L.Bacewicz

Wsteczny odpływ

żołądkowo-
przełykowy

Definicja

Termin

„choroba refluksowa”

może

być użyty w stosunku do
pacjentów, którzy są narażeni na
ryzyko wystąpienia powikłań z
powodu wstecznego odpływu
żołądkowo-przełykowego lub w
stosunku do tych, którzy
doświadczają wyraźnego
upośledzenia samopoczucia
(jakości życia) po dokładnym
udokumentowaniu nabytego (z
powodu refluksu) charakteru tych
objawów.

(Światowy Kongres
Gastroenterologów w 1994 w Los
Angeles)

Przyczyny choroby
refluksowej

Nadmiernie częsta lub nadmiernie
przedłużona ekspozycja błony
śluzowej przełyku na zarzucaną
treść żołądkową

zaburzenia równowagi pomiędzy

czynnikami obronnymi a czynnikami
uszkadzającymi

Czynniki uszkadzające



kwas solny



pepsyna oraz



sole kwasów żółciowych



lizolecytyna i enzymy
trzustkowe
w przypadku odpływu
dwunastniczo- przełykowego

Mechanizmy obronne



1. Anatomiczna i czynnościowa
bariera przeciwodpływowa



2. Zdolność przełyku do
samooczyszczania się



3. Odporność tkankowa.

Anatomiczna bariera



a. Dolny zwieracz przełyku



b. Brzuszny (podprzeponowy)
odcinek przełyku



c. Ostry kąt His’a



d. Rozwór przełykowy przepony



e. Więzadło przełykowo-
przeponowe



f. Zastawka śluzówkowa

Dolny zwieracz przełyku

(1)Uciskające działanie

prawej odnogi

rozworu przełykowego

(2)zastawka utworzona

przez ostry kąt

pomiędzy przełykiem

i wpustem żołądka;

(3) fałdy śluzówki w

dolnej części przełyku;

(4) długość DZP;
(5) długość

wewnątrzbrzusznej

części DZP.

Zdolność przełyku do
samooczyszczania się

a.siła grawitacji

b.motoryka przełyku

c. wydzielanie śliny

Patologiczna przejściowa
relaksacja DZP



(1)- brak aktu połykania

przez okres od 4 s

poprzedzających

relaksację do 2 s po jej

rozpoczęciu;



(2)- szybkość spadku

napięcia DZP większa

lub równa 1 mm Hg/s;



(3)- czas od początku do

zakończenia relaksacji

mniejszy lub równy 10 s;



(4)- najniższe ciśnienie w

obrębie zwieracza

mniejsze lub równe 2

mm Hg.

).

Wtórne przyczyny
niedomogi wpustu

-przepuklina rozworu
przełykowego

-

wrodzony krótki przełyk

-

nieprawidłowa czynność żołądka

Wtórne przyczyny
powstawania OŻP

I. Defekty anatomiczne:



przepukliny rozworu przełykowego



wrodzony krótki przełyk



upośledzenie pasażu żołądkowego



stan po operacjach okolicy wpustu (górna

resekcja żołądka, kardiomyotomia,

transsekcja wpustu, vagotomia itp.)

Wtórne przyczyny
powstawania OŻP

II.

Stany zwiększonego ciśnienia

wewnątrzbrzusznego:



guzy brzucha



przewlekłe zaparcia



wodobrzusze

III. OŻP towarzyszący innym stanom chorobowym:



uszkodzenie OUN



cukrzyca



sklerodermia



toczeń rumieniowaty

Wtórne przyczyny
powstawania OŻP

IV. Choroby przełyku



stan po chemicznym oparzeniu
przełyku



stan po rekonstrukcji przełyku z
powodu wrodzonego zarośnięcia



żylaki przełyku (nadciśnienie
wrotne)

Wtórne przyczyny
powstawania OŻP

V. OŻP w wyniku przewlekłego

stosowania leków obniżających

napięcie DZP:



leki antycholinergiczne



euphillina i pochodne



prostoglandyny



alpha- i beta-adrenergiczne blokery



dopamina, diazepam, morfina



blokery kanału wapniowego (np.

nifedipina)

Objawy kliniczne



Typowe objawy kliniczne

Objawy ze strony przewodu pokarmowego:

- bóle brzucha
- bóle zamostkowe
- wymioty
- ulewania
- zaburzenia połykania
- krwawienia z przewodu pokarmowego
- niedobór masy ciała i wzrostu

Objawy kliniczne

Objawy ze strony układu
oddechowego:

-nawracające zapalenia płuc i
oskrzeli

-astma oskrzelowa

-bronchiektazje
-poronny zespół nagłej śmierci
niemowląt

Nietypowe objawy
kliniczne

1. objawy laryngologiczne:

- chrypka

- napadowy kaszel

- chrząkanie

2. Zaburzenia rytmu serca:

- napadowy częstoskurcz

-bradykardia

3. Zespół Sandifera

Diagnostyka OŻP



Radiologiczna



Endoskopowa



Histologiczna



pH-metryczna



Manometryczna



Izotopowa

Leczenie zachowawcze

Etap 1.

1) Leczenie ułożeniowe

2) Zagęszczanie posiłków

3) Dieta

4) Leki alkalizujące i osłaniające

Etap 2.

Leczenie zachowawcze

Etap 2.

leki prokinetyczne:

- metoclopramid

- coordinax (prepulsid)

Etap 3.

-H

2

-blokery: ranitydyna, famotydyna,

nizatydyna,

- bloker pompy protonowej -
omeprazol

Wskazania do leczenia
operacyjnego

1.objawy oddechowe zagrażające życiu
dziecka:
- poronny zespół nagłej śmierci niemowląt
(napadowe bezdechy i bradykardia)
- nawracające zachłystowe zapalenie płuc
i oskrzeli
- zespół astmopodobny (napadowe stany
spastyczne oskrzeli)

2.uporczywe wymioty doprowadzające do
wyniszczenia

Wskazania do leczenia
operacyjnego

3. związane z zapaleniem
przełyku:
- krwawienia z przełyku
- objawy kliniczne i
endoskopowe zapalenia
przełyku nie ustępujące pomimo
leczenia zachowawczego
- zwężenie pozapalne przełyku
- metaplazja błony śluzowej
przełyku (tzw. przełyk Barrett’a)

Wskazania do leczenia
operacyjnego

4.wsteczny odpływ żołądkowo-przełykowy u
dzieci z uszkodzeniem ośrodkowego układu
nerwowego

5.OŻP związany z obecnością przepukliny
rozworu przełykowego przepony lub tzw.
wrodzonym i nabytym krótkim przełykiem

6.OŻP u dzieci po leczeniu operacyjnym
wrodzonej niedrożności przełyku i innych
wad wrodzonych np. wrodzonego
wytrzewienia, przepukliny pępowinowej,
przepukliny przeponowej.

Zadania leczenia
operacyjnego

1.zwiększenie napięcia dolnego zwieracza

przełyku

2. wytworzenie ostrego kąta pomiędzy

dnem żołądka a dolną częścią przełyku

3. wydłużenie brzusznego, a więc

eksponowanego na dodatnie ciśnienie

wewnątrzbrzuszne odcinka przełyku

4. Usprawnienie opróżniania żołądka jeśli

było upośledzone