastrzeżenie prawa
odstąpienia jest osłabieniem zawartej
umowy.
Cdn...
Wykonanie prawa odstąpienia następuje przez
jednostronne oświadczenie złożone drugiej
stronie. Musi ono być bezwarunkowe i raz
dokonane nie może ulec odwołaniu bez zgody
drugiej strony. Wykonanie prawa odstąpienia
powoduje, że umowę uważa się za niezawartą
– działa więc ono z mocą wsteczną ex tunc.
Lex commissoria – szczególny rodzaj
umownego prawa odstąpienia, polegający na
zastrzeżeniu, że strona może odstąpić od
umowy, jeżeli druga strona nie spełni
świadczenia lub je spełni nienależycie.
Odstępne
Pewną odmianą umownego prawa odstąpienia
jest umowa o odstępne. Według treści takiej
umowy, wolno jednej ze stron lub obu stronom
odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy
pieniężnej, czyli odstępnego.
Klauzula przewidująca odstępne zmniejsza
osłabienie umowy wynikające ze zwykłego
zastrzeżenia prawa odstąpienia.
Z teoretycznego punktu widzenia odstępne jest
równoznaczne z odszkodowaniem za nie dojście
umowy do skutku.
Kara umowna
Polega na tym, że
strony w umowie
zastrzegają, że jedna
zapłaci drugiej
określoną kwotę
pieniężną w razie
niewykonania lub
nienależytego
wykonania
zobowiązania
niepieniężnego.
Ważnym jest, że
dłużnik nie może
bez zgody
wierzyciela zwolnić
się z zobowiązania
przez zapłatę kary
umownej.
Obniżenie kary umownej
Wysokość kary za zwłokę w wykonaniu
umowy może być uznana za rażąco
wygórowaną i ograniczoną, jeśli
inwestor przyczynił się do tej zwłoki.
Potwierdził to Sąd Najwyższy, rozpatrując
sprawę, której początek dała umowa o
roboty budowlane zawarta w trybie
zamówienia publicznego między Miejskim
Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym sp. z
o.o. jako wykonawcą a Gminą Miasta
Gdańska jako inwestorem. Miasto wybrało
ofertę spółki ze względu na zaproponowany
szybki termin wykonania robót. Chodziło o
przebudowę ulicy Wita Stwosza w
Gdańsku. Wartość robót wynosiła 14 mln
zł. W umowie zastrzeżono na wypadek ich
niewykonania w terminie karę umowną 30
tys. zł za każdy dzień zwłoki. Wyznaczono
też termin ich zakończenia na 9 sierpnia
2006 r. Gmina potrąca półtora miliona
Gmina uznała, że spółka wykonała roboty z
51-dniowym opóźnieniem, i tytułem kary
umownej potrąciła z należnego jej
wynagrodzenia 1,53 mln zł.
Zastrzeżenie własności
rzeczy sprzedanej
Zastrzeżenie, że własność rzeczy
przejdzie na kupującego dopiero po
zapłaceniu ceny rzeczy sprzedanej
-występuje najczęściej w sytuacji, gdy
sprzedaż połączona jest z elementem
kredytowym.
PRZEDMIOTEM ZASTRZEŻENIA
WŁASNOŚCI MOŻE BYĆ JEDYNIE
RZECZ RUCHOMA
Umowa przedwstępna
Umowa tego rodzaju jest instytucją
przygotowującą zawarcie właściwej
umowy między stronami. Treścią umowy
przedwstępnej jest zobowiązanie się do
zawarcia w przyszłości oznaczonej
umowy jako umowy stanowczej.
Umowa przedwstępna
zależy od:
• Określenia w jej treści istotnych
postanowień ( esentialia negotii )
umowy przyrzeczonej
• Terminu, w ciągu którego ma ona
być zawarta
Skutki prawne umowy
przedwstępnej
Mogą być dwojakie;
skutek silniejszy polega na tym, że
ten, kto jest uprawnionym w umowie
przedwstępnej, może przymusowo
doprowadzić do zawarcia przyrzeczonej
umowy nawet wbrew woli dłużnika.
Skutek słabszy ogranicza się do
roszczenia o odszkodowanie za nie
zawarcie przyrzeczonej umowy.
Bibliografia
• Witold Czachórski „Zobowiązania -
zarys wykładu” wyd. Lexis Nexis
• www.studentlex.pl
Opracowały:
• Paulina Bajdzińska
• Katarzyna
Buczkowska