PATOMECHANIZM I LECZENIE

ZAPARCIA STOLCA U CHORYCH

Z ZAAWANSOWANĄ CHOROBĄ

NOWOTWOROWĄ

Wojciech Leppert

Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej

 

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w

Poznaniu

POZNAŃ, 03 MARCA 2012

Zaparcie stolca definiuje się jako rzadkie
oddawanie z trudnością małej ilości twardego
stolca.

Kryteria rozpoznania zaparcia stolca - obecność
dwóch lub więcej z wymienionych objawów
przez przynajmniej 3 miesiące:

•

Nadmierny wysiłek przynajmniej przez 25%

czasu

•

Twardy stolec przez co najmniej 25% czasu

•

Niepełne wypróżnienie przez co najmniej

25% czasu

•

Dwa lub mniej wypróżnień w ciągu

tygodnia

EPIDEMIOLOGIA

•

Częstość wzrasta z wiekiem

•

Częściej występuje u chorych niż w

zdrowej populacji (60 vs.20%)

•

W zdrowej populacji występuje u ok.

10 – 20%

•

U chorych w zaawansowanej chorobie

u ok. 50%

Przyczyny

• Nowotwory przewodu pokarmowego
• Ucisk guza na jelito
• Dolegliwości bólowe wywołane nowotworami

odbytnicy, żylakami odbytu

• Zaburzenia neurologiczne (uszkodzenie rdzenia

kręg. L, ogona końskiego, splotu miednicznego)

• Zmniejszona aktywność
• Niewielka ilość przyjmowanych pokarmów i

płynów

• Leki (opioidy, leki antycholinergiczne)

Wywiad

• Częstość wypróżnień
• Konsystencja stolca
• Kolor stolca
• Stosowane leki (w tym przeczyszczające)
• Kontrola innych objawów (ból, apetyt,

wymioty)

• Dieta
• Ilość przyjmowanych płynów

Badanie przedmiotowe

• Badanie palpacyjne jamy

brzusznej (guzy, wzdęcie,
bolesność)

• Osłuchiwanie - perystaltyka
• Ręczne badanie odbytnicy (per

rectum)

Leczenie nie

farmakologiczne

• Zalecenia dietetyczne (otręby, warzywa, siemię

lniane)

• Częste przyjmowanie płynów
• Odstawienie lub zmniejszenie dawek niektórych

leków (buskolizyna, amitryptylina, opioidy)

• Zwiększenie aktywności fizycznej
• Pozycja siedząca podczas defekacji (fotel z sedesem)
• Zapewnienie intymnych warunków podczas defekacji

Leczenie – środki

przeczyszczające

• Środki poślizgowe (parafina)

• Środki osmotycznie czynne: laktuloza,

makrogol, czopki glicerynowe

• Środki pobudzające perystaltykę jelita

grubego (alax, pochodne senesu, bisakodyl)

Antagoniści receptorów opioidowych:

• Nalokson w połączeniu z oksykodonem (1:2)

• Metylnaltrekson (nie powoduje objawów

odstawienia opioidów 8 – 12 mg sc co 2-gi

dzień)

• Wlewy do odbytnicze

DZIĘKUJĘ
PAŃSTWU

ZA UWAGĘ !