Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

SZKOLENIE Z ZAKRESU

SYSTEMOWEGO ZARZĄDZANIA

BEZPIECZEŃSTWEM PRACY

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Ogólny Model Systemu Zarządzania

4 Wymagania dotyczące

SZBiHP

4.1 Wymagania ogólne

4.2.1.Zaangażowanie

najwyższego kierownictwa

4.2.2.Polityka bhp

4.2.3.Współudział

pracowników

4.3 Planowanie

4.3.1.Wymagania ogólne

4.3.2.Wymagania prawne i

inne

4.3.3.Cele ogólne i

szczegółowe

4.3.4.Planowanie działań

Ocena

Strategi

a

Nadzór

Plan

Realizacj

a

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Ogólny Model Systemu Zarządzania

4

Wdrażanie i

funkcjonowanie

4.4.1Struktura,

odpowiedzialność i uprawnienia

4.4.2.Zapewnienie zasobów

4.4.3.Szkolenie, świadomość,

kompetencje i motywacja

4.4.4Komunikowanie się

4.4.5Dokumentacja SZB

4.4.5.1.Postanowienia ogólne

4.4.5.2.Nadzór nad

dokumentami

4.4.5.3.Nadzór nad zapisami

4.4.6.Zarządzanie ryzykiem

zawodowym

4.4.7.Organizowanie prac i

działań związanych

ze znaczącymi zagrożeniami

4.4.8.Zapobieganie, gotowość i

reagowanie na wypadki przy

pracy i poważne awarie

4.4.9.Zakupy

4.4.10Podwykonastwo

Ocena

Strategi

a

Nadzór

Plan

Realizacj

a

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Ogólny Model Systemu Zarządzania

4.5.Sprawdzenie oraz działania

korygujące i zapobiegawcze

4.5.1 Monitorowanie

4.5.2 Badanie wypadków przy

pracy, chorób zawodowych i

zdarzeń potencjalnie

wypadkowych

4.5.3 Auditowanie

4.5.4 Niezgodności oraz

działania korygujące i

zapobiegawcze

Ocena

Strategi

a

Nadzór

Plan

Realizacj

a

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Ogólny Model Systemu Zarządzania

4.6 Przegląd zarządzania

4.7 Ciągłe doskonalenie

Ocena

Strategi

a

Nadzór

Plan

Realizacj

a

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

System zarządzania bhp w pytaniach i

odpowiedziach

• Co to jest System Zarządzania BHP?
• W oparciu o jakie normy najczęściej

wdrażamy i doskonalimy Systemy
Zarządzania BHP?

• Jakie główne elementy wyróżniamy w SZBHP?

• Certyfikować czy też nie?
• Co nam daje wdrożony i certyfikowany

SZBHP?

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

POLSKA NORMA

PN-N-18001:2004

SYSTEMY ZARZĄDZANIA

BEZPIECZEŃSTWEM I

HIGIENĄ PRACY -

WYMAGANIA

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

POLSKA NORMA

PN-N-18001:2004

–

PODSTAWOWA TERMINOLOGIA

•bezpieczeństwo i higiena pracy,
•identyfikacja zagrożeń
•zagrożenie, zagrożenie znaczące,
•stanowisko i miejsce pracy,
•najwyższe kierownictwo,
•organizacja,
•polityka bezpieczeństwa i higieny pracy,
•cele ogólne i szczegółowe bhp,
•system zarządzania bezpieczeństwem i higiena pracy (SZBP),
•ciągłe doskonalenie,
•ustanowienie, utrzymanie, udokumentowanie procedur

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

POLSKA NORMA

PN-N-18001:2004

–

UDOKUMENTOWANE PROCEDURY

•POTRZEBY SZKOLENIOWE I ZASADY ICH

REALIZACJI

•OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

•PRACE ZWIĄZANE ZE SZCZEGÓLNYMI

ZAGROŻENIAMI

•MONITOROWANIE ZAGROŻEŃ

•AUDITOWANIE

•NIEZGODNOŚCI ORAZ DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I

ZAPOBIEGAWCZE

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.2.1.Zaangażowanie najwyższego
kierownictwa

•przywództwo

•zapewnienie środków

•opracowanie i aktualizacja Polityki BHP

•inicjowanie przeglądów i auditów

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.2.2.Polityka bezpieczeństwa i higieny pracy

•definicja

•dane wejściowe

•minimalny zakres zobowiązań

•udokumentowanie

•komunikowanie Polityki

•dokument wyjściowy dla celów podstawowych

i szczegółowych

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.2.3.Współudział pracowników

•Komunikowanie się – zakres doradczy

•Planowanie i wdrażanie Polityki Zarządzania

•Zasady bezpieczeństwa pracy

•Ocena ryzyka zawodowego,

•Zakupy i dobór środków ochrony
indywidualnej, odziezy roboczej i ochronnej

•Wyposażenia stanowisk i miejsc pracy

•Zasady postępowania w sytuacjach
kryzysowych

•Komisja BHP

•Audity

•Doskonalenie firmy i metod pracy

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4. Planowanie
4.3.1 Ogólne wytyczne planowania

Cele szczegółowe Plany szczegółowe Poziom operacyjny

Poziom taktyczny

Plany ogólne

Cele ogólne

Polityka

BHP

Poziom strategiczny

Misja

Wizja

Wartości

UDOKUMENTOWANE

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.3 Planowanie
4.3.2 Wymagania prawne i inne

•

ustanowiona i utrzymywana procedura

• zapewnienie dostępu do wymagań

• śledzenie wymagań

•zapewnienie dostępu dla wszystkich
pracowników

do wymagań

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.3 Planowanie
4.3.3 Cele ogólne i szczegółowe

• dane wejściowe do określenia celów

• hierarchizacja planów i celów

• zasady określania celów (ogólne – najwyższe

kierownictwo, cele szczegółowe – kierownictwo

średniego szczebla)

• mierzalność celów

• audity jako narzędzie do monitorowania celów

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

IDENTYFIKACJA

ZAGROŻEŃ

PN-N-18001:2004

OMÓWIENIE I ĆWICZENIE

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

System Zarządzania Ryzykiem

Identyfikacja

zagrożeń

Oszacowani

e ryzyka

Akceptacja

poziomu

ryzyka

Analiza

opcji

Monitorowanie

Podejmowani

e decyzji

Wdrożenie

Analiza ryzyka

Kontrolowanie

ryzyka

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

STANOWISKOWYCH I ZWIĄZANYCH Z JEJ

DZIAŁANIAMI (ASPEKTAMI)

•

wymagania prawne

• funkcje organizacji

• wyroby

• usługi

• produkcja

KRYTERIA IDENTYFIKACJI

•

dokumentacja obecna i archiwalna

• technologie

• sytuacje awaryjne i wypadkowe

• wcześniejszą ocenę ryzyka

• konsultację z pracownikami

• zapisy z monitoringu zagrożeń

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

System Zarządzania Ryzykiem

Identyfikacja

zagrożeń

Oszacowani

e ryzyka

Akceptacja

poziomu

ryzyka

Analiza

opcji

Monitorowanie

Podejmowani

e decyzji

Wdrożenie

Analiza ryzyka

Kontrolowanie

ryzyka

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

System Zarządzania Ryzykiem

Identyfikacja

zagrożeń

Oszacowani

e ryzyka

Analiza ryzyka

Kontrolowanie

ryzyka

Proces oceny ryzyka z

zastosowaniem

szeregu metod

według uznania

pracodawcy lub

wskazania przepisów

lub norm (PN-

N18002:2000)

punkt 4.4.6 normy

PN-N- 18001:2004

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

STANOWISKOWYCH I ZWIĄZANYCH

Z DZIAŁALNOŚCIĄ

Zagrożenia można podzielić na:

 

TECHNOLOGICZNE

(techniczne,

osobowe,

organizacyjne)

NATURALNE

(metan, pył węglowy, tąpania, wodne,

klimatyczne, pożarowe)

ŚRODOWISKOWE

(środki chemiczne, wody kopalniane,

czynniki biologiczne, stres, substancje rakotwórcze, i inne)

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Klasyfikacja scenariuszy wypadkowych

scenariusz

wypadkowy

Zdarzenie

potencjalnie

wypadkowe

‘śpiący’

wypadek

Zdarzenie

wypadkow

e

wypadek

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Zarządzania ryzykiem - poziom akceptacji ryzyka

Identyfikacja

zagrożeń

Możliwy środek

zaradczy

identyfikacja

zagrożenia
grupy narażone
ocena ryzyka

wykonalność
koszty
stopień redukcji

ryzyka

Ustalenie priorytetów środków zaradczych

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.3 Planowanie
4.3.4 Planowanie działań

Wymagania normy:

•wyznaczenie

odpowiednich

służb,

szczebli

organizacji, grup lub osób odpowiedzialnych za
osiąganie celów
• określenie środków niezbędnych do osiągania
celów
• wyznaczenie terminów osiągania celów

Wymagania normy wobec celów:

• monitorowanie i ewentualne korygowanie celów
• przeglądanie celów po wprowadzeniu zmian
dotyczacych produkcji lub realizacji wyrobu

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

REALIZACJA

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4 Wdrażanie i funkcjonowanie
4.4.1 Struktura, odpowiedzialność i

uprawnienia

Wymagania normy:

•

wyznaczenie

przedstawiciela

Najwyższego

Kierownictwa
•

określenie

jego

zadań,

odpowiedzialności,

uprawnień, kwalifikacji
•określenie

i

udokumentowanie

oraz

zakomunikowanie

zadań,

uprawnień

i

odpowiedzialności, a także wzajemnych zależności i
powiązań:

personelu zarządzającego, wykonującego i
weryfikującego
pracowników na stanowiskach robotniczych,
nadzoru
podwykonawców oraz dostawców wyrobów i
usług
osób odwiedzających organizację

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4 Wdrażanie i funkcjonowanie
4.4.1 Struktura, odpowiedzialność i

uprawnienia

Należy pamiętać:

• by dążyć do jasnego i jednoznacznego określenia
odpowiedzialności – (nie ma odpowiedzialności
grupowej) dążyć do integracji z zarządzaniem
procesowym wg wymagań normy ISO 9001
• określenie wielkości zespołu zarządzającego
systemem – wola, potrzeby i możliwości finansowo –
organizacyjne pracodawcy
•zapisy

dotyczące

zadań,

odpowiedzialności,

uprawnień

i

współpracy

-

muszą

być

udokumentowane !!!

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4 Wdrażanie i funkcjonowanie
4.4.2 Zapewnienie zasobów

Zakres zasobów:

•

środki finansowe

• środki organizacyjne
• środki rzeczowe
• sprzęt techniczny i wyposażenie
• aparatura kontrolno - pomiarowa
• zasoby ludzkie
• dostęp do wiedzy, szkoleń i możliwości
zdobywania
kwalifikacji wysokospecjalistycznych

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4 Wdrażanie i funkcjonowanie

4.4.3 Szkolenie, świadomość, kompetencje i

motywacja

Wymagania normy:

• należy ustanowić i utrzymywać

udokumentowaną

procedurę potrzeb szkoleniowych i sposobów ich
realizacji
• ustanowienie i utrzymanie procedury, której celem
jest uświadomienie wszystkim pracownikom:

wielkości i rodzaju zagrożeń i związanej z nimi
oceny ryzyka
 korzyści wynikających z eliminacji lub ograniczania
poziomu zagrożeń
zadań i odpowiedzialności dotyczących zapisów
zawartych w dokumentacji systemowej, a zwłaszcza w
zakresie gotowości i reagowania na wypadki i
poważne awarie
potencjalnych konsekwencji nie stosowania się do
zapisów ustalonych procedur

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4 Wdrażanie i funkcjonowanie

4.4.3 Szkolenie, świadomość, kompetencje i

motywacja

Wymagania normy:

• należy określić niezbędne kompetencje i wykształcenie
poszczególnych grup pracowników

• kompetencje muszą być udokumentowane właściwym
wykształceniem,

kwalifikacjami,

doświadczeniem

stosownym do postawionych wymagań

• wymagania dotyczące kwalifikacji powinny być również
określone w stosunku do podwykonawców i dostawców

• wszelkiego rodzaju szkolenia mają udokumentowane
zapisy z przeprowadzanych weryfikacji i egzaminów
sprawdzających

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4 Wdrażanie i funkcjonowanie
4.4.4 Komunikowanie się

Wymagania normy:

• należy ustanowić i utrzymywać procedury
dotyczące”

wewnętrznego komunikowania się w firmie
otrzymywania

i

przekazywania

informacji

dotyczących bhp
zasad reagowania w procesie komunikowania
przekazywania

informacji

dotyczących

zidentyfikowanych

zagrożeń

–

(pracownicy,

podwykonawcy, klienci)
przyjmowania i reagowania na pomysły, uwagi
do

funkcjonowania

systemu

lub

nieprzestrzegania zasad i przepisów bhp

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4 Wdrażanie i funkcjonowanie
4.4.4 Komunikowanie się

• komunikowanie powinno dotyczyć:

informacji pozyskiwanych z zewnątrz firmy

(wymagania prawne, decyzje organów sprawujących
nadzór, wymagania klientów, podwykonawców, nowinki
techniczne)

 informacji przekazywanych wewnątrz firmy

(wewnętrzne

zarządzenia,

polecenia

służbowe,

dokumentacja systemowa, polityka, ocena ryzyka, zapisy
monitorowania zagrożeń, wypadki, choroby zawodowe,
zdarzenia potencjalnie wypadkowe))

 informacji przekazywanych na zewnątrz firmy

(wyniki pomiarów środowiska pracy, informacje o
wypadkach i chorobach, informowania o zagrożeniach
generowanych wobec innych, awarie przemysłowe i inne)

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.5 Dokumentacja Systemu Zarządzania

BHP
4.4.5.1 Postanowienia ogólne

Wymagania normy:

• należy ustanowić i utrzymywać dokumentację
systemową w
formie wygodnej dla pracodawcy

• dokumentacja systemowa powinna zawierać:

udokumentowaną deklarację polityki bhp

udokumentowane procedury

dokumenty konieczne firmie do zapewnienia
skutecznego planowania, przebiegu i nadzorowana
jej działań w zakresie SZBHP

zapisy wymagane prawem

zapisy wskazujące na inną związaną
dokumentację

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.5 Dokumentacja Systemu Zarządzania

BHP
4.4.5.1 Postanowienia ogólne

Należy rozważyć kwestię, czy nie wskazane byłoby
opracowanie:

opracowanie procedury opracowywania i utrzymania
dokumentacji systemowej
zasad identyfikowania dokumentów, komunikowania i
aktualizacji
zakres integracji dokumentacji z innymi systemami
zasad dostępu do dokumentacji systemowej (zależnej
od potrzeb poszczególnych grup pracowników)
zasad oznaczenia dokumentów aktualnych, oraz które
straciły aktualność (identyfikowalność)

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.5 Dokumentacja Systemu Zarządzania

BHP
4.4.5.2 Nadzór nad dokumentami

Wymagania normy:

• należy ustanowić i utrzymywać procedurę
nadzorowania dokumentacji wymaganej normą
PN-N-18001:2004

• dokumenty powinny być:

 możliwe do zlokalizowania

 były poddawane okresowym przeglądom,
aktualizowane i zatwierdzane przez upoważniony
personel

 aktualne dokumenty powinny być dostępne we
wszystkich miejscach wykonywanych istotnych
operacji związanych z SZBHP

nieaktualne łatwo zidentyfikowane i usunięte ze
wszystkich miejsc użytkowania lub zabezpieczone
przed powtórnym użyciem

nieaktualne, zachowane ze względów prawnych

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.5 Dokumentacja Systemu Zarządzania

BHP
4.4.5.3 Nadzór nad zapisami

Wymagania normy:

• należy ustanowić i utrzymywać procedurę
identyfikacji, utrzymywania i dysponowania
zapisami dotyczącymi bhp

• zapisy powinny:

 być czytelne, zrozumiałe

 być identyfikowalne

 dotyczyć wymagań prawnych i SZBHP

 dostępne w miejscach przeznaczenia

 zabezpieczone przed zniszczeniem

 powinny mieć określony czas przechowywania

Pracownicy powinni mieć dostęp zapisów związanych ze
środowiskiem pracy i stanem zdrowia, pod warunkiem
zaufania poufności i przepisów

.

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

I ZARZĄDZANIE RYZYKIEM

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

IDENTYFIKACJA

ZAGROŻEŃ

PN-N-18001:2004

ĆWICZENIE

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

System Zarządzania Ryzykiem

Identyfikacja

zagrożeń

Oszacowani

e ryzyka

Akceptacja

poziomu

ryzyka

Analiza

opcji

Monitorowanie

Podejmowani

e decyzji

Wdrożenie

Analiza ryzyka

Kontrolowanie

ryzyka

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

RODZAJE

ZAGROŻEŃ

Zagrożenia można podzielić na:

 

TECHNOLOGICZNE

(techniczne,

osobowe,

organizacyjne)

NATURALNE

(metan, pył węglowy, tąpania, wodne,

klimatyczne, pożarowe)

ŚRODOWISKOWE

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Rodzaje scenariuszy wypadkowych

 ‘spiące’ wypadki

warunki pracy, które mogą być przyczyną wypadku

lub zachowanie pracownika

 zdarzenia potencjalnie wypadkowe

zdarzenia, które mogły spowodować straty

 wypadki

zdarzenia, które spowodowały straty

Dlaczego warto badać zdarzenia wypadkowe:

 uczenie się

 efektywność ekonomiczna

 usuwanie przyczyn (korekta)

 prewencja

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Klasyfikacja scenariuszy wypadkowych

scenariusz

wypadkowy

Zdarzenie

potencjalnie

wypadkowe

‘śpiący’

wypadek

Zdarzenie

wypadkow

e

wypadek

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Zarządzania ryzykiem - poziom akceptacji ryzyka

Identyfikacja

zagrożeń

Możliwy środek

zaradczy

identyfikacja

zagrożenia
grupy narażone
ocena ryzyka

wykonalność
koszty
stopień redukcji

ryzyka

Ustalenie priorytetów środków zaradczych

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

ĆWICZENIE

GRUPY ĆWICZEBNE (max 3 osoby)

ZAGROŻENIA

(TECHNOLOGICZNE,

NATURALNE, ŚRODOWISKOWE)

FORMULARZ

CZAS (30 minut)

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

ZARZĄDZANIE

RYZYKIEM

PN-N-18001:2004

PN-N-18002:2000

RISK SCORE

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Podstawy prawne

do oceny ryzyka
zawodowego

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Wspólnotowe podstawy prawne

Dyrektywa Ramowa Nr 89/391/EEC

Dyrektywa Nr 92/104/EEC

Dyrektywa Nr 96/82/EEC

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Konstytucj
a

§39 Rozporządzenia Min. Pracy i Polityki
Socjalnej z dn. 26.09.1997 w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy z późniejszymi zmianami
Art.78 Ustawy Prawo Geologiczne i
Górnicze

Ustawa z dn. 27 czerwca 1997r. o służbie w
medycynie pracy

Art. 226 Kodeksu
Pracy

Krajowe podstawy prawne

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Ramy prawne : Art. 226 Kodeksu pracy

Pracodawca:
ocenia i dokumentuje ryzyko
zawodowe związane z
wykonywaną pracą oraz stosuje
niezbędne środki profilaktyczne
zmniejszające ryzyko, informuje
pracowników o ryzyku
zawodowym, które wiąże się z
wykonywaną pracą, oraz o
zasadach ochrony przed
zagrożeniami.

a więc

pracodawca musi umieć zidentyfikować i ocenić

ryzyko oraz ustalić adekwatne środki

profilaktyczne

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Ramy prawne : Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki

Socjalnej z dnia

26 września 1997r w sprawie ogólnych przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy

definicja ryzyka zawodowego

definicja ryzyka zawodowego

rozumie się przez to prawdopodobieństwo

wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z

wykonywaną pracą, powodujących straty,

w szczególności wystąpienia u pracowników

niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku

zagrożeń zawodowych występujących w

środowisku pracy lub sposobu wykonywania

pracy.

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Polska norma PN-
N-18001

Polska norma PN-
N-18002

POLSKIE NORMY

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Informacje praktyczne

do oceny ryzyka

zawodowego

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Cel zarządzania ryzykiem

Głównym celem zarządzania

ryzykiem jest osiągnięcie

jak najniższego poziomu ryzyka

w ramach możliwości zakładu

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Proces zbierania i wykorzystania ocen ryzyka

Zagrożeni

e

Zdarzenie

wypadkow

e

Informacja o ryzyku

Plan auditów
bezpieczeńst

wa pracy

Instrukcja

pracy

Audit

Ocena

ryzyka

Analiza

bezpieczeństw

a pracy

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka

zawodowego

Identyfikacja zagrożeń

Ocena ryzyka zawodowego

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego

Czy potrzebne są

działania korygujące i/lub

zapobiegawcze

Opracowanie planu działań korygujących i/lub

zapobiegawczych

Realizacja planu

Okresowe

przeprowadzanie

oceny ryzyka

zawodowego

Nie

Tak

A

n

a

li

za

r

y

zy

k

a

za

w

o

d

o

w

e

g

o

O

c

e

n

a

r

y

zy

k

a

za

w

o

d

o

w

e

g

o

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Różne podejścia do zarządzania ryzykiem

Treat (kontroluj)

kontrolowanie ryzyka

• rozwiązania fizyczne

• rozwiązania

proceduralne

• szkolenie i nadzór

Transfer (przenieś)

przenieś ryzyko

finansowe na innych

• ubezpieczenia

• zlecenia,

podwykonawcy

Terminate (usuń)

eliminacja ryzyka

• najlepsze rozwiązanie

• nie zawsze jest

możliwe

Tolerate (toleruj)

akceptacja ryzyka

• decyzja kierownictwa

• nie wymaga (dalszych)

działań

profilaktycznych

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

System gradacji działań

profilaktycznych

• działania

organizacyjne

i

techniczne,

• środki ochrony zbiorowej,

• środki

ochrony

indywidualnej

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Zarządzanie ryzykiem

Ocena ryzyka

zawodowego

PN-N-18002

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Etapy oceny ryzyka zawodowego

Zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka

zawodowego

Identyfikacja zagrożeń

Ocena ryzyka zawodowego

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego

Czy potrzebne są

działania korygujące i/lub

zapobiegawcze

Opracowanie planu działań korygujących i/lub

zapobiegawczych

Realizacja planu

Okresowe

przeprowadzani

e oceny ryzyka

zawodowego

Nie

Tak

A

n

a

li

za

r

y

zy

k

a

za

w

o

d

o

w

e

g

o

O

c

e

n

a

r

y

zy

k

a

za

w

o

d

o

w

e

g

o

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Oszacowanie ryzyka w skali trójstopniowej

Mała

Średnia

Duża

Mało prawdopodobne

małe

1

małe

1

średnie

2

Prawdopodobne

małe

1

średnie

2

duże

3

Wysoce
prawdopodobne

średnie

2

duże

3

duże

3

Ciężkość następstw

Prawdopodobieństwo

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Oszacowanie ryzyka w skali piecio

stopniowej

Mała

Średnia

Duża

Mało prawdopodobne

bardzo małe

1

małe

2

średnie

3

Prawdopodobne

małe

2

średnie

3

duże

4

Wysoce
prawdopodobne

średnie

3

duże

4

bardzo duże

5

Ciężkość następstw

Prawdopodobieństwo

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Ciężkość następstw - wskazówki

Mała szkodliwość -

urazy i choroby, które nie powodują

długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy; są to czasowe

pogorszenie stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia i

zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, itp.

Średnia szkodliwość -

urazy i choroby, które powodują

niewielkie, ale długotrwałe lub nawracajace okresowo dolegliwości i

są związane z okresami absencji; są to np. zranienia, oparzenia II

stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne,

nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu

mięśniowo-szkieletowego (np. zapalenie ścięgna) itp.

Duża szkodliwość -

urazy i choroby, które powodują ciężkie i

stałe dolegliwości i/lub śmierć; są to np. oparzenia III stopnia,

oparzenia II stopnia na dużej powierzchni ciała, amputacje,

skomplikowane z następową dysfunkcją, choroby nowotworowe,

toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu nerwowego

w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny,

zawodowe uszkodzenie słuchu, astma, zaćma itp.

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Prawdopodobieństwo - wskazówki

Mało prawdopodobne -

następstwa zagrożeń, które nie

powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej

pracownika

Prawdopodobne -

następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić

nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności zawodowej

pracownika

Wysoce prawdopodobne -

następstwa zagrożeń, które mogą

wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej

pracownika

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Oszacowanie ryzyka na podstawie wielkości charakteryzującej

narażenie

P > P

max

P

max

>= P >= 0.5 P

max

P < 0.5 P

max

małe

Wartość wielkości

charakteryzującej

narażenie (P)

Oszacowanie ryzyka zawodowego

duże

średnie

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Oszacowanie

ryzyka na podstawie wielkości charakteryzującej

narażenie

UWAGA

-

P

max

- wartość dopuszczalna

wielkości

charakteryzujacej

narażenie;

ustalana na ogół na podstawie odpowiednich

przepisów (może to być odpowiednia wartość

NDS - najwyższego dopuszczalnego stężenia

lub NDN - najwyższego dopuszczalnego

natężenia). W przypadku braku ustalonych

wymagań

przy

jej

ustalaniu

można

wykorzystać opinie ekspertów i/lub wziąć

pod uwagę opinie pracowników.

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Oszacowanie ryzyka na podstawie wielkości charakteryzującej

narażenie

UWAGA

-

Podane zasady oszacowania

ryzyka

zawodowego

nie

uwzględniają

zmniejszenia narażenia przez zastosowanie

środków

ochrony

indywidualnej.

W przypadku zastosowania i prawidłowego

doboru tych środków oszacowanie ryzyka

może ulec zmianie (np. z dużego na

średnie). Zasadę tę można zastosować po

wyczerpaniu możliwości ograniczenia ryzyka

zawodowego za pomocą innych środków

ochronnych.

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Dopuszczalność ryzyka dla skali trójstopniowej

Duże

niedopuszczalne

J eżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą

już wykonywaną, działania w celu jego

zmniejszenia nalezy podjąć natychmiast (np.

przez zastosowanie środków ochronnych).

Planowana praca nie może być rozpoczęta do

czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do

poziomu dopuszczalnego

Średnie

Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań,

których celem jest zmniejszenie ryzyka

zawodowego

Małe

Konieczne jest zapewnienie, że ryzyko

zawodowe pozostaje co najwyżej na tym

samym poziomie

Oszacowanie

ryzyka

zawodowego

Dopuszczalność

ryzyka

zawodowego

dopuszczalne

Niezbędne działania

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Dopuszczalność ryzyka dla skali pięciostopniowej

Oszacowanie ryzyka

zawodowego

Dopuszczalność ryzyka

zawodowego

Niezbędne działania

Bardzo duże

Praca nie może być rozpoczeta ani kontynuowana do czasu

zmniejszenia ryzyka do poziomu dopuszczalnego

Duże

Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już

wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia nalezy

podjąć natychmiast (np. przez zastosowanie środków

ochronnych). Planowana praca nie może być rozpoczęta do

czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu

dopuszczalnego

Średnie

Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem

jest zmniejszenie ryzyka zawodowego

Małe

Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszania

poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienia, że ryzyko

zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie

Bardzo małe

Nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań

dopuszczalne

niedopuszczalne

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Metoda

szacowania

ryzyka Risk Score

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Risk score

1.Potencjalne

skutki

(ciężkość

następstw)

zagrożenia
2.Ekspozycja na zagrożenie
3.Prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych
skutków.

Metoda Risk Score rozwija definicję ryzyka
zawodowego:

„prawdopodobieństwo wystąpienia
niepożądanych zdarzeń związanych z
wykonywaną pracą, powodujących straty, w
szczególności wystąpienia u pracowników
niekorzystnych skutków zdrowotnych w
wyniku zagrożeń zawodowych występujących
w środowisku pracy lub sposobu
wykonywania pracy.”

na trzy parametry podlegające odrębnemu
szacowaniu:

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Wzór oceny

ryzyka

Parametry oceny wg metody RISC SCORE

X

X

strata

spowodowana

przez zagrożenie

prawdopodobieństwo

wystąpienia

straty

ekspozycja

pracownika

na zagrożenie

RYZYKO ZAWODOWE

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Risk Score - potencjalne straty

R = S

S

x P x E

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Risk Score - prawdopodobieństwo

50

( 1 na 2)

10

( 1 na 10)

1

( 1 na 100)

0.1

( 1 na 1 000)

0.01

( 1 na 10 000)

0.001

( 1 na 100 000)

0.0001

( 1 na 1 000 000)

mało prawdopodobne ale

możliwe

10

bardzo prawdopodobne

6

całkiem możliwe

Szansa w %

praktycznie niemożliwe

tylko teoretycznie możliwe

0.2

0.1

3

1

tylko sporadycznie możliwe

0.5

możliwe do pomyślenia

Wartość

Opis

R =

S

S x

P

x E

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Risk Score - ekspozycja

R =

S

S x P x

E

Ekspozycja

Wartość

Stała (8h codziennie)

10

Stała (8h nie każdego dnia)

8

Częsta codzienna (6-7 godzin)

7

Częsta codzienna (4-6 godzin)

6

Częsta codzienna (3-4 godzin)

5

Częsta codzienna (1-2 godzin)

4

Sporadyczna (do 5 w tygodniu)

3

Sporadyczna (raz na tydzień)

2

Okazjonalna (raz na miesiąc)

1

Minimalna (kilka razy rocznie)

0,8

Znikoma (raz do roku)

0,5

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Risc Score - kategorie ryzyka

Wartość

[ R ]

[1]

pomijalne

R < 20

żadne działania nie są

potrzebne

[2]

małe ryzyko

20 <= R < 70

należy zwrócić uwagę

[3]

średnie ryzyko

70 <= R < 200

potrzebna poprawa

[4]

wysokie ryzyko

200 <= R < 400

potrzebna natychmiastowa

poprawa

[5]

bardzo wysokie

ryzyko

r >= 400

rozważ wstrzymanie prac

Akcja

Kategoria ryzyka

R

=

S

S x P x E

Poziom dopuszczalny ryzyka obejmuje Kat 1 i 2. Począwszy
od Kat. 3 mamy do czynienia z ryzykiem niedopuszczalnym,
wymagającym – co sugeruje metoda Risk Score, podjęcia
działań mających na celu jego obniżenie do poziomu
dopuszczalnego.

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Przykład karty

oceny

ryzyka

zawodowego

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Najważniejsze elementy

systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy

Audity

bezpieczeńst

wa pracy

Rejestracja i analiza

scenariuszy wypadkowych

(HIPO)

Identyfikacja

zagrożeń

i analiza

ryzyka

Wskaźniki bezpieczeństwa

pracy

Działania

korygujące

i

prewencyjne

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.7 Organizowanie prac ze znaczącymi

zagrożeniami

Wymagania normy:

• należy ustanowić i utrzymywać

udokumentowaną

procedurę lub instrukcję dotyczącą postępowania w
przypadku możliwych do zidentyfikowania znaczących
zagrożeń związanych z wyrobami lub usługami, które
powinny zawierać:

 sposobów wykonywania pracy
 zasad postępowania i nadzorowania tych prac
 zapisy dotyczące podejmowanych działań w przypadku

przekroczenia kryteriów operacyjnych
 kryteria operacyjne powinny być bardziej restrykcyjne niż
wymogi prawa
 kryteria kontrolowania każdego istotnego ryzyka

związanego z realizacją procesu

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.7 Organizowanie prac ze znaczącymi

zagrożeniami

PRACE SZCZEGÓLNIE

NIEBEZPIECZNE

 wymogi prawne

(przepisy ogólne i górnicze)

 identyfikacja


instrukcje

wykonywania

prac

szczególnie
niebezpiecznych
 zapisy
 zezwolenia na prace niebezpieczne

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.8 Zapobieganie, gotowość i reagowanie na

wypadki przy pracy i poważne awarie

Wymagania normy:

•należy ustanowić i utrzymywać rozwiązania
organizacyjne w zakresie zapobiegania, gotowości i
reagowania na wypadki przy pracy i poważne awarie



identyfikacja wystąpienia sytuacji wypadkowych i awaryjnych

 określenie środków zapobiegających związanemu z nimi ryzyku

•rozwiązania powinny w szczególności:



zapewniać informacje, komunikacja wewnętrzna, koordynacje w

celu ochrony pracowników i innych osób będących na terenie firmy
w przypadku wystąpienia wypadku lub poważnej awarii

 zapewnić dostarczenie informacji i komunikowanie się z
kompetentnymi władzami, sąsiednimi organizacjami, podmiotami i
służbami ratowniczymi

zapewniać pierwsza pomoc i pomoc medyczną, realizację akcji
przeciwpożarowych oraz ewakuacje wszystkich pracowników,

zapewniać informacje i szkolenie wszystkim członkom
organizacji z uwaglednieniem regularnych ćwiczeń w zakresie
procedur zapobiegania, gotowości i reagowania na wypadki i
poważne awarie

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.9 Zakupy

Wymagania normy:

•należy ustanowić i utrzymywać procedury
zapewniające:

 zgodność z wymaganiami bhp obowiązującymi w
organizacji zostanie określona, oceniona i włączona do
specyfikacji dotyczących zakupów i umów leasingowych
zostaną zidentyfikowane przed zakupem towarów i
usług wymagania krajowych przepisów prawnych oraz
wewnętrzne wymagania organizacji
przed użyciem towarów i usług zostaną wprowadzone
rozwiązania zapewniające ich zgodność z wymaganiami
bhp

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.10 Podwykonawstwo

Wymagania normy:

•należy ustanowić i utrzymywać rozwiązania
organizacyjne w zakresie bhp lub inne co najmniej
równorzędne wymagania są stosowane w stosunku do
podwykonawców i ich pracowników. Rozwiązanie te
powinny:

 uwzględniać kryteria bhp podczas oceny i wyboru
podwykonawców,
 wprowadzać przed rozpoczęciem prac, skuteczne
metody stałego komunikowania i współpracy pomiędzy
właściwymi poziomami organizacji i podwykonawcą,
uwzględniając zasady informowania o zagrożeniach
oraz związanych z nimi środkami profilaktycznymi i
ochronnymi
 obejmować rejestrację wypadków, chorób
zawodowych i zdarzeń potencjalnie wypadkowych wśród
pracowników podwykonawcy w czasie wykonywania
pracy na rzecz organizacji

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.10 Podwykonawstwo

Wymagania normy:

•należy ustanowić i utrzymywać rozwiązania
organizacyjne w zakresie bhp lub inne co najmniej
równorzędne wymagania są stosowane w stosunku do
podwykonawców i ich pracowników. Rozwiązanie te
powinny:

w razie potrzeby zapewniać podnoszenie świadomości
zagrożeń na stanowiskach pracy oraz szkolenia w
dziedzinie bhp podwykonawcom i ich pracownikom
przed i w trakcie wykonywania pracy
zapewniać okresowe monitorowanie działań
podwykonawcy pod katem bhp
zapewnić przestrzeganie przez podwykonawcę
obowiązujących na terenie organizacji procedur i
rozwiązań organizacyjnych w zakresie bhp

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.4.10 Podwykonawstwo

Zasady dobrej praktyki:

•zapoznanie się ze standardami w dziedzinie bhp
naszych podwykonawców

•zapoznanie się z danymi dotyczącymi wypadkowości i
chorób zawodowych

•omówienie najważniejszych zasad i przepisów, które
muszą być przestrzegane

•wyznaczenie koordynatora

•objęcie podwykonawcy systemem auditów

•przeszkolenie pracowników podwykonawcy, jeśli
przypuszczamy, że ich poziom wyszkolenia jest
niewystarczający w stosunku do naszych oczekiwań

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

NADZÓR

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.5 Sprawdzanie oraz działania korygujące i

zapobiegawcze
4.5.1 Monitorowanie

Trudne terminy:

•monitorowanie aktywne

bieżące działania mające na celu sprawdzenie, czy
stosowane środki ochronne i zapobiegawcze przed
zagrożeniem i związanym z nim ryzykiem zawodowym,
jak również stosowane rozwiązania organizacyjne służące
wdrożeniu SZBHP spełniają określone wymagania

(działanie przed aktywacja zagrożenia)

•monitorowanie reaktywne

sprawdzanie,

czy

nieprawidłowości

w

zakresie

stosowanych środków zapobiegawczych i ochronnych
przed zagrożeniami i związanym nimi ryzykiem oraz
niezgodności w SZBHP, które ujawniły się wystąpieniem
wypadków przy pracy, chorób zawodowych i zdarzeń
potencjalnie wypadkowych, są zidentyfikowane i są
przedmiotem odpowiednich badań

(uczenie się na

błędach – po zaistnieniu zdarzenia)

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.5 Sprawdzanie oraz działania korygujące i

zapobiegawcze
4.5.1 Monitorowanie

Wymagania normy:

• należy ustanowić i utrzymywać

udokumentowaną

procedurę monitorowania bhp
• w celu śledzenia stanu bhp wyniki monitorowania
musza być dokumentowane i przechowywane

• monitorowanie powinno
 być stosowane do określenia stopnia wdrożenia polityki i
realizacji celów w zakresie bhp, w tym zapobiegania i
ograniczania ryzyka zawodowego
obejmować

monitorowanie reaktywne i aktywne,

nie bazując

wyłącznie na statystykach wypadkowości, chorób zawodowych i
zdarzeń potencjalnie wypadkowych
 być udokumentowane przez prowadzenie zapisów

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.5 Sprawdzanie oraz działania korygujące i

zapobiegawcze
4.5.1 Monitorowanie

Wymagania

wobec

aparatura

kontrolno

pomiarowej

 ustalenie monitorowanych procesów
 dobór wyposażenia do monitorowania
 udokumentowane wzorcowanie (sprawdzenie zdolności
pomiarowej)
 adjustacja
 identyfikowanie dla umożliwienia określenia statusu
wzorcowania
 ochrona przed uszkodzeniem i pogorszeniem stanu
 utrzymywana w należytym stanie
 zabezpieczona przed adjustacją obca unieważniająca wyniki
pomiarów
 ocena i udokumentowanie ważności poprzednich wyników w

przypadku

stwierdzenia niezgodności wyposażenia

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.5 Sprawdzanie oraz działania korygujące i

zapobiegawcze
4.5.2 Badanie wypadków przy pracy, chorób

zawodowych i zdarzeń potencjalnie wypadkowych

• definicja wypadku, choroby zawodowej, zdarzenia
potencjalnie wypadkowego i „śpiącego” wypadku

•badanie wypadków, chorób zawodowych i zdarzeń
potencjalnie wypadkowych – źródło identyfikacji
wszelkich niezgodności

• badanie przeprowadzają wykwalifikowani
pracownicy przy współudziale pracowników lub ich
przedstawicieli

• dokumentowanie wyników badania w formie
zapisów

• prezentacja wyników badania (kierownictwo, załoga,
czynniki zewnętrzne

• konieczność wdrożenia działań korygujących
wynikających z przeprowadzonych badań - -cel
uniknięcie powtórzeń niezgodności

• raporty z zewnętrznych kontroli powinny być brane
pod uwagę na równi jak wyniki kontroli wewnętrznych

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.5.3

Auditowanie

4.5 Sprawdzanie oraz działania korygujące i zapobiegawcze

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Definicja :

Audit Bezpieczeństwa Pracy

okresowy przegląd prewencyjny, którego celem

jest uzyskanie obrazu, w jaki sposób dana

organizacja zarządza ryzykiem zawodowym,

zapobiega urazom, zniszczeniom i innym

niepożądanym stratom w celu podjęcia

skutecznych akcji mających poprawić

zarządzanie przedsiębiorstwem

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.5.3 Auditowanie

Wymagania normy:

• należy ustanowić i utrzymywać

udokumentowaną

procedurę służącą przeprowadzaniu okresowych auditów

• audity prowadza kompetentne osoby

• nie wolno auditować samego siebie (warunek

niezależności)

• raporty z auditów przedstawiane kierownictwu

organizacji

•program i procedury auditów powinny być konsultowane

z pracownikami lub ich przedstawicielami

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Cel podstawowy

Audity systemów zarządzania bezpieczeństwem - cele

Wczesne ostrzeżenie dla zarządu -

tak ważne by móc zapobiec

stratom

i podjąć odpowiednie działania

zapobiegawcze.

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Typy auditów

•

Audity wewnętrzne

• przeprowadzane przez przełożonego

• przeprowadzane przez zespół/grupę
pracowników z różnych działów

•

Audity zewnętrzne

• zewnętrzny zespół auditorski

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Interpretacja Wyników Auditu

Pytanie

Ocena negatywna

Ocena pozytywna

Potwierdzon

e

Nie

potwierdzon

e

Nie

stosowane

Brak

decyzji

Złe

stosowanie

Wdrożone

brak

uwag

Wdrożone

są uwagi

Podjąć

decyzję

Nie

wdrożone

Nie

wdrożone

wywiad z osobą

kompetentną

wywiady

potwierdzające

, obserwacja

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.5 Sprawdzanie oraz działania korygujące i

zapobiegawcze

4.5.4

Niezgodności oraz działania

korygujace i zapobiegawcze

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.5.4 Niezgodności oraz działania
korygujace i zapobiegawcze

Wymagania normy:

• należy ustanowić i utrzymywać

udokumentowaną

procedurę dotyczącą realizacji działań korygujących i
zapobiegawczych wynikających z monitorowania, auditów
i przeglądów zarządzania przeprowadzanych przez
Najwyższe Kierownictwo, która powinna obejmować:

 identyfikację i analizę wszystkich niezgodność z przepisami
bhp i wymaganiami SZBHP
podejmowaniu działań mających na celu zmniejszenie
skutków związanych z ujawnionymi niezgodnościami
inicjowanie,

planowanie,

wdrażanie,

sprawdzanie

skuteczności oraz dokumentowanie działań korygujących i
zapobiegawczych, w tym działań w SZBHP

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Stwierdzenie niedostatecznej skuteczności

(czy zrealizowano zamierzone cele) wymagane normą

Stwierdzenie niezgodności

(realizacja procesu)

Stwierdzenie niedostatecznej efektywności

(czy poniesione koszty były uzasadnione w stosunku

do uzyskanych rezultatów) nie wymagane normą

Przyczyny podejmowania działań

korygujących

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Eliminacja

przyczyn

stwierdzonej

niezgodności / straty

Istota działań korygujących

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Eliminacja przyczyn

potencjalnej

niezgodności / straty

=

poprawa / doskonalenie

systemu zarządzania

Istota działań zapobiegawczych

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

Czynnik ludzki Czynnik

techniczny

Przyczyny niezgodności

80%

20%

Kierownictwo Operator

80%

20%

64%

16%

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

OCENA

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.6 Przegląd zarządzania

powinien być:

•

przeprowadzany przez NK

• przeprowadzany systematycznie w określonych
odstępach
czasowych

• sprawdzenie przydatności i skuteczności SZBHP w
zakresie
spełnienia określonych wymagań

• dokumentowany i ogłaszany pracownikom, osobom
odpowiedzialnym za poszczególne elementy SZBHP,
komisji
BHP

• dane wejściowe (audity, monitorowanie zagrożeń,
działania
korygujące i zapobiegawcze, analiza wypadków,
chorób
zawodowych i zdarzeń potencjalnie wypadkowych,
zmienne
okoliczności wpływające na stan bhp)

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.6 Przegląd zarządzania

•

dane wejściowe

 audity

 monitorowanie zagrożeń

 działania korygujące i zapobiegawcze

 analiza wypadków, chorób zawodowych i zdarzeń
potencjalnie
wypadkowych

 zmienne okoliczności wpływające na stan bhp

 zmieniające się uregulowania prawne

 oczekiwania klientów wewnętrznych i zewnętrznych

 zmiany technologii lub działań organizacyjnych

 opinie i uwagi pracowników

 wyniki oceny ryzyka

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.6 Przegląd zarządzania

•

dane wyjściowe

 ocena skuteczności (realizacja celów)

 ocena efektywności (koszty/rezultaty)

 ocena postępów

 ocena zdolności systemu do spełniania potrzeb

organizacji

Systemowe Zarządzanie

Bezpieczeństwem Pracy

BCS

DORADZTWO SYSTEMOWE

© 2006 BCS

4.7

Ciągłe doskonalenie

wprowadzenie i utrzymywanie rozwiązań

organizacyjnych dotyczących doskonalenia

poszczególnych elementów SZBHP